آژانس آب و هوای ایران
مرکز پیش بینی تخصصی آب و هوا
آژانس آب و هوای ایران
مرکز پیش بینی تخصصی آب و هوابخش دوم: وقوع پدیده های حدی (مخاطرات آب و هوایی) بارش برف قابل توجه،موج سرما و یخبندان در سطح کشور
کشور طی هفته پیشرو میزبان یک سردچال قدرتمندی خواهد بود که به ما یاد آوری میکند زمستان تازه آغاز شده است..!
طی بررسی های مفصل در بخش های قبلی، اشاره شد که یک فرود عمیق حلقه بادهای غربی بر روی غرب آسیا موجب می شود، سردچال مورد نظر ما بر روی موقعیت کشور واقع شود.
در تشکیل این فرود ما بر روی اروپا متمرکز می شویم، جایی که بر روی شمالِ اطلس کم ارتفاعِ عمیق و در سرتاسر میانه آن پرارتفاعِ قوی حاکمیت دارد، تقابل بین این دو برقراری فاز مثبت NAO را نشان می دهد. بروز فاز مثبت نوسان NAO جریانات مداری بسیارقوی را بر روی سرتاسر اروپا به سمت روسیه هدایت می کند. اما این جریانات، تحت مکانیسم های مرتبط با رویداد فاز مثبت نوسان EA-WR فرودی عمیق را در سرتاسر غرب آسیا به ارمغان می آورد. امتداد این فرود با توجه به وجود الگوی واچرخندِ جنوب اروپا، تا شمال خلیج فارس گسترش یافته و سردچال مدنظر ما را بر روی قائده آن از فراز ایران عبور می دهد. تقویت و گسترش زبانه های توده هوای پرفشار اروپایی از سمت غرب سبب تقویت شارش های سرد بر روی کشور طی هفته پیشرو خواهد شد که پازل رویداد بارش برف را بر روی کرانه های شمالی کشور تکمیل می کند!!!
در یک نگاه کلی، وقتی به نمایه آرایش الگوی آنومالی متوسط ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال طی هفته سوم بهمن نگاه می کنیم، حلقه بادهای غربی حول نیمکره شمالی متحمل فراز و رودهای بسیار زیادی بوده و از پیچ و تاب های متعددی برخوردار است. الگوی فاز مثبت بسیار قوی نوسان NAO به همراه فاز منفی الگوی اقیانوس آرام - آمریکای شمالی PNA یک کمپلکس از ناوه - تراف کم ارتفاع را بر روی ربع راست نیمکره غربی یعنی سرتاسر شمال اطلس تا آمریکای شمالی پدیده آورده است.
ادامه مطلب ...تحلیل الگوی سامانه سردچال عمیق 10-13 فروردین 98؛ نواحی غرب و جنوب غرب در آماج سیلاب احتمالی ...
الگوی نقشه های هواشناسی شکلگیری مرکز سامانه ای کم فشار را بر روی جنوب ایتالیا را نشان می دهد. با حاکمیت توده هوای پرفشار بر روی عرض ها شمالی اروپا و ریزش مداوم هوای سرد بر روی مدیترانه که با کشیدگی جت استریم جبهه قطبی همراه می باشد مرکز چرخند یادشده بر روی دریا مدیترانه روند تکوین خود را طی می نماید. بتدریج با گذشت زمان ضمن عمیق تر شدن ناوه مذکور حرکت شرق سوی آن را به طرف منتهی الیه شرق دریا مدیترانه خواهیم داشت. محاسبات نشان می دهند این سامانه پرانرژی و فعال طی روز شنبه 10 فروردین 98 بشکل یک مرکز سردچال بر روی شرق دریا مدیترانه واقع می گردد و بتدریج آثار ناپایدار آن بشکل رشد ابر و وزش باد شدید و آغاز بارندگی ها را خواهیم داشت. بارش ها از سمت شمال غرب و غرب آغاز می گردد که بویژه بر روی جنوبغرب کشور با وزش باد شدید رخ خواهد داد.
این سامانه یک سردچال عمیق می باشد که از سطح زمین با زبانه های کمفشار سطح زمین به صورت امتزاجی دریا سرخ - مدیترانه همراهمی می گردد، لذا با جریانات قابل توجه رطوبت جنوبی همراهی می گردد. لذا بارندگی ها غالباً به شکل رگبارهای شدید می باشد که می تواند جریانات رواناب و خیزش سیلاب را به همراه داشته باشد. روز یکشنبه غالب مناطق غربی کشور تحت چتر بارش های این ناوه واقع می گردد، بر روی نواحی از شمال غرب، غرب و جنوب غرب ریزش ها قابل توجه می باشد که امکان بروز سیلاب و طغیان مجدد آب روخانه ها را در پی خواهد داشت، این بارش ها با وزش بادهای شدید نیز در نواحی غرب و جنوب غرب کشور همراه می باشد.
از بعد از ظهر یکشنبه به سمت روز دوشنبه، بارش ها علاوه بر بخش های غربی به دامنه های البرز و نواحی مرکزی کشور کشیده خواهد شد. بر روی نواحی مرکزی کشور وزش باد شدید می تواند سبب ایجاد گرد و خاک نماید و بر روی دامنه های البرز غربی تا مرکزی بارش ها قابل توجه خواهند بود که در این مناطق نیز میتواند سبب طغیان آب روخانه ها و آبگرفتگی معابر عمومی شهری در برخی از مناطق استان های حاشیه البرز گردد.
آبگرفتی و سیلاب در استان های جنوبغرب، سواحل دریا خزر و دامنه های البرز؛ برف و کولاک و کاهش دید در گردنه ها
همانطور که انتظار داشتیم، بارندگی ها ناشی از عبور امواج ناپایدار سامانه بارشزا مستقر روی شرق دریا مدیترانه طی ساعات گذشته از استان های واقع در جنوبغرب آغاز شد؛ در برخی از ایستگاه های واقع در استان های خوزستان، چهارمحال و بختیاری، لرستان، اصفهان، یزد و ... گزارش بارندگی داشتیم. در طی ساعات آینده دامنه بارش ها بتدریج به سایر مناطق نیمه غربی کشور و از اواخر وقت به دامنه های البرز کشیده خواهد شد. طی روز پنجشنبه 27 دی 97 بارش ها بر روی کشور گسترده شده، بیشتر مناطق نیمه غربی،سواحل دریا خزر، دامنه های البرز، شمال شرق و همچنین بر روی جنوب غرب و با شدت ضعیف بر روی مناطقی از مرکز و دامنه های جنوبی زاگرس بارندگی ها را خواهیم داشت. شدت بارش طی فردا بر روی سواحل دریا خزر، ارتفاعات واقع بر روی دامنه های رشته کوه البرز و با شدت کمتر بر روی نواحی از شمال غرب و دامنه های جنوب غربی زاگرس پیش بینی می شود. طی روز جمعه 28 دی از شدت و گستره بارش ها کاسته شده و بارندگی ها محدود به بخش های شمالی برای نواحی از استان های حاشیه دریا خزر، دامنه های البرز و مناطقی از شمال شرق کشور خواهد بود که شدت بارش بر روی البرز شرقی و استان گلستان پیش بینی می شود.
لذا با توجه به شدت بارش ها، احتمال آبگرفتی معابر عمومی و همچنین وقوع کولاک و اختلال در تردد جاده های کوهستانی به شرح ذیل اعلام وضعیت می گردد:
سردچال عمیق هوای کشور را به چالش خواهد کشید، آبگرفتگی ها، بارش برف، بروز کولاک و کاهش شدید دما از تبعات سامانه بسیار قوی ...
سامانه بسیار فعالی در حال نزدیک شدن به منطقه می باشد، همانطور که در پست گذشته به سمع و نظر شما رسید، این سامانه از گسترش فرود بلند ورتکس قطبی فعال بر روی اروپا شکل خواهد گرفت. با توجه به اطلاعات نقشه های هواشناسی این سامانه طی روز چهارشنبه 26 دی 97 بر روی منتهی الیه شرقی دریای مدیترانه بشکل یک سردچال عمیق ظاهر خواهد شد. سامانه مذکور دارای هسته سرد بوده و توده های سرد ناشی از آن بر روی راس تراف به سمت عقب موج قرار دارد. از سوی دیگر این سامانه با ساختار دینامیکی خود با زبانه های کمفشار سطح زمین همراهی می گردد. لذا طی دو روز آینده روند افزایش دما هوا در بخش های شمالی کشور به سبب توسعه جریانات جنوبی سطح زمین و واچرخندی تراز بالایی جلوی ناوه بر روی ایران پیش بینی می شود. این افزایش دما در نوار ساحلی دریا خزر طی روزهای سه شنبه و چهارشنبه بین 5 الی 10 درجه سلسیوس پیش بینی می شود.
با نزدیک شدن ناوه مذکور به غرب منطقه از اواخر وقت روز چهارشنبه از سمت غرب و شمال غرب کاهش دما آغاز خواهد شد و هوای گرم بر روی نیمه شرقی کشور استقرار می یابد. بتدریج این هوای سرد با کشیده شدن سامانه به داخل کشور طی روزهای پنجشنبه و جمعه به بخش های مرکزی و شرقی کشور گسترش خواهد یافت و بیشتر مناطق کشور با کاهش دما محسوسی مواجه خواهند شد. بطور میانگین این کاهش دما بین 6 تا 10 درجه سلسیوس پیش بینی می شود. باید توجه داشت این کاهش دما به همراه وزش بادهای نسبتا شدید در مناطق مختلف کشور خودنمایی خواهد کرد، لذا طی روز پنجشنبه تا اوایل وقت روز جمعه برای مناطق مرکزی و شرقی کشور همچون استان های اصفهان، یزد، خراسان جنوبی، کرمان، شمال فارس و سیستان و بلوچستان همچنین نواحی جنوبی استان های حاشیه البرز جنوبی به سمت شمال شرق کشور همچون مرکزی، قم، جنوب استان تهران، سمنان و خراسان رضوی وزش باد پیش بینی می شود. این وزش باد طی روز جمعه بر روی دامنه های جنوب شرقی زاگرس همچون کرمان و سیستان بازر خواهد بوده و می تواند منجر به ایجاد گرد و خاک در برخی از مناطق شود.
اثرات وزش باد همچنین سبب خواهد شد که خلیج فارس بخصوص در بخش های شمالی و مرکزی از اواخر وقت روز چهارشنبه تا جمعه متلاطم شود. خزر نیز طی روزهای پنجشنبه و جمعه طوفانی خواهد بود.
هموطنانی که طی اواخر هفته قصد عزیمت به جاده های کوهستانی واقع در شمال غرب، زاگرس و البرز را دارند، آگاه باشند طی چهارشنبه شب 26 دی 97 با گسترش جریانات بارشی به جنوب غرب و غرب کشور بارندگی ها بر روی بخش از کشور آغاز خواهد شد، بارش ها بر روی دامنه های جنوب غربی کشور بسیار سنگین بوده و در ارتفاعات زاگرس با بارش سنگین برف همراه می باشد، بتدریج بارش ها به بیشتر مناطق غربی کشور رسیده و طی روز پنجشنبه با گذر سامانه از فراز کشور بارش ها بر روی دامنه های البرز، سواحل خزر، بخش های مرکزی کشور کشیده شده بارش باران و در ارتفاعات بارش برف پیش بینی می شود. با توجه به وزش شدید باد، بارش برف در جاده ها با کولاک شدید و کاهش دید افقی همراه خواهد بود. بتدریج از اواخر وقت روز پنجشنبه و طی روز جمعه دامنه بارش ها به بخش های شمال شرق کشور کشیده خواهد شد و شاخه جنوبی سامانه نیز بر روی استان های جنوبی کشور از فارس و بوشهر به هرمزگان، کرمان، سیستان و بلوچستان گسترش می یابد، بارندگی ها بر روی ارتفاعات کرمان در طی روز جمعه قابل توجه خواهد بود که امکان بروز آبگرفتگی در این مناطق وجود دارد.
تحلیل وضعیت الگوی آب و هوا کشور طی دیماه 1397
بررسی روند دمای بخش حاره اقیانوس آرام از بی هنجاری های مثبت (گرمتر از نرمال) در بخش های شرقی تا مرکزی آن حکایت دارد. روند شاخص اقیانوسی Nino حد آستانه دمایی النینو (0.5+ درجه سلسیوس) برای سه ماهه سپتامبر – اکتبر – نوامبر 2018 را فراتر رفته ست (مقدار 0.7+ درجه سلسیوس)، با این وجود النینو هنوز به درجه تثبیت نرسیده است. همچنین گردش جوی هنوز به تغییرات اقیانوس پاسخ روشنی نداده است. این شرایط نشان از عدم تطابق گردش جوی و اقیانوسی از حیث الگوهای ENSO می باشد. الگوی SST حاره اقیانوس آرام درجاتی از مودوکی بودن النینو مذکور را نشان می دهد، از اینرو اثرات ناشی از این نوع خاص از النینو متفاوت از نوع کلاسیک بر روی الگوهای باد و فشار سرتاسر نیمکره شمالی تاثیر گذار خواهد بود. سایر عوامل فعال و مهم در بخش حاره نوسان زیر فصلی MJO می باشد. این نمایه اقلیمی که یک منطقه فعال همرفتی بر روی بخش حاره می باشد به طور معمول طی نوسان خود که تنها چند هفته بطول می انجامد، به سمت شرق حرکت نموده و شدت آن با تغییراتی همراه ست. استقرار این منطقه فعال در هر بخش حاره اثرات متفاوتی را بر روی الگوهای آب و هوایی حاره و فراحاره خواهد داشت. طبق آخرین پیش بینی ها شاخص MJO بر روی فاز موثری قرار خواهد داشت که بیشتر منجر به القای الگو منفی نوسان اطلس شمالی (NAO) خواهد شد.
چشم انداز آرایش الگو ارتفاع تراز 500 hpa و متوسط فشار سطح دریا (MSLP) طی دیماه 1397؛ با رخداد پدیده گرمایش ناگهانی استراتوسفری (SSW) طی نیمه اول دیماه 1397، تضعیف در ورتکس قطبی و همچنین چند سلوله شدن آن منجر به تضعیف الگوهای مداری غربی بر روی چیره بادهای غربی نیمکره شمالی می گردد که نتیجه آن ایجاد الگوهای نصف النهاری (فراز - فرودها) بر روی حلقه بادهای غربی نیمکره شمالی طی دیماه 97 می گردد. بر روی اوراسیا استقرار منطقه فعال ناوه ورتکس قطبی با الگوی آنومالی چرخندی (سیکلونی) منجر به هدایت اغتشاشات بادهای غربی نظیر امواج کوتاه، سرد چال ها و ... بر روی غرب و جنوب غرب آسیا خواهد شد.
عوامل مهمی در اتمسفر وجود دارد که بر روی آب و هوای نیمکره شمالی و کشور ما بسیار مهم هستند، از جمله ورتکس قطبی استراتوسفری (SPV) که اخیر روند تضعیف داشته است. ورتکس قطبی استراتوسفر تحت تاثیر عوامل معتددی همچون خورشید است که هم اکنون به کمینه فعالیت خود در سیکل 11 ساله فعالیت رسیده ست (سیکل 24). این وضعیت احتمال تضعیف گردش استراتوسفری را برای نیمه دوم فصل زمستان جاری افزایش می دهد. سایر عوامل تاثیر گذار بر روی ورتکس قطبی استراتوسفری، فاز غربی (مثبت) نوسان شبه دوسالانه (QBO) بادهای استوایی در استراتوسفر می باشد که منجر به SPV قویتر می گردد. پیش بینی ها حکایت از تضعیف بیشتر ورتکس قطبی استراتوسفری طی هفته های پیشرو دارد، که احتمالاً منجر به وقوع پدیده گرمایش استرتوسفری (SSW) در اواخر دسامبر – اوایل ژانویه 2019 (نیمه اول دیماه 1397) خواهد شد. این شرایط منجر به جابجایی ورتکس قطبی شده و در نتیجه احتمال افزایش رخداد فاز منفی NAO را افزایش داده، باعث افزایش الگوهای نصف النهاری جریانات چیره بادهای غربی بر روی بخش وسیع اوراسیا می گردد.
حال رخداد پدیده SSW بر روی الگوهای نیمکره شمالی و بخصوص اوراسیا چه تاثیراتی می تواند داشته باشد؟
ادامه مطلب ...