نبرد هوای سرد و گرم بر سر تصاحب فصل زمستان؛ شمه ای از بهار در انتهای هفته پیشرو، سپس بار دیگر زمستان می آید ؟!

---

چرخش ناحیه سرد تاوه استراتوسفری که بطور مداوم با ناحیه گرم حول قطب در حال دوران است، طی نیمه اول هفته پیشرو (نیمه اول دهه دوم بهمن 98) بر فراز شمال روسیه استقرار می یابد که تاوایی آن منجر به عبور سامانه کم ارتفاع از فراز منطقه و بروز ناپایداری ها و کاهش دما هوا در سطح کشور خواهد شد. با بازگشت ناحیه گرم تاوه به آسیا، طی نیمه دوم هفته پیشرو تا اوایل هفته بعد (نیمه دوم  دهه دوم بهمن 98) سرما از بین می رود. این چرخش همچنان ادامه می یابد ... تا اینکه مجددا از هفته سوم بهمن بار دیگر بخش سرد تاوه استراتوسفری، فرودی کم ارتفاع با هوای سرد را بر روی کشور به ارمغان بیاورد و هوای بهاری استقرار یافته را به زمستانی بازگرداند... !

 

در حال حاضر، تاوه از نظر ظاهری متقارن، دارای هسته نسبتاً سرد و یک میدان بادی گسترده است و با تروپوسفر ارتباط دارد که نشان دهنده ناهنجاری منفی ارتفاع ژئوپتانسیل (فشار کمتر = هوای سردتر) در قطب شمال بوده که لایه های بالایی (استراتوسفر) و سطوح پایین جو (تروپوسفر) را به هم ارتباط می دهد.  

هوای سرد در راه هست؛ از نیمه دوم دیماه هوا بر روی کشور بشدت سرد می شود ...

---

با توجه به برونداد مدل های پیش یابی طی نیمه دوم دیماه بتدریج با تغییر الگوهای آب و هوایی بر میزان سرمای هوا افزوده می گردد، این سرمای بیشتر منجر به گستردگی پوشش برف در کشور خواهد شد.

بنابه اطلاعات دریافتی، خورشید در حال حضر در مرحله کمینه فعالیت (با حداقل میزان لکه ها) قرار دارد، بطوری که سال 2019  رتبه برتر از نظر به حداقل رسید تعداد لکه ها را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر در حال حاضر شاهد فاز نزولی شرقی (منفی) نوسان شبه دوسالانه (QBO) در لایه استراتوسفر میانی بر فراز استوا هستیم. فاز منفی QBO در ترکیب با مرحله کمینه چرخه فعالیت خورشیدی، پتانسیل وقوع گرمایش استراتوسفری را افزایش می دهد.

اولین گرمایش برفراز قطب شمال در اواخر پاییز و اوایل زمستان جاری به صورت جزئی (مینور) اما با تأثیرات قابل توجه بر الگوی نیمکره به پایان رسید. در اوایل ژانویه 2020 مجدداً گرمایش در استراتوسفر پیش بینی می شود که ممکن است ازنظر میزان  فشار وارده بر ورتکس قطبی نسبت به رویداد گرمایش اوایل فصل قابل توجه تر باشد. گرمایش استراتوسفری توسط نیروی موج 1 اطلس شمالی بروز می یابد. با انتشار بالاسو و شکست موج (آزاد سازی جرم، شتاب و انرژی) از تروپوسفر بسوی استراتوسفر به همراه شار فعالیت موج بالاسو (WAF) از پوشش برفی منطقه سیبری که توسط دکتر جودا کوهن برجسته شده است، شرایط برای شکل گیری الگوی اتصال تروپوسفر - استراتوسفر طی هفته های آینده مهیا می گردد. 

تحلیل شرایط کلان الگوی های آب و هوای نیمکره شمالی و تاثیر ان بر اوضاع جوی هفته اول و دوم دیماه 98

---

در حالی طی ماه دسامبر وقوع گرمایش استراتوسفری بسوی جانب شمال اطلس به پایان رسید که این پدیده متوالیاً از ماه نوامبر از اقیانوس آرام در حال  تکرار ست. 

بر اساس خروجی مدل های پیش یابی لایه استراتوسفر ما شاهد وقوع گرمایش مینور دیگری بر روی پهنه ورتکس استراتوسفری خواهیم بود که در طی آن ورتکس از حالت تقارن خارج و به سوی 2 جانب یکی بر روی منطقه سیبری و دیگری بر روی اطلس شمالی کشیدگی پیدا خواهد کرد. این کشیدگی ورتکس قطبی با الگوی پشته پرارتفاع بر روی آمریکای شمالی و دیگری (شدت کمتر) بر روی اروپا در ارتباط می باشد. نتیجه این شرایط، شکل گیری الگوی سیکلونی بر روی شرق اروپا، حوزه بالکان به سمت جنوب غرب آسیا می باشد.

تأثیرات پدیده گرمایش استراتوسفری تا مدتی به طول خواهد انجامید؛ از جمله ایجاد توده هوای سرد پیراقطبی بر روی عرض های جغرافیایی معتدله و جنوبی تر. در همین حال، با عنایت به روند (Trend) خروجی مدل Cfsv2 ما مشاهده می کنیم که طی هفته دوم دیماه 98 منطقه خاورمیانه تحت تاثیرات فرود موج بلندی واقع خواهد شد که محور آن از دریا سیاه تا شمال شرق آفریقا امتداد داشته و جریانات جنوب غربی ناشی از آن منطقه را پوشش می دهد.

بر روی سرتاسر غرب و شمال اروپا با استقرار پشته پر ارتفاع جو (فازهای مثبت NAO  و Scand) ریزش هوای شمالی بر روی شرق و جنوب شرق اروپا تسهیل شده و شرایط برای ایجاد یک فرود کم ارتفاع را بر روی این مناطق فراهم می آورد. 

پیش بینی بارش نرمال و فرا نرمال طی نیمه دوم آذر و دی ماه 98؛ احتمال رخداد هوای سرد غیر عادی از نیمه دوم دیماه 98

---

بارندگی ها طی ادامه آذر و دیماه 98 بر روی بیشتر مناطق کشور نرمال و بیش از حد نرمال بلند مدت می باشد. بخش هایی از غرب، جنوب غرب و جنوب کشور هسته های ناهنجاری مثبت بارندگی ها را طی این مدت نشان می دهند. دما طی میانگین نیمه دوم آذر بر روی بسیاری از مناطق کشور بویژه بر روی نیمه شرقی - مرکزی (و حتی نواحی از نیمه شمالی) بیش از حد نرمال گرمتر بوده، اما بر روی حوزه زاگرس در غرب و جنوب غرب کشور نرمال و کمتر از حد نرمال می باشد. با توجه به شرایط الگوهای فرامنطقه ای احتمال رویداد یک شرایط حدی آب و هوایی طی برهه ای از دیماه 98 بشکل وقوع دماهای سرد حدی و بارش های بالاتر از نرمال بر روی کشور دور از انتظار نمی باشد (پیش آگاهی اولیه).

طی هفته های اخیر با گسترش جریانات شمالی از آسیا به سمت منطقه شاهد نفوذ هوای سرد از حوزه سیبری به سمت آسیا مرکزی تا خاورمیانه بوده ایم بطوریکه ملاحظه می گردد، میانگین سی روزه اخیر دما هوا بر روی بیشتر مناطق کشور سردتر از حد نرمال بلند مدت بوده است. این هوای سرد بر روی منطقه در حالی استقرار دارد که هوای گرمتر از شمال شرق آفریقا به سمت حوزه بالکان تا شرق اروپا گسترش یافته است.

چشم انداز مدل های پیش یابی نشان می دهد که طی 14 روز آینده هوای بسیار گرم غیر عادی نسبت به این موقع از سال بر روی روسیه استقرار خواهد داشت. بر روی آسیا میانه و پهنه شرقی - مرکزی ایران نیز طی این مدت از هوای گرمتری برخوردار خواهند بود، این در حالی ست که عمدتاً بر روی امتداد دامنه های زاگرس، میانگین دما به سطح هنجار نزدیکتر و در برخی از مناطق (جنوب غرب) گرایش به کمتر از حد نرمال بلند مدت نیز دیده می شود.  

یک هفته پر خیر و برکت؛ از برف و باران در نیمه شمالی و مرکزی تا احتمال جاری شدن سیل در جنوب غرب و نقاطی از جنوب کشور

---

پیرو اطلاع رسانی های قبلی طی هفته جاری کشور تحت تاثیر یک سامانه سرد و بارشزا واقع خواهد شد که سبب رخداد بارندگی ها بشکل برف و باران و کاهش شدید هوا در بسیاری از استان ها خواهد شد. با توجه به کاهش شدید دما (گاه تا 12 درجه) بسیاری از استان ها چهره کاملاً برفی و زمستانی به خود خواهند گرفت. همانطور که قبلا گفته شد، این سامانه از دو شاخه شمالی و جنوبی تشکیل شده است، فعالیت شاخه شمالی که ناشی از فعالیت مستقیم مرکز چرخند سرد می باشد،  از روز پنجشنبه 23 آبان 98 با رخداد بارندگی ها بر روی کرانه های دریا مازندران آغاز شده است و تا نیمه دوم هفته جاری (روز چهارشنبه) به فعالیت خود در بخش های شمالی و مرکزی ادامه داده و باعث رخداد بارش باران و زمستانی شدن بسیاری از استان های نیمه شمالی و مرکزی خواهد شد. شاخه جنوبی سامانه که بخصوص از اواسط هفته (روز دوشنبه) تا پایان هفته پیشرو از سمت جنوب غرب و خلیج فارس فعال شده، سبب بارش های قابل توجه بشکل باران های شدید، در برخی مناطق رعد و برق و در ارتفاعات زاگرس جنوب غربی و بلندی های نیمه جنوبی (کرمان) بشکل کولاک برف خواهد شد.

به طور متوالی کشور طی 10 روزه آینده آماج نفوذ متناوب هوای سرد عرض های شمالی واقع خواهد بود، در نتیجه متوسط دما هوا طی ده روز آینده بر روی سطح کشور نسبت به سطح عادی این موقع از سال در غالب مناطق سردتر خواهد بود. این سرمای هوا به قدری خواهد بود که بیشتر استان های در نیمه شمالی، همینطور بخش های مرکزی و ارتفاعات در جنوب کشور باید به استفاده از وسایل گرمایشی و پوشیدن لباس های ضخیم بیش از پیش روی آورده و شرایط یخبندان ها درییلاقات و سردسیرات بخصوص در نیمه دوم و روزهای پایانی هفته جاری (با عبور شاخه شمالی سامانه) پیش روی خواهد بود.