یک هفته پر خیر و برکت؛ از برف و باران در نیمه شمالی و مرکزی تا احتمال جاری شدن سیل در جنوب غرب و نقاطی از جنوب کشور

---

پیرو اطلاع رسانی های قبلی طی هفته جاری کشور تحت تاثیر یک سامانه سرد و بارشزا واقع خواهد شد که سبب رخداد بارندگی ها بشکل برف و باران و کاهش شدید هوا در بسیاری از استان ها خواهد شد. با توجه به کاهش شدید دما (گاه تا 12 درجه) بسیاری از استان ها چهره کاملاً برفی و زمستانی به خود خواهند گرفت. همانطور که قبلا گفته شد، این سامانه از دو شاخه شمالی و جنوبی تشکیل شده است، فعالیت شاخه شمالی که ناشی از فعالیت مستقیم مرکز چرخند سرد می باشد،  از روز پنجشنبه 23 آبان 98 با رخداد بارندگی ها بر روی کرانه های دریا مازندران آغاز شده است و تا نیمه دوم هفته جاری (روز چهارشنبه) به فعالیت خود در بخش های شمالی و مرکزی ادامه داده و باعث رخداد بارش باران و زمستانی شدن بسیاری از استان های نیمه شمالی و مرکزی خواهد شد. شاخه جنوبی سامانه که بخصوص از اواسط هفته (روز دوشنبه) تا پایان هفته پیشرو از سمت جنوب غرب و خلیج فارس فعال شده، سبب بارش های قابل توجه بشکل باران های شدید، در برخی مناطق رعد و برق و در ارتفاعات زاگرس جنوب غربی و بلندی های نیمه جنوبی (کرمان) بشکل کولاک برف خواهد شد.

به طور متوالی کشور طی 10 روزه آینده آماج نفوذ متناوب هوای سرد عرض های شمالی واقع خواهد بود، در نتیجه متوسط دما هوا طی ده روز آینده بر روی سطح کشور نسبت به سطح عادی این موقع از سال در غالب مناطق سردتر خواهد بود. این سرمای هوا به قدری خواهد بود که بیشتر استان های در نیمه شمالی، همینطور بخش های مرکزی و ارتفاعات در جنوب کشور باید به استفاده از وسایل گرمایشی و پوشیدن لباس های ضخیم بیش از پیش روی آورده و شرایط یخبندان ها درییلاقات و سردسیرات بخصوص در نیمه دوم و روزهای پایانی هفته جاری (با عبور شاخه شمالی سامانه) پیش روی خواهد بود. 

سرمایش هوا طی اواخر آبان 98 نتیجه ی شرایطی نیست جز استقرار الگوی فرابار (پرفشار) بر روی دریا سیاه که روانه شدن هوای سرد آسیا را به منطقه و کشور تسهیل می نماید. بطور کل (همانطور که پیشتر در پست های متعدد اطلاع رسانی شد) تاوه قطبی بر روی اوراسیا بالنسبت تضعیف شده که با بی هنجاری های مثبت ارتفاع تراز میانی نمایان ست. تضعیف تاوه به الگوی های نصف النهاری بیشتری بر روی اوراسیا منتج می گردد، یعنی حلقه بادهای غربی با پیچ و تاب (فراز و فرودهای) عمیق تری مواجه شده و امکان تاثیر گذاری سامانه های شمالی بر روی عرض های جنوبی تر را  فراهم می نماید. لغزش سلولی از تاوه قطبی بر روی روسیه از یکسو و واچرخندی پشته پر ارتفاع بر روی شمال دریا سیاه از سوی دیگر به طور متناوب ضمن ریزش جریانات شمالی، تراف های کم ارتفاع را به سمت آسیا میانه (شرق کاسپین) روانه می کند، این تراف ها با گردش سیکلونی بر روی شرق کاسپین موجب بروز هوای سرد و رخداد بارندگی ها بر روی نیمه شمالی گردیده و سرانجام با کشیدگی تراف تا عرض های جنوبی در راستای محور جت استریم جنب حاره، هوای گرم و مرطوب جنوبی را از مسیر دریا خلیج فارس به بخش های جنوبی گسیل می نماید.

آنومالی میانگین دما هوا طی ده روز آینده به طور متوسط نشاندهنده استقرار هوای سرد بر روی فلات ایران دارد؛ بطوری که هسته هوای سرد بر روی مثلث نیمه شرقی، بخش های مرکزی به سمت جنوب کشور  استقرار دارد و متوسط آن 4 تا 5.5 درجه سلسیوس کمتر از نرمال می باشد، بر روی بخش های شمالی، شمال شرق کشور بیشترین میزان سرمایش هوا تا 4 درجه سلسیوس و کمترین میزان بر روی شمال غرب بین 1 تا 2.5 درجه کمتر از نرمال را به خود اختصاص می دهند. 

الگوی آنومالی بارندگی (درصد نرمال) ده روز آینده بیانگر فعالیت بارشی سامانه ناپایدار بر روی بسیاری از استان های کشور در بخش هایی از نیمه شمالی، مرکز و جنوب کشور می باشد، بیشترین میزان بی هنجاری مثبت بارش از آن جنوب غرب و مرتبط با حوزه خلیج فارس می باشد. پس از آن نواحی مرکزی و البرز شرقی بیشترین افزایش بارش ها را نسبت به مقادیر بلند مدت نشان می دهد. بارندگی ها بر روی کرانه های دریا مازندران برای استان های گیلان، مازندران و گلستان نرمال و بیش از نرمال است، این در حالی ست که در دو سوی این جریانات بارشی بر روی شمال غرب و شمال شرق کشور بارش ها نسبت به حد هنجار گرایش به کاهش را نشان می دهند. 

نقشه برآورد مجموع بارندگی نشاندهنده گستردگی بارش ها طی هفته جاری بر روی بیشتر مناطق کشور ست، هسته های بارندگی یکی بر روی سواحل شمالی کشور در نیمه شمالی و دیگری بر روی جنوب غرب و استان های مرتبط با خلیج فارس می باشد که ناشی از فعالیت بارشی شاخه جنوبی سامانه بارشزا می باشد. با توجه به آنکه جریانات گرم و مرطوب جنوبی سوار بر شاخه جنوبی سامانه می باشد بارش ها بر روی بخش های جنوبی کشور به شکل رگبار در برخی مناطق توام با رعد و برق و حتی ریزش تگرگ می باشد لذا امکان آبگرفتی معابر عمومی و سیلابی شدن مسیل ها در مناطقی از استان های خوزستان، چهارمحال و بختیاری، کهکلویه و بویراحمد، بوشهر، فارس، جنوب اصفهان،  غرب هرمزگان  و سپس برای روزهای پایانی هفته برای برخی از مناطق کرمان، جزایر جنوبی و تنگه هرمز وجود دارد. لذا باید تمهیدات لازم برای مدیریت شرایط خاص آب و هوایی احتمالی در دستور کار قرار گیرد. 

سازو کار شاخه جنوبی سامانه که منفک از شاخه شمالی (مرکز ناوه) نمی باشد به این صورت است که با حرکت غربسوی چرخند بر روی شمال زاگرس و بر همکنش آ ن با گردش آنتی سیکلونی پرفشار جنب حاره ای بر روی آب های جنوبی، گرادیان فشاری در راستای جنوب غربی بر روی مسیر دریا سرخ به سمت زاگرس جنوب غربی برقرار شده و جریانات سرد پشت ناوه شمالی با جریانات مرطوب غرب سلول واچرخند همگرایی شده و تحت هدایت محور روباد جنب حاره ای از روی خلیج فارس به جنوب غرب گسیل می گردد. این شرایط عمیق ناپایداری نشان می دهد که باید بخصوص از اواخر روز یکشنبه تا سه شنبه 28 آبان و حتی برای روزهای پایانی هفته برای کرمان و منطقه جنوب شرق منتظر بارش های شدید و رگباری و پتانسیل وقوع سیلاب ها، طغیان آب رودخانه ها و برف و کولاک در ارتفاعات زاگرس جنوب غربی و بلندی های استان های جنوبی تحت تاثیر جریانات مرطوب جنوبی باشیم.

نقشه برآرود عمق برف تجمع یافته بر روی سطح زمین (پوشش برف) خروجی مدل ECM نشان می دهد که تا روزهای میانی هفته، پوشش برف بر روی سرتاسر دامنه های البرز و همینطور بر روی جنوبغرب زاگرس نسبت به سایر مناطق در پیک می باشد. خیلی از استان ها در بخش های شمالی و مرکزی سپید پوش شده و چهره زمستانی را به خود خواهند دید. بر روی نواحی مرکزی ارتفاعات واقع بر روی اصفهان نیز نسبت به سایر این منطقه پوشش برف بارزتری را دریافت خواهد کرد. با حرکت شرقسوی مرکز ناوه و گسیل رطوبت جنوبی به بخش های شمال شرقی کشور، پوشش برف شمال شرق کشور در نیمه دوم هفته تقویت شده و همچنین بر روی ارتفاعات کرمان نیز بارش برف سبب افزایش برف سطح زمین می گردد.