تحلیل آب و هوای کشور طی دیماه 1398

---

بر اساس پیش بینی های انجام شده، طی دیماه 98 بارندگی ها بر روی بیشتر مناطق کشور در حد نرمال بلند مدت واقع باشد، نیمه غربی، بخش های شمالی، جنوب و نواحی شرقی کشور بارندگی ها متمایل به بیش از نرمال بلند مدت را نشان می دهد. به لحاظ دمایی دیماه بر روی کشور نسبت به شرایط بلند مدت گرمتر می باشد که میزان آن بر روی بیشتر مناطق 1 تا 2 درجه سلسیوس و در بخش های جنوبی در حد نرمال پیش بینی می شود. 

الگوی میانگین ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال بر روی نیمکره شمالی نشان دهنده کشیدگی یک سلول از ورتکس قطبی به روی شمال اطلس می باشد. نوسان اطلس شمالی (NAO) طی دیماه با تغییرات در الگوی فازی خود همراه ست بطوری که طی نیمه اول دیماه فاز غالب منفی و اما طی نیمه دوم بخصوص دهه انتهایی ماه گرایش به سمت خنثی تا فاز مثبت بیشتر می باشد. به هر روی  با فعالیت بیهنجار کم ارتفاع شمال اطلس گسترش شمالسوی پشته پر ارتفاع آزور بر روی اروپا غالبیت یافته و فرارفت هوای گرم و معتدلتری را بر روی قاره به ارمغان می آورد. همسو با آن غالبیت وقوع فاز مثبت شاخص Scand باعث و بانی حاکم شدن پشته پرارتفاع جو بر روی حوزه شمال اروپا (اسکاندیناوی) خواهد داشت. بدین ترتیب، با تقویت پشته پرارتفاع جو بر روی بخشی وسیعی از اروپا، امواج غربی بر روی حوزه بالکان، دریاه سیاه، شرق مدیترانه، ترکیه تا نواحی غربی خاورمیانه و شمال شرق آفریقا عمیق می گردد. عمیق شدن امواج کوتاه در این مناطق نشان دهنده حاکمیت الگوی گردش سیکلونی (پادساعتگرد) فرود موج بلندی ست که محور آن از مرکز دریا سیاه تا شمال شرق آفریقا امتداد دارد. فعالیت سیکلونی جو بر روی این منطقه با تشکیل و عبور امواج کم ارتفاع متعدد به سمت منطقه و ایران طی دیماه همراه خواهد بود که دامنه مسیر عبور آنها از شمال دریا سیاه تا شمال دریا سرخ در نوسان خواهد بود. 

استقرار پشته پر ارتفاع جو بر روی اسکاندیناوی (فاز مثبت Scand) شارش های شمالی را بر روی آسیا میانه هدایت می کند که در نتیجه آن امواج کم ارتفاع بر روی حوزه آرال، بخش وسیعی از آسیا میانه تا مرکزی گسترش می یابد.  مجدداً از شرق ایران تا حوزه شرق خاورمیانه (عمان، هند، پاکستان، افغانستان، هندوچین و..) امواج کم ارتفاع تقویت می شوند به عبارت دیگر یک الگوی سیکلونی دیگر بر روی منطقه شرقی خاورمیانه حاکمیت خواهد داشت که بر روی این توده هوای سرد زمستانی را به ارمغان می آورد. در برخی از مناطق هند، پاکستان و افغانستان شرایط حدی زمستانی (هوای فوق سرد، کولاک، یخبندان و ...) را میتواند به دنبال داشته باشد.  

پیش بینی بارش نرمال و فرا نرمال طی نیمه دوم آذر و دی ماه 98؛ احتمال رخداد هوای سرد غیر عادی از نیمه دوم دیماه 98

---

بارندگی ها طی ادامه آذر و دیماه 98 بر روی بیشتر مناطق کشور نرمال و بیش از حد نرمال بلند مدت می باشد. بخش هایی از غرب، جنوب غرب و جنوب کشور هسته های ناهنجاری مثبت بارندگی ها را طی این مدت نشان می دهند. دما طی میانگین نیمه دوم آذر بر روی بسیاری از مناطق کشور بویژه بر روی نیمه شرقی - مرکزی (و حتی نواحی از نیمه شمالی) بیش از حد نرمال گرمتر بوده، اما بر روی حوزه زاگرس در غرب و جنوب غرب کشور نرمال و کمتر از حد نرمال می باشد. با توجه به شرایط الگوهای فرامنطقه ای احتمال رویداد یک شرایط حدی آب و هوایی طی برهه ای از دیماه 98 بشکل وقوع دماهای سرد حدی و بارش های بالاتر از نرمال بر روی کشور دور از انتظار نمی باشد (پیش آگاهی اولیه).

طی هفته های اخیر با گسترش جریانات شمالی از آسیا به سمت منطقه شاهد نفوذ هوای سرد از حوزه سیبری به سمت آسیا مرکزی تا خاورمیانه بوده ایم بطوریکه ملاحظه می گردد، میانگین سی روزه اخیر دما هوا بر روی بیشتر مناطق کشور سردتر از حد نرمال بلند مدت بوده است. این هوای سرد بر روی منطقه در حالی استقرار دارد که هوای گرمتر از شمال شرق آفریقا به سمت حوزه بالکان تا شرق اروپا گسترش یافته است.

چشم انداز مدل های پیش یابی نشان می دهد که طی 14 روز آینده هوای بسیار گرم غیر عادی نسبت به این موقع از سال بر روی روسیه استقرار خواهد داشت. بر روی آسیا میانه و پهنه شرقی - مرکزی ایران نیز طی این مدت از هوای گرمتری برخوردار خواهند بود، این در حالی ست که عمدتاً بر روی امتداد دامنه های زاگرس، میانگین دما به سطح هنجار نزدیکتر و در برخی از مناطق (جنوب غرب) گرایش به کمتر از حد نرمال بلند مدت نیز دیده می شود.