تحلیل شرایط کلان الگوی های آب و هوای نیمکره شمالی و تاثیر ان بر اوضاع جوی هفته اول و دوم دیماه 98

---

در حالی طی ماه دسامبر وقوع گرمایش استراتوسفری بسوی جانب شمال اطلس به پایان رسید که این پدیده متوالیاً از ماه نوامبر از اقیانوس آرام در حال  تکرار ست. 

بر اساس خروجی مدل های پیش یابی لایه استراتوسفر ما شاهد وقوع گرمایش مینور دیگری بر روی پهنه ورتکس استراتوسفری خواهیم بود که در طی آن ورتکس از حالت تقارن خارج و به سوی 2 جانب یکی بر روی منطقه سیبری و دیگری بر روی اطلس شمالی کشیدگی پیدا خواهد کرد. این کشیدگی ورتکس قطبی با الگوی پشته پرارتفاع بر روی آمریکای شمالی و دیگری (شدت کمتر) بر روی اروپا در ارتباط می باشد. نتیجه این شرایط، شکل گیری الگوی سیکلونی بر روی شرق اروپا، حوزه بالکان به سمت جنوب غرب آسیا می باشد.

تأثیرات پدیده گرمایش استراتوسفری تا مدتی به طول خواهد انجامید؛ از جمله ایجاد توده هوای سرد پیراقطبی بر روی عرض های جغرافیایی معتدله و جنوبی تر. در همین حال، با عنایت به روند (Trend) خروجی مدل Cfsv2 ما مشاهده می کنیم که طی هفته دوم دیماه 98 منطقه خاورمیانه تحت تاثیرات فرود موج بلندی واقع خواهد شد که محور آن از دریا سیاه تا شمال شرق آفریقا امتداد داشته و جریانات جنوب غربی ناشی از آن منطقه را پوشش می دهد.

بر روی سرتاسر غرب و شمال اروپا با استقرار پشته پر ارتفاع جو (فازهای مثبت NAO  و Scand) ریزش هوای شمالی بر روی شرق و جنوب شرق اروپا تسهیل شده و شرایط برای ایجاد یک فرود کم ارتفاع را بر روی این مناطق فراهم می آورد. 

این فرود کم ارتفاع که در سطح زمین با گسترش زبانه های توده هوای کمفشار همراهی می گردد، سبب ایجاد شیب فشار بر روی منطقه و ایران می گردد. در نتیجه با ایجاد انحنای مناسب خطوط هم ارتفاع جریانات گرم و مرطوب را به سمت ایران فرارفت داده و هوای سردتر به بخش های غربی محدود می گردد. در نتیجه انتظار می رود که بتدریج از اواخر هفته نخست دیماه 98 اثرات نزدیک شدن جریانات توده هوای مرطوب را از سمت غرب و شمال غرب لمس کنیم.

در طی هفته اول دیماه 98 با گسترش تراف کم ارتفاع جو از فراز اروپای مرکزی به سمت بالکان، قاعده تراف آن بر روی منتهی الیه شرقی دریا مدیترانه واقع می گردد. بدین سان از اواخر هفته جریانات ناپایدار ناشی از آن به سمت منطقه گسترش می یابد. افزایش فعالیت سیکلونی بر روی منتهی الیه شرقی دریا مدیترانه با گسترش جریانات جنوبی به سمت فلات ایران همراه خواه شد. لذا استقرار پشته پر ارتفاع جو بر روی 2/3 شرقی پهنه فلات ایران و در نتیجه بیهنجاری گرمایش جو بر روی نیمه شمالی کشور بارزتر می گردد. 

در هفته دوم دیماه 98 با حرکت شرقسوی محور فرود بلند بر روی اروپا و قرارگیری آن بر روی دریا سیاه امواج کم ارتفاع لایه های جو به سمت ایران متمایل و تقویت می شوند. نتیجه این امر پسرفت پشته پرارتفاع به سمت خارج از مختصات کشور و گسترش هوای سرد بر روی بخش های غربی کشور می باشد. در این برهه کشور تحت تاثیر جریانات عمیق و گسترده مرطوبِ ناپایدار واقع می گردد. با توجه به گسترش زبانه های توده هوای کمفشار سطحی بر روی منطقه هوای سردتر بر روی بخش های غرب و جنوب غرب کشور محدود مانده در بخش های شمالی و شرقی متوسط دما هوا فراتر از حد نرمال بلند مدت باقی خواهد ماند.

با عنایت به شرایط مذکور با استقرار پر ارتفاع لایه میانی جو بر روی پهنه فلات ایران، طی هفته اول دیماه 98 بر روی بیشتر مناطق کشور شرایط کمبارشی حاکمیت داشته و جریانات بارشزا از سمت غرب و شمال غرب در حال پیشروی می باشد. 

اما طی هفته دوم دیماه 98 با گسترش شرقسوی محور تراف بلند اروپا و تقویت جریانات ناپایدار بر روی منطقه الگوی بارندگی در کشور گسترده شده و بارندگی ها در سطح کشور افزایش می یابد. این افزایش بارندگی ها بر روی نوار غربی، جنوب غرب، بخش هایی از جنوب، شرق و شمال شرق کشور هسته هایی را به نمایش گذاشته است.

با رخنه هوای سرد غربی باید بر روی استان های غربی و جنوب غربی کشور بیش از پیش انتظار شرایط برفی را داشته باشیم این شرایط بر روی بلندی های البرز هم پیش بینی می شود.