پیش بینی تابستان 2016 آسیا: کمرنگ شدن خشکسالی در هند؛ سرکوب تایفون ها در غرب آرام توسط لانینا

توسط Alex Sosnowski، هواشناس ارشد Accuweather.com

25 می 2016؛ 9:30 AM ET

ترجمه: مهرداد شهبازی

طی تابستان 2016 شرایط الگوی گرما و خشکسالی گسترده در جنوب شرق آسیا به حد کافی شکسته خواهد شد.  به دلیل تضعیف النینو بارش های ناشی از مونسون جنوب غربی و آسیا شرقی طی این تابستان قوی تر پیش بینی می شود. 

توسعه لانینا تا اواخر تابستان

النینو بعنوان دماهای سطح آب دریا بالاتر از میانگین در شرق و مرکز حاره اقیانوس آرام تعریف می شود. این دماهای سطح آب دریا از گرمایش به سردتر نسبت میانگین طی یک دوره چند ساله نوسان می یابد. هنگامی که دماهای سطح آب دریا در این مناطق اقیانوس آرام برای چند ماه سردتر از میانگین هستند، یک الگوی لانینا توسعه یافته ست. 

بر طبق رئیس هواشناس بین الملل، Jason Nicholls، اوایل تابستان النینو به شرایط طبیعی (خنثی) گذار خواهد نمود،سپس طی اوت یا سپتامبر احتمالا به سوی یک لانینا ضعیف گرایش می یابد. با توجه به این وضعیت و سایر عوامل ما انتظار داریم بر فراز بخش وسیعی از هند، مالزی و اندونزی، بارندگی به سوی مقادیر میانگین باز گردد.

میزان سرعت گرایش چرخه به سوی لانینا به مقادیر بارش ها کمک خواهد نمود. 

نیکلولز گفت :"در صورتی که شرایط النینو طی غالب تابستان درنگ نماید، هنوز می تواند مقادیر بارش میانگین یا کمتر از میانگین رخ دهد. بالعکس، اگر شرایط لانینا با سرعت بیشتر توسعه یابد، بارندگی می تواند به خوبی بالاتر از میانگین در برخی از نواحی رخ دهد. " 

پیش بینی فصلی تابستان 95: بررسی سال های آنالوگ بر اساس بلاکینگ ماه آپریل 2016 (فروردین 1395) قسمت دوم (شماره 4)

همانطور که در بخش های قبلی بدان اشاره شد، طی ماه آپریل سال جاری بر روی نواحی از گرینلند و بخش هایی از قطب شمال با افزایش میزان ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال مواجه بودیم که موجب ایجاد یک بلاکینگ قوی بر روی عرض های شمالی در این مناطق گردید. بدین ترتیب ماه آپریل 2016 یکی از قوی ترین بلاکینگ های  دوره های اخیر را تجربه نمود. 

بر اساس الگو بلاکینگ ماه آپریل، تمرکز خود را بر روی آمارهای بلند مدت معطوف نمودیم، در نهایت 17 سال که در همگی آنها با بلاکینگ ماه آپریل مواجه بودند شناسایی و تفکیک شدند. با ترسیم پلات نقشه های مربوط به ارتفاع و میزان فشار لایه های زیرین و میانی جو مشخص گردید در برآیند کلی این 17 سال، در تراز 500 هکتوپاسکال طی سه ماهه ژوئن تا اوت بر روی غرب روسیه - شمال خزر مرکز پشته پر ارتفاع تراز میانی استقرار داشته و تا شبه جزیره بالکان گرایش را نشان می دهد. همچنین در سرتاسر کمربند جنب حاره بر روی جنوب غرب آٍسیا تا شمال آفریقا نابهنجاری منفی ارتفاع تراز 500 hpa به معنای تضعیف شدت پشته پر ارتفاع جنب حاره تابستانه در این مناطق بشمار می رود.

در نوشتارهای قبلی بر اساس شرایط اقیانوس آرام که در حال حاضر در وضعیت گذار از النینو به لانینا می باشد، بر روی سال های گذشته مطالعه داشتیم و در نهایت 8 سال بعنوان سال های مشابه در این خصوص که همگی دارای شرایط گذر از النینو به لانینا در طی فصل تابستان بوده اند شناسایی نمودیم. در نقشه برآیند این سال ها در هر 2 لایه تراز سطح دریا و لایه میانی جو نابهنجاری منفی دیده شد. همچنین بر روی حوالی غرب روسیه تا شمال خزر مرکز پشته پر ارتفاع تراز 500 hpa‌ استقرار داشته ست. 

پیش بینی فصلی تابستان 95: بررسی سال های آنالوگ بر اساس بلاکینگ ماه آپریل 2016 (فروردین 1395) (شماره ۳)

با توجه به وقوع پدیده بلاکینگ (Blocking) عرض های شمالی به صورت گسترده و قوی طی ماه آپریل 2016، در این نوشتار به بررسی سال هایی که در آن، طی ماه آپریل  پدیده بلاکینگ عرض های شمالی به صورت قابل توجه رخ داده ست پرداخته و سپس تابستانی های تابع آنها از نظر وضعیت نابهنجاری ارتفاع تراز 500 hpa، بارش و  دما مورد ارزیابی واقع گردید.

بررسی نقشه های ترسیم شده، معرف نابهنجاری ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال طی سال های آنالوگ مشابه نشان دهنده وجود نابهنجاری منفی ارتفاع تراز میانی بر روی عرض های جنوبی می باشد. بخش وسیعی از جنوب غرب آسیا، اقیانوس هند، شبه جزیره عربستان و شمال آفریقا دارای کاهش نابهجار ارتفاع تراز میانی جو می باشد که این شرایط افت میزان ارتفاع را بر روی کمربند فشار زیاد جنب حاره طی تابستان نشان می دهد.  نقطه مقابل در عرض های شمالی تر افزایش میزان ارتفاع تراز میانی جو بر روی حوزه شمال دریا خزر دیده می شود. الگوی مذکور نشان دهنده میزان افزایش ارتفاع تراز 500 hpa‌ بر روی شمال دریا خزر ـ شبه جزیره بالکان می باشد. 

الگوی نابهنجاری دما در نقشه های برآیند سال های آنالوگ مشابه، نشان دهئده وجود نابهجاری منفی دما هوا تابستانه در نیمه شرقی ـ مرکز کشور بوده که این شرایط در نوار ساحل خزر به صورت نابهنجاری مثبت دما هوای فصل می باشد. بر روی بخش های غربی کشور عمدتا در حد نرمال با تمایل نسبی به بیش از نرمال را نشان داده ست.

از نظر الگوی بارشی عمدتا وضعیت هنجاری در سرتاسر فلات ایران دیده می شود.  

پیش بینی فصلی تابستان 95: بررسی سال های آنالوگ بر اساس شرایط اقیانوس آرام (شماره ۲)

در بررسی های صورت گرفته با توجه به چشم انداز مدل های آب و هوایی مبنی بر گرایش آب های حاره اقیانوس آرام به وضعیت سرمایش (لانینا) در طی فصل تابستان 1395، در این نوشتار سعی بر این شده است سال های آنالوگ که طی آن ها در تابستان حالت گذار از وضعیت النینو به لانینا صورت گرفته استخراج شده و وضعیت پارامترهای اقلیمی در آن ها بر روی ایران مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. 

گرچه هنوز به طور قاطع نمی توان در مورد روند انتقال النینو به لانینا در آب های حاره اقیانوس آرام طی تابستان سال جاری اظهار نظر کرد، اما در بررسی نقشه های انیمیشن ناهنجاری دمای سطح آب دریا، نابهنجاری منفی دمای سطحی بر روی بخش های شرق اقیانوس در برهه های اخیر مشاهده شده است که دقیقا مطابق با چشم انداز مدل های آب و هوایی مبنی بر تمایل به سوی لانینا در طی تابستان 1395 می باشد:

در آمار بلند مدت 65 ساله از سال 1950 ما در 8 سال در فصل تابستان حالت گذار از نینو به نینا را شاهد بودیم این سال ها عبارتست از : 1954، 1964، 1970، 1973، 1988،1998، 2007 و 2010.

به طور کلی در برآیند 8 سال آنالوگ ذکر شده در هر 2 لایه تراز میانی و سطح زمین نابهنجاری منفی شدیدی در سطح منطقه جنوب غرب آسیا و ایران مشاهده شده است. به طوری که نابهنجاری منفی ارتفاع تراز 500 در برخی از نواحی به بیش از 12- متر بالغ می گردد. وضعیت متوسط فشار سطح دریا (MSLP) نیز نابهنجاری منفی قابل توجهی را نشان می دهد که میانگین آن بر روی فلات ایران و آب های اقیانوس هند بین 1 الی 1.5 هکتوپاسکال بوده است. این شرایط نشان می دهد که در سال های مورد نظر کمربند پر ارتفاع جنب حاره ای بر روی جنوب غرب آسیا و خاورمیانه ضعیف تر از حالت نرمال بوده است و همچنین کمفشار فصلی در سطح زمین در میزان شدت  خودرفراتر از نرمال ظاهر گردیده ست.

پیش بینی فصلی تابستان 95: بررسی خروجی مدل های مراکز آب و هوایی معتبر جهانی (شماره ۱)

---

تحلیل آخرین مدل های اقیانوسی مراکز بین المللی آب و هوا جهانی، نشان می دهد که النینو جاری تا آغاز تابستان 95 مضمحل خواهد شد و بتدریج آب های سردتر از نرمال بر روی حاره اقیانوس آرام حاکم خواهند شد. بدین ترتیب بروز لانینا در طول تابستان محتمل بوده و با توجه به ترسیم نقشه های اقیانوسی هسته اصلی سرمایش آب ها در حاره اقیانوس آرام  بر روی بخش های شرق - مرکز اقیانوس مستقر خواهد شد بدین ترتیب لانینا احتمالی از نوع هیبرید خواهد بود.

همچنین بدلیل اثرات ثانویه النینو، گرمایش آب های سرتاسر اقیانوس هند حاکمیت داشته، بر اساس پیش بینی های انجام شده بروز فاز منفی IOD‌ منفی خفیف طی تابستان 1395 پیش بینی می شود.

با توجه به بررسی نقشه مدل های مختلف از مرکز آب و هوایی جهانی به نظر می رسد با جود ناچیز بودن سهم بارش تابستانه در مقادیر بارش سالانه در غالب نواحی کشور، در طی تابستان 1395 نرخ بارش ها در غالب نواحی کشور در محدوده نرمال باشد. با توجه به نابهنجاری منفی متوسط فشار سطح دریا بر روی آب های اقیانوس هند تا 1- هکتوپاسکال، فعال بودن مونسون جنوب غربی (تابستانه) شبه قاره هند محتمل می باشد. بنابر این میزان نرخ  مجموع بارش های تابستانه در ناحیه موسمی دامنه های جنوبی زاگرس، جنوب شرق و برخی از نواحی جنوب کشور می تواند متمایل به بالاتر از سطح هنجار باشد. 

همچنین بر اساس برخی از مدل های آب و هوایی بر روی بخش های از شمال غرب کشور نرخ بارش های فصل تابستان به بالاتر از سطح نرمال گرایش دارد. 

از نظر دمایی به دلیل شرایط خاص لایه های میانی جو و سطح زمین که به صورت ناهنجاری فراتر از نرمال ارتفاع تراز  500 hpa و ناهنجاری منفی متوسط فشار سطح دریا در  لایه سطح زمین بر روی فلات ایران، به نظر می رسد در غالب مناطق کشور متوسط دمای هوا فصل تابستان 1395 بین 0.5+ الی 1.0+درجه سلسیوس فرارتر از نرمال باشد. 

جهت مشاهده تفسیر نقشه های هواشناسی به ادامه مطلب مراجعه نمائید.