آژانس آب و هوای ایران
مرکز پیش بینی تخصصی آب و هوا
آژانس آب و هوای ایران
مرکز پیش بینی تخصصی آب و هوابا جابجایی و تشدید توده هوا پر ارتفاع جنب حاره موج اول گرمای تابستانی در راه هست ...
چکیده:
- با توجه به نقشه های هواشناسی با جابجایی محور پر ارتفاع جنب حاره بروی غرب کشور و تشکیل پشته ارتفاعی بر روی مدار غرب روسیه و امتداد آن تا غرب خاورمیانه، بسبب ورود توده های گرم طی روزهای آینده روند افزایش دما هوا در نواحی نیمه شمالی (بخصوص شمالغرب)، غرب و با شدت کمتر بر روی بخش های مرکزی کشور تداوم خواهد داشت.
- طی 5 روز آینده استان های واقع در شمالغرب، سواحل دریا خزر و دامنه های البرز و استان های واقع در غرب کشور گرمترین استان های نسبت به نرمال بلند مدت با آنومالی بین 2 تا 10 درجه سلسیوس بالاتراز حد نرمال استان های واقع در شرق، مرکز، دامنه های جنوبی - جنوب شرقی زاگرس، دامنه های زاگرس جنوبی - جنوب شرقی در استان های کرمان، یزد و فارسخنکتر از حد نرمال بین 1 الی 8 درجه سلسیوس کمتر از حد نرمال.
- اوج گرمای تهران طی روزهای یکشنبه و دوشنبه مورخ 10 الی 11 تیر با حدود دمای 40 الی 41 درجه و برای استان خزوستان با تشدید زبانه های توده هوای کمفشار فصلی طی روز دوشنبه با دماهای 50 و بالاتر پیش بینی می شود.
- به سبب استقرار زبانه های کمفشار فصلی و افزایش ضخامت جو، مناطق داغ (Hot Spot) مناطق گرمتر منطقه بر روی بخش های غربی، جنوبی و جنوب شرقی کشور، جنوب پاکستان و افغانستان واقع می باشند.
با توجه به افزایش قابل توجه دمای هوا طی 5 روز آینده در بخش شمالی کشور بخصوص شمال غرب و سواحل دریا خزر وقوع دماهای بیشینه بسیار بالا در این مناطق نسبت به نرمال بلند مدت در پیش ست بطوری که طی 5 روز آینده وقوع دماهای بالای 30 درجه در اردبیل، بالای 35 درجه در تبریز، بالاتر از 35 درجه در مناطق جلگه ای گیلان - مازندران و بالاتر از 40 درجه در مناطق پست استان گلستان پیش بینی می شود. این میزان دما در منطقه شمال غرب کشور بین 5 تا 14 درجه، در سواحل دریا خزر 4 تا 11 درجه (در استان گلستان تا 14 درجه) و در غرب کشور بین 3 تا 7 درجه بالاتر از حد نرمال این موقع از سال می باشد.
اوج گرمای تهران طی روز های یکشنبه و دوشنبه 10 الی 11 تیر 97 پیشرو خواهد بود و پیش بینی می شود دما هوا تهران در ایستگاه مهرآباد طی روز یکشنبه به 41-40 درجه سسیلسیوس افزایش یابد که حدودا 7 درجه سلسیوس بالاتر از حد نرمال بلند مدت پیش بینی می شود. انتظار می رود، اوج گرما در منطقه جنوب غرب کشور و جلگه خوزستان با تشدید زبانه های توده هوا کمفشار فصلی، طی روز دوشنبه 11 تیر 97 بوقوع پیوسته و دماهای حتی بالاتر از 50 درجه سلسیوس از ایستگاه های مختلف استان مخابره گردد.
پیش بینی وضعیت جوی کشور طی تابستان 1397 (بخش اول: بررسی شاخص ها و عوامل اقلیمی موثر)
1- شاخص النینو _ نوسان جنوبی (ENSO)؛
شاخص نینو اقیانوسی (ONI) طی سه ماهه فوریه - آپریل 2018 به 0.6- درجه سلسیوس رسید.طی زمستان 96 بر روی آب های حاره اقیانوس آرام رویداد لانینا (مقادیر ONI معادل 0.5- یا سردتر برای 5 ماه متوالی) گزارش شد که کمترین میزان ONI معادل 1- درجه سلسیوس بوده که بیانگر شدت لانینا با درجه متوسط می باشد.
تقویت پرفشار جنب حاره و افزایش دما هوا در غرب و شمال غرب کشور/پدیده شرجی و گرما در خوزستان/ تشدید باد 120 روزه سیستان
بررسی روند 6 روز آینده الگوی تراز میانی جو در منطقه نشان دهنده تقویت توده هوای پرفشار جنب حاره بر روی نواحی غربی می باشد، این تقویت پرارتفاع لایه میانی به همراه تشدید کمفشار فصلی سطح زمین موجب روند افزایشی دمای هوا بر روی نیمه غربی و شمال غرب کشور طی روزهای آینده خواهد شد. متوسط میزان افزایش دما بر روی نواحی غربی کشور تا 4+ و در شمال غرب کشور بین 4+ تا 6+ درجه سلسیوس تا روزهای پایانی مرداد 96 پیش بینی می شود.
همچنان فرود مورب آسیا که ناشی از فعالیت پرخندی ناوه لایه تراز میانی در منطقه آسیا میانه می باشد، به همراه فعالیت زبانه های توده هوای پرفشار سطح زمین، موجب استقرار هوای خنکتر آسیایی بر جانب شمال شرق منطقه شده که با جریانات سوی شمال _ شمال شرقی خود را نشان می دهد. سطح دما ها تا پایان مرداد ماه 96 بر روی شمال شرق کشور تفاوت ملموسی را نشان نداده اما بطور کل در باند شرقی به طور نسبی روند کاهشی انتظار می رود.
با توجه به حاکمیت توده هوای پرفشار شمالی بر روی آسیا میانه و تقویت زبانه های کمفشار جنوبی بر روی جنوب پاکستان به نظر می رسد در روزهای باقی مانده از مرداد ماه 96 روند تشدید شیب فشاری در نیمه شرقی کشور را داشته باشیم که پیامد آن چیزی نیست چون افزایش میزان سرعت وزش بادهای فصلی 120 روزه در نوار شرقی و بخصوص شمال سیستان و بلوچستان که ضمن کاهش نسبی دما هوا موجبات ایجاد طوفان گرد و خاک را فراهم می آورد، لذا با توجه به این چشم انداز، توصیه می شود نسبت به اندیشیدن تمهیدات لازم در مواجه با این مخاطره آب و هوا و به کمتر رساندن اسباب زحمت مردم منطقه اقدام گردد.
بطور کل بر روی نوار ساحلی خزر تا پایان مرداد 96 روند نسبی افزایش دما هوا پیشرو خواهد بوده و به طور نسبی هوا گرمتر خواهد شد.
همانطور که ذکر شد بر روی بخش های غربی و جنوب غرب کشور ترکیب تشدید دو عامل ارتفاع لایه تراز میانی و کمفشار فصلی سطح زمین موجب افزایش ضخامت لایه جو در این بخش از کشور بخصوص جنوب غرب کشور خواهد شد، که نتیجه آن افزایش دما هوا به شکل بی هنجار و همچنین استمرار پدیده شرجی در استان خوزستان تا روزهای پایانی مرداد 96 خواهد شد.
در جنوب غرب کشور برای استان خوزستان تا 4 روز آینده گرمای اکستریم (حدی) را پیش بینی می کنیم، این گرمای هوا با توجه به تشدید زبانه های توده هوای کمفشار فصلی بر روی آب های خلیج فارس موجب انتقال رطوبت به بخش های جنوبی و مرکزی استان شده و پدیده شرجی بسیار محتمل می باشد، لذا شاخص آسایش در مناطق یاد شده استان خوزستان روند کاهشی را در پی خواهد داشت.
گرمای هوا در راه هست؛ گرمای شدید هوا در غرب خاورمیانه و نواحی از جنوب غرب و غرب ایران
بر اساس خروجی اسمبل مدل برآیند (MCGE) مشتمل بر مدل های ECMWF/ JMA/ NCEP/ UKMO، به نظر می رسد الگوهای گرمایشی (دماهای بالا حدی اقلیمی) طی روزهای آینده بر روی غرب منطقه خاورمیانه تسلط خواهد یافت. این شرایط به دنبال جابجایی مداری - غربسوی کمربند پر ارتفاع جنب حاره و تغییر در راستای محور آن در لایه تراز 500 هکتوپاسکال و تقویت نسبی کمفشار فصلی بر روی این مناطق اتفاق خواهد افتاد.
این گرمایش فرین (حدی) بر روی کشورهایی واقع در غرب خاورمیانه شامل عراق، نواحی از شمال عربستان، شرق مدیترانه و حتی مناطقی از کشور ترکیه پدیده محسوس آب و هوایی طی روزهای آینده خواهد بود. این شرایط گرمایش شدید هوا بر روی حاشیه دریا خلیج فارس، جنوب غرب ایران شامل استان های خوزستان و ایلام، نواحی از غرب و شمال غرب کشور موجب خواهد شد که طی روزهای آینده دماهای فوق العاده گرمی از ایستگاه های این مناطق مخابره شود.
به نظر می رسد با توجه به بلاک شدید پشته پر ارتفاع جنب حاره بر روی غرب خاورمیانه و نحوه رفتار محور آن شرایط گرمایش هوا طی روزهای آینده بر روی این منطقه تداوم داشته باشد.
در آنسوی، بر روی نواحی شرقی کشور پدیده غالب طی سه روز آینده وزش شدید باد می باشد که می تواند بر روی استان های واقع در حاشیه شرق و جنوب شرق کشور سبب خیزش گرد و خاک و حتی طوفان شن شود که منجر به کاهش کیفیت هوا و دید افقی نیز می گردد. در این بین استان های خراسان جنوبی، کرمان، جنوب شرق استان یزد و پای ثابت این شرایط آب و هوایی استان سیستان و بلوچستان قرار خواهد داشت. همچنین با خروج هسته اصلی مرکز نزول پرفشار جنب حاره ای از مناطق شرق و جنوب شرق که طی هفته های اخیر دماهای بالایی از این مناطق به ثبت رسیده بود و موجبات شرایط آب و هوایی بسیار گرمی را ایجاد نمود، شکست نسبی گرمای هوا در مناطق شرق و شمال شرقی کشور را دور از انتظار نخواهیم داشت.
مدل های ما نشان می دهد که توده آب و هوایی موسمی شبه قاره هند طی 7 روز آینده روند تقویت و پیشروی به سمت شمال و شمال غرب خواهد داشت، این وضعیت موجب رخداد بارش های نسبتا سنگینی طی دو الی چهار روز آینده بر روی کشور پاکستان خواهد شد که به نظر می رسد تقویت بارندگی ها به سمت نواحی از جنوب پاکستان، دریا عرب و عمان نیز کشیده شود.
طی این مدت با استقرار یک جریان گردش سیکلونی حاره بر روی آب های دریا عرب، وقوع بارش های همرفتی بر روی نواحی از جنوب استان سیستان و بلوچستان ناشی از ترکش های توده هوای موسمی در غالب انتقال رطوبت از دریا به خشکی، انتظار کاملا بجایی خواهد بود.
افزایش سرعت باد 120 روزه سیستان/ بارش ها در ارتفاعات البرز شرقی و نوار شمالی / گرمای هوا تداوم می یابد ...
بر اساس نقشه های پیش یابی و آینده نگری هواشناسی، با توجه به تسلط پر ارتفاع جنب حاره بر روی کشور در بیشتر مناطق طی 7 روز آینده جوی آرام و پایداری پیش بینی می شود که نتیجه آن آسمان صاف و آفتابی توام با هوای گرم و خشک خواهد بود. نقشه های پیش یابی بارش نشان می دهد در طی 7 روز آینده بارش هایی را در نوار شمالی کشور خواهیم داشت. این بارش ها بر روی شمال غرب کشور، نوار ساحل دریا خزر و دامنه های شمالی البرز رخ خواهد داد. از این رو برای استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، گیلان، مازندران و ارتفاعات البرز رشد ابر و در برخی ساعات وقوع رگبارهای پراکنده ای در برخی از مناطق پیش بینی می شود. بطور کل عمده بارش های کشور طی 7 روز آینده بر روی ارتفاعات البرز شمالی واقع در جنوب و جنوب شرق استان مازندران و ارتفاعات منتهی الیه شمالی استان سمنان واقع در زون البر شرقی اختصاص می یابد.
از نظر دمایی، با توجه به نفوذ تدریجی زبانه های توده هوای پرفشار از عرض های شمالی به روی بخش های شمالی و شمال غرب کشور و عبور ناوه عرض های بالایی که با کاهش ضخامت لایه جو همراه می باشد، ضمن رخداد همرفت سرد بر روی لایه جو، کاهش نسبی دمای هوای طی روز های جمعه و شنبه مورخ 2 - 3 تیر 96 بر روی شمال غرب، نوار ساحلی خزر پیش بینی می شود. این در حالی ست که در بیشتر پهنه فلات ایران بخصوص در جنوب شرق کشور استقرار هوای گرم همچنان تداوم خواهد داشت. از روز شنبه 3 تیر 96، روند نسبی افزایش دمای هوا در بیشتر مناطق کشور آغاز می گردد، این در حالی ست که بر روی نوار شمالی کشور این آهنگ افزایش دما بسیار کند و آرام صورت خواهد گرفت.
روز های دوشنبه - سه شنبه مورخ 5 - 6 تیر 96، تا روزهای پایانی هفته هوای گرم در سطح کشور استقرار خواهد داشت. ضمن آنکه همانطور که در پست قبلی بدان اشاره شده (بررسی الگوهای مرتبط با ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال و سطح زمین طی هفته اول تیر 96) از اواسط هفته آینده هسته اصلی گرمایش از جنوب شرق به میانه نیمه جنوبی و سپس در نیمه دوم هفته به جنوب غرب و حتی بخش های غربی کشور جابجایی مداری غربسو خود را نشان خواهد داد در نتیجه به نظر می رسد در نیمه دوم هفته آینده هوای بسیار گرم ضمن استقرار در جنوب غرب کشور مشخصا بر روی خلیج فارس و نیمه غربی کشور، سبب بالا رفتن متوسط دمای هوا در پهنه فلات مرکزی ایران و با شدت کمتر در نیمه شمالی کشور نیز خواهد شد.
از جمله پدیده هایی که هفته اول تیر 96 با آن سر و کار خواهیم داشت افزایش میزان سرعت وزش باد در جنوب شرق کشور و مشخصا بر روی سیستان و بلوچستان خواهد بود که موسوم به بادهای 120 روزه سیستان می باشد.