دو موج گرمایش استراتوسفر طی 2 هفته آینده ...

---

تحلیل های انجام شده بر روی الگوی لایه استراتوسفر، ظهور دو موج گرمایش را طی دو هفته آینده نشان می دهد که می تواند پیامدهایی را بر روی اوضاع آب و هوایی نیمکره شمالی برای اواخر بهمن تا اوایل اسفند و حتی الگوی آب و هوای بهار 1399 در پی داشته باشد.

ورتکس قطبی معمولاً در نیمه اول دیماه به اوج قدرت خود می رسد. اما هرچه ما بیشتر بسمت دیماه و بهمن می رویم، تاوه قطبی به آرامی قدرت خود را از دست می دهد، زیرا زاویه تابش خورشید بر روی سرزمین های نیمکره شمالی در حال افزایش که موجب گرم شدن جوی بالای مناطق قطبی می گردد. این بدان معنی است که ورتکس قطبی قادر به دفاع در برابر استرس های وارده در آینده نیست که بسبب دو موج گرمایشی صورت خواهد گرفت.

انیمیشن زیر پیش بینی تاوه قطبی استراتوسفری در سطح 10 هکتوپاسکال (ارتفاع 30 کیلومتری) را نشان می دهد که می توانیم گسترش یک فاز جدید دو موج  گرمایش  را در آن مشاهده کنیم: 

پیش بینی برونداد 16 روزه مدل GFS قدرتمندی جت شب قطبی را نشان می دهد که به مرور زمان روند تضعیف را در پیش می گیرد.  در حال حاضر، سرعت باد در هسته آن حدود 50 متر در ثانیه است که یک ورتکس قطبی قوی محسوب می شود. معیار اندازه گیری سرعت جریان جت قطبی استراتوسفر در سطح 10 هکتوپاسکال (ارتفاع 28-30 کیلومتر) در 60 درجه عرض شمالی (در امتداد دایره قطبی) است که در نمودار ذیل مشاهده می کنیم. روند کاهش آهسته در قدرت تاوه قطبی برای اواخر ژانویه معمول است، زیرا  به دلیل شروع افزایش زاویه تابش خورشید در مناطق قطبی، سطوح بالای جو به آرامی شروع به گرمایش مجدد می کند. تاوه قطبی در هنگام سرد بودن سطوح بالایی قویتر ست، زیرا اختلاف دما با عرض های جغرافیایی پایین، جریان جت استراتوسفر قوی را ایجاد می کند. با شروع مجدد گرمایش تراز فوقانی بر روی نواحی قطبی، اختلاف دما شروع به کاهش گذارده و قدرت تاوه قطبی با گذشت زمان کاهش می یابد. 

تحلیل نقشه های هواشناسی طی هفته دوم تیر 98 + ویدئو

---

همانطور که مستحضر هستید، طی تیر ماه که غالب مناطق کشور هوایی پایدار و تابستانی را بواسطه استقرار توده هوای پرارتفاع جنب حاره ای تجربه می نماید، فعالیت توده هوای کمفشار شمال اقیانوس اطلس در روزهای اوج خود قرار دارد!

نقشه های هواشناسی نشان می دهد، این توده هوای کمفشار با تضعیف ورتکس تابستانه قطب شمال مجالی برای گسترش به سمت عرض های جنوبی تر را یافته و تراف ناشی از آن به صورت یک فرود بلند از اسکاندیناوی تا سرتاسر منطقه اروپایی غرب روسیه گسترش یافته و این منطقه تحت تاوایی مثبت / آنومالی منفی ارتفاع و فشار آن واقع خواهد شد. 

این منطقه محل استقرار هوای سرد سامانه توام با اغتشاشات ناشی از بادهای غربی نیمکره شمالی بوده که الگوی آب و هوایی این منطقه را برای روزهای آینده تحت حاکمیت خود خواهد داشت.

محاسابات انجام شده نشان می دهد، طی روز های یکشنبه تا سه شنبه مورخ 9 الی 11 تیر 98 فرودی از این توده آب و هوا از بخش های شمالی کشور عبور خواهد کرد که به همراه نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار آزور از سمت دریا سیاه موجب وقوع ناپایداری های جوی بشکل بارش باران و افت دما هوا بر روی نوار شمالی کشور شمال آذربایجان های غربی، شرقی، اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان و ارتفاعات در استان های خراسان شمالی و شمال رضوی خواهد شد.

بنابر این طی روزهای یکشنبه تا سه شنبه پیشرو بخصوص بر روی نوار ساحلی دریا مازندران شاهد بارش باران و افت دما هوا خواهیم بود، اوج ریزش های جوی طی روز دوشنبه 10 تیر 98 بر روی استان های گیلان و مازندران پیش بینی می شود که می تواند در برخی از مناطق منجر به آبگرفتگی معابر عمومی و سیلابی شدن مسیل ها نیز شود.

همزمان با عبور توده هوای کمفشار شمالی از روی دریا مازندران، کمربند پر ارتفاع جنب حاره بر روی منطقه با واکنش به این شرایط ضمن عقب نشینی ضلع غربی آن هسته اصلی پر ارتفاع بر روی نواحی مرکزی و شرقی فلات ایران جابجا خواهد شد که سبب استقرار هوای گرم بر روی نواحی مرکزی - شرقی کشور طی روز های یکشنبه تا سه شنبه خواهد شد. 

اما با قرار گرفتن هوای سرد همراه با ناوه عرض های شمالی بر روی بخش نیمه شمالی کشور روند کاهشی دما هوا ابتدا بر روی نوار شمالی سپس تا روزهای میانی هفته بر روی کل نیمه شمالی کشور پیش بینی می شود.

ویدئو کامل تحلیل آب و هوای کشور به همراه نقشه های مربوطه را می توانید در ذیل مشاهده نمائید:

موج جدید هوای سرد کشور را در بر می گیرد؛ دمای انجماد در ییلاقات شمال شرق و شرق کشور

---

موج جدید سرمای هوا طی هفته پیشرو از سمت شمال فرا خواهد رسید، بر طبق پیش بینی ها دما هوا در بسیاری از مناطق نیمه شمالی و شرقی کشور به طرز ملموسی کاهش می یابد. این کاهش دما بر روی مناطقی از شمال شرق کشور طی روز چهارشنبه (که اوج سرماست) نسبت به شرایط عادی بلند مدت این موقع از سال حدودا 12 الی 15 درجه سردتر خواهد بود. در نتیجه بطور خلاصه ما با یک موج سرمای نابهنجاری طی هفته پیشرو مواجه خواهیم شد. 

اما مکانیسم این سرما چیست ؟

با نگاهی به الگوی ارتفاع لایه میانی استراتوسفر طی هفته پیشرو در می یابیم که تقارن معمول در وضعیت گرداب قطبی نیمکره شمالی به چشم نمی خورد، به عبارت دیگه شکل غیر همگونی در ظاهر ورتکس قطبی ایجاد شده ست. این عدم تقارن منجر به 2 سلول شدن ورتکس قطبی به صورت مجزا در دو نیمکره شرقی و غربی گردیده ست. سلول اول بر روی سیبری روسیه گردش جنوب سویی به سمت آسیا میانه و حوزه کاسپین داشته و همتای دوم آن بر روی شمال شرق کانادا (خلیج بافین) و گرینلند گسترش یافته ست. 

اما چیزی که در این مساله برای ما اهمیت دارد، لغزش ورتکس قطبی بر روی سیبری روسیه و گسترش جنوب سوی آن به طرف آسیا میانه می باشد که در پست قبلی بدان اشاره شد. بر روی منطقه اروپا استقرار پشته ارتفاعی خطوط هم ارتفاع تراز میانی استراتوسفر را رو به قطب به سمت عرض های بالاتر جابجای نموده و در نقطه مقابل لغزش ورتکس بر روی آسیا را در پی داشته ست.  گرادیان فشار در محل بین دو حوزه کم ارتفاع و پر ارتفاع به حدی ست که شاخص وزش باد مداری در مرز بین این دو به 0 و حتی منفی میل کرده و به اصطلاح وقفه در حرکت جریات غربی برای برهه ای رخ می دهد.

 پدیده وقفه در جریات غربی زمانی رخ میده که بواسطه شدت بلاکینگ در لایه های جو امکان جابجایی معمول شرق سوی سامانه های آب و هوایی وجود نداشته باشد.