دو موج گرمایش استراتوسفر طی 2 هفته آینده ...

---

تحلیل های انجام شده بر روی الگوی لایه استراتوسفر، ظهور دو موج گرمایش را طی دو هفته آینده نشان می دهد که می تواند پیامدهایی را بر روی اوضاع آب و هوایی نیمکره شمالی برای اواخر بهمن تا اوایل اسفند و حتی الگوی آب و هوای بهار 1399 در پی داشته باشد.

ورتکس قطبی معمولاً در نیمه اول دیماه به اوج قدرت خود می رسد. اما هرچه ما بیشتر بسمت دیماه و بهمن می رویم، تاوه قطبی به آرامی قدرت خود را از دست می دهد، زیرا زاویه تابش خورشید بر روی سرزمین های نیمکره شمالی در حال افزایش که موجب گرم شدن جوی بالای مناطق قطبی می گردد. این بدان معنی است که ورتکس قطبی قادر به دفاع در برابر استرس های وارده در آینده نیست که بسبب دو موج گرمایشی صورت خواهد گرفت.

انیمیشن زیر پیش بینی تاوه قطبی استراتوسفری در سطح 10 هکتوپاسکال (ارتفاع 30 کیلومتری) را نشان می دهد که می توانیم گسترش یک فاز جدید دو موج  گرمایش  را در آن مشاهده کنیم: 

پیش بینی برونداد 16 روزه مدل GFS قدرتمندی جت شب قطبی را نشان می دهد که به مرور زمان روند تضعیف را در پیش می گیرد.  در حال حاضر، سرعت باد در هسته آن حدود 50 متر در ثانیه است که یک ورتکس قطبی قوی محسوب می شود. معیار اندازه گیری سرعت جریان جت قطبی استراتوسفر در سطح 10 هکتوپاسکال (ارتفاع 28-30 کیلومتر) در 60 درجه عرض شمالی (در امتداد دایره قطبی) است که در نمودار ذیل مشاهده می کنیم. روند کاهش آهسته در قدرت تاوه قطبی برای اواخر ژانویه معمول است، زیرا  به دلیل شروع افزایش زاویه تابش خورشید در مناطق قطبی، سطوح بالای جو به آرامی شروع به گرمایش مجدد می کند. تاوه قطبی در هنگام سرد بودن سطوح بالایی قویتر ست، زیرا اختلاف دما با عرض های جغرافیایی پایین، جریان جت استراتوسفر قوی را ایجاد می کند. با شروع مجدد گرمایش تراز فوقانی بر روی نواحی قطبی، اختلاف دما شروع به کاهش گذارده و قدرت تاوه قطبی با گذشت زمان کاهش می یابد. 

پیدایش ورتکس قطبی نیمکره شمالی با فرا رسیدن فصل پاییز

---

پاییز هواشناسی فرا رسیده است، به این معنا که ورتکس قطبی قوی فصلی در حال بازگشت است. در مطلبی که در ادامه آورده شده است می توانید مطالعه کنید که ورتکس قطبی چیست و چرا هر ساله شکل می گیرد.

طی پاییز، نیمکره شمالی نور و گرما کمتری از خورشید دریافت می کند و منطقه قطبی شروع به سردشدن می کند. با توجه به فرآیندی که شرح داده خواهد شد، با آغاز سرمایش جو، فشار شروع به افت می کند. در ارتفاعات بالاتر، شکل گیری در استراتوسفر شبیه به یک سیکلون بزرگ است. یکسان نیست، اما توصیف آن به عنوان یک سیکلون بزرگ یا هاریکن هنگامی که در حداکثر شدت باشد آسان تر است.

 پیش بینی GFS در پایان ماه سپتامبر در زیر نشان داده شده است. در اینجا، ورتکس قطبی همچنانکه دما و فشار کاهش می یابد، شکل کلاسیک می گیرد. پیش بینی برای سطح فشاری 10 هکتوپاسکال است که تقریباً 30 کیلومتر ارتفاع دارد. برای اینکه ورتکس قطبی استراتوسفر تأثیر بسزایی داشته باشد، باید "منجسم" باشد، یا با تروپوسفر ترکیب شود جایی که کل آب و هوا وجود دارد. این معمولاً به طور نرمال اتفاق می افتد، زیرا ورتکس قطبی با نزدیک شدن به زمستان سرد می شود. با این وجود استثنائاتی ممکن است رخ دهد. پیش بینی مدل استراتوسفری بسیار مطمئن تر از پیش بینی های بلند مدت تراز سطحی است. استراتوسفر بلند (15-50 کیلومتر) است. فشار در اینجا 10 تا 1000 برابر کمتر از سطح زمین است، تقریباً هیچ رطوبتی ندارد و فقط یک منطقه بزرگ سیکلون قابل پیش بینی است. از آنجا که پویایی بیشتر در اثر رویدادهای گشتاوری ناشی از اثر کوهستانها، شکست امواج راسبی و انتشار موج عمودی رخ می دهد،کمپلکس ایجاد شده در نهایت می تواند منجر به یک رویداد گرمایش ناگهانی استراتوسفری (SSW) شود.

موج جدید هوای سرد کشور را در بر می گیرد؛ دمای انجماد در ییلاقات شمال شرق و شرق کشور

---

موج جدید سرمای هوا طی هفته پیشرو از سمت شمال فرا خواهد رسید، بر طبق پیش بینی ها دما هوا در بسیاری از مناطق نیمه شمالی و شرقی کشور به طرز ملموسی کاهش می یابد. این کاهش دما بر روی مناطقی از شمال شرق کشور طی روز چهارشنبه (که اوج سرماست) نسبت به شرایط عادی بلند مدت این موقع از سال حدودا 12 الی 15 درجه سردتر خواهد بود. در نتیجه بطور خلاصه ما با یک موج سرمای نابهنجاری طی هفته پیشرو مواجه خواهیم شد. 

اما مکانیسم این سرما چیست ؟

با نگاهی به الگوی ارتفاع لایه میانی استراتوسفر طی هفته پیشرو در می یابیم که تقارن معمول در وضعیت گرداب قطبی نیمکره شمالی به چشم نمی خورد، به عبارت دیگه شکل غیر همگونی در ظاهر ورتکس قطبی ایجاد شده ست. این عدم تقارن منجر به 2 سلول شدن ورتکس قطبی به صورت مجزا در دو نیمکره شرقی و غربی گردیده ست. سلول اول بر روی سیبری روسیه گردش جنوب سویی به سمت آسیا میانه و حوزه کاسپین داشته و همتای دوم آن بر روی شمال شرق کانادا (خلیج بافین) و گرینلند گسترش یافته ست. 

اما چیزی که در این مساله برای ما اهمیت دارد، لغزش ورتکس قطبی بر روی سیبری روسیه و گسترش جنوب سوی آن به طرف آسیا میانه می باشد که در پست قبلی بدان اشاره شد. بر روی منطقه اروپا استقرار پشته ارتفاعی خطوط هم ارتفاع تراز میانی استراتوسفر را رو به قطب به سمت عرض های بالاتر جابجای نموده و در نقطه مقابل لغزش ورتکس بر روی آسیا را در پی داشته ست.  گرادیان فشار در محل بین دو حوزه کم ارتفاع و پر ارتفاع به حدی ست که شاخص وزش باد مداری در مرز بین این دو به 0 و حتی منفی میل کرده و به اصطلاح وقفه در حرکت جریات غربی برای برهه ای رخ می دهد.

 پدیده وقفه در جریات غربی زمانی رخ میده که بواسطه شدت بلاکینگ در لایه های جو امکان جابجایی معمول شرق سوی سامانه های آب و هوایی وجود نداشته باشد. 

دانشگاه هانستویل آلاباما (UAH): رکورد گرمایش زمین در ماه مارس 2016 با ناهنجاری 0.73 + درجه

---

1 آپریل 2016 توسط دکتر Roy W. Spencer, Ph. D

گزارش ماهیانه دمای جهانی دانشگاه هانستویل آلاباما : 

 بروز رسانی نسخه 6 مشاهدات UAH برای ماه مارس 2016 خبر از نابهنجاری دما کره زمین به میزان  0.73 + درجه سلسیوس را نشان می دهد.

میانگین جهانی دمای تروپوسفر پایینی (lower tropospheric temperature=LT) برای مارس 2016 معادل 0.73 + درجه سلسیوس گزارش شد که کمی پایین تر از مقادیر رکورد 0.83 + درجه سلسیوس ماه فوریه می باشد (برای مشاهده در ابعاد واقعی کلیک کنید). این رکورد، ماه مارس 2016 را گرمترین مارس در رکورد ماهواره ای (از سال 1979) قرار داد و از نظر آماری با آپریل سال 1998 برای دومین رکورد گرمترین ماه برابری می کند. 

 

بررسی وضعیت جوی کشور طی هفته اول و دوم آبان 94

الف ـ مروری بر وضعیت بارش و دمای مهر ۹۴

بر طبق خروجی نقشه های ناهنجاری مجموع بارش ۳۰ روزه (مهر ۹۴)، بر روی کرانه های جنوب غربی دریای خزر، بخش هایی از شمال غرب، دامنه های زاگرس میانی به سمت بخش شرقی البرز مرکزی (شرق استان تهران و غرب سمنان) و مناطقی از جنوب استان سیستان و بلوچستان در جنوب شرق کشور درجاتی از فرانرمال بارشی را نشان می دهند. بیشترین میزان ناهنجاری بارش متعلق به کرانه های جنوب غربی دریای خزر در استان گیلان، شمال استان آذربایجان، بخش هایی محدودی از البرز غربی با بیش از ۱۰۰ میلی متر فراتر از نرمال دیده می شود.

در سایر مناطق کشور میزان ریزش های ماه انحراف قابل توجهی نسبت به نرمال را نشان نمی دهد.

شکل ۱: نقشه ناهنجاری بارش ثبت شده طی مهر ۹۴ (میلی متر)

منبع: http://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/african_desk/cpc_intl/casia/afghan_rfe_rms_30day_cas_anom.gif