الگوی فازی نوسان MJO سبب فرونشینی هوا و در نتیجه کاهش بارندگی ها را رقم خواهد زد

---

نوسان MJO در روز 3 اردیبهشت 98 بر روی بزرگی 2.4  و در فاز 2 منفی واقع شد.  فاز 2 شاخص MJO از فازهای سرمایشی هوا بر روی خاورمیانه و ایران طی اردیبهشت ماه محسوب می شوند. با توجه به این وضعیت منطقه همرفت فعال در ناحیه حاره بر روی اقیانوس هند واقع می باشد که سبب تقویت صعود و همرفت بر روی این پهنه آبی خواهد شد. 

طی چشم اندازهای ترسیم شده، شاخص MJO تا اواسط اردیبهشت بر روی فاز های 3، 4 و سپس در فاز 5 خود مستقر خواهد شد. 

بنابر این طی هفته پیشرو (هفته دوم اردیبهشت 98) همرفت فعال بتدریج به سمت منطقه قاره دریایی (مجمع الجزایر) و شمال استرالیا حرکت کرده و در این مناطق با تشدید ناپایداری جو مواجه خواهیم بود، در مقابل بر روی سرتاسر شمال آفریقا، دریا مدیترانه و خاورمیانه فرونشست هوا شرایط سرکوب همرفت را رقم خواهد زد. نواحی با رنگ هاز گرمِ زرد تا نارنجی بیانگر شاخص پتانسیل سرعت مثبت در تراز 200 هکتوپاسکال و در نتیجه همگرایی و فرونشینی از طبقات فوقانی جو و بالعکس نواحی با رنگ های سردِ آبی بیانگر واگرایی لایه بالایی جو و در نتیجه کاهش فشار ستون جو، صعود جریانات و در نتیجه تشدید ناپایداری هاست.  

سامانه بارشزای مدیترانه ای بار دیگر گستره ایران را در بر می گیرد ...

---

سامانه ای فعال بر روی شرق مدیترانه از اواسط وقت روز پنجشنبه 25 بهمن 97 از سمت شمال غرب و غرب وارد کشور شد و آغاز بارندگی ها را بر روی این مناطق شاهد بودیم. این سامانه مرکز بسته ای بر روی منتهی الیه شرقی دریا مدیترانه  به صورت ساختار دینامیکی می باشد که بر روی سطح زمین به صورت همبسته های زبانه های کمفشار دریا مدیترانه - سرخ می باشد در نتیجه از نوع امتزاجی (ادغامی) ست. با توجه به اینکه مکانیسم همگرایی دریا سرخ بر روی جنوب دریا به سمت منطقه خلیج فارس سامانه فوق را همراهی می کند، در نتیجه بر روی نواحی غربی و جنوب غربی کشور بارندگی های موثری ناشی از فعالیت این سامانه انتظار می رود. همچنین به سبب گذر مرکز چرخند از منطقه شمال غرب کشور این خطه از کشور تحت تاثیر تاوایی حداکثر سامانه کم ارتفاع ستون جو بارندگی های برف قابل توجهی را شاهد خواهند بود. 

ضمن حرکت شرقسوی سامانه بسته، به موازات آن ناوه ورتکس قطبی به سوی آسیا میانه به سمت جنوب متمایل شده و در نتیجه کم ارتفاع مورد بحث طی اوایل هفته پیشرو در واپسین روزهای بهمن 97 جذب منبع اصلی خود می گردد. 

طبق پیش یابی های صورت گرفته این سامانه جمعه 26 بهمن 97 بر روی شمال غرب، غرب و جنوب غرب کشور فعال می باشد و سبب رخداد بارندگی خواهد شد. بارش بر روی شمال غرب کشور و دامنه های زاگرس به شکل برف نمایان می گردد. بتدریج با آغاز کاهش دما هوا از سمت شمال غرب و غرب کشور، از اوایل شب تدریجا بر روی مناطق بیشتری از استان های واقع در غرب کشور بارندگی ها به شکل برف نمایان خواهد شد.  هسته بارندگی ها طی روز جمعه بر روی نیمه جنوبی آذربایجان شرقی، جنوب غرب آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، لرستان، شمال شرق خوزستان خواهد بود. طی روز شنبه 27 بهمن 97، گستره بارندگی ها بر روی بسیاری از مناطق کشور وسیعتر خواهد شد. بیشتر مناطق کشور بجز جنوب شرق کشور درگیر بارندگی ها خواهد بود. در شمال غرب، شمال زاگرس و دامنه های واقع در غرب و جنوب غرب کشور بارندگی ها به شکل برف خواهد بود. هسته های اصلی بارندگی طی این روز بر روی شمال غرب کشور شامل استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، غرب گیلان و در جنوب غرب کشور برای استان های لرستان، خوزستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، فارس  و بوشهر خواهد بو که در این مناطق به سبب شدت بارندگی ها احتمال آبگرفتگی معابر عمومی و سیلابی شدن مسیل ها وجود دارد. بارندگی ها بتدریج از اواسط وقت به نواحی مرکزی کشور و سپس به شرق و شمال شرق کشور نیز کشیده خواهد شد و همزمان ریزش ها بر روی غرب کشو به اتمام خواهد رسید.  روز یکشنبه 28 بهمن 97 از شدت و گستره بارندگی ها در سطح کشور کاسته خواهد شد، بارندهای پراکنده ای بر روی مناطقی از نیمه شرقی، جنوبی و غرب کشور پیش بینی می شود. 

تحلیل دوره 12 دی لغایت 12 بهمن 1397 (ژانویه 2019)

---

نقشه های میانگین آنومالی ارتفاع تراز لایه میانی جو طی یکماه اخیر ( 12 دی لغایت 12 بهمن 97) نشان می دهد که منطقه فعال ناشی از ورتکس قطبی بر روی قلب اروپا استقرار داشته و جت روباد قطبی بر روی عرض های جنوبی این قاره جابجا شده که رهاورد آن رخنه هوای سرد شمالی به درون اروپا بوده است. اما این تراف بلند بر روی اروپا باعث حاکمیت جریانات گرم و مرطوب جنوبی بروی منطقه خاورمیانه و ایران شد که از پیامد آن گسترش الگوهای بارندگی بر روی نیمه غربی - شمالی کشور طی دوره یاد شده (چله بزرگه) شد. الگوی پادساعتگردی ناشی از چرخندی ناوه اروپا با القای الگوی ساعتگرد واچرخندی بر روی منطقه به مرکزیت خلیج فارس شد در نتیجه محور روباد جنب حاره به سمت عرض های بالاتر جابجا شده و به موازت آن کانال رطوبتی منطقه همگرایی دریا سرخ بر روی زاگرس - نیمه شمالی متمایل گردید، در نتیجه این امر منطقه نیمه جنوبی کشور با الگوی آب و هوای خشک و گرمتر از نرمال مواجه شدند و بر روی بیشتر مناطق کشور با حاکمیت زبانه های توده هوای کمفشار غربی و افزایش میانگین ارتفاع ستون جو سطح دمای هوا در طی این مدت بیهنجار گرمتر از نرمال بوده ست.

همانطور که در نقشه مشاهده می گردد، زبانه های توده هوای کمفشار به سبب الگوهای دینامیک جو بر روی اروپا گسترش یافته و بخش هایی از غرب و شمال منطقه تحت سیطره آن واقع شده است، از طرفی با ایجاد جریانات جنوبی در لایه های جو و حاکم شدن پرارتفاع نسبی بر روی فلات ایران متوسط دماهای هوا در غالب مناطق کشور بالاتر از سطح هنجار شد و یکی از گرمترین دوره چله بزرگ (دوره طلایی سرما) را تجربه کردیم.

الگوی سرد ژانویه 2019 مدل ECMWF-EPS و CFSv2.0 همبستگی آن با سال های آنالوگ مشابه

---

با سلام خدمت مخاطبان گرامی؛

همانطور که در پست روز جمعه 23 آذر 97 بیان شد، طبق بررس های به عمل آمده و با توجه به همسویی احتمالی ژانویه (دیماه) امسال با سال های مشابه سرد همچون ژانویه 1977 ما این چشم انداز را با مدل های دینامیکی راستی آزمایی کردیم، اولین مدل توکیو JMA از آژانس آب و هوایی ژاپن بود که در پست قبلی به تفصیل بیان گردید. در پست حاضر به مقایسه مدل آماری ژانویه 1977 با آخرین چشم انداز مدل های اسمبل ECMWF و همچنین مدل CFSv2.0 خواهیم پرداخت. 

الگوی ترسیم شده توسط اسمبل EPS طی ماه ژانویه 2019 حکایت از الگوی استقرار واچرخند غرب روسیه - اسکاندیناوی به همراه تراف مورب آسیایی بر روی ایران می باشد که سبب هجوم هوای سرد شمالی بر روی کشور شده و به همراه آن الگوی رطوبت جنوبی سبب وقوع بارندگی  به صورت برف و باران بر روی پهنه فلات ایران می گردد. چنین الگوی که به آن الگوی ۷ گفته می شود، مسیر بارندگی ها بر روی شمال غرب، دامنه های زاگرس - نیمه شرقی - شمال شرقی می باشد، در این بین سواحل خزر با مکانیسم آنتی سیکلونی ناشی از پرفشار شمالی بارندگی های فراوانی را شاهد می گردد. 

نیمه دوم ماه ژانویه الگوهای ذکر شده همچنان حکایت از تاثیر گذاری سامانه های سرد شمالی از مسیر شمال غرب کشور می باشد که با همراهی رطوبت جنوبی از سوی دریا سرخ سبب تداوم بارش های قابل توجه بر روی پهنه فلات ایران می گردد. طی اواخر ماه ژانویه و با نزدیک شدن به ماه فوریه به نظر می رسد الگوهای جنوب غربی - شمال شرق روند تقویت را در پیش گرفته و به سوی الگوی مرطوب - معتدل گرایش خواهد یافت.

الگوی بارش طی 4 هفته ژانویه 2019 بر اساس چشم انداز خروجی مدل ECMWF-EPS نمایه کنترل در نقشه های ذیل مشاهده می گردد، همانطور که دیده می شود طی هفته اول ژانویه بر روی بیشتر مناطق کشور بارندگی ها وجود داشته و الگوی مورد انتظار ما (بر طبق مدل آنالوگ سال 1977) به چشم می خورد؛ بارندگی ها از مسیر شمال غرب، دامنه های زاگرس به نیمه شرقی گسترش می یابد. پوشش مناطق نیمه جنوبی کشور در چتر مسیر مرطوب از جبهه همگرایی دریا سرخ می باشد، این در حالی ست که بارندگی ها نیمه شمالی کشور از جبهه مرطوب منتهی الیه شرقی دریا مدیترانه در انتهای مسیر مرطوب این دریا به سمت ایران می باشد. سواحل خزر نیز در الگوی منحصر بفرد خود (آنتی سیکلونی) از رژیم پرفشار بارندگی  کسب می نماید. این الگو کم و بیش طی نیمه اول ژانویه 2019 به چشم می خورد. 

پیش بینی آب و هوای کشور طی هفته آخر آبان الی اوایل آذر ماه 97

---

الگوی نقشه های هواشناسی نشان می دهد که طی واپسین هفته آبان و آغاز آذر 97 با تقویت پشته پر ارتفاع بر روی اسکاندیناوی آنومالی مثبت ارتفاع تراز میانی بر روی این منطقه استقرار خواهد داشت، در واقع بلاکینگ جو بر روی اسکاندیناوی روی می دهد. این بلاکینگ پرارتفاع بتدریج به سمت نواحی غربتر به سمت ایسلند و شمال اقیانوس اطلس نیز کشیده می شود. با گسترش این بلاکینگ بر روی شمال اطلس فاز نوسان اطلس شمالی به منفی گرایش پیدا خواهد کرد (NAO-) که در آن بر روی عرض های معتدله  کم ارتفاع جو استقرار خواهد داشت. با حاکمیت الگوی واچرخندی بر روی شمال اروپا رخداد فرارفت سرد بر روی آسیا رخ خواهد داد که نتیجه آن تقویت چرخندی (سیکلونی) ورتکس قطبی بر روی سیبری خواهد بود. گسترش تدریجی ورتکس قطبی و کشیدگی آن تا شمال دریا خزر سبب تقویت و فراگیر شدن توده هوای سرد بر روی آسیا (سیبری) شده و به تدریج به سمت غرب و بر روی بخش هایی از اروپا گسترش هوای سرد سیبری پس از مدتها حاکمیت الگوی توده هوای گرم بر روی این منطقه مورد انتظار خواهد بود. 

رها ورد الگوی یاد شده گسترش توده هوای کم ارتفاع بر روی عرض های معتدله طی اواخر آبان و اوایل آذر ماه 97 خواهد بود. 

با توجه به تضعیف زبانه های غربی توده هوای پرفشار سیبری و همچنین تقویت الگوی واچرخندی بر روی بخش های شرق - جنوب شرقی کشور روند افزایش نسبی دما هوا طی هفته پیشرو غالبیت خواهد داشت و هوا نسبت به روزها اخیر که تجربه گردید تعدیل میابد. از نظر الگوهای بارندگی با فعالیت توده هوا بارشزا جنوبغربی که تا جمعه بر روی بخش وسیعی از کشور فعالیت خواهد نمود با خروج آن طی روز شنبه 26 آبان طی یه مدت کوتاه کشور با جوی نسبت کم بارشی مواجه خواهد شد. اگر به الگوهای فعلی بتوان اطمینان داشت، از نیمه دوم هفته پیشرو  به سمت روزهای واپسین با گسترش تراف مورب حاصل از ورتکس قطبی آسیا بروی شرق مدیترانه رخداد پدیده سیکلون زائی و تشکیل توده هوای کم ارتفاع ناپایدار در غرب منطقه و فعال شون دوباره جبهه  بر روی دریا سرخ مجددا ورود موج بارشی از جنوب غرب به روی کشور می تواند بارندگی ها را از این بخش رقم بزند.