در واپسین روزهای مهر ماه، چشم اندازها ورود به یک دوره مرطوب را نوید می دهند...

---

الگوی شاخص MJO طی دو هفته آینده نشان دهنده استقرار منطقه فعال همرفت حاره ای بر روی آفریقا و اقیانوس هند غربی می باشد، بنابر این نوسان مادن - جولیان احتمالاً تا پایان دهه نخست آبانماه بر روی فاز های موثر 1 و 2 واقع خواهد بود. این فازها بر روی الگوی پشته پر ارتفاع/ پر فشار بر روی عرض های جغرافیایی بالا (غرب روسیه) حمایت می کند چرا که با القای رخداد فاز نسبی منفی NAO  تراف کم ارتفاع بر روی اطلس تقویت شده و در نتیجه پتانسیل وقوع بلاکینگ عرض جغرافیایی بالا طی این شرایط بر روی نواحی مرکزی اروپا تا غرب روسیه افزایش می یابد و این به معنای ماندگاری بیشتر شرایط آب و هوایی استقرار یافته توسط سامانه های آب و هوایی بر روی مناطق تحت تاثیر می باشد. 

با توجه به الگوی فازی 1 تا 2 نوسان MJO همراه با تمایل الگوی NAO/AO به مقادیر منفی شرایط برای ایجاد یک بلاکینگ بر روی حوزه مدیترانه شرقی طی دو هفته آینده مهیا می باشد. با افزایش میزان فشار / ارتفاع جو بر روی نواحی جنوبی اروپا ریزش جریانات موجب ایجاد الگوی گردش سیکلونی بر روی شرق مدیترانه می گردد. این الگوی سیکلونی با ظهور سامانه کم ارتفاع موجب ایجاد یک الگوی بلاکینگ دوقطبی بر روی شرق مدیترانه می گردد. 

با شکل گیری فعالیت سیکلونی بر روی منتهی الیه نیمه شرقی دریا مدیترانه، الگوی شیب فشاری جنوب غربی - شمال شرقی بر فراز منطقه ایجاد می گردد. امواج کوتاه ناشی از فعالیت سیکلونی یاد شده سوار بر این جریانات بر روی نواحی شمال غرب و بخصوص زاگرس در بخش های غربی کشور موجب بارانزائی می گردد. 

پیش بینی فصل بارش آینده ایران (نیمه آبان تا نیمه اردیبهشت 1399)

---

این یادداشت مروری دارد بر جمع بستی از پیش بینی های اقلیمی در باره فصل آتی بارش (از نیمه آبان تا نیمه اردیبهشت) در ایران؛ می توان امیدوار بود که یک فصل بارش نرمال در انتظار ایران است. به ترسالی پارسال نخواهد بود، اما قطعا بسیار بیشتر از متوسط دو سال پیش و همچنین متوسط ده سال اخیر خواهد بارید. خبر خوب به خصوص برای زیستگاه های طبیعی که شاید این بارانها باعث شود نفس تازه کنند.

پاییز زودرس اما به زمستانی پرباران ختم نخواهد شد. زمستان کم باران تر از پاییز خواهد بود.

الگوی بیهنجاری رواناب های حاصل از بارندگی 

اگر چه سه مآخذ معتبر پیش‌بینی اقلیمی WMO و EC.EUROPE و ECMWF مبنای این مطلب قرار گرفته اند، اما همچنانکه گفته می شود پیش‌بینی‌های بلندمدت اقلیمی برای تحلیل های کلی بیشتر کاربرد دارند و برای محاسبات دقیق در بازه های مشخص زمانی بعید است قابل اعتماد باشند. 

چشم انداز فصل پاییز/ پاییز و زاگرس مرتفع

• از بارش آبان شروع می کنیم. "زاگرس مرتفع". این نام را به خاطر داشته باشید: "زاگرس مرتفع". انگار قرار است عمده خبرها از آنجا بیاید. کمابیش سراسر ایران باران خواهد داشت در آبان. اما بیشترین و سنگین ترین بارشها در زاگرس مرکزی و هم چنین یک چهارم جنوب غرب ایران رخ خواهد داد. 
• بارشها در آذر هم ادامه دارد. اما هسته سنگین بارشها از زاگرس مرکزی کمی بالاتر رفته و به زاگرس شمالی نزدیک می شود. احتمالا آذر ماهی سرد و برفی در انتظار کردستان و همدان و استان های مرکزی و قزوین و زنجان است. 

هوای گرم تابستانیِ اوایل هفته آینده شهر های شمالی جای خود را به دَمِ پاییزی اواسط - نیمه دوم هفته خواهد داد

---

به سبب شدت یافتن پرارتفاع جنب حاره بر روی کشور و تقویت جریانات جنوبی هوای گرم تا اوایل هفته آینده در کشور ماندگار خواهد بود، روزهای جمعه تا یکشنبه در نیمه شمالی کشور هوا گرم و تابستانی حکمفرما خواهد بود. اما از بعد از ظهر روز شنبه 30 شهریور ماه با نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار و شمالی شدن سوی جریانات از سمت کرانه های غربی دریا مازندران کاهش جزئی دما آغاز و سپس از اواسط و طی نیمه دوم هفته پیشرو کاهش ملموس دما هوا بطور میانگین 7 تا 10 درجه و در برخی از مناطق تا 15 درجه نسبت به روزهای نخست هفته در بخش های شمالی کشو هوا خنکتر می گردد.

با توجه به استقرار یک توده هوای  بندال پشته پر ارتفاع بر فراز اقیانوس اطلس شمالی، یک جبهه توده هوای کم ارتفاع سرد از سوی شمال (اسکاندیناوی) بر روی اروپای مرکزی و شرقی گسترش یافته است. این پشته با ایجاد جریان شمالی در سمت شرقی خود جبهه هوای سردی را بر روی اروپای مرکزی به وجود می آورد. در نتیجه  عامل اصلی توسعه این کم ارتفاع قوی  بر روی اروپای مرکزی خواهد بود که از اسکاندیناوی به سمت پایین گسترش یافته و سپس به سمت شرق اروپا و روسیه در حرکت است. هفته آینده پشته ای که بر روی اطلس شمالی مستقر می باشد، به سمت اروپا حرکت نموده و هوای سرد شمالی  - شمال غربی  در اروپای مرکزی جای خود را به هوای گرم - جنوبغربی می دهد.  

بارندگی در نوار شمالی کشور (عمدتاً استان های ساحلی) و ماندگاری هوا خنک در بخش شمالی کشور تا اوایل هفته آینده

---

استقرار پشته پرارتفاع جو بر روی غرب روسیه سبب گسترش فرود کم ارتفاع از آسیا مرکزی تا شرق دریا مدیترانه می گردد که محل ریزش هوای سرد شمالی می باشد. این هوای سرد بر روی نیمه شمالی - شرقی ایران تا ابتدای هفته آینده تداوم می یابد. 

با توجه به عبور امواج ناپایدار از شرق دریا سیاه با تقویت جریانات شمالی از اواخر وقت امروز، ضمن کاهش نسبی دما، بارندگی ها تا انتهای هفته برروی بخش های شمالی کشور ادامه خواهد داشت. بیشترین میزان بارندگی ها بر روی استان گیلان، نواحی از غرب و بخش های شرقی استان مازندران خواهد بود که در پاره ای از مناطق می تواند منجر به آبگرفتگی معابر عمومی شود. 

الگوی بارش 3 ساعت نشان می دهد، طی روز چهارشنبه 20 شهریور ماه 98 اکثر مناطق واقع بر روی استان های گیلان، مازندران، نوار جنوبی و مرکزی استان گلستان با پدیده بارش مواجه خواهند بود. بیشترین میزان بارندگی ها بر روی بخش مرکزی گیلان و جلگه ای غرب و نواحی مرتفع شرق مازندران و منتهی الیه جنوب غرب استان گلستان ریزش خواهد کرد. بنابر این از اواخر وقت امروز و طی روز چهارشنبه در این مناطق پتانسیل رخداد آبگرفتگی معابر عمومی و سیلابی شدن مسیل ها وجود دارد.  

تحلیل شرایط آب و هوای کشور طی 14 روز آینده

---

بررسی نقشه های هواشناسی نشان می دهد که طی هفته نخست شهریور ماه 98 کشور تحت تاثیر پرارتفاع جنب حاره ای واقع می باشد که با بیهنجاری مثبت ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال بر روی بخش های غربی - شمالی کشور نسبت به حد نرمال بلند مدت همراه ست. این الگو به دلیل جابجا شدت محور کمربند پرفشار جنب حاره به سمت شمال و غرب کشور بوده، در نتیجه این مناطق تحت تاثیر هوای گرم ناشی از این الگو می باشد. این در حالی ست که با عقب نشینی ضلع شرقی پرارتفاع بسمت غرب، هوای معتدل و خنک تری بر روی بخش های شمال شرقی، شرقی و مناطقی از ارتفاعات جنوبی زاگرس برقرار خواهد بود. 

از هفته دوم شهریور ماه با جابجایی و گسترش یک ناوه از ورتکس قطبی از پیراقطب روسیه و  واچرخندی پشته پر ارتفاع بر روی اروپا در سرتاسر غرب آسیا پدید فرارفت سرد (شمالی) سبب شکل گیری یک تراف کم ارتفاع و خنک از شمال روسیه به سمت عرض های جنوبی تر و کشیدگی فرود آن تا دریا کاسپین خواهد شد. رهاورد این شرایط عقب نشینی حدود شمالی توده هوای گرم و خشک پرارتفاع جنب حاره ای به موضعیت جنوبی تر می باشد. در نتیجه از میزان ارتفاع تراز میانی جو بر روی منطقه قفقاز، شرق دریا سیاه، شمال غرب و غرب ایران کاسته خواهد شد، رهاورد این الگوی مذکور، حضور هوای خنک بر روی شمال شرق، ارتفاعات شرقی البرز و کاهش دما در نوار ساحلی دریا مازندران، شمال غرب و استان های مرتبط با رشته کوه البرز می باشد. 

الگوی نقشه های هواشناسی نشان می دهند که عمده بارندگی ها 14 روز آینده بر روی نوار شمالی کشور از شمالغرب، سواحل دریا مازندران به سمت شمال شرق و ارتفاعات رشته کوه البرز متمرکز می باشد. هسته بارندگی ها طی این مدت بر روی استان گیلان با محدوده بارندگی 50 الی 75 میلی متر در 2 هفته آتی می باشد.