تضعیف النینو، احتمال 50 درصدی وقوع لانینا در اواخر سال 2016

---

در حالی که النینو حاضر در سطوح ضعیف تا متوسط قرار دارد، تغییرات اخیر در مولفه های اتمسفری و اقیانوسی آرام حاره در ترکیب با چشم اندازهای فعلی مدل های آب و هوایی، نشان دهنده افزایش احتمال رخداد لانینا به حدود 50 % در اواخر سال میلادی جاری می باشد. بدین ترتیب کارگروه چشم انداز شاخص ENSO اداره هواشناسی استرالیا به سوی مشاهده لانینا تغییر نمود.

دمای آب های زیر سطحی اقیانوس آرام از اواخر سال 2015 کاهش یافت، با این حال، لایه 50 متر بالایی سردتر از نرمال می باشد. در سطح دریا، دماها از زمان اوج خود تا حدود 1 درجه سلسیوس سردتر شده اند، اما در مجموع گرمتر از نرمال بوده و هنوز در سطح النینو می باشند. شاخص نوسان جنوبی (SOI) و باد های تجارتی (Trade Wind) نیز سیگنال های واضحی از تضعیف النینو را نشان می دهند.  SOI به تازگی تا سطوح نزدیک به نرمال افزایش یافته است، در حالی که بادهای تجارتی نزدیک نرمال می باشند. به هر حال برخی از مولفه هایی همچون شاخص ابرناکی نزدیک خط روزگردان (Date Line) تنها یک گرایش محدود به سوی الگوهای النینو را نشان می دهند.

مدل های آب و هوایی بین المللی تداوم روند تضعیف النینو را طی بهار 2016 پیشنهاد می نمایند که انتظار بر این است، میانه سال به سطوح خنثی باز گردد.طی فصل بهارجاری، 5 مدل از 8 مورد بررسی شده نشان از وقوع لانینا داشته، 3 مدل باقی مانده وضعیت خنثی را نشان می دهند. دقت پیش بینی وضعیت شاخص ENSO در این موقع سال پایین تر از زمان های دیگر می باشد.

شکل 1 . پیش بینی روند ناهنجاری دما سطح آب دریا طی 7 سه ماهه متوالی منتی به دسامبر 2016 حاصل از برونداد مدل CFS v2

آماج طوفان های رعد و برق و سیلاب ناگهانی در خاورمیانه

توسط آدام دوتی هواشناس وبسایت Accuweather

10 آپریل 2016، 12:25 PM 

یک سامانه طوفانی آهسته، منجر به وقوع سیلاب ناگهانی در سراسر خاورمیانه طی غالب برهه هفته جاری می گردد. خطر وقوع سیلاب از عراق و غرب ایران به سوی عربستان سعوی و یمن گسترش خواهد نمود.

در حالی که طی هفته جاری کم فشار به طور آهسته غربسو از دریا مدیترانه به سوی شمال خلیج فارس حرکت خواهد نمود، طوفان های رعد و برق گسترده سرتاسر منطقه را درگیر خواهد نمود. باران سنگینی منجر به سیلاب های ناگهانی در مناطق مختلف می گردد.

در حالی که موج هایی از باران و طوفان های تندری در اواسط هفته پیشروی خواهد کرد، بیشترین خطر عمده به جهت استمرار وقوع سیلاب از روز سه شنبه تا پنجشنبه در بسیاری از نواحی ترکیه تا عربستان سعودی را با رگبارها و طوفان های تندری درگیر خواهند نمود. اما 2 ناحیه دارای بالاترین ریسک وقوع سیلاب محسوب می گردند.

نخست این نواحی، از مکه عربستان سعودی تا صنعا یمن گسترده خواهد بود. در روز سه شنبه طوفان های تندری سنگین در اطراف مکه گسترش خواهد داشت، موجب سیلاب ناگهانی در رودخانه های خشک معمول و نواحی پست و کم ارتفاع می گردد. تگرگ ممکن ست طوفان های قوی تر را همراهی نماید.

سیلاب ناگهانی می تواند با پیش آگاهی بسیار کمی روی دهد، بنابر این ساکنان باید از محیط اطراف خود آگاه بوده و هرگز از میان نواحی سیل زده رانندگی ننمایند. این نواحی از طغیان طوفان های تندری به سوی جنوب گسترش می یابند،که روز پنجشنبه به صنعا می رسند.

ناحیه دوم که در رسیک بالای سیل واقع خواهد بود، از عراق تا غرب ایران می باشد. رگبارها و طوفان های رعد و برق در سراسر ناحیه طی روز دوشنبه و سه شنبه موجب منطقه پراکنده ای از بارش شده، اما ریسک سیلاب نسبتا کم می باشد.

در حالی که سامانه کم فشار نزدیکتر می شود، از روز چهاشنبه به طرف روز پنجشنبه خطر سیلاب در نواحی همچون بغداد و بصره افزایش خواهد یافت. طوفان های رعد و برق ممکن است به سرعت موجب ریزش 25 الی 50 میلی متر (1 الی 2 اینچ) باران نمایند که می تواند سبب وقوع سیل گردد. در ارتفاعات غرب ایران ریزش ها می تواند به 100 میلی متر ( 4 اینچ) برسد. 

باقی عمده نواحی بارانی مهم جنوب،  عمان و امارات متحده عربی طوفان های رعد و برقی منفردی را در طی هفته خواهند دید، بویژه در خلال بعد از ظهر و سراسر ارتفاعات گسترش خواهد یافت. خطر وقوع سیلاب در این نواحی در سطح پائین باقی خواهد ماند، گرچه ساکنان بالاجبار در ارتباط با وقوع صاعقه و پناه گرفتن به فضای مسقف باید محتاط باشند. اگر شما می توانید به محض برق صدای رعد را بشنوید، صاعقه به جهت اصابت به میزان کافی نزدیک می باشد. 

به دلیل حرکت کند ناوه،  از اواخر هفته یا اوایل هفته آینده طوفان های تندری پراکنده می تواند به تاثیر بر روی ناحیه تداوم یابد. به هر حال ، به دلیل اینکه کمفشار تضعیف می گردد، ریسک وقوع سیلاب طی این زمان می تواند کاهش یابد.

پیش بینی و تفسیر نقشه های هواشناسی طی 5 روز آینده

پیش بینی و تفسیر نقشه های هواشناسی طی 5 روز آینده :

طی روز شنبه 21 فروردین 95، بر اساس نقشه های آینده نگری با عبور امواج تراز میانی  از بخش های مرکز، شرق و جنوب شرق کشور با رشد ابر، رگبار باران و در برخی نواحی همراه با رعد و برق همراه خواهد بود. از این رو در استان های واقع در دامنه های البرز شامل قزوین، البرز، تهران، سمنان و بخش هایی از خراسان رضوی، اصفهان، یزد، خراسان جنوبی، کرمان، شرق هرمزگان و استان سیستان و بلوچستان با افزایش ابر، رگبار باران و در برخی نواحی رخداد رعد و برق همراه خواهد بود. به سبب وجود جریانات دریا به خشکی هسته بارش در این روز بر روی استان سیستان و بلوچستان با بیشینه بارش 18 میلی متر  همراه خواهد بود.

در این روز بر روی استان سیستان و بلوچستان، شرق کرمان و جنوب شرق استان خراسان رضوی در برخی ساعات با افزایش میزان سرعت وزش باد مواجه خواهیم بود.

طی روز یکشنبه 22 فروردین 95، با استقرار مرکز یک ناوه فعال بر روی آب های غرب ترکیه، امواج فرعی ناشی از آن موجب رشد ابر و شروع بارش ها از سمت شمال غرب و غرب کشور خواهد شد. استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، غرب گیلان، کردستان، کرمانشاه، همدان با پدید رشد ابر، رگبار باران در پاره ای از مناطق رعد و برق مواجه خواهند شد. همچنین بارش های همرفتی بر روی دامنه های البرز از جمله: ارتفاعات تهران، سمنان، گلستان و نقاطی از استان های خراسان شمالی و رضوی پیش بینی می شود. 

با افزایش میزان سرعت وزش باد بر روی عراق، اردن و شمال عربستان به صورت بالقوه چشمه های ایجاد گرد و خاک در غرب منطقه فعال خواهد شد که در صورت محیا بودن سوی جریانات این هوای غبار آلود می تواند به بخش های غربی کشور انتقال یابد. همچنین انتظار می رود در برخی ساعات بر میزان سرعت وزش باد بر روی بخش هایی از شمال غرب و شمال زاگرس افزوده گردد.

طی روز دوشنبه 23 فروردین 95، با حرکت شرق سوی مرکز ناوه فعال و قرار گیری آن بر روی جنوب ترکیه و منتهی الیه شرق مدیترانه امواج ارسالی از مرکز ناپایدار به سوی شرق فلات ایران قوی تر ظاهر خواهد شد. امواج این ناوه در لایه های میانی با گسترش زبانه های توده هوای کمفشار گرم و مرطوب عرض های جنوبی سطح زمین همراهی می گردند، لذا برای استان های واقع در غرب ایران شاهد آسمان ابری، رگبار باران، در برخی نواحی رخداد رعد و برق و در نواحی مستعد ریزش تگرگ خواهیم بود.همچنین برای استان های واقع در دامنه های جنوبی البرز شامل قزوین، البرز، تهران شاهد رشد ابر و گاهی با رگبار پراکنده پیش بینی می شود.

هسته بارش در این روز در جنوب غرب استان آذربایجان غربی (سردشت و پیرانشهر) با بیشینه بارش 40 الی 45 میلی متر پیش بینی می شود. 

در این روز با افزایش قابل توجه سرعت وزش باد بر روی شمال عربستان یکی از هسته های بالقوه ایجاد گرد و خاک در این نواحی واقع خواهد بود

طی روز سه شنبه 24 فروردین 95، ناوه فعال با حرکت به سمت شرق بر روی منتهی الیه شرق مدیترانه و غرب خاورمیانه واقع خواهد شد که در سطح زمین با زبانه های کمفشار توده هوای گرم و مرطوب دریا سرخ همراهی می شود. این شرایط با تقویت بادهای بارانزای جنوب غربی در جانب غرب فلات ایران همراه خواهد بود. تمام بخش های غرب ایران از شمال غرب تا جنوب غرب با پدیده بارش،‌ رعد و برق، وزش باد و در برخی نواحی ریزش تگرگ مواجه خواهند بود. 

هسته بارش در این روز بر روی استان لرستان با بیشینه 40 الی 45 میلی متر پیش بینی می شود، در رتبه بعدی چهار محال و بختیاری، غرب استان اصفهان با بیشینه 35 الی 40 میلی متر پیش بینی می شود.

در این روز وزش باد در استان خوزستان در برخی ساعات قابل توجه خواهد بود که می تواند موجب ایجاد گرد و خاک و کاهش دید گردد. همچنین در اکثر استان های مرکز و جنوبی وزش باد در برخی ساعات پدیده جوی خواهد بود.

 به سبب وزش باد بر روی کشور های غرب منطقه همچنان چشمه های ایجاد گرد و خاک فعال باقی خواهند بود.

در روز چهارشنبه 25 فروردین 95، مرکز ناوه فعال همچنان در غرب منطقه فعال بوده و با حرکت کند شرقسوی خود بخش های غربی کشور را به طور مستقیم تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. لذا بیشینه بارش ها در این روز در غرب و جنوب غرب قرار خواهند داشت.

کل نیمه غربی، استان های واقع در دامنه های البرز برخی از نواحی مرکز کشور آسمانی ابری همراه با رگبار، رعد و برق، وزش باد و در برخی مناطق ریزش تگرگ پیش بینی می شود. 

پیک بارش در این روز بر روی استان های واقع در زاگس مرکزی می باشد. استان لرستان با بیشینه بارش 50 الی 55 میلی متر در رتبه نخست واقع می گردد. چهار محال و بختیاری، غرب استان اصفهان، ایلام، کرمانشاه و غرب کردستان در رتبه های بعدی بارش در این روز محسوب می گردند.

در این روز میزان وزش باد همچنان بر روی خوزستان در برخی ساعات افزایش خواهد داشت. همچنین بر روی برخی نواحی استان های یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان گاهی بر میزان سرعت وزش باد افزوده می گردد. 

تفسیر نقشه های 5 روز آینده آب و هوای کشور (هفته چهارم آبان 94)

طی اوایل هفته پیشرو که هفته آخر آبان 94 را شامل می گردد، الگوی غالب در سطح منطقه الگوی شمال غربی می باشد که مبین شرایط پایدار و سرد در سطح کشور بوده و عبور جریانات ناپایدار ناشی از گذر موج  عرض های بالاتر موجب بروز برخی پدیده های ناپایداری در نوا ر شمالی کشور می شود. این شرایط طی روزهای شنبه و یکشنبه در طول نوار شمالی کشور از نواحی شمالی آذربایجان شرقی و اردبیل در شمال غرب به سمت نوار ساحلی خزر و دامنه های البرز به سمت شمال شرق موجب افزایش ابر و بارش باران و برف می گردد. این شرایط به دلیل توسعه بیشتر تراف ناشی از یک مرکز ناوه با کانتر بسته 534 ژئوپتانسیل دکامتر در 1/2 شرقی نوار شمالی قوی تر ظاهر می گردد.

در این بین نقش بی بدیل دریای خزر در انتقال رطوبت به سمت خشکی حائز اهمیت می باشد.

اثرات ناشی از عبور امواج شمالی از اواخر روز جمعه 22 آبان 94 از نواحی شمالی آذربایجان شرقی و اردبیل ظاهر می گردد و دیری نخواهد پائید که به سوی نوار ساحلی کشور رخداد ابرناکی و ریزش باران پدیده غالب می گردد. در سطح زمین گسترش و حاکمیت زبانه های توده هوای پرفشار شرایط آنتی سیکلونی را بر روی خزر ایجاد می کند. این شرایط از پارامترهای حیاتی برای رخداد بارش ها در سواحل خزر محسوب می گردد. مرکز بسته با فشار مرکزی 1029 هکتوپاسکال روز شنبه بر روی شرق سواحل خزر مستقر شده که شرایط عمیقتر بارشی را در ضلع شرقی خزر شامل شرق استان مازندران و گلستان ایجاد می نماید. 

وضعیت پوشش برف اوراسیا (Euraia Snow Cover)

 افزایش پوشش برف غرب روسیه

یکی از فاکتورهای اقلیمی بسیار مهم  که در عرض های شمالی موقعیت کشور ما در حال رخداد هست، مساله پوشش برف روسیه می باشد. به لحاظ پوشش برف این موقع از سال که ماه اکتبر و آغاز شکل گیری پوشش برف روسیه و اوراسیاست در وضعیت مطلوبی قرار داریم. طبق آرشیو مرکز ملی یخ / (National Ice Center (NIC ما به لحاظ پوشش برف اوراسیا از خیلی از سال ها در رتبه های بالاتری هستیم، اما از رکودهای ثبت شده چندین رتبه پایین هستیم. مهم ترین مساله ای که اخیرا یعنی در روز ۱۸ مهر اتفاق افتاده یک نوع انفجار در پوشش برف غرب روسیه است. بطوری که در تصویر منتشر شده روز ۱۰ اکتبر ما شاهد افزایش ناگهانی در پوشش برف غرب روسیه هستیم ! با توجه به آرشیو NIC کمتر سالی پوشش برف روسیه تا به این سرعت ظاهر شده، بطوری که تنها سال ۲۰۰۲ به وضعیت فعلی نزدیک تر هست. در این سال پوشش برف تا مرز اروپایی روسیه گسترش پیدا کرده بود. ما از سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ که تشکیل پوشش برف سریعی داشتند جلوتر هستیم. اگر این پوشش برف غرب روسیه نقطه آغاز پوشش برف فرانرمال در اسکاندیناوی باشد، می تواند در ترکیب با عوامل دیگر به بلاکینگ عرض های بالاتر منتج شود.

شکل ۱. تصویر پوشش برف و یخ روز ۹ اکتبر ۲۰۱۵ (۱۷ مهر ۹۴) سمت راست و روز ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵ (۱۸ مهر ۹۴) سمت چپ؛ منبع: آرشیو داده های NIC (مرکز ملی یخ).