گرمای هوا در راه هست؛ گرمای شدید هوا در غرب خاورمیانه و نواحی از جنوب غرب و غرب ایران

---

بر اساس خروجی اسمبل مدل برآیند (MCGE) مشتمل بر مدل های ECMWF/ JMA/ NCEP/ UKMO، به نظر می رسد الگوهای گرمایشی (دماهای بالا حدی اقلیمی) طی روزهای آینده بر روی غرب منطقه خاورمیانه تسلط خواهد یافت. این شرایط به دنبال جابجایی مداری - غربسوی کمربند پر ارتفاع جنب حاره و تغییر در راستای محور آن در لایه تراز 500 هکتوپاسکال و تقویت نسبی کمفشار فصلی بر روی این مناطق اتفاق خواهد افتاد.

این گرمایش فرین (حدی) بر روی کشورهایی واقع در غرب خاورمیانه شامل عراق، نواحی از شمال عربستان، شرق مدیترانه و حتی مناطقی از کشور ترکیه پدیده محسوس آب و هوایی طی روزهای آینده خواهد بود. این شرایط گرمایش شدید هوا بر روی حاشیه دریا خلیج فارس، جنوب غرب ایران شامل استان های خوزستان و ایلام، نواحی از غرب و شمال غرب کشور موجب خواهد شد که طی روزهای آینده دماهای فوق العاده گرمی از ایستگاه های این مناطق مخابره شود.

به نظر می رسد با توجه به بلاک شدید پشته پر ارتفاع جنب حاره بر روی غرب خاورمیانه و نحوه رفتار محور آن شرایط گرمایش هوا طی روزهای آینده بر روی این منطقه تداوم داشته باشد.

در آنسوی، بر روی نواحی شرقی کشور پدیده غالب طی سه روز آینده وزش شدید باد می باشد که می تواند بر روی استان های واقع در حاشیه شرق و جنوب شرق کشور سبب خیزش گرد و خاک و حتی طوفان شن شود که منجر به کاهش کیفیت هوا و دید افقی نیز می گردد. در این بین استان های خراسان جنوبی، کرمان، جنوب شرق استان یزد و پای ثابت این شرایط آب و هوایی استان سیستان و بلوچستان قرار خواهد داشت. همچنین با خروج هسته اصلی مرکز نزول پرفشار جنب حاره ای از مناطق شرق و جنوب شرق که طی هفته های اخیر دماهای بالایی از این مناطق به ثبت رسیده بود و موجبات شرایط آب و هوایی بسیار گرمی را ایجاد نمود، شکست نسبی گرمای هوا در مناطق شرق و شمال شرقی کشور را دور از انتظار نخواهیم داشت.

مدل های ما نشان می دهد که توده آب و هوایی موسمی شبه قاره هند طی 7 روز آینده روند تقویت و پیشروی به سمت شمال و شمال غرب خواهد داشت، این وضعیت موجب رخداد بارش های نسبتا سنگینی طی دو الی چهار روز آینده بر روی کشور پاکستان خواهد شد که به نظر می رسد تقویت بارندگی ها به سمت نواحی از جنوب پاکستان، دریا عرب و عمان نیز کشیده شود.

طی این مدت با استقرار یک جریان گردش سیکلونی حاره بر روی آب های دریا عرب، وقوع بارش های همرفتی بر روی نواحی از جنوب استان سیستان و بلوچستان ناشی از ترکش های توده هوای موسمی در غالب انتقال رطوبت از دریا به خشکی، انتظار کاملا بجایی خواهد بود.

افزایش سرعت باد 120 روزه سیستان/ بارش ها در ارتفاعات البرز شرقی و نوار شمالی / گرمای هوا تداوم می یابد ...

---

بر اساس نقشه های پیش یابی و آینده نگری هواشناسی، با توجه به تسلط پر ارتفاع جنب حاره بر روی کشور در بیشتر مناطق طی 7 روز آینده جوی آرام و پایداری پیش بینی می شود که نتیجه آن آسمان صاف و آفتابی توام با هوای گرم و خشک خواهد بود. نقشه های پیش یابی بارش نشان می دهد در طی 7 روز آینده بارش هایی را در نوار شمالی کشور خواهیم داشت. این بارش ها بر روی شمال غرب کشور، نوار ساحل دریا خزر و دامنه های شمالی البرز رخ خواهد داد. از این رو برای استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، گیلان، مازندران و ارتفاعات البرز رشد ابر و در برخی ساعات وقوع رگبارهای پراکنده ای در برخی از مناطق پیش بینی می شود.  بطور کل عمده بارش های کشور طی 7 روز آینده بر روی ارتفاعات البرز شمالی واقع در جنوب و جنوب شرق استان مازندران و ارتفاعات منتهی الیه شمالی استان سمنان واقع در زون البر شرقی اختصاص می یابد.

از نظر دمایی، با توجه به نفوذ تدریجی زبانه های توده هوای پرفشار از عرض های شمالی به روی بخش های شمالی و شمال غرب کشور و عبور ناوه عرض های بالایی که با کاهش ضخامت لایه جو همراه می باشد، ضمن رخداد همرفت سرد بر روی لایه جو، کاهش نسبی دمای هوای طی روز های جمعه و شنبه مورخ 2 - 3 تیر 96 بر روی شمال غرب، نوار ساحلی خزر پیش بینی می شود. این در حالی ست که در بیشتر پهنه فلات ایران بخصوص در جنوب شرق کشور استقرار هوای گرم همچنان تداوم خواهد داشت. از روز شنبه 3 تیر 96، روند نسبی افزایش دمای هوا در بیشتر مناطق کشور آغاز می گردد، این در حالی ست که بر روی نوار شمالی کشور این آهنگ افزایش دما بسیار کند و آرام صورت خواهد گرفت. 

روز های دوشنبه - سه شنبه مورخ 5 - 6 تیر 96، تا روزهای پایانی هفته هوای گرم در سطح کشور استقرار خواهد داشت. ضمن آنکه همانطور که در پست قبلی بدان اشاره شده (بررسی الگوهای مرتبط با ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال و سطح زمین طی هفته اول تیر 96) از اواسط هفته آینده هسته اصلی گرمایش از جنوب شرق به میانه نیمه جنوبی و سپس در نیمه دوم هفته به جنوب غرب و حتی بخش های غربی کشور جابجایی مداری غربسو خود را نشان خواهد داد در نتیجه به نظر می رسد در نیمه دوم هفته آینده هوای بسیار گرم ضمن استقرار در جنوب غرب کشور مشخصا بر روی خلیج فارس و نیمه غربی کشور، سبب بالا رفتن متوسط دمای هوا در پهنه فلات مرکزی ایران  و با شدت کمتر در نیمه شمالی کشور نیز خواهد شد.

از جمله پدیده هایی که هفته اول تیر 96 با آن سر و کار خواهیم داشت افزایش میزان سرعت وزش باد در جنوب شرق کشور و مشخصا بر روی سیستان و بلوچستان خواهد بود که موسوم به بادهای 120 روزه سیستان می باشد. 

روند افزایش دمای هوا از اواخر هفته جاری و طی هفته آینده / ورود موج جنوبی از سمت خلیج فارس

---

با توجه به نقشه های پیش یابی و آینده نگری با فعالیت یک ناوه شمالی ضمن ایجاد بارش های قابل توجه در نوار ساحلی خزر، دامنه های رشته کوه البرز، ریزش هوای سرد و کاهش قابل توجه دما تا روزهای پایانی هفته جاری پیش بینی می شود. بتدریج از اواخر هفته جاری با جابجایی مرکزی فعال ناوه ای مذکور که بر روی کشور ترکمنستان واقع می گردد، بتدریج از سمت بخش های غرب و شمال غرب از شدت برودت دمای هوا بطور جزئی و نسبی کاسته می شود.

بتدریج از اواخر هفته جاری، ضمن جابجایی توده هوای فعال شمالی  و  گسترش ناحیه کم ارتفاع لایه جو بر روی فلات ایران، وجود جریانات نسبی جنوبی غربی ناشی از آن به همراه فرارفت نسبی رطوبت از عرض های جنوبی به سمت داخل فلات ایران و منطقه جنوب شرقی زاگرس و ارتفاعات استان کرمان، فارس و به صورت نقطه ای بر روی نواحی از استان هرمزگان و حتی خراسان جنوبی طی روز های چهارشنبه و پنجشنبه شرایط برای رخداد بارش به شکل رگبارهای باران مهیا می باشد که در نواحی مرتفع و سردسیر این استان ها بویژه ارتفاعات استان کرمان ریزش ها می تواند به صورت برف ظاهر گردد.

چشم انداز یک ماهه آب و هوا کشور (15 خرداد لغایت 11 تیر 1395)

تحلیل سینوپتیک

 با توجه به الگوهای نقشه های پیش یابی طی یکماهه آینده (15 خرداد لغایت 11 تیر 1395) شکل گیری یک ناوه وسیع کم ارتفاع بر روی عرض های شمالی اوراسیا (غرب روسیه) خواهیم داشت که با گسترش تراف ثانویه ناشی از آن تا دریا سیاه و شرق مدیترانه موجب انحنای خطوط هم ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال  بر روی غرب منطقه خاورمیانه می گردد. این وضعیت نشان می دهد که موج های کوتاه طی یکماهه آینده بر روی حومه دریا سیاه و شرق مدیترانه حرکت نموده و با گذر آن ها بر روی نوار شمالی کشور موجب رخداد ناپایداری های منجر به بارش می گردد. همچنین این موج ها موجب ایجاد نیروی محرکه لازم برای فراهم آوری شرایط برای تقویت همرفت های عصرگاهی بر روی نواحی مرتفع استان های مرکزی و جنوب شرق رشته کوه زاگرس خواهد شد. 

گسترش تراف ثانویه ناوه مذکور بر روی شرق مدیترانه موجب عقب نشینی نسبی کمربند پرفشار جنب حاره در این نواحی برای برهه های از بازه یکماهه خواهد شد که نتیجه ی شرایط میتواند در فراهم آوری فعالیت چشمه های تولید گرد و خاک در صحاری غرب منطقه همچون سوریه، عراق و شمال عربستان گردد. 

از نظر وضعیت سطح زمین در سرتاسر فلات ایران میزان متوسط فشار سطح دریا نرمال تا 2 هکتوپاسکال فراتر از نرمال پیش بینی می گردد در نتیجه این وضعیت تضعیف کمفشار فصلی در سطح زمین مورد انتظار ست. 

بارش 

نقشه توزیع بارش یکماهه نشان می دهد که عمده بارش ها در این مدت بر روی نوار شمالی کشور متمرکز خواهد بود. استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، گیلان، مازندران و گلستان بیشترین میزان بارش ها را به خود اختصاص خواهند داد. استان گیلان در سواحل جنوب غربی خزر با محدوده بارش 200 الی 215 میلی متر / 30 روز بالاترین میزان بارش ها را از آن خود خواهد داشت. 

استان های واقع در امتداد رشته کوه البرز  مانند استان زنجان، قزوین، البرز، تهران ، خراسان شمالی و رضوی در محدوده بارشی دوم واقع خواهند بود. 

نواحی از استان های کردستان، همدان، نواحی شمالی استان کرمانشاه، لرستان، مرکزی، قم، نواحی جنوبی سمنان، اصفهان، یزد، خراسان جنوبی، کرمان، هرمزگان و سیستان بلوچستان از جمله مناطقی هستند که طی یکماهه آینده در آنها وقوع بارش های همرفتی دور از انتظار نخواهد بود. 

نرخ مجموع بارش های یکماهه آینده بر روی نوار شمالی کشور، استان های واقع در امتداد دامنه های البرز، مرکز و مناطقی از زاگرس مرکزی در جنوب غرب کشور دارای نرخ بارش نرمال تا 2 میلی متر در روز فراتر از نرمال پیش بینی می شود. 

دما

بر اساس نقشه های مرکز پیش یابی TCC به طور میانگین طی یکماهه آینده بر روی غالب نواحی کشور متوسط دمای هوا بین 1 الی 2 درجه سلسیوس فراتر از نرمال قرار خواهد داشت. این فرانرمال دمایی به سبب الگوهای پر ارتفاع لایه تراز میانی بر روی فلات ایران و در نتیجه حاکمیت شرایط افزایش دما ایجاد خواهد شد. نوار جنوبی کشور به دلیل وجود جریانات خنک نسبی دارای دمای نزدیک به هنجار و در برهه های خاص در برخی نواحی با کاهش نسبت به میانگن بلند مدت مواجه خواهند بود. 

استان هایی که در طی یکماهه آینده دارای بالاترین میزان گرمایش دمای هوا نسبت به نرمال هستند عبارتند از استان های واقع در امتداد دامنه های شرقی زاگرس، مرکز و شرق کشور که شامل استان های کرمانشاه، کردستان، همدان، لرستان، مرکزی، قم، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، شمال و غرب استان فارس، جنوب استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی، یزد،  شمال هرمزگان، کرمان و سیستان وبلوچستان می باشد. 

بالاترین سطح نابهنجاری گرمایش هوا در طی یکماهه آینده از آن استان های اصفهان، یزد، کرمان و سیستان وبلوچستان خواهد بود که در مناطقی از این استان ها سطح نابهنجاری متوسط دمای هوا تا 5.5+ درجه سلسیوس بالغ می گردد.

در مقابل استان های واقع در نوار شمالی کشور شامل نواحی از استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل مازندران، گلستان و خراسان شمالی و همچنین استان های واقع در نوار جنوبی کشور شامل استان های بوشهر، نوار ساحلی استان هرمزگان و سواحل استان سیستان و بلوچستان دارای دمای هوای نرمال تا 1 درجه سلسیوس کمتر از نرمال های بلند مدت می باشند که در برخی از نواحی این استان ها (مانند استان بوشهر) این کاهش متوسط دما هوا نسبت به نرمال تا 2.5- درجه سلسیوس بالغ می گردد.

پیش بینی شماره 2 - چشم انداز زمستان 94 (ماه های نیمه دوم آذر، دی ، بهمن و نیمه اول اسفند 94)

بررسی نقشه ها و الگوهای بلند مدت از مرکز آب و هوایی ژاپن نشان می دهد که طی زمستان سال 94 در غالب مناطق کشو ر میزان ریزش های فصل در مجموع نرمال تا 1 میلی متر بالاتر از سطح نرمال پیش بینی می شود که برای نواحی از شمال خلیج فارس، بخش هایی از زاگرس مرکزی ، نواحی مرکزی و هچنین بخش هایی از البرز غربی میزان ریزش ها نرمال تا 1 میلی متر زیر نرمال برآورد می گردد. این گرایش جزئی به کاهش بارش ها غالبا طی در برهه نیمه دوم آذر تا نیمه اول دی ماه 94 رخ خواهند داد. 

انتظار بر این ست بارش های فصل بتدریج از نیمه دوم دی ماه تدریجاً افزایش پیدا کرده و طی نیمه دوم بهمن ماه سطح بارش ها در غالب نواحی کشور نرمال تا 1 میلی متر بالاتر از سطح نرمال باشد. بطور کل وزن اصلی بارش های فصل زمستان 94 بر روی نیمه دوم آن واقع می گردد.

متوسط درجه حرارت فصلی در بیشتر مناطق کشور نرمال تا 1 درجه بالاتر از سطح نرمال خواهد بود. طی نیمه دوم آذر لغایت نیمه اول دی ماه رخداد سرمایش بر روی بخش های غربی کشور انتظار می رود. بتدریج طی بهمن ماه افزایش دمای هوا غالب تر می گردد بطوری که بر روی بخش های شرق، شمال شرق و دامنه های البرز شرقی  بینی 1 الی 2 درجه سلسیوس بالاتر از سطح نرمال دیده می شود.

بنظر می رسد طی زمستان  94  الگوی غالب سرمایشی و رخداد یخبندان های طولانی محتمل نبوده اما امکان رویدادهای سرمایش دوره ای در بخش هایی از کشور دور از انتظار نخواهد بود.

با توجه به غالب تر بودن الگوی مرطوب طی نیمه دوم بهمن لغایت نیمه اول اسفند 94 احتمال رخداد برخی پدیده های حدی اقلیمی در سطح کشور پیش بینی می شود.