چشم انداز آب و هوای کشور طی نیمه دوم دیماه 96

---

خلاصه:

بررسی مدل های هواشناسی نشان می دهد که طی هفته های سوم و چهارم دیماه 96 همچنان برآیند بارندگی ها در بیشتر مناطق کشور نسبت به میزان نرمال بلند مدت کمتر خواهد بود، این میزان کاهش بارش ها در جنوبغرب و غرب کشور نسبت به مناطق دیگر پررنگتر خواهد بود. در بیشتر استانهای مرکزی و جنوبی کشور وضعیت بارشها نرمال تا کمتر از نرمال پیش بینی می شود. برآیند بارشها بر روی کرانه های دریا خزر و مناطقی از شمالغرب کشور (اردبیل) طی این مدت نرمال و بالاتر از حد نرمال بلند مدت خواهد بود. متوسط میانگین دما هوا کشور در طی این مدت بر روی نیمه غربی کشور بین 1 تا 2 درجه سلسیوس بالاتر از حد نرمال بلند مدت بوده که در بخش شمال غربی بارزتر می باشد. در نواحی مرکزی کشور نرمال تا 0.5 درجه سلسیوس بالاتر از حد نرمال بلند مدت پیش بینی می شود. در شرق سواحل خزر، شمال شرق و نیمه شرقی کشور دما هوا نرمال تا 1 درجه سلسیوس کمتر از حد نرمال بلند مدت می باشد.

 

چشم انداز آب و هوای کشور طی 14 روز آینده (منتهی به نیمه اول شهریور 96)

---

بررسی نقشه های هواشناسی نشان می دهند که طی 14 روز آینده استمرار حاکیمت توده هوا پرفشار جنب حاره را در سطح کشور خواهیم داشت، که نتایج آن بروز آب و هوایی خشک و بدون بارش (به استثنای استان های ساحلی خزر، نواحی شمالی آذربایجان ها و استان  اردبیل) در بیشتر استان های کشور خواهد بود.  

•  هفته پیشرو (منتهی به 10 شهریور 96)؛  تا اواسط هفته (منتهی به سه شنبه 7 شهریور 96)، بارش های پراکنده در استان های ساحلی خزر ( کرانه های جنوب غرب و مرکز خزر) و  نقاطی از شمال استان های آذربایجان غربی و شرقی خواهیم داشت. علی رغم آنکه مدل های دمایی کاهش دما هوا را در بیشتر مناطق کشور تا روز یکشنبه 5 شهریور 96 نشان می دهند، از اواسط هفته پیشرو روند افزایشی دما هوا پیش بینی می شود که اوج این افزایش دما هوا بر روی بخش هایی از شمال غرب (بخصوص استان اردبیل) و دامنه های غربی رشته کوه البرز خواهد بود. روزهای دوشنبه و سه شنبه مورخ 6 و 7 شهریور 96، اوج هوای گرم در بخش های شمالی کشور خواهد بود. ضمن تداوم  افزایش دما و استقرار هوای گرم در بیشتر مناطق کشورتا روزهای پایانی هفته پیشرو، از روز چهارشنبه 8 شهریور با نفوذ تدریجی زبانه های توده هوای پرفشار و تغییر سوی جریات بر روی نوار ساحلی خزر، روند نسبی کاهش دما هوا از سمت غرب دریا آغاز شده، این کاهش دما برای روز پنجشنبه و بویژه جمعه 10 شهریور در نوار شمالی کشور بخصوص نوار ساحلی نسبتا ملموس خواهد بود.

مجموع بارش 7 روزه منتهی به 10 شهریور 96، نشان می دهد که هسته بارش ها بر روی کرانه های دریا خزر (بخصوص سواحل جنوب غرب و جنوب غربی) واقع خواهد بود، در بیشتر مناطق کشور  به دنبال حاکمیت جوی آرام و پایدار، پدیده بارش پیش بینی نمی شود، ضمن آنکه برای نواحی از استان های واقع در شمال غرب، نواحی شمالی استان های زنجان، قزوین و جنوب غرب استان گلستان بارش های پراکنده ای دور از انتظار نخواهد بود. همچنین در برخی از نواحی مرتفع در شمال استان هرمزگان، ارتفاعات در نوار غرب و جنوب غربی فارس و امتداد ارتفاعات در شمال استان بوشهر وقوع ناپایداری های محلی در طی نیمه اول هفته پیشرو (منتهی به سه شنبه 7 شهریور 96) پیش بینی می شود.

از نظر الگوهای دمایی، بطور کل در پهنه مرکزی ، شرقی، جنوب شرق و دامنه های جنوبی و جنوب شرقی زاگرس تمرکز دماهای خنک تر از نرمالی خواهیم داشت، این در حالی ست که همچنان در شمال غرب، بخش های غربی کشور به طور عمده دمای هوا گرمتر از نرمال بلند مدت پیش بینی می شود. در نوار ساحلی خزر (علی رغم کاهش دما هوا در نیمه دوم  و بخصوص اواخر هفته پیشرو) نیز میانگین دما هفتگی (4 الی 10 شهریور 96) متمایل به بالاتر از حد نرمال خواهد بود.

•  هفته دوم (منتهی به 17 شهریور 96)؛در طی 8 الی 14 روز آینده منتهی به جمعه 17 شهریور 96، همچنان وقوع بارش ها در نوار ساحلی خزر در پیش خواهیم داشت، بیشتر استان های کشور بدون بارش خواهند بود، ضمن آنکه وقوع ناپایداری های همرفتی به شکل نقطه ای و محلی در برخی از مناطق واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان، شمال هرمزگان، جنوب و جنوب غرب استان فارس پیش بینی می شود.

دمای هوا در طی بازه 8 الی 14 روز آینده منتهی به 17 شهریور 96، روند افزایشی را در پیش خواهد گرفت، میانگین دما 7 روزه در این بازه زمانی نشان دهنده بی هنجاری مثبت دما در نیمه شمالی و مرکزی کشور بوده و در نواحی جنوبی تر و 1/2 جنوبی شرق کشور دماها به حد نرمال های بلند مدت نزدیک تر یا کمتر از نرمال می باشند.

چشم انداز آب و هوای کشور طی 14 روز آینده (منتهی به اوایل شهریور 96)

---

اعم موارد مهم در پیش بینی نیمه ماهه آینده:

• طی 14 روز آینده عمده بارش های کشور بر روی نوار شمالی متمرکز می باشد.عبور متناوب کم ارتفاع تراز میانی از عرض های شمالی (دریا سیاه، قفقاز و جنوب دریا سیاه) موجب تداوم بارش های تابستانه در مناطق مختلف شمال غرب، نوار ساحلی خزر، ارتفاعات البرز می گردد.
• رخداد بارش های همرفتی بر روی ارتفاعات استان های واقع در جنوب و جنوب غرب کشور فراهم می باشد. تقویت زبانه های کمفشار بر روی حوزه دریا سرخ، شبه جزیره عربستان و خلیج فارس،  رطوبت رسانی به بخش عرض های واقع بر روی فلات ایران را تسهیل می نماید.
• ارتفاعات واقع در البرز میانی بر روی نوار جنوبی استان مازندران و نیمه شمالی استان آذربایجان غربی بالاترین بی هنجاری مثبت بارش را طی 14 روز آینده از آن خود خواهند داشت.
• الگوهای دمایی طی 14 روزه آینده بیانگر آنومالی منفی (خنک تر از نرمال) متوسط دمای هفتگی بر روی بخش های شمال شرق و نوار شرقی کشور تا 2- درجه سلسیوس می باشد، طی این مدت متوسط میزان دما هوا بر روی شمال غرب کشور تا 1.5+ درجه سلسیوس فراتر از نرمال های بلند مدت پیش بینی می شود.
• به طور کل نوسانات روزانه پر ارتفاع جنب حاره ای در منطقه تا اواخر مرداد ماه 96 رو به گسترش بر روی کشور می باشد، از اواخر مرداد بتدریج روند عقب سوی کمربند پر ارتفاع به سمت راستای غربی و جنوبی مجددا دیده می شود.
• الگوی چرخندی (سیکلونی) بر روی آسیا میانه (قزاقستان) تا روزهای واپسین مرداد 96 تداوم می یابد که ناشی از فعالیت فرود مورب ناوه آسیایی ست؛ ماندگاری این توده هوا موجب استمرار رخداد پدیده فرارفت سرد بر روی آسیا میانه و نیمه شرقی ایران می گردد که به تداوم دماهای با آنومالی منفی در این نواحی منجر می گردد.
• پیش بینی وضعیت شاخص MJO بیانگر استقرار همرفت حاره بر روی آفریقا و سپس اقیانوس هند می باشد، لذا این شاخص در غالب برهه زمانی مورد نظر در فازهای 1 تا 3 خود بسر خواهد برد از این رو بر روی غالب مناطق آفریقا، دریا سرخ، غرب خاورمیانه در لایه های بالاتر جو (200 هکتوپاسکال) پتانسیل سرعت (CHI) با بی هنجاری منفی در این مناطق همراه می باشد که واگرایی تراز فوقانی را در این منطقه به همراه خواهد داشت. 

تحلیل نقشه های هواشناسی و آینده نگری نشان می دهد که طی 14 روز آینده عمده بارش های کشور بر روی نوار شمالی متمرکز می باشد؛ در نوار شمالی کشور برای استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی و شمال خراسان رضوی، ارتفاعات دامنه های رشته کوه البرز از پدیده بارش های رگباری طی نیم ماهه آینده برخودار خواهند بود. الگوهای تراز پائینی جو به منظور رخداد بارش های همرفتی بر روی ارتفاعات استان های واقع در جنوب و جنوب غرب کشور فراهم می باشد؛ در جنوب کشور برای کوهستان های واقع در جنوب استان های سیستان و بلوچستان و کرمان، ارتفاعات در استان های هرمزگان، یزد، فارس، بوشهر، کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان از پدیده بارش های همرفتی دور از انتظار نمی باشد.

ارتفاعات واقع در البرز میانی بر روی نوار جنوبی استان مازندران و نیمه شمالی استان آذربایجان غربی بالاترین بی هنجاری مثبت بارش را طی 14 روز آینده از آن خود خواهند داشت.

چشم انداز آب و هوای کشور طی 14 روز آینده (نیمه دوم مرداد ماه 96)

---

اعم موارد مهم در پیش بینی نیمه دوم مرداد 96:

1. در هفته سوم مرداد 96 اوج پیشروی پشته پر ارتفاع بر روی جنوب غرب آسیا خواهد بود، همچنان الگوی هفته گذشته ادامه خواهد داشت، کشیدگی حدود شمالی پر ارتفاع جنب حاره ای به سمت عرض های بالاتر موجب انحنای محور کمربند پر ارتفاع به سمت شمال غرب ایران می گردد. جابجایی محور پر ارتفاع جنب حاره به راستای شمالی _ غربی موجب تضعیف ضلع شرقی آن و در نتیجه کاهش ضخامت (ارتفاع) لایه جو بر روی نیمه شرقی و پهنه مرکزی ایران طی این مدت خواهد شد. الگوی گردش جو در سطح فرامنطقه ای بر روی پهنه اوراسیا به وضعیت مداری بوده؛ بر روی  شمال عرض های معتدله در سرتاسر اروپا و آسیا نواحی با ارتفاع ژئوپتانسیلی تراز 500 کمتر از نرمال نشان دهنده عبور توده های هوا می باشند. 
2. از اواخر هفته سوم مرداد 96 روند عقب سوی خطوط هم ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال نشان دهنده فعال شدن مرکز ناوه کم ارتفاع شمال اقیانوس اطلس و کشیدگی آن به سوی عرض های جغرافیایی معتدله بوده، این اتفاق موجب می گردد که از الگوی مداری جریانات در پهنه وسیع اوراسیا کاسته شده و حرکت نصف النهاری جریانات را داشته باشیم، در نتیجه فراز و فرودهای چیره بادها غربی در هفته چهارم مرداد ماه 96 افزایش می یابد.عبور متناوب توده هوای کم ارتفاع  به سمت غرب آسیا موجب می گردد که از میزان ارتفاع لایه جو بر روی غرب آسیا، حوزه کاسپین و به طور کل شمال خاورمیانه کاسته شود.
3. از نیمه دوم و اواخر هفته چهارم مرداد 96 تغیرالگوهای دمایی در سطح منطقه و ایران بواسطه عبور توده هوای کم ارتفاع غربی در لایه میانی جو از عرض های شمالی مورد انتظار می باشد که می تواند موجب تعدیل هوا در پهنه شمال غرب تا حدودی غرب و سپس سایر نواحی تحت تاثیر باشد. بواسط عقب سویی خطوط هم ارتفاع در عرض های شمالی موقعیت کشور، مجالی برای نفوذ سامانه های ناپایداری باشد که سبب بازگشت بارندگی های موثر در بخش های شمال غرب و نوار ساحلی خزر را سبب  گردد.
4. طی هفته سوم مرداد ماه 96 بر روی نوار شمالی، شمال غرب، نوار غربی و جنوب غرب کشور متوسط دما هوا هفتگی بالاتر از سطح نرمال بوده و دما هوا بطور نسبی گرمتر از حد نرمال بلند مدت می باشد، بطور متوسط تا 2+ درجه سلسیوس میانگین دما هوا هفتگی بالاتر از حد نرمال خواهد بود، در مقابل بر روی سطح پهنه مرکزی فلات ایران متوسط دما هفتگی گرایش به کمتر از نرمال های بلند مدت را نشان می دهند، بطور متوسط تا 2- درجه سلسیوس میانگین دما هوا هفتگی کمتر از حد نرمال پیش بینی می شود.
5. بطور کل در پهنه وسیع داخلی و مرکزی ایران تغییرات دمایی در طی هفته سوم مرداد ماه 96 ملموس نخواهد بود.
6. بر روی نوار شمالی کشور شامل سواحل دریا خزر، دامنه های غربی البرز و شمال غرب کشور تا روز سه شنبه 17 مرداد 96 روند نسبی افزایش دما هوا پیش بینی می شود؛ این روند افزایش دما سبب بی هنجاری دما هوا بیشینه حدودا 10+ در برخی از نقاط شمال غرب و دامنه های غربی البرز و تا 6+ در نواحی از سواحل دریا خزر خواهد شد. از روز چهارشنبه تا پایان هفته سوم مرداد بروی نواحی یاد شده افت نسبی دما روی خواهد داد.
7. در نوار جنوبی کشور برای بخش های جنوبی استان های سیستان و بلوچستان و استان هرمزگان تا روز دوشنبه 16 مرداد 96 روند افزایش دمای هوا پیش بینی می شود اما در نیمه دوم هفته سوم مرداد 96 کاهش دمای هوا غالب خواهد شد.
8. در  طی هفته چهارم مرداد 96 نیز همچنان الگوی سرمایش نیمه شرقی _ مرکزی ایران و گرمایش نیمه غربی و شمالی تداوم خواهد داشت، بر روی بخش هایی از دامنه های جنوب شرقی زاگرس و نیمه شرقی کشور تا 2- درجه سلسیوس و در سایر مناطق مرکزی تا 1- درجه سلسیوس نا بهنجاری متوسط دما هفتگی پیش بینی می شود که در مقابل در نیمه غربی، شمال غرب تا 1+ درجه سلسیوس افزایش دما هوا پیش بینی می شود. بر روی نوار ساحلی خزر تا 0.5 درجه سلسیوس امکان افزایش نابهنجاری دما هوا طی هفته چهارم مرداد 96 پیش بینی می شود.
9. با توجه به نقشه ها بارشی طی هفته سو م و چهارم مرداد 96 بارش ها بر روی نوار شمالی کشور برای استان های آذربایجان های غربی، شرقی، اردبیل و نوار ساحلی خزر، ارتفاعات البرز به سمت بخش هایی از شمال شرق کشور متمرکز خواهد بود. به نظر می رسد بارندگی ها در سواحل دریا خزر طی هفته چهارم مرداد ماه 96 تقویت خواهد یافت. بارش های موسمی در جنوب شرق و بخش های جنوبی کشور طی هفته های سوم و چهارم مرداد 96 نرمال با گرایش جزئی به کمتر از نرمال های بلند مدت در برخی از نواحی خواهد بود.

مشروح پیش بینی 14 روزه آب و هوای کشور 

بر اساس خروجی مدل های هواشناسی طی غالب هفته سوم مرداد ماه 96، همچنان الگوی هفته گذشته ادامه خواهد داشت، کشیدگی حدود شمالی پر ارتفاع جنب حاره ای به سمت عرض های بالاتر موجب انحنای محور کمربند پر ارتفاع به سمت شمال غرب ایران می گردد. الگوی خطوط پربندی هم ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال نشان می دهد که نیمه دوم هفته سوم مرداد 96 اوج پیشروی پشته پر ارتفاع بر روی جنوب غرب آسیا خواهد بود. جابجایی محور پر ارتفاع جنب حاره به راستای شمالی _ غربی موجب تضعیف ضلع شرقی آن و در نتیجه کاهش ضخامت (ارتفاع) لایه جو بر روی نیمه شرقی و پهنه مرکزی ایران طی این مدت خواهد شد. الگوی گردش جو در سطح فرامنطقه ای بر روی پهنه اوراسیا به وضعیت مداری بوده؛ بر روی  شمال عرض های معتدله در سرتاسر شمال اروپا و آسیا نواحی با ارتفاع ژئوپتانسیلی تراز 500  هکتوپاسکال کمتر از نرمال نشان دهنده عبور توده های هوا می باشند. 

از اواخر هفته سوم مرداد 96 روند عقب سوی خطوط هم ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال نشان دهنده فعال شدن مرکز ناوه کم ارتفاع شمال اقیانوس اطلس و کشیدگی آن به سوی عرض های جغرافیایی معتدله بوده، این اتفاق موجب می گردد که از الگوی مداری جریانات در پهنه وسیع اوراسیا کاسته شده و حرکت بیشتر نصف النهاری جریانات را داشته باشیم، در نتیجه فراز و فرودهای چیره بادها غربی در هفته چهارم مرداد ماه 96 افزایش می یابد.عبور متناوب توده هوای کم ارتفاع  به سمت غرب آسیا موجب می گردد که از میزان ارتفاع لایه جو بر روی غرب آسیا، حوزه کاسپین و به طور کل شمال خاورمیانه کاسته شود.

چشم انداز آب و هوای کشور طی 14 روز آینده (هفته انتهایی اسفند ماه و سال 1395 و روزهای نخست سال 1396)

---

بر اساس نقشه های هواشناسی و پیش یابی، طی 14 روز آینده کشور تحتت اثیر امواج ناپایدار متعددی قرار خواهد داشت که  رهاورد آنها بارش در بخش های مختلف کشور خواهد بود. عبور متناوب توده های آب و هوایی شرایط آب و هوایی به نسبت متغییری را در سطح کشور ایجاد خواهد نمود، این تغییرات در عناصر دما و بارش به خوبی لمس خواهند شد. طبق آنچه که در آخرین خروجی اسمبل مدل آب وهوایی ECMWF نمایه Control دریافت کردیم، هسته های اصلی بارندگی طی 14 روز آینده منتهی به 4 روز نخست سال 1396، بر روی شمال غرب، دامنه های جنوب غربی استان آذربایجان غربی، دامنه های زاگرس (بویژه در جنوب غرب کشور)، دامنه های البرز و همچنین نواحی از جنوب شرق و دامنه های جنوب شرقی زاگرس به چشم می خورد. اگر بخوایم در این خصوص نام استانی را اشاره داشته باشیم می توانیم به استان هایی همچون: آذربایجان غربی، شرقی، کردستان، کرمانشاه، همدان، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویر احمد، نواحی از شمال غرب فارس، مناطقی از سیستان و بلوچستان، کرمان و همچنین در دامنه های البرز استان های قزوین، البرز، تهران و نواحی کوهستانی البرز شرقی و استان خراسان رضوی در شمال شرق کشور  را اشاره نمود.

در نقشه ذیل مجموع بارش بر حسب اینچ طی شنبه 21 لغایت جمعه 27 اسفند ماه 95 مشاهده می شود (برای مشاهده در ابعاد بزرگتر بر روی نقشه کلیک نمائید).

در نقشه ذیل نابهنجاری میانگین دمای 7 روزه بر حسب سلسیوس طی شنبه 21 لغایت جمعه 27 اسفند 95 (برای مشاهده در ابعاد بزرگتر بر روی نقشه کلیک نمائید).

همانطور که در نقشه های مجموع بارش و میانگین دمای 7 روزه طی هفته پایانی اسفند ماه و سال 1395 مشاهده می شود، بر روی عروض 45 تا 65 درجه شمالی اوراسیا شامل بخش وسیعی از آسیا میانه، مرکزی، غربی و اروپای مرکزی منطقه سراسری از بارش های تجمعی کمتر از نواحی مجاور دیده می شود که به همراه گسترش هوای گرمتر از نرمال بر روی بخش وسیعی از اوراسیا آب و هوای گرمتر و کم بارشی را طی این مدت برای نواحی مذکور به ارمغان می آورد. دلیل این شرایط بسط و توسعه مراکز پر ارتفاع در لایه های میانی جو در سرتاسر منطقه عرض معتدله می باشد، که با همپیوندی فرابار سیبری با پرفشار مهاجر غربی کمربندی سرتاسری را در اوراسیا به ارمغان خواهد آورد. پرفشار از زیر و پر ارتفاع از لایه های بالاتر جو واچرخندی عمیقی را در این مناطق سبب خواهد شد که پیامد آن را به شکل دریافت بارش های کمتر و هوایی به نسبت گرمتر از نرمال این موقع از سال در منطقه اوراسیا شاهد خواهیم بود.

این اتفاق برای نواجی جنوبی اروپا و حوضه دریا مدیترانه به سمت جنوب غرب آسیا، گسترش جریانات بارشی و در نتیجه شرایط مرطوب تر از نرمال خواهد بود. این وضعیت را میتواند از جریانات الگوی سیکلونی بر روی عرض جنب حاره بواسطه حضور مراکز معتدد ناوه کم ارتفاع مشاهده نمود. این ناوه ها در جنوب غرب آسیا میتواند با زبانه های توده هوای کمفشار سطح دریا در حوضه دریا سرخ ارتباط برقرار کرده و تشکیل جبهه های بارشزا و فعالی رادهد. وجود زبانه های توده هوای پرفشار به صورت کمربند سرتاسری در سطح زمین بر روی عرض های شمالی اوراسیا، شبه قاره هند، پاکستان، دریا عرب به صورت فشار سطح دریا فراتر از نرمال و گسترش زبانه های توده هوای کمفشار بر روی پهنه آبی دریا مدیترانه، سرخ، شبه جزیره عربستان و سطح پهنه فلا ت ایران شرایط مساعدی را به جهت الگوهای شیب فشاری و الگوی جریان تراز نزدیک به سطح زمین فراهم خواهد آورد.