چشم انداز آب و هوای کشور طی 14 روز آینده (منتهی به نیمه اول شهریور 96)

---

بررسی نقشه های هواشناسی نشان می دهند که طی 14 روز آینده استمرار حاکیمت توده هوا پرفشار جنب حاره را در سطح کشور خواهیم داشت، که نتایج آن بروز آب و هوایی خشک و بدون بارش (به استثنای استان های ساحلی خزر، نواحی شمالی آذربایجان ها و استان  اردبیل) در بیشتر استان های کشور خواهد بود.  

•  هفته پیشرو (منتهی به 10 شهریور 96)؛  تا اواسط هفته (منتهی به سه شنبه 7 شهریور 96)، بارش های پراکنده در استان های ساحلی خزر ( کرانه های جنوب غرب و مرکز خزر) و  نقاطی از شمال استان های آذربایجان غربی و شرقی خواهیم داشت. علی رغم آنکه مدل های دمایی کاهش دما هوا را در بیشتر مناطق کشور تا روز یکشنبه 5 شهریور 96 نشان می دهند، از اواسط هفته پیشرو روند افزایشی دما هوا پیش بینی می شود که اوج این افزایش دما هوا بر روی بخش هایی از شمال غرب (بخصوص استان اردبیل) و دامنه های غربی رشته کوه البرز خواهد بود. روزهای دوشنبه و سه شنبه مورخ 6 و 7 شهریور 96، اوج هوای گرم در بخش های شمالی کشور خواهد بود. ضمن تداوم  افزایش دما و استقرار هوای گرم در بیشتر مناطق کشورتا روزهای پایانی هفته پیشرو، از روز چهارشنبه 8 شهریور با نفوذ تدریجی زبانه های توده هوای پرفشار و تغییر سوی جریات بر روی نوار ساحلی خزر، روند نسبی کاهش دما هوا از سمت غرب دریا آغاز شده، این کاهش دما برای روز پنجشنبه و بویژه جمعه 10 شهریور در نوار شمالی کشور بخصوص نوار ساحلی نسبتا ملموس خواهد بود.

مجموع بارش 7 روزه منتهی به 10 شهریور 96، نشان می دهد که هسته بارش ها بر روی کرانه های دریا خزر (بخصوص سواحل جنوب غرب و جنوب غربی) واقع خواهد بود، در بیشتر مناطق کشور  به دنبال حاکمیت جوی آرام و پایدار، پدیده بارش پیش بینی نمی شود، ضمن آنکه برای نواحی از استان های واقع در شمال غرب، نواحی شمالی استان های زنجان، قزوین و جنوب غرب استان گلستان بارش های پراکنده ای دور از انتظار نخواهد بود. همچنین در برخی از نواحی مرتفع در شمال استان هرمزگان، ارتفاعات در نوار غرب و جنوب غربی فارس و امتداد ارتفاعات در شمال استان بوشهر وقوع ناپایداری های محلی در طی نیمه اول هفته پیشرو (منتهی به سه شنبه 7 شهریور 96) پیش بینی می شود.

از نظر الگوهای دمایی، بطور کل در پهنه مرکزی ، شرقی، جنوب شرق و دامنه های جنوبی و جنوب شرقی زاگرس تمرکز دماهای خنک تر از نرمالی خواهیم داشت، این در حالی ست که همچنان در شمال غرب، بخش های غربی کشور به طور عمده دمای هوا گرمتر از نرمال بلند مدت پیش بینی می شود. در نوار ساحلی خزر (علی رغم کاهش دما هوا در نیمه دوم  و بخصوص اواخر هفته پیشرو) نیز میانگین دما هفتگی (4 الی 10 شهریور 96) متمایل به بالاتر از حد نرمال خواهد بود.

•  هفته دوم (منتهی به 17 شهریور 96)؛در طی 8 الی 14 روز آینده منتهی به جمعه 17 شهریور 96، همچنان وقوع بارش ها در نوار ساحلی خزر در پیش خواهیم داشت، بیشتر استان های کشور بدون بارش خواهند بود، ضمن آنکه وقوع ناپایداری های همرفتی به شکل نقطه ای و محلی در برخی از مناطق واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان، شمال هرمزگان، جنوب و جنوب غرب استان فارس پیش بینی می شود.

دمای هوا در طی بازه 8 الی 14 روز آینده منتهی به 17 شهریور 96، روند افزایشی را در پیش خواهد گرفت، میانگین دما 7 روزه در این بازه زمانی نشان دهنده بی هنجاری مثبت دما در نیمه شمالی و مرکزی کشور بوده و در نواحی جنوبی تر و 1/2 جنوبی شرق کشور دماها به حد نرمال های بلند مدت نزدیک تر یا کمتر از نرمال می باشند.

مشروح پیش بینی هفتگی:

تا اوایل هفته پیشرو، نقشه های پیش یابی ECM، بیانگر حاکمیت موج تراز میانی و تضغیف زبانه های توده هوای کمفشار سطح زمین برفراز کشور می باشد، نتیجه این عوامل کاهش ضخامت لایه جو و درنتیجه کاهش دما هوا در بیشتر مناطق کشور تا روز یکشنبه 5 شهریور 96 می باشد. از نقشه ذیل حاکمیت بی هنجاری منفی ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال بر روی مرکز و جنوب ایران و تضعیف شدت واچرخند جنب حاره بخوبی استنباط می شود، از طرفی بی هنجاری های مثبت فشار سطح دریا بر روی مساحت کشور، نشان دهنده تضعیف توده هوای کمفشار فصلی می باشد. بر روی سرتاسر شبه جزیره بالکان، دریا سیاه  و قفقاز استقرار مرکز پر ارتفاع موجب حاکمیت جریانات واچرخندی (آنتی سیکلونی) می گرد. در نتیجتاً بر روی حد فاصل آسیا میانه و نیمه شرقی منطقه (شرق خاورمیانه و پهنه فلات ایران) در لایه تراز 500 هکتوپاسکال جریانات شمالی تا شمال غربی برقرار می گردد، در لایه های تراز پائینی جو، برقراری جریانات شمالی تا شمال شرقی موجب ورود توده هوای خنک _ خشک به درون فلات ایران می گردد که پیامد آن کاهش رطوبت و افت دما در بیشتر مناطق کشور خواهد بود.

در نقشه ذیل بی هنجاری ستون آب جو بر حسب درصد برای روز یکشنبه 5 شهریور 96 مشاهده می شود؛ رنگ های قهوه و قرمز نشانه مناطقی با رطوبت کمتر و بی هنجاری منفی آب ستون جو و نواحی با رنگ های سبز و آبی بیانگر رطوبت بیشتر و بی هنجاری مثبت آب ستون جو می باشد. همانطور ملاحظه می گردد، تا روز یکشنبه 5 شهریور 96  توده هوای خنک _ خشک بطور کامل از سمت شمال شرق به داخل فلات ایران نفوذ خواهد کرد، با ورود این توده هوا در بیشتر استان های داخلی دمای هوا کاهش و رطوبت ستون جو افت خواهد نمود. تنها برای مناطقی از شمال غرب، نوار شمالی و بخش هایی از شمال شرق کشور وضعیت آب ستون جو در حدود نرمال یا فراتر از نرمال بلند مدت می ماند.

در بخش هایی از جنوب غرب، کرانه های خلیج فارس در استان بوشهر و ارتفاعات در جنوب سیستان و بلوچستان مناطقی با میزان آب ستون جو نرمال و بالاتر از حد نرمال مشاهده می شود، با توجه به تضعیف شدت واچرخند جنب حاره ای، کاهش ضخامت جو و حاکم بودن جریانات شمالی _ شمال شرقی در لایه تراز پائینی طی  نیمه اول هفته آینده امکان رخداد ناپایداری های همرفتی در نواحی یاد شده دور از انتظار نخواهد بود.

از روز دوشنبه 6 شهریور 96، با تغییر در الگوهای لایه تراز میانی و سطح زمین، شرایط الگوها به سمت افزایش دما و تابستانه شدن این عنصر آب و هوا پیش خواهد رفت؛ حاکمیت یک ناوه در عرض های شمالی اوراسیا که با یک تراف نسبتا بلند تا شمال دریا سیاه همراه می باشد واجد الگوهای گرم جنوب غربی در سرتاسر غرب آسیا (روسیه غربی) و کاسپین می باشد، از طرف دیگر تراف یک موج تراز میانی بر روی مدیترانه شرقی موجب افزایش میزان واچرخندی در سرتاسر شرق ترکیه، قفقاز، شمال غرب و بخش ها شمالی ایران می گردد که با افزایش میزان ارتفاع لایه تراز 500 هکتوپاسکال در این بخش ها همراه می باشد. در نتیجه با توجه به راستای محور کمربند پرفشار جنب حاره به سمت شمال و همپیوند شدن با حدود جنوبی پشته پر ارتفاع مستقر بر روی آسیا میانه الگوی نزول دینامیکی جو بر روی منطقه برقرار می گردد. از طرفی تراف حاکم بر روی غرب روسیه با گسترش زبانه های توده هوای کمفشار در این مناطق بوده و نفوذ آن بر روی دریا خزر و نوار شمالی ایران تواما شرایط گرمایش را طی روز های دوشنبه الی سه شنبه 6 الی 7 شهریور 96 ایجاد خواهد نمود.

بر روی نواحی جنوبِ منطقه، در بخش های جنوبی ایران، شرق عربستان، آب های جنوبی و دریا عرب حاکمیت منطقه بی هنجاری منفی ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال الگوی سیکلونی را تداوم می بخشد؛ همین امر سبب می گردد که بخش هایی از استان های واقع در مرکز و جنوب زاگرس همچون غرب کرمان، جنوب یزد و اصفهان و شرق فارس علی رغم الگوهای افزایشی دما هوا در سطح کشور طی دوشنبه 6 شهریور 96  تا پایان هفته پیشرو، همچنان دماهایی با بی هنجاری های کمتر از نرمال تا نرمالی را تجربه نمایند. 

طبق الگوهای فعلی، فعالیت ناوه کم ارتفاع مستقردر شمال اقیانوس اطلس، موجب می گردد حرکت سامانه های کم ارتفاع به سمت شرق در غالب جریانات غربی بتدریج طی هفته پیشرو داشته باشیم، سامانه های کم ارتفاع با حرکت شرقسوی خود به سمت غرب روسیه، موجب گسترش تراف به سمت عرض های جنوبی تر می گردند. این تراف ها در تراز لایه سطح زمین با سامانه های فشاری نیز همراهی می شوند. در نتیجه برای نیمه دوم و بویژه اواخر هفته پیشرو با گذر یکی از تراف های این سامانه کم ارتفاع از فراز دریا کاسپین و نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار تراز پائینی جو به این بخش، ضمن افت دما هوا، بارش های کلاسیک سواحل دریا خزر بخصوص در استان گیلان می تواند پس از مدت ها پدیده غالب این بخش از کشور گردد. 

نقشه های الگوهای بارشی ECM نشان می دهند که تا پایان روز سه شنبه 7 شهریور 96، بر روی استان های گیلان و مازندران وقوع رگبارهای پراکنده را خواهیم داشت، این بارش ها در استان گیلان در بخش های جنوبی استان بارزتر خواهد بود. همچنین در برخی از نواحی استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، ارتفاعات در نواحی شمالی زنجان، قزوین و جنوب غرب استان گلستان رشد ابر و وقوع بارش های پراکنده ای پیش بینی می شود.

در نواحی جنوبی کشور، ارتفاعات در شمال استان هرمزگان، نواحی مرتفع در نوار غرب و جنوب غرب فارس و شمال استان بوشهر امکان رخداد ناپایداری های محلی را طی 4 روز آینده خواهند داشت.

بر روی سایر نواحی کشور جوی بدون پدیده بارشی پیش بینی می شود.

از روز چهارشنبه 8 شهریور لغایت جمعه 10 شهریور 96 با نفوذ تدریجی زبانه های توده هوای پرفشار به غرب دریا خزر جریانات بارشی در این بخش از کشور آغاز خواهد شد، روز پنجشنبه 9 شهریور 96 به نظر می رسد که با استقرار سامانه ناوه کم ارتفاع لایه تراز میانی بر روی دریا کاسپین و نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار سطح زمین، الگوهای بارشی در نوار ساحلی دریا خزر تشدید شده، بارش ها در استان های گیلان و مازندران بارز خواهد بود، این بارش ها با شدت کمتر بر روی بخش جنوب غربی استان گلستان نیز خواهیم داشت.

در نواحی شمالی استان های آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان و قزوین نیز بارش های پراکنده در برخی از نواحی دور از انتظار نخواهد بود.

اگر بخواهیم یک بازه 14 روزه را تا پایان نیمه اول شهریور 96 در نظر بگیریم، طی 3 روز آینده منتهی به روز یکشنبه 5 شهریور 96 با استقرا یک توده هوای کم ارتفاع تراز میانی بر روی مرکز و جنوب کشور از میزان ضخامت لایه جو کاسته شده همین امر موجب می گردد تا اوایل هفته پیشرو در بیشتر نواحی کشور کاهش دما را در پیش داشته باشیم. این کاهش دما بر روی استان های واقع در دامنه های جنوبی رشته کوه البرز و مرکز کشور بین 3 الی 4 درجه، بخش های غربی 1 الی 2 درجه، شمال غرب تا 3 درجه سلسیوس و در کرانه های دریا خزر تا 2 درجه سلسیوس پیش بینی می شود. مجددا با تقویت زبانه های توده هوای کمفشار سطح زمین و تقویت پشته پر ارتفاع در لایه میانی از روز دوشنبه 6 شهریور 96 روند افزایشی دمای هوا آغاز خواهدشد، این افزایش دما بر روی نوار شمالی کشور برای شمال غرب، دامنه های غربی البرز و نوار ساحلی خزر نسبت به مناطق دیگر بارزتر خواهد بود، بطوری که طی روزهای دوشنبه و سه شنبه  6 الی 7 شهریور 96، در نوار شمالی کشور هوای گرمتر از میزان نرمال حاکمیت خواهد داشت، برای شمال غرب کشور بین 1 الی 2 درجه، نوار ساحلی خزر تا 4 درجه و در استان اردبیل تا 13 درجه سلسیوس افزایش دما پیش بینی می شود. روند افزایش دما هوا در نوار شمالی کشور تا روز سه شنبه  7 شهریور 96 پیش بینی می شود و برای اواخر هفته پیشرو با نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار و شمالی شدن سوی جریانات بر روی دریا خزر روند نسبی کاهش دما آغاز خواهد شد؛ چیزی در حدود 3 الی 5 درجه و برای اردبیل تا 9 درجه سلسیوس کاهش دما هوا تا پایان هفته پیشرو پیش بینی می شود. برای سایر نواحی کشور شامل نیمه غربی، مرکز و بخش های شرقی کشور روند نسبی افزایش دما هوا تا از روز دوشنبه 6 شهریور 96 تا پایان هفته تداوم خواهد داشت. 

بر روی سواحل جنوبی کشور، نواحی جنوبی استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان طی هفته پیشرو روند افزایش دما هوا را خواهیم داشت، این افزایش دما هوا تا 4 درجه سلسیوس در این مناطق پیش بینی می شود و طی نیمه دوم هفته روند افزایش دما در این مناطق بصورت نسبی تداوم خواهد داشت.

تشدید وزش باد 120 روزه سیستان در نواحی شرق و جنوب شرقی استان های خراسان رضوی، شرق استان خراسان جنوبی، شمال استان سیستان و بلوچستان طی روز های جمعه و شنبه مورخ 3 الی 4 شهریور 96 در پیش خواهد بود، ضمن آنکه طی روز شنبه 4 شهریور 96 بر روی مناطقی شرقی استان کرمان، غرب استان سیستان و بلوچستان در برخی ساعات افزایش میزان سرعت وزش باد را خواهیم داشت، که نتیجه آن بروز هوای غبار آلود، در نوار شرقی کشور خیزش شن های روان و افت کیفیت هوا خواهد شد: