هوا سرد زمستانی در راه ست ؛ ورود یک موج هوای سرد از روز پنجشنبه/ اختلال در تردد جاده ها و برفی شدن شهرهای شمالی کشور

---

نقشه های هواشناسی و آینده نگری نشان می دهند که طی هفته جاری تا روزهای پایانی کشور تحت تاثیر امواج ارسالی ناشی از منطقه ناوه عمیق ورتکس قطبی مستقر در عرض های شمالی بر روی روسیه می باشد. بدین ترتیب تا روز های پایانی هفته عبور امواج کم ارتفاع را از فراز کشور خواهیم داشت که موجب وقوع ناپایداری های منتج به بارش در دامنه های مرکزی زاگرس، شمال غرب، دامنه های البرز، بخش هایی از مرکز، سواحل دریا خزر به سمت شمال شرق کشور خواهد شد.  بارش باران در نواحی کم ارتفاع و ریزش برف در ارتفاعات از پیامدهای تاثیرات این امواج بارشی می باشند.

از روز دوشنبه 15 آذر 95 ابتدا در نوار شمالی کشور کاهش دما هوا اتفاق خواهد افتاد. سپس این کاهش دما روز سه شنبه بر روی شمال غرب و نوار شمالی کشور عمیق تر می گردد. و بتدریج طی روزهای چهارشنبه 17 و پنجشنبه 18 آذر 95، دمای هوا کاهش ملموسی را تجربه خواهد کرد. به نظر می رسد روز جمعه 19 آذر 95 با حاکم شدن توده هوای سرد، کاهش شدید و محسوس دما در اغلب نواحی کشور بویژه در نیمه شمالی کشور برای دامنه های البرز و شمال شرق کشور خواهیم داشت این هوای بسیار سرد موجب می گردد در بیشتر نواحی واقع در دامنه های البرز، شمال غرب و استان های غربی کشور از آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، کردستان، زنجان، کرمانشاه،مرکزی، نواحی از استان های کرمانشاه و لرستان، غرب و شمال غرب اصفهان،تهران، قم، سمنان، استان های گیلان مازندران، گستان، خراسان شمالی، رضوی و همینطور بخش هایی از ارتفاعات استان کرمان به شکل برف نمایان گردد.

پیش بینی فصلی زمستان 95: چشم انداز مدل آنالوگ سال های مشابه طی زمستان 95 (شماره 3)

---

بررسی عوامل پیوند از دور (متغییرات) از جمله: الگوی نوسانات فشاری و اقیانوسی فعال طی زمستان نیمکره شمالی، فعالیت خورشیدی، شاخص QBO، فرابار سیبری، پوشش برف اوراسیا و ... همچنین الگوهای بلاکینگ عرض های شمالی طی ماه گذشته (آبان) بر روی عرض های شمالی و جنب قطبی و تطابق این عوامل با شرایط  بلند مدت  در نهایت ما را به 10 سال با بیشترین میزان تشابه با زمستان 95 منتج نمود. این 10 سال عبارتند از:

1286، 1294، 1310، 1332، 1338، 1340، 1341، 1343، 1374 و 1384.

بررسی های ما نشان می دهند که در این 10 سال شرایط شاخص های پیوند از دور ذکر شده و همینطور الگوی شاخص بندال آبانماه بیشترین میزان شباهت را نسبت به شرایط حاضر دارا بوده است. ترسیم نقشه های  برآیند و تک تک الگوهای این 10 سال می توانددر پیش بینی چشم انداز ماه های زمستان 95 بسیار کمک کننده باشد.

در این پست به برآیند  الگوی های آب و هوایی  و پارامترهای بارش و دما فصل زمستان در طی 10 ساله مذکور خواهیم پرداخت:

االف- الگوی نابهنجاری Z500 , و MSLP

همانطور که در نقشه برآیند ناهنجاری Z500 سه ماهه ژانویه - مارس طی 10 سال مذکور مشاهده می گردد،  غرب اروپا و اقیانوس اطلس با الگوهای نامتقارن ارتفاع و فشار جو مواجه بود. حاکمیت ارتفاع و فشار بالاتر از هنجار بر روی شمال اقیانوس اطلس و فشار و ارتفاع کمتر از نرمال بر روی میانه اقیانوس اطلس معرف وقوع فاز منفی شاخص NAO می باشد. در نتیجه میزان شدت توده های آب و هوایی کم فشار ایسلند و پرفشار آزور کمتر از حد هنجارهای بلند مدت بوده و این بطور مستقیم با کاهش میزان گرادیان فشار و درنتیجه تضعیف جبهه روباد قطبی همراه خواهد بود. این اتفاق سبب گردش سیکلونی بسیار قوی بر روی جنوب غرب اروپا و مدیترانه گردیده ست.

بر روی سرتاسر آسیا، حاکمیت پشته پر ارتفاع و فشار بالاتر از حد هنجار موجب می شود که در تراز سطح زمین زبانه های توده هوای پرفشار به صورت سرتاسری در ناحیه وسیعی از اوراسیا گسترش را نشان دهند. بر روی غرب منطقه خاورمیانه یک مرکز واجد گردش آنتی سیکلونی ضعیف حاکمیت داشته که با برهم کنش گردش سیکلونی مستقر بر روی اروپا هوای مرطوب را در راستای جنوب غرب به طرف شرق جابجا می نماید.

نوار پرفشار سراسری بر روی عرض های معتدله و جنب قطبی اوراسیا نشان دهنده حاکمیت الگوی واچرخندی در این نواحی و به بالطبع استقرار هوای سرد در این بخش ها را نشان می دهد. توده های کمفشار سطح زمین بر روی شمال غرب آفریقا، جنوب غرب اروپا و حوضه دریا مدیترانه نشان دهنده فعال بودن کم فشار ناپایدار دینامیکی در پهنه جنوب غرب اروپا می باشد. که گستردگی به سمت شرق را نشان می دهد این شرایط تحت دوران ضعف فرابار آزور در میانه اطلس ایجاد شده و هوای مرطوب اقیانوسی را به سمت جنوب اروپا سوق می دهد.

به نظر می رسد معبر عبور توده های بارشزا از روی مدیترانه به سمت شرق بوده و با فرارفت هوای مرطوب جنوب غربی از سمت دریا سرخ شرایط برای تغذیه، تعمیق و گسترش توده هوای کمفشار مرطوب به سمت غرب فلات ایران مهیا باشد.

پیش بینی فصلی زمستان 95: چشم انداز تاوه قطبی، پرفشار سیبری و شاخص AO طی زمستان 95 (شماره 2)

---

دکتر جودا کوهن از بخش تحقیقات زیست محیطی و اتمسفر (AER)

برای اطلاع رسانی از به روز رسانی به لیست ایمیل ما و یا بخش « follow me » در توییتر (@judah47) مراجعه کنید.

ترجمه مهرداد شهبازی / آژانس آب و هوای ایران (iranclimate.ir)

• نوسان قطب شمال (AO) در حال حاضر به شدت منفی است و پیش بینی می شود در طول دو هفته آینده منفی باقی بماند.  پیش بینی می شود AO روند مثبت نزدیک به خنثی را تا پایان هفته آینده و پس از آن روند معکوس و روند منفی بیشتر داشته باشد.

• AO منفی فعلی بازتابی از فشار مثبت / ناهنجاری های ارتفاع ژئوپتانسیل در قطب شمال به ویژه در شمال آلاسکا و در سمت اروپایی قطب شمال و فشار منفی / ناهنجاری های ارتفاع ژئوپتانسیل در سراسر عرض جغرافیایی میانی نیمکره شمالی (NH) به خصوص در بخش شمالی اقیانوس آرام است. نوسان اطلس شمالی (NAO) در حال حاضر نیز منفی است اما به دلیل اینکه ناهنجاری های ارتفاع مثبت در سمت شمالی اقیانوس اطلس از قطب شمال به اسکاندیناوی نزدیک تر است تا ایسلند / گرینلند ، پیش بینی شده است NAO در طول دو هفته آینده حدود صفر در نوسان باشد.

• پیش بینی می شود فشار/ ناهنجاری های ارتفاع ژئوپتانسیل در اکثر نواحی قطب شمال مثبت و فشار/ ناهنجاری های ارتفاع ژئوپتانسیل  در سراسر عرض جغرافیایی میانی NH منفی باقی بماند، AO به احتمال زیاد در قلمرو منفی باقی می ماند.

• AO پایدار منفی برای باقی مانده دو هفته آینده ، به کاهش دما زیر دما نرمال در سراسر بخش های بزرگی از اوراسیای شمالی از جمله اروپا و سیبری کمک می کند. با این حال به دلیل اینکه امریکای شمالی عمدتا تحت سلطه فشار مثبت / ناهنجاری های ارتفاع ژئوپتانسیل قرار دارد، متوسط دما در اکثر روزهای هفته آینده در شرق امریکای شمالی بالاتر از نرمال خواهد بود.

• پوشش برف در اوراسیا بالای نرمال است، اما در حال حاضر متوقف شده است. با این حال یخ دریا (Sea Ice) کمتر از نرمال و هم AO منفی پایدار برای از سرگیری پیشرفت سریع تر پوشش برف در سیبری مطلوب می باشد.  پوشش بالای برف در اوراسیا و یخ های کم در قطب شمال در دریاهای بارنتز-کارا نخست به نفع تقویت پرفشار سیبری(Siberian High-pressure) و سپس موجب تضعیف ورتکس قطبی در زمستان می شود.

•  تاوه قطبی هم در استراتوسفر و هم در تروپوسفر برای باقی مانده ماه اکتبر نسبتا ضعیف باقی می ماند ، اگر این روند ادامه یابد سرمای شدید زمستان به احتمال زیاد برای بخش گسترده ای از شمال اوراسیا، از جمله اروپا و آسیای شرق و شرق ایالات متحده (US ) وجود خواهد داشت.