پیش بینی فصلی پاییز 96: سال های آنالوگ مشابه با وضعیت احتمالی پاییز 96 با تاکید بر الگوی دمایی و فشار تابستان جاری (شماره 5)

---

پیش بینی فصلی پاییز 96 شماره 5 در تاریخ دوشنبه 30 مرداد 96 منتشر شد. 

در این پیش بینی به بررسی سال های آنالوگ مشابه با پاییز 96 با تمرکز بر شرایط دمایی و الگوی فشار تابستان جاری و ارتباط آن با پاییز پیشرو پرداختیم. 

همانطور که در پست تحلیل سینوپتیک تیر ماه 96 بدان اشاره شد اولین ماه تابستان امسال در شرایطی سپری شد که به طور عمده میانگین بارش ها در سطح کشور گرایش به کاهش را نشان داد، لذا تیر ماه امسال در زمره تیر ماه های خشک تر نسبت به شرایط بلند مدت قرار داشت. (برای اطلاعات بیشتر به پست تحلیل سینوپتیک تیر 1396 مراجعه نمائید):

بارش و دمای تیر 96:

"همانطور که از خروجی نمودار تغییرات بارندگی استانی تیر 96 از مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران بر می آید، تیر 96 در کل ماه خشکی نسبت به میزان مقادیر بلند مدت بوده ست، بطوری که میانگین بارندگی کشور 11 % کاهش را نشان می دهد. در بین 31 استان کشور 21 استان با بارش های کمتر از نرمال و 10 استان با بارش های فراتر از نرمال با درجات متفاوتی طی تیر ماه 96 مواجه بوده اند. طی تیر 96 بیشترین میزان کاهش بارندگی ها از آن استان کهکیلویه و بویر احمد و پس از آن خوزستان بترتیب با 100% و 99.8 % و استان مرکزی با 406.8 % پر بارش ترین ایستگاه های کشور نسبت به میزان مقادیر بلند مدت خود طی تیر ماه بوده اند."

"طی تیر 96، عمده استان های واقع در شرق _ مرکز کشور دارای متوسط دمای کمتر از نرمال بوده و هوا به نسبت در مقایسه با حدود نرمال بلند خنکتر بوده است؛ استان های خراسان رضوی، شمالی، جنوبی، نیمه شمالی سیستان و بلوچستان، فارس، اصفها ن و یزد بین 0.5 تا 1.5 درجه سلسیوس کمتر از نرمال های بلند مدت تیر ماه بوده اند. در مقابل بخش های غربی کشور از میانگین دمای ماهیانه گرمتری نسبت به نرمال های بلند مدت برخوردار بوده اند؛ استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، کردستان، زنجان، قزوین، همدان، کرمانشاه، و خوزستان بین 0.5 تا 2.5 درجه سلسیوس گرمتر از میزان نرمال طی تیر ماه واقع بوده اند. نوار ساحلی خزر در شمال و کرانه های جنوبی کشور نیز از قاعده میانگین دمای هوا گرمتر طی تیر ماه 96 استثنا نبوده اند؛ در کرانه های دریا خزر بین 0.5 تا 2 درجه سلسیوس (روند افزایشی میانگین دمای هوا تیر ماه از شرق به غرب) و در کرانه های جنوبی کشور بین 1 الی 2 درجه سلسیوس هوا گرمتر از نرمال بلند مدت بوده ست. "

این شرایط موضوع بررسی سال های آنالوگ مشابه ای شد که در آن ها تابستان ها با الگویی شبیه به گرمایش غرب و سرمایش شرق کشور باشد، در نهایت 9 سال مشابه در این خصوص بدست آمد: 1329، 1336، 1339، 1349، 1371، 1372، 1385، 1389 و 1393.

چشم انداز یک ماهه آب و هوا کشور (11 اردیبهشت / خرداد 1395)

ناهنجاری میانگین ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال (Z500) و متوسط فشار سطح دریا (MSLP)

بررسی نقشه های میانگین ارتفاع تراز 500 hpa و متوسط فشار سطح دریا طی یکماهه آینده (11 اردیبهشت / خرداد 1395) نشاندهنده نابهنجاری مثبت ارتفاع تراز میانی جو بر روی حوزه دریا مدیترانه می باشد، بطوری که میزان ارتفاع لایه میانی جو در این بخش بین 30+ الی 40+ متر بالاتر از سطح نرمال پیش بینی می شود. این وضعیت نشان دهنده فعالیت فراتر از نرمال پر ارتفاع آزور (AZ) طی یکماهه آینده می باشد. شدت  فراتر از نرمال و بسط پر ارتفاع یاد شده بر روی دریا مدیترانه موجب می گردد که در جانب شرقی این توده آب و هوا بر روی بخش های غربی ایران میزان ارتفاع لایه میانی جو بین 20+ الی 30+ متر بالاتر از حالت نرمال بلند مدت بازه زمانی یاد شده باشد. این در حالی ست که بر روی شمال غرب اروپا، حوزه ایسلند، بریتانیا و اسکاندیناوی ارتفاع لایه تراز 500 hpa تا 30 - متر کمتر از نرمال های بلند مدت واقع خواهد شد که فعالیت فراتر از نرمال کمفشار ایسلند (IL) را بر روی شمال غرب اروپا نشان می دهد. 2 قطب متضاد فراتر از نرمال توده های آب و هوایی AZ و IL نشان دهنده وقوع فاز مثبت نوسان اقیانوس اطلس شمالی (NAO) می باشد.

میانگین ارتفاع تراز میانی و متوسط فشار سطح دریا بر روی کلاهک قطب شمال طی یکماهه آینده (11 اردیبهشت / خرداد 1395) آینده بترتیب 30+ الی 60+ متر و نرمال الی 4+ هکتوپاسکال فراتر از نرمال پیش بینی می گردد که نشان دهنده ضعیف تر از نرمال بودن ورتکس (تاوه) قطب شمال بوده و درجاتی از فاز منفی شاخص نوسان قطبی (AO) را منتج می گردد.

بر روی نواحی غربی ایالات متحده آمریکا افزایش میزان ارتفاع تراز 500 hpa به صورت پشته رو به شمال تا میزان 30+ الی 60+ متر و بر روی بخش های شرقی میزان ارتفاع نرمال تا 30+ متر فراتر از نرمال به صورت تراف (ناوه) دیده می شود این ساختار درجاتی از فاز مثبت شاخص الگوی اقیانوس آرام / آمریکای شمالی (PNA) را نشان می دهد.

در نهایت بر روی میانه اقیانوس آرام شمالی میزان میانگین ارتفاع تراز میانی و متوسط فشار سطح دریا طی یکماهه آینده کمتر از نرمال های بلند مدت دیده می شود که نشانه فعایت شدت فرا نرمال کمفشار آلئوت (AL) و وقوع فاز مثبت شاخص نوسان دهه ای اقیانوس آرام (PDO) می باشد. 

پیش بینی آب و هوای کشورطی 14 روز آینده ( نیمه اول بهمن 94)

  بررسی نقشه های هواشناسی مبین این مطلب می باشد که طی 7 الی 10 روز آینده (دهه اول بهمن 94) با حاکمیت فرود موج بلند بر روی اوراسیا، مناطقی شامل شرق اروپا، حوزه دریا سیاه ، ترکیه، شرق مدیترانه به سمت جنوب غرب آسیا، با عبور متعدد موج های کوتاه از فراز منطقه و تاثیر گذاری آنها بر روی فلات ایران مواجه خواهیم بود. این شرایط در ابتدا با همراهی جریانات گرم و مرطوب جنوبی از عرض های پائین تر مصادف بوده که موجب رخداد بارش های قابل توجه بر روی غرب و جنوب غرب ایران، شمال غرب، سواحل دریای خزر و امتداد رشته کوه البرز خواهد شد. 

با توجه به غلبه جریانات جنوبی همراه این الگو دماها در سطح کشور روند کاهش قابل توجهی نخواهند داشت و با فعالیت موج های نا پایدار بتدریج دماها به شرایط زمستانی مطابق با موقعیت فعلی سال نزدیک خواهند شد. با حرکت ناوه به سمت شرق حاکمیت الگوهای سرد شمال غربی در سطح منطقه از اواسط بازه 7 الی 10 روزه مذکور، روند کاهش دما شتاب بیشتری به خود گرفته، به طوری که انتظار داریم از اواسط هفته آینده هوای سرد بتدریج در سطح کشور حاکمیت پیدا نماید. این کاهش دما به عنوان مثال در تهران طی اواسط تا اواخر هفته آینده در شهر تهران در مقایسه با روز جمعه 2 بهمن 94 در حدود 7 الی 9 درجه سلسیوس پیش بینی می شود.

در طی هفته دوم پیش بینی مورخ 10 الی 16 بهمن 94، با گسترش الگوی پر ارتفاع در سرتاسر جنوب اروپا _ حوزه دریا مدیترانه و حاکم بودن ناهنجاری مثبت فشار بر روی پهنه ی آبی مدیترانه، دریا سرخ و سرتاسر جنوب غرب آسیا شرایط برای عبور موج های دامنه کوتاه و تاثیر گذاری آنها بر روی بخش های شمالی ایران مهیا خواهد بود و شرایط بارش های سرتاسری در این ایام مناسب نمی باشد. دماها در این برهه روند ناهنجاری منفی خود را تداوم خواهند داد و پیش بینی می شود متوسط دمای هوا در غالب مناطق کشور سردتر از نرمال باشد.

 الگوهای بلند مدت برونداد مدل CFS نسخه دوم از تداوم هوای سرد در سطح منطقه و کشور طی اواخر دهه اول تا انتهای دهه دوم بهمن ماه 94 حمایت دارد.