هشدار وقوع سیل در استان های حاشیه خلیج فارس و جنوب کشور؛ بازگشت چهره زمستانی به غرب کشور/ احتمال سرما قابل توجه در اوایل اسفند

---

 با توجه به نقشه های پیش یابی و آینده نگری؛

بسبب بارش های شدید و قابل توجه از نیمه دوم هفته چهارم بهمن 95 احتمال آبگرفتگی معابر عمومی و جاری شدت سیلاب در استان های خوزستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، بوشهر، فارس، غرب و مرکز هرمزگان و استان کرمان،  اختلال در تردد جاده های کوهستانی در شمال غرب، غرب، جنوب غرب و ارتفاعات زاگرس جنوب شرقی به سبب بارش برف و زمستانی شده چهره ایران در غرب و جنوب غرب کشور پیش بینی می شود.

بر اساس نقشه های هواشناسی، شرایط برای شکل گیری  ناوه فعال بر روی غرب منطقه خاورمیانه فراهم می باشد. بدین ترتیب طی روزهای هفته پایانی بهمن 95 و احتمالا اوایل اسفند ماه،  امواج ناشی از مرکز فعالیت ناوه بر روی دریا سرخ، شرق مدیترانه ، ترکیه و دریا سیاه مهیا می باشد. بیشتر مناطق کشور از بخش های غربی و جنوب غرب، جنوب، نیمه شمالی، شرق و شمال شرق کشور از این بارش های مطلوب بهره مند خواهد شد. شدت بارش ها در کل بر روی استان های واقع در سواحل خلیج فارس و جنوب غرب کشور مانند: چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، بوشهر، فارس، غرب و مرکز استان هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، شمال غرب، غرب و دامنه های البرز خواهد بود. از این رو طی هفته پایان بهمن ماه 95 خطر وقوع سیلاب و آبگرفتگی معابر عمومی برای استان های  چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، خوزستان، بوشهر، فارس، غرب و مرکز هرمزگان و کرمان وجود داشته باید تمهیدات لازم برای مقابه با این وضعیت احتمالی اتخاذ گردد.

 همچنین به سبب شدت بارش برف بر روی دامنه های زاگرس جنوب غربی برای استان های چهار محال و بختیاری، لرستان، غرب و جنوب غرب اصفهان، ارتفاعات نیمه شمالی فارس، کرمان و به طور کل سرتاسر شمال غرب و دامنه های شمالی، مرکزی زاگرس و رشته کوه البرز به سمت شمال شرق بارش برف سبب  اختلال در تردد جاده های کوهستانی و حاکمیت چهره زمستانی خواهد شد. 

در نتیجه چهره برفی و زمستانی به خیلی از مناطق بویژه در غرب و جنوب غرب ایران باز خواهد گشت.

تحلیل آب و هوای کشور از منظر واکاوی آرایش الگوی تراز فوقانی، میانی، سطح زمین و نقش مولفه اقیانوس هند طی 7 و 8 الی 14 روز آینده

---

بررسی نقشه های هواشناسی نشان می دهد که الگوهای حاکم بر لایه تراز 500 هکتوپاسکال به صورت گسترش فرود کم ارتفاع / ناهنجاری منفی ارتفاع لایه تراز میانی بر روی حوضه دریا سیاه تا شرق مدیترانه می باشد، که با گردش نابهنجار سیکلونی (چرخندی) در این مناطق همراه می باشد. رها ورد این وضعیت، تشکیل پشته القائی بر روی لایه میانی تا فوقانی جو (200-500 hpa)  با الگوی تراز میانی مداری - پشته ای در مرکز فلات ایران طی هفته سوم دی 95 بر روی سطح کشور می باشد. بنابر این چشم انداز کلی آب و هوا در طی هفته سوم دی 95 حاکمیت و تداوم الگوهای پایداری نسبی، افزایش تعداد روزهای با کاهش کیفیت هوای کلان شهرها و روند نسبی افزایش دمای هوا خواهد بود.

با تغییر الگوهای جو طی هفته چهارم دی ماه 95، بصورت  افزایش میزان ارتفاع لایه تراز 500 هکتوپاسکال بر روی شرق مدیترانه، کاهش میزان انحنای خطوط هم ارتفاع و راستای جنوب غربی و همچنین نابهنجاری منفی ارتفاع تراز میانی بر روی حوضه دریا خزر و شمال غرب کشور موجب کاسته شدن از میزان شدت پر ارتفاع حاکم بر سطح کشور خواهد شد اما به طور کل میزان ارتفاع لایه 500 هکتوپاسکال بر روی سطح کشور تا میزان 30+ متر فراتر از نرمال های بلند مدت دیده می شود.

بنابر با توجه به چشم انداز 14 روز آینده، بنظر می رسد پای ثابت الگوهای آب و هوای کشور وجود پشته ارتفاعی واچرخند جنب حاره می باشد که از خلیج فارس تا دریا عمان نوسان مداری خواهد داشت. به همین سبب بواسطه فراهم نبود شرایط در لایه های میانی تا فوقانی جو و عدم ارتباط مناسب عوامل حاره با پارامترهای جریانات غربی معتدله وضعیت جهت بارندگی های موثر و نافع در سطح کشور مهیا نمی باشد.

چشم انداز بارش و دمای کشور طی 14 روز آینده + تحلیل ویژه و اولیه موج قدرتمند مدیترانه ای (سامانه بلاکینگ/ Blocking)

---

با توجه به آخرین خروجی مدل های بارشی حاصل از برونداد اسمبل مدل پیش بینی آب و هوا منطقه اروپا (ECMWF) موسوم به EPS از نمایه Control طی 14 روز آینده سیمای بارش کشور بدین صورت تشریح می گردد:

1- طی 7 روزه اول؛ 27 آذر لغایت 3 دی 95 عمده بارندگی ها در سطح کشور بر روی شمال غرب، میانه غربی (شمال زاگرس)، جنوب غربی زاگرس، سواحل دریا خزر، دامنه های البرز پیش بینی می شود. هسته برآینده بارش ها در این مدت بر روی سواحل جنوب غربی  خزر شامل استان های گیلان و غرب استان مازندران با محدوده بارشی بین 50 الی 60 میلی متر پیش بینی می شود. ریزش ها در ارتفاعات واقع در استان کرمان و شمال شرق کشوراز نواحی ثانوی بارش های کشور را نشان می دهد. در بخش هایی از مرکز و شرق کشور بارش هایی با توزیع و شدت پراکنده  دیده می شود.

2- طی7 روز دوم؛ 4 الی 10 دی 95 گسترش بارش ها را بر روی نواحی مرکزی و بخش هایی از جنوب کشور خواهیم داشت. منطقه اصلی بارندگی در این برهه زمانی را در نیمه غربی کشور متمرکز بر روی رشته کوه های زاگرس تشکیل می دهد، بطوری که 2 هسته اصلی بارش در این بخش از کشور واقع می باشد:

الف - جنوب غرب کشور متمرکز بر دامنه های زاگرس مرکزی شامل استان های چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد و نواحی مرتفع شرق خوزستان با بیشینه بارش بین 50 الی 60 میلی متر.

ب- جنوب آذربایجان های غربی و شرقی، غرب کردستان و کرمانشاه با بیشینه بارش بین 40 الی 45 میلی متر.

محدوده بارندگی ها در چشم اندازهای 8 الی 14 روزه آینده نشان دهنده گسترش بارندگی ها به بخش های مرکزی و نواحی از جنوب کشور می باشد. نکته مهمی که در نقشه های این برهه دیده می شود، خط همگرایی قوی از حوضه دریا سرخ (RSCZ) و جریان بارشی ست که از سوی دریا مدیترانه به بخش های غربی کشور گسیل می گردد که در ادامه به بررسی الگوی این چشم انداز خواهیم پرداخت.

بطورکل طی 14 روز آینده در بخش هایی از جنوب، جنوب شرق، مرکز، شرق و زون شرقی نیمه شمالی کشور میزان بارش ها کمترین میزان را خواهد داشت. استان هایی همچون سمنان، غرب استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کرمان، شرق استان فارس، هرمزگان، یزد و بخش های از استان اصفهان در این مناطق واقع هستند.

تببین الگوهای دمای 14 روزه آینده کشور؛ الگوی امواج بلند آسیایی یا امواج غربی مدیترانه ای!؟

---

بر اساس مشاهدات صورت گرفته به نظر می رسد مرکز هوای سرد آسیای مرکزی طی 7 روز آینده در این منطقه فعال باشد و بدین ترتیب گسترش کم ارتفاع های مورب به سمت جنوب از مرکز توده هوا موجب گردد که عبور هوای سرد شمالی از فراز کشور طی 1 هفته آینده تداوم داشته باشد. باید به این نکته اشاره کرد، که الگوهای دمایی در هر منطقه به سبب آرایش ارتفاعی لایه میانی جو و همچنین توزیع فشاری در لایه های پایینی جو شکل خواهد گرفت. بر اساس بررسی های صورت گرفته نوع آرایش ارتفاعی لایه میانی جو (Z500) نشان می دهد که تا پایان آذر ماه 95 الگوی کم ارتفاع مورب آسیا به مرکزیت ناوه عمیق مستقر بر روی روسیه در سطح منطقه فعال می باشد که در طی این مدت آرایش فشار در لایه های پایینی جو (MSLP) بیانگر تاثیر گذاری زبانه های توده هوای پرفشار مهاجر از منطقه اروپا (اسکاندیناوی) به سمت کشور می باشد. ترکیب این دو عامل سبب می گردد که طی 7 روز آینده منتهی به روزهای آغازین دی ماه 95 الگوی سرمایشی در سطح کشور با محوریت آسیایی حاکم باشد.

از روزهای آغازین دی ماه 95 به سمت پایان دهه اول این ماه با جابجایی شرق سوی مرکزی واچرخندی (پشته ارتفاعی / پرفشار سطح زمین) حاکم بر روی اسکاندیناوی به سمت شرق و جانمایی آن بر روی روسیه غربی تضعیف و حرکت شرق سوی مرکز فعال ناوه روسی را به سمت نواحی شرقی تر آسیا و قطع تاثیر آن بر روی جنوب غرب آسیا را خواهیم داشت. اولین نشانه های این تغییر را می توان از اواخر ماه آذر بر روی الگوی های تراز میانی جو مشاهده نمود که مراکزی از کم ارتفاع های بسته بر روی حوالی جنوب اروپا و دریا مدیترانه را نشان می دهند.

 بنابر این کشور طی 14 روزه آینده هوای سردتر از نرمالی را به طور متناوب تجربه خواهد کرد.

طی 14 روز آینده آب و هوای کشور تحت تاثیر فرودهای مورب چرخند روسیه و ریزش هوای سرد/ شمال غرب و غرب کشور تحت بارش برف + پیش آگاهی

---

بررسی نقشه های هواشناسی طی 14 روز آینده (20 آذر لغایت 3 دی ماه 95) همچنان بیانگر فعالیت ناوه چرخندی ورتکس قطبی در عرض های شمالی بر روی روسیه را نشان می دهد. به دنبال تداوم فعالیت این توده آب و هوا، عبور متعدد امواج کم ارتفاع تراز میانی را از روی کشور خواهیم داشت. تعقیب الگوهای آب و هوایی نشان می دهند که با افزایش میزان فشار و ارتفاع جو بر روی غرب و شمال اروپا (اسکاندیناوی) افزایش میزان واچرخندی (گردش آنتی سیکلونی)  بر روی این مناطق حاکم بوده که سبب می گردد،  در مرز بین 2 منطقه با تضاد ارتفاع و فشار بین روسیه (آسیا مرکزی - غربی) و اروپای غربی ـ مرکزی الگوی جریانات شمال غربی در لایه های میانی جو برروی نیمه شرقی اروپا گسترش یابد. در نتیجه با حرکت پادساعتگرد ناوه مستقر بر روی عرض های شمالی، کم ارتفاع های مشتق شده از آن به صورت تراف های گسترش یافته، ثانویه و یا هسته های نسبتا مستقل به سوی مدیترانه شرقی جابجا شده و با کسب رطوبت از این پهنه آبی و حاره عرض های جنوبی تر شرایط را برای وقوع ناپایداری های منتج به بارش بر روی بخش های غربی، شمال غرب، جنوب غرب، سواحل دریا خزر، دامنه های البرز، شمال شرق و تا حدودی برخی از نواحی مرکزی مهیا سازد.

عبور پی در پی این توده های آب و هوایی و تغییر متناوب جبهه های آب و هوایی باعث می گردد که فراز و فرودهای متعددی در الگوی دمایی کشور طی 14 روز آینده خودنمایی کند. نزدیک شدن توده هوای ناپایدار به مختصات کشور با استقرار جریانات جنوبی و گسترش لایه وارونگی به سبب حاکم بودن پرارتفاع جلوی آن موجب بالارفتن سطح دماها بر روی کشور شده اما با تاثیر گذاری بخش سرد سامانه ها کاهش دما رخ می دهد.

پیش آگاهی ویژه: بررسی الگوهای میان مدت 14 روزه نشان می دهد که طی اواخر هفته چهارم آذر ماه 95 و طی روز های واپسین این ماه با گسترش ناحیه هوای سرد از عرض های شمالی روسیه به منطقه دریا سیاه ، ترکیه و غرب خاورمیانه و سپس شمال غرب کشور شرایط برای کاهش ملموس دمای هوا و ریزش گسترده برف برای منطقه شمال غرب کشور پیش بینی می شود. از این رو طی این مدت انتظار می رود سطح پوشش برف تجمعی بر روی اکثر استان های واقع در شمال غرب کشور دامنه های زاگرس بخصوص دامنه های جنوب غربی، ارتفاعات البرز غربی و تا حدودی مرکزی افزایش یابد. این افزایش پوشش برف به همراه کاهش شدید دمای هوا می تواند ضمن افزایش مصرف گاز شهری در این مناطق موجب گردد اختلال گسترده در تردد جادها و راه های مواصلاتی منتهی به کوهستانها و دامنه های برفگیر رخ داده و همچنین در نواحی شهری سبب بروز مشکلاتی بجهت رفت آمد و یا احتمالا زیر ساخت های شهری اتفاق بیوفتد.

لذا چشم اندازهای کاهش دما هوا به همراه بارش برف در منطقه شمال غرب، دامنه های زاگرس جنوب غربی و غرب البرز ایجاب می کند که برنامه ریزی ها و اقدامات لازم به جهت مدیریت شرایط احتمالی اتخاذ و اجرا گردد.