آژانس آب و هوای ایران
مرکز پیش بینی تخصصی آب و هوا
آژانس آب و هوای ایران
مرکز پیش بینی تخصصی آب و هواپیش بینی فصلی پاییز 96: بررسی خروجی مدل های مراکز آب و هوایی معتبر جهانی (شماره 1)
اولین پیش بینی فصلی پاییز 1396 با تاکید بر آخرین خروجی مدل های آب و هوایی جهانی صادر شد، در این پیش بینی 7 مدل آب و هوایی مورد بررسی قرار گرفت. اعم موارد بحث شده به شرح ذیل می باشد:
- مرکز آب و هوایی اَپِک (APCC)؛ چرخندگی بر روی حوزه دریا سیاه و مدیترانه که با بارش های نرمال در بیشتر مناطق کشور همراست، سیگنال های احتمالاتی بر روی نیمه جنوبی درصد وقوع بارش های نرمال را نشان می دهند. فاز نوسان NAO منفی پیش بینی نمود.
- اداره تحقیقات بین الملل اقلیم و جامعه (IRICS)؛ مدل پیش یابی احتمالاتی بارش IRI برآیند بارش ها بر روی بخش هایی از نیمه جنوبی و شرقی کشور احتمال فرانرمالی را نشان داد و مناطقی از استان های آذربایجان شرقی، اردبیل، گیلان و برای شمال شرقی نقاطی از استان های گلستان و خراسان شمالی احتمال بارندگی های کمتر از نرمال را پیش بینی نمود.
- آژانس علم و فناوری دریایی-زمین ژاپن (JAMSTEC)؛ در شمال غرب، کرانه های جنوب غربی دریا خزر و نواحی غربی کشور بارش ها فراتر از نرمال های بلند مدت ترسیم شده ست.
- مرکز پیش بینی های میان مدت منطقه اروپا (ECMWF)؛ وضعیت نرمال بلند مدت در بیشتر مناطق کشور نشان می دهد. بر روی نواحی از شمال خلیج فارس، جنوب غرب و نواحی از مرکز و سپس شمال شرق کشور نقاطی با بارش بیشتر از نرمال دیده می شود.
- مرکز آب و هوایی پکن (BCC)؛ نقشه های نابهنجاری بارش مرکز BCC برای سه ماهه اکتبر - دسامبر 2017 نشان می دهند که بطور کل بارش ها در سطح کشور نرمال و فراتر از نرمال در بیشتر مناطق می باشد. بیشترین میزان بی هنجاری مثبت بارش بر روی حوزه خلیج فارس و جنوب غرب کشور می باشد. نقشه های احتمالاتی نرخ بارش طی فصل پاییز 2017 احتمال بارندگی های بالای نرمال بر روی نیمه جنوبی - شرقی کشور را پیش بینی می کنند. این در حالی ست که در برخی از مناطق شمال غرب و کرانه های جنوب غربی خزر احتمال بی هنجاری های منفی (کمتر از نرمال) دیده می شود.
- مدل NMME (اسمبل مولتی مدل آمریکای شمالی)؛ بر بیشتر مناطق ایران سیگنال های مشخصی از نابهنجاری بارش دیده نمی شود و تنها بر روی نقاطی از شمال غرب و سواحل جنوب غربی خزر احتمال کاهش بارش ها دیده می شود. در هر دو طیف مدل نابهنجاری و احتمالاتی بارش، مقادیر بارندگی ها طی سه ماهه پاییز 2017 بر روی بخش هایی از شمال غرب و کرانه های سواحل جنوب غربی خزر به صورت بیهنجاری های منفی پیش بینی می شود. بر روی بخش هایی از جنوب کشور (مشخصا دامنه های جنوب شرقی زاگرس) و میانه جنوبی باند شرقی چشم انداز بارش ها متمایل به بیشتر از نرمال را نشان می دهد.
- مدل GMAO (دفتر جهانی مدلینگ و شبیه سازی)؛ وضعیت بارش در سطح کشور طی سه ماهه اکتبر - دسامبر 2017 در وضعیت نرمال با بی هنجاری های مثبت در برخی از نواحی شمال غرب را نشان می دهد.
برآیند کلی مدل های مورد بررسی نشان دهنده منطقه با میانگین ارتفاع ژئوپتانسیلی نرمال و کمتر از نرمال بر روی جنوب غرب روسیه، کاسپین و دریا سیاه می باشد که تراف ناشی از آن بر روی شرق مدیترانه گسترش می یابد. این عامل سیکلونی در منطقه سبب تقویت جریانات مرطوب زای غربی - جنوب غربی بطرف ایران می گردد این شرایط با توجه به الگوی مناسب اقیانوسی بر پهنه آبی اقیانوس هند در غالب فاز مثبت شاخص IOD سبب مچ شدن عوامل حاره اقیانوسی با چیره بادهای غربی در جنوب غرب آسیا و ایران می گردد. در بیشتر مدل های مورد بررسی، بر روی حوزه اسکاندیناوی استقرار الگوهای پشته پر ارتفاع پیش بینی شده است که سبب واچرخندی در این مناطق می گردد،از طرفی بروز فاز منفی شاخص نوسان NAO سبب تقویت مولفه بادهای نصف النهاری در عرض های معتدله خواهد شد که در نتیجه آن انرژی جنبشی توده های آب و هوایی کاهش می یابد در نتیجه امکان عبور و تداوم حضور آن ها در عرض های جنوبی تر بیشتر خواهد بود. به نظر می رسد به سمت انتهای فصل فاز شاخص NAO به سمت مثبت گرایش یابد.
ادامه مطلب ...چشم انداز آب و هوای کشور طی یکماهه 10 تیر لغایت 10 مرداد 1396 (ژوئیه 2017)
تحلیل های صورت گرفته بر روی مدل های آب و هوایی معتبر جهانی نشان می دهند که طی یک ماهه آینده (July 2017) وضعیت بارندگی بر روی حاشیه سواحل دریا خزر و مناطقی از شمال غرب کشور متمایل به کمتر از مقادیر نرمال بلند مدت دوره مشابه را نشان می دهد، این کاهش بارش با توجه به سهم کلیماتولوژی (مقادیر نرمال بلند مدت) بارش بر روی سواحل جنوب غربی و مرکزی دریا خزر بسیار چشمگیرتر خواهد بود. همچنین با توجه به فعالیت توده های موسمی تابستانه شبه قاره، مقادیر بارش های احتمالی ناشی از فعالیت آن بر روی بخش های جنوب شرق و جنوبی کشور نرمال تا کمی کمتر از میزان نرمال خواهد بود.
بر روی سایر نواحی کشور مقادیر بارش با توجه به قرار گرفتن در فصل خشکی (Dry Season) بر روی اکثر مدل های پیش یابی آب و هوایی مقادیر نابهنجاری معنی داری را نشان نمی دهد.
گرمای هوا در راه هست؛ گرمای شدید هوا در غرب خاورمیانه و نواحی از جنوب غرب و غرب ایران
بر اساس خروجی اسمبل مدل برآیند (MCGE) مشتمل بر مدل های ECMWF/ JMA/ NCEP/ UKMO، به نظر می رسد الگوهای گرمایشی (دماهای بالا حدی اقلیمی) طی روزهای آینده بر روی غرب منطقه خاورمیانه تسلط خواهد یافت. این شرایط به دنبال جابجایی مداری - غربسوی کمربند پر ارتفاع جنب حاره و تغییر در راستای محور آن در لایه تراز 500 هکتوپاسکال و تقویت نسبی کمفشار فصلی بر روی این مناطق اتفاق خواهد افتاد.
این گرمایش فرین (حدی) بر روی کشورهایی واقع در غرب خاورمیانه شامل عراق، نواحی از شمال عربستان، شرق مدیترانه و حتی مناطقی از کشور ترکیه پدیده محسوس آب و هوایی طی روزهای آینده خواهد بود. این شرایط گرمایش شدید هوا بر روی حاشیه دریا خلیج فارس، جنوب غرب ایران شامل استان های خوزستان و ایلام، نواحی از غرب و شمال غرب کشور موجب خواهد شد که طی روزهای آینده دماهای فوق العاده گرمی از ایستگاه های این مناطق مخابره شود.
به نظر می رسد با توجه به بلاک شدید پشته پر ارتفاع جنب حاره بر روی غرب خاورمیانه و نحوه رفتار محور آن شرایط گرمایش هوا طی روزهای آینده بر روی این منطقه تداوم داشته باشد.
در آنسوی، بر روی نواحی شرقی کشور پدیده غالب طی سه روز آینده وزش شدید باد می باشد که می تواند بر روی استان های واقع در حاشیه شرق و جنوب شرق کشور سبب خیزش گرد و خاک و حتی طوفان شن شود که منجر به کاهش کیفیت هوا و دید افقی نیز می گردد. در این بین استان های خراسان جنوبی، کرمان، جنوب شرق استان یزد و پای ثابت این شرایط آب و هوایی استان سیستان و بلوچستان قرار خواهد داشت. همچنین با خروج هسته اصلی مرکز نزول پرفشار جنب حاره ای از مناطق شرق و جنوب شرق که طی هفته های اخیر دماهای بالایی از این مناطق به ثبت رسیده بود و موجبات شرایط آب و هوایی بسیار گرمی را ایجاد نمود، شکست نسبی گرمای هوا در مناطق شرق و شمال شرقی کشور را دور از انتظار نخواهیم داشت.
مدل های ما نشان می دهد که توده آب و هوایی موسمی شبه قاره هند طی 7 روز آینده روند تقویت و پیشروی به سمت شمال و شمال غرب خواهد داشت، این وضعیت موجب رخداد بارش های نسبتا سنگینی طی دو الی چهار روز آینده بر روی کشور پاکستان خواهد شد که به نظر می رسد تقویت بارندگی ها به سمت نواحی از جنوب پاکستان، دریا عرب و عمان نیز کشیده شود.
طی این مدت با استقرار یک جریان گردش سیکلونی حاره بر روی آب های دریا عرب، وقوع بارش های همرفتی بر روی نواحی از جنوب استان سیستان و بلوچستان ناشی از ترکش های توده هوای موسمی در غالب انتقال رطوبت از دریا به خشکی، انتظار کاملا بجایی خواهد بود.
کاهش 7 درصدی بارش ها در سطح کشور/ عدم توزیع مناسب مکانی و زمانی بارندگی ها
با توجه به آخرین اطلاعات دریافتی از مرکز ملی خشکسالی، از ابتدای سال آبی جاری تا مورخ 4 تیر 96 مقادیر بارندگی ها در سطح کشور در حدود 7 درصد نسبت به نرمال بلند مدت دوره مشابه کاهش را نشان می دهد که با عدم توزیع مناسب مکانی و زمانی بارش ها در طی 8 ماهه اخیر مواجه بوده ست.
از 31 استان کشور، 19 استان به درجات مختلف با کاهش میزان بارندگی ها در دوره مذکور مواجه بوند، بیشترین میزان کاهش بارش ها در جنوب غرب کشور برای استان های خوزستان و چهارمحال و بختیاری با 40.8- و 33.7- درصد متمرکز بوده ست. بیشتر استان های واقع در غرب کشور (به استثنای همدان و مرکزی) با مقادیری از افت بارندگی هادر طی 8 ماهه اخیر مواجه بودند.
6 استان در محدوده نرمال (کران های مثبت یا منفی) قرار داشته اند، استان های لرستان، سیستان و بلوچستان و قزوین در محدوده نرمال با تمایل به کاهش بارش ها مواجه بوده اند و استان های تهران، گیلان و بوشهر در محدوده نرمال با تمایل به افزایش بارندگی ها قرار دارند.
در نهایت 6 استان با افزایش میزان بارش ها در طی 8 ماهه اخیر مواجه بوده که بیشترین میزان بارش ها از آن استان هرمزگان با 34.1 درصد بوده ست.
با توجه به نمودار مذکور به نظر می رسد توزیع مکانی بارش ها در سطح کشور از همگنی نرمالی برخوردار نبوده و نواحی خشکسالی و ترسالی از بی نظمی مکانی برخوردار می باشد. همچنین توزیع زمانی بارش ها نشان دهنده عدم پراکنش مناسب بارندگی در طی 8 ماهه گذشته بوده ست.
افزایش سرعت باد 120 روزه سیستان/ بارش ها در ارتفاعات البرز شرقی و نوار شمالی / گرمای هوا تداوم می یابد ...
بر اساس نقشه های پیش یابی و آینده نگری هواشناسی، با توجه به تسلط پر ارتفاع جنب حاره بر روی کشور در بیشتر مناطق طی 7 روز آینده جوی آرام و پایداری پیش بینی می شود که نتیجه آن آسمان صاف و آفتابی توام با هوای گرم و خشک خواهد بود. نقشه های پیش یابی بارش نشان می دهد در طی 7 روز آینده بارش هایی را در نوار شمالی کشور خواهیم داشت. این بارش ها بر روی شمال غرب کشور، نوار ساحل دریا خزر و دامنه های شمالی البرز رخ خواهد داد. از این رو برای استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، گیلان، مازندران و ارتفاعات البرز رشد ابر و در برخی ساعات وقوع رگبارهای پراکنده ای در برخی از مناطق پیش بینی می شود. بطور کل عمده بارش های کشور طی 7 روز آینده بر روی ارتفاعات البرز شمالی واقع در جنوب و جنوب شرق استان مازندران و ارتفاعات منتهی الیه شمالی استان سمنان واقع در زون البر شرقی اختصاص می یابد.
از نظر دمایی، با توجه به نفوذ تدریجی زبانه های توده هوای پرفشار از عرض های شمالی به روی بخش های شمالی و شمال غرب کشور و عبور ناوه عرض های بالایی که با کاهش ضخامت لایه جو همراه می باشد، ضمن رخداد همرفت سرد بر روی لایه جو، کاهش نسبی دمای هوای طی روز های جمعه و شنبه مورخ 2 - 3 تیر 96 بر روی شمال غرب، نوار ساحلی خزر پیش بینی می شود. این در حالی ست که در بیشتر پهنه فلات ایران بخصوص در جنوب شرق کشور استقرار هوای گرم همچنان تداوم خواهد داشت. از روز شنبه 3 تیر 96، روند نسبی افزایش دمای هوا در بیشتر مناطق کشور آغاز می گردد، این در حالی ست که بر روی نوار شمالی کشور این آهنگ افزایش دما بسیار کند و آرام صورت خواهد گرفت.
روز های دوشنبه - سه شنبه مورخ 5 - 6 تیر 96، تا روزهای پایانی هفته هوای گرم در سطح کشور استقرار خواهد داشت. ضمن آنکه همانطور که در پست قبلی بدان اشاره شده (بررسی الگوهای مرتبط با ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال و سطح زمین طی هفته اول تیر 96) از اواسط هفته آینده هسته اصلی گرمایش از جنوب شرق به میانه نیمه جنوبی و سپس در نیمه دوم هفته به جنوب غرب و حتی بخش های غربی کشور جابجایی مداری غربسو خود را نشان خواهد داد در نتیجه به نظر می رسد در نیمه دوم هفته آینده هوای بسیار گرم ضمن استقرار در جنوب غرب کشور مشخصا بر روی خلیج فارس و نیمه غربی کشور، سبب بالا رفتن متوسط دمای هوا در پهنه فلات مرکزی ایران و با شدت کمتر در نیمه شمالی کشور نیز خواهد شد.
از جمله پدیده هایی که هفته اول تیر 96 با آن سر و کار خواهیم داشت افزایش میزان سرعت وزش باد در جنوب شرق کشور و مشخصا بر روی سیستان و بلوچستان خواهد بود که موسوم به بادهای 120 روزه سیستان می باشد.