تحلیل وضعیت الگوی آب و هوا کشور طی آذر ماه 1397

---

بر اساس آخرین نقشه های هواشناسی طی آذر ماه 97 بر روی شمالگان آنومالی مثبت فشار / ارتفاع بیانگر حاکمیت الگوی فاز منفی شاخص قطبی AO می باشد. طی این شرایط ورتکس قطبی نسبت به وضعیت نرمال تضعیف شده و از حالت متقارن خود خارج می گردد. علاوه بر رخداد فاز منفی AO عوامل دیگری همچون رویداد گرمایش ناگهانی استراتوسفری SSW که در آن به سبب انتقال امواج گرمایی لایه تروپوسفر (بواسطه بلاکینگ ها یا عوامل توپوگرافی) دما در لایه استراتوسفر نسبت به نرمال گرمتر شده که میتواند سبب دِفرمه و گسست در ورتکس قطبی استراتوسفری گردد که قویا بر روی تروپوسفر تاثیر گذارست.  آنومالی مثبت ارتفاع و فشار بر فراز شمال اقیانوس اطلس مشخصا بر روی گرینلند و حاکمیت الگوی جریانات کم ارتفاع بر روی عرض میانه آن القا کننده فاز منفی شاخص NAO می باشد. بواسطه وجود پرفشار شمال اطلس  - اسکاندیناوی و تضعیف بادهای شرقی جنب قطبی گسترش هوای سرد بر روی منطقه سیبری طی آذر ماه 97 غالبیت می یابد به عبارت دیگر طی این ماه الگوی گردش سیکلونی (گردش پادساعتگرد) بر روی آسیا حاکمیت می یابد، این شرایط باعث می گردد که هوا سرد آسیا گسترش یافته و به نواحی غربی تر نفوذ یابد و در نتیجه الگوهای سرد بر روی بخش وسیعی از آسیا و نیمه غربی - شرقی اروپا در طی آذر ماه 97 حاکم خواهد شد. 

با توجه به تضعیف زبانه های توده هوای پرفشار سیبری طی آذر ماه 97 و گسترش الگوی کمفشار بر روی سرتاسر جنوب غرب آسیا و جنوب اروپا متوسط دما هوا بطور میانگین بین 1 + تا 2+ درجه سلسیوس گرمتر از حد نرمال بلند مدت پیش بینی می شود. 

همانطور که ذکر شد در طی آذر ماه 97 ورتکس قطبی نسبت به موقعیت نرمال خود ضعیف تر بوده و از تقارن نرمال خود خارج می گردد، با توجه به لغزش ورتکس قطبی به روی منطقه سیبری و الگوی جریان سیکونی قوی متوالیاً تراف های ناشی از آن به روی منطقه شرق بالکان، دریا سیاه، شرق مدیترانه و غرب خاورمیانه گسترش می یابد.  نتیجه این شرایط برقراری الگوی سیکلونی بر روی نواحی غربی منطقه و آنتی سیکلونی بر روی بخش های شرقی خواهد بود. الگوی میانگین  آرایش تراز میانی جو بر روی منطقه بصورت شیب جریانات جنوبغربی می باشد که الگوی مرطوب به شمار می رود. 

تحلیل الگوی آب و هوا طی دهه نخست آذر ماه 97؛ بارندگی ها در بیشتر مناطق کشور از حد نرمال فراتر خواهد رفت...

---

رخداد پدیده بلاکینگ بر روی اسکاندیناوی - شمال اطلس این امکان را به توده هوای کم ارتفاع ورتکس قطبی سیبری می دهد که طی دهه نخست آذر ماه بر روی آسیا غربی روند تقویت و گسترش را در پیش گرفته و گسترش تراف ناشی از آن تا منتهی الیه شرقی دریا مدیترانه (غرب خاورمیانه) از اواخر آبان و طی روزهای نخست آذر ماه 97 موجبات تشکیل کم ارتفاع را خواهد داد. ساختار پر ارتفاع حاکم بر روی عرض های شمالی اروپا به شکل بلاکینگ جو با همتای جنوبی خود (پرفشار آزور) مستقر بر روی شمال آفریقا موجب محصور ماندن منطقه کم ارتفاع میانه اطلس میانی - غرب اروپا خواهد شد (ساختار NAO -) اما علی رغم این الگو عبور امواج غربی بروی عرض های جنوبی اروپا (دریا مدیترانه) به سمت شرق موجب گسترش منطقه بارشی طی این مدت بر روی این نواحی خواهد شد. نتیجه این الگوها تشکیل سامانه کم ارتفاع بر روی غرب خاورمیانه طی دهه نخست آذر ماه خواهد بود که می تواند الگوی آب و هوایی منطقه را تحت تاثیر خود قرار دهد.

طبق نقشه های بارندگی بر روی اروپای مرکزی طی ده روز آینده کاهش بارش ها بواسطه استقرار پشته پر ارتفاع دیده می شودکه این کاهش بارندگی بر روی اسکاندیناوی به علت استقرار هسته مرکز پرفشار مانع (بلاکینگ) به حد استیلا می رسد، در نتقطه مقابل گسترش Storm Track ها  بر روی عرض های جنوبی  در  امتداد دریا مدیترانه به سمت جنوب غرب آسیا موجب  ایجاد منطقه بارشی خواهد شد.

فعالیت امواج ناپایدار طی دهه نخست آذر ماه سبب خواهد شد بارندگی ها بر روی منطقه گسترش یافته و این بارش ها بر روی بیشتر مناطق ایران بالاتر از حد نرمال بلند مدت واقع گردد. بر روی سواحل دریا خزر، هجوم جبهه هوای سرد غرب آسیا به سمت جنوب، سبب تقویت همرفت وزشی بر روی سطح دریا خزر شده و نتیجه آن افزایش میزان بارندگی ها بر روی خط ساحلی دریا خزر در استان های گیلان، مازندران و گلستان خواهد شد. بر روی جنوب شرق و بخش هایی از میانه جنوبی کشور مقادیر بارندگی ها در طی دهه نخت آذر ماه گرایشی به سمت کاهش را همچنان مطابق هفته های اخیر نشان می دهد.

تحلیل وضعیت الگوی آب و هوای ماه نوامبر 2018 (شماره 2: تحلیل خروجی مدل ECMWF-EPS)

---

در پست (دوشنبه 23 مهر 1397 ساعت 00:33)  تحلیل وضعیت الگوی آب و هوای ماه نوامبر 2018 را بر اساس خروجی مدل TCC بیان کردم (اینجا را ببینید)، حال به بررسی الگوی های آب و هوایی بررسی الگوهای بلند مدت طی یکماهه نوامبر 2018 می پردازیم:

اولین نکته در خروجی مدل ECM از استقرار پشته پرفشار عمیق که منجر به بلاک جریانات معمول آب و هوای غربی در عرض های شمالی  بر روی اروپا می گردد، حکایت دارد. ساعتگردی مداوم بر روی منطقه پرفشار اروپا سبب شارش های سرد شمالی بر روی آسیا میانه تا خاورمیانه شده، بر روی این منطقه تشکیل ناوه عمیق آسیا میانه و الگوی چرخندی کم ارتفاع بر روی شمال دریا سرخ - شرق مدیترانه موجب الگوهای سرد و همچنین جریانات مرطوب جنوبی در منطقه و ایران می گردد. چنین به نظر می رسد که چرخندی بر روی دریا سرخ از عرض های شمالی تحت جریانات  سرد شمالی -شمال شرقی و از جنوب با گسترش هوای گرم جنوبی همراه بوده و به دلیل عقب نشینی جنوبسو و جایجایی مداریِ شرقسوی مرکز پرارتفاع جنب حاره بر روی دریا عرب، الگوهای بادمداری شرقوزان بر روی آب های جنوبی (دریا عرب و شمال اقیانوس هند)  تقویت و سرانجام از مسیر دریا سرخ با جریانات جلویِ کم ارتفاع مذکور همگرا می گردد. همگرایی بر روی دریا سرخ سبب فعال و عمیق شدن جبهه های بارندگی بر روی مسیر شمال شرق آفریقا - زاگرس می گردد. به عبارت دیگه گذر امواج کم ارتفاع در لایه تراز میانی جو با همراهی رطوبت دریا سرخ موجب گسترش منطقه بارندگی از دریا سرخ به سمت فلات ایران می گردد. 

سیمای الگوی بارش یکماهه نوامبر از خروجی مدل EPS نمایه اسمبل  نشان می دهد کهطی یکماهه نوامبر 2018، ما با دو هسته بارشی مواجه خواهیم بود: یک هسته بر روی سواحل دریا خزر  و هسته دوم بر روی جنوبغرب کشور متمرکز بر دامنه های زاگرس جنوبغربی. ویژگی دوم دیگر گستردگی بارندگی ها بروی کشور (به استثنای جنوبشرق) می باشد. بطور کلی عمده بارندگی ها در نیمه غربی - شمالی کشور متمرکز خواهد بود. هسته های بارندگی در نیمه جنوبی کشور بر روی ارتفاعات کرمان، نیمه شمالی استان های فارس و بوشهر، شمال خلیج فارس و جنوب غرب کشور می باشد.