پیش بینی فصلی بهار 96 : چشم انداز مدل (Japan Agency for Marine-Earth Science and Technology (JAMSTEC؛ (شماره 5)

---

بر اساس خروجی ماه فوریه 2017  آژانس علم و فناوری دریایی-زمین ژاپن، الگوهای آب و هوایی حاکم بر روی اوراسیا بدین شکل تفسیر می گردد:

میزان نرخ مجموع بارندگی های سه ماهه مارس - می 2017  بر روی حوضه اروپای مرکزی بین 0.3 تا 0.6 میلی متر در روز کمتر از نرمال های بلند مدت می باشد و متوسط دمای هوا در طی سه ماهه یاد شده بالغ بر 1 درجه سلسیوس فراتر از نرمال بلند مدت خواهدبود، این وضعیت احتمالا شرایط آب و هوای گرم و خشکتری نسبت به حدود نرمال بر روی اروپای مرکزی - جنوبی می تواند ایجاد نماید. الگوهایی که بدان اشاره شد ناشی از چشم انداز استقرار پر ارتفاع مانع (Blocking) بر روی اورپای مرکزی - جنوبی محسوب می گردد. پشته پر ارتفاع، مانعی بر سر راه جریانات معمول غربی ست که توده های آب و هوایی را از اقیانوس اطلس به داخل قاره اروپا جابجا می نمایند، از طرف دیگر بر روی حوضه جنوب گرینلند با تسلط پر فشار در شمال اقیانوس اطلس جریانات شمالی (جنوبسو) بر روی این بخش تقویت خواهد شد و سرانجام برآیند الگوی جریان بر روی میانه اطلس شمالی به صورت سیکلونی / چرخندی محل فعالیت توده های آب و هوایی اقیانوس بشمار می روند. شیفت جریانات به صورت شمال سو با جابجایی توده های آب و هوایی اقیانوس اطلس به سمت بریتانیا، شمالشرق اطلس، شمال اسکاندیناوی و سپس سرتاسر روسیه غربی  خواهد بود. این وضیت احتمالا برای شمال غرب اروپا نظیر بریتانیا آب و هوای گرم و مرطوب تر از نرمال و در بخش هایی از شمال روسیه به همراه بسط و تقویت پرفشار شمالی، آب و هوای سردتر و در عرض های پایین تر آن آب و هوای مرطوبتری را به همراه خواهد داشت.

با توجه به گسترش واچرخندی بر روی اروپای مرکزی _ جنوبی با حرکت آنتی سیکلونی خود توده های آب و هوای را در راستای شاخه شمالی به عرض های شمالی تر قاره جابجا می نماید، اما بر روی عرض های جنوبی تر نیز مسیر عبور توده های آب و هوای از بستر اقیانوس اطلس جریان شاخه جنوبی را تشکیل می دهد، بنابر این بر روی عرض های جنوبی (پهنه دریا مدیترانه به سمت عرض های جنب حاره) الگوی جریان سیکلونی نشان دهنده بسط و توسعه توده های آب و هوایی مرطوب و ناپایدار خواهد بود. چشم اندازهای ترسیم شده بر روی سرتاسر پهنه آبی دریا مدیترانه شرایط نرمال بارشی به همراه متوسط دمای فراتر از نرمال را در نظر گرفته اند، حدود شمالی این پهنه آبی از بارش های کمتر از نرمال و در حوضه مرکزی و جنوبی با بارش های نرمال و فراتر از نرمالی مواجه خواهند بود.

پیش بینی فصلی بهار 96 : چشم انداز مدل (North American Multi-Model Ensemble (NMME؛ اسمبل مولتی مدل آمریکای شمالی (شماره 4)

---

بر اساس برآیند 8 مدل مرکز مدلینگ آمریکای شمالی (مدل های  CFSv2 ، CMC1، CMC2، GFDL، GFDL-FLOR، NASA، NCAR-CCSM4، NCAR-CCSM4) طی بهار 1396 بر روی جنوب غرب آسیا حد فاصل شرق دریا مدیترانه تا ایران با وضعیت نرمال و فراتر از نرمال ارتفاع تراز 200 هکتوپاسکال (جو فوقانی) به همراه آرایش الگوی جنوب غربی مواجه خواهیم بود که این شرایط می تواند نشان دهنده عبور امواج غربی بر روی منطقه ما و بروز ناپایداری ها باشد.

از بین مجموعه مدل های ذکر شده، مدل هایی همچون مرکز آب و هوایی کانادا  CMC2 و آزمایشگاه دینامیک سیالات ژئوفیزیکی  GFDL شرایط وجود فعالیت های سیکلونی را بر روی حوضه دریا مدیترانه به خوبی نشان می دهند.

در کل بر روی عرض های شمالی منطبق بر روسیه غربی، حوضه دریا مازندران، اسکاندیناوی در اکثریت قریب به اتفاق مدل های مجموعه یاد شده، با افزایش میزان ارتفاع تراز 200 هکتوپاسکال مواجه بوده، واچرخندی در این نواحی به همراه وجود جریانات سیکلونی ناشی از چرخندی موج های غربی در حوضه شمال شرق آفریقا و شرق مدیترانه میتواند شرایط مناسبی در برهه هایی از بهار 1396 به جهت بروز ناپایداری ها در سطح کشور و منطقه ایجاد نماید.

نقشه ذیل آنومالی ارتفاع تراز 200 هکتوپاسکال مدل های 8 گانه  طی سه ماهه آپریل تا ژوئن 2017 را نمایش می دهد (برای مشاهده در ابعاد بزرگتر بر روی نقشه کلیک نمائید):

با توجه به بررسی نقشه های پیش یابی نابهنجاری نرمال شده مجموع بارندگی طی بهار 1396 برونداد مدل های 8 گانه مرکز مدل سازی آمریکای شمالی به این نکته پی می بریم که بر روی مناطقی از شرق ترکیه، دریا سیاه، بخش هایی از شمال غرب ایران و سواحل جنوب غربی دریا مازندران (استان گیلان) سیگنال هایی از کاهش نسبت به نرمال را نشان می دهند، این نکته بر روی خروجی مدل های  CMC1، CMC2، GFDL، NCAR-CCSM4 بخوبی نمایان می باشد.

پیش بینی فصلی بهار 96 : چشم انداز مدل (Climate Forecast System Version 2 (CFSv2؛ سامانه پیش بینی آب و هوا نسخه دوم (شماره 3)

---

نقشه های فصلی مدلCFSv2، نشان می دهد در آرایش الگوی تراز 700 هکتوپاسکال طی سه ماهه آپریل تا ژوئن 2017 مطابق با بهار 1395، انحنای خطوط هم ارتفاع تراز مذکور به شکل تراف به محوریت دریا سیاه، مدیترانه شرقی و شمال دریا سرخ که با آنومالی ارتفاعی 8+- بر روی سرتاسر نیمه شرقی مدیترانه، منطقه و ایران همراه بوده، نشان دهنده شرایط مساعد برای عبور امواج کوتاه غربی در سطح منطقه و کشور می باشد. بر روی حوضه اسکاندیناوی، جنوب و جنوب شرق آسیا میزان نابهنجاری ارتفاع تراز 700 هکتوپاسکال نرمال تا حدود 16 متر بالاتر از حد نرمال بوده که الگوهای مناسب در جهت شکل گیری و مسیر حرکت سامانه های آب و هوایی ناپایدار در سطح کشور به شمار می روند. 

الگوی باد مداری تراز های 200 تا 850 همتوپاسکالی با 2 قطب متضاد نابهنجاری مثبت (باد مداری شرقسو) بر روی حاره و نزدیک به آن در جنوب آسیا و نابهنجاری منفی (باد مداری غربسو) بر روی سرتاسر جنوب اروپا و جنوب غرب آسیا می باشد که نشاندهنده جابجایی جنوب سوی روباد جنب حاره به عرض های پایین تر و در نتیجه حاکمیت برآیند الگوی گردش سیکلونی/ چرخندی بر روی لایه جو مناطق جنب حاره جنوب غرب آسیا و ایران خواهد بود.

برآیند نابهنجاری الگوی باد مداری 850-200 هکتوپاسکال طی سه ماهه آپریل تا ژوئن 2017 در نقشه ذیل مشاهده می شود:

مقادیر نابهنجاری منفی با رنگ سرد (آبی) بیانگر الگوی باد مداری غربسو ( شرقی) و مقادیر نابهنجاری مثبت با رنگ گرم (قرمز) بیانگر الگوی باد مداری شرقسو (غربی) می باشد.همانطور که دیده می شود بر روی جنوب غرب آسیا و سرتاسر جنوب اروپا و منطقه دریا مدیترانه نابهنجاری منفی باد مداری لایه مذکور پیش بینی شده که شرایط تضعیف جریانات غربی و در نتیجه پایین سوئی جت جنب حاره را در طی سه ماهه مذکور نشان می دهد، این وضعیت میتواند مجال بیشتری برای به عرصه آمدن توده هوای سامانه های مهاجر غربی را در سطح منطقه فراهم آورد.

پیش بینی فصلی بهار 96 : چشم انداز مدل آژانس هواشناسی ژاپن JMA / مرکز آب و هوایی توکیو TCC (شماره 2)

---

در آخرین برونداد مدل مرکز آب و هوایی توکیو (TCC)، الگوهای متوسط و نابهنجاری ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال (Z500) و فشار سطح دریا (MSLP) شباهت بسیار زیادی به چشم اندازهای ترسیم شده در مدل پیش بینی های میان مدت آب و هوا منطقه اروپا (ECMWF) برای سه ماهه بهار 1396 داراست که طی آن بر روی منطقه شمالگان با افزایش نابهنجار ارتفاع و فشار سطح دریا و بر روی منطقه معتدله با نابهنجاری منفی متوسط فشار سطح دریا (MSLP) مواجه خواهند بود. از مرکز منطقه سیبری به سمت شمال شرق آسیا، نواحی از شمال غرب اروپا، بریتانیا و شمال شرق اقیانوس اطلس شمالی نابهنجاری منفی ارتفاع / فشار و در مقابل بر روی سرتاسر عرض های پایین در جنوب اروپا و آسیا تا میزان 20 متر فرانرمال ارتفاع لایه تراز میانی (Z500) پیش بینی می شود. 

الگوهای مرتبط با متوسط فشار سطح دریا (MSLP) بر روی سرتاسر جنوب اوراسیا، مناطقی همچون دریا مدیترانه، شمال آفریقا، دریا سرخ، شبه جزیره عربستان، دریا مازندران و نواحی از ایران تا حدود 1 هکتوپاسکال کمتر از نرمال  پیش بینی می شود. بر روی مناطقی از میانه شمال اقیانوس اطلس، غرب و مرکز اروپا میزان نابهنجاری متوسط فشار سطح دریا (MSLP) به 1 الی 2 هکتوپاسکال بالغ می گردد که شرایط گردش نابهنجار سیکلونی (چرخندی) را بر روی اروپا نشان می دهد. این گردش نابهنجار بر روی منطقه اروپا نیروی محرکه لازم برای تقویت جریانات فرارفتی را بر روی حوضه دریا سرخ بر روی جنوب غرب آسیا مهیا می نماید.

با توجه به تشریح الگوهای مذکور در لایه تراز 500 هکتوپاسکال و متوسط فشار سطح دریا (MSLP)، بر  روی سرتاسر مناطق واقع در جنوب اروپا و آسیا به میزان 0.5 تا 1.0 درجه سلسیوس دمای هوا در لایه تراز 850 هکتوپاسکال گرمتر از نرمال های بلند مدت اقلیمی قرار خواهند داشت. بر روی بخش هایی از حوضه جنوبی دریا مازندران و بخش هایی ازشمال غرب و غرب ایران این میزان به 1.0 تا 2.0 درجه سلسیوس گرمتر از نرمال  نیز بالغ می گردد.بر روی نواحی مرکزی منطقه سیبری تا شمال شرق آسیا نرمال تا 0.5 درجه سلسیوس سردتر از نرمال های بلند مدت اقلیمی پیش بینی شده، این در حالی ست که بر روی سرتاسر منطقه شمالگان (قطب شمال) تا 1.0 در جه سلسیوس دمای هوا در لایه تراز 850 هکتوپاسکال طی سه ماهه بهار 1396 گرمتر از نرمال های بلند مدت واقع می گردد.