پیش بینی فصلی بهار 96 : چشم انداز مدل آژانس هواشناسی ژاپن JMA / مرکز آب و هوایی توکیو TCC (شماره 2)

---

در آخرین برونداد مدل مرکز آب و هوایی توکیو (TCC)، الگوهای متوسط و نابهنجاری ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال (Z500) و فشار سطح دریا (MSLP) شباهت بسیار زیادی به چشم اندازهای ترسیم شده در مدل پیش بینی های میان مدت آب و هوا منطقه اروپا (ECMWF) برای سه ماهه بهار 1396 داراست که طی آن بر روی منطقه شمالگان با افزایش نابهنجار ارتفاع و فشار سطح دریا و بر روی منطقه معتدله با نابهنجاری منفی متوسط فشار سطح دریا (MSLP) مواجه خواهند بود. از مرکز منطقه سیبری به سمت شمال شرق آسیا، نواحی از شمال غرب اروپا، بریتانیا و شمال شرق اقیانوس اطلس شمالی نابهنجاری منفی ارتفاع / فشار و در مقابل بر روی سرتاسر عرض های پایین در جنوب اروپا و آسیا تا میزان 20 متر فرانرمال ارتفاع لایه تراز میانی (Z500) پیش بینی می شود. 

الگوهای مرتبط با متوسط فشار سطح دریا (MSLP) بر روی سرتاسر جنوب اوراسیا، مناطقی همچون دریا مدیترانه، شمال آفریقا، دریا سرخ، شبه جزیره عربستان، دریا مازندران و نواحی از ایران تا حدود 1 هکتوپاسکال کمتر از نرمال  پیش بینی می شود. بر روی مناطقی از میانه شمال اقیانوس اطلس، غرب و مرکز اروپا میزان نابهنجاری متوسط فشار سطح دریا (MSLP) به 1 الی 2 هکتوپاسکال بالغ می گردد که شرایط گردش نابهنجار سیکلونی (چرخندی) را بر روی اروپا نشان می دهد. این گردش نابهنجار بر روی منطقه اروپا نیروی محرکه لازم برای تقویت جریانات فرارفتی را بر روی حوضه دریا سرخ بر روی جنوب غرب آسیا مهیا می نماید.

با توجه به تشریح الگوهای مذکور در لایه تراز 500 هکتوپاسکال و متوسط فشار سطح دریا (MSLP)، بر  روی سرتاسر مناطق واقع در جنوب اروپا و آسیا به میزان 0.5 تا 1.0 درجه سلسیوس دمای هوا در لایه تراز 850 هکتوپاسکال گرمتر از نرمال های بلند مدت اقلیمی قرار خواهند داشت. بر روی بخش هایی از حوضه جنوبی دریا مازندران و بخش هایی ازشمال غرب و غرب ایران این میزان به 1.0 تا 2.0 درجه سلسیوس گرمتر از نرمال  نیز بالغ می گردد.بر روی نواحی مرکزی منطقه سیبری تا شمال شرق آسیا نرمال تا 0.5 درجه سلسیوس سردتر از نرمال های بلند مدت اقلیمی پیش بینی شده، این در حالی ست که بر روی سرتاسر منطقه شمالگان (قطب شمال) تا 1.0 در جه سلسیوس دمای هوا در لایه تراز 850 هکتوپاسکال طی سه ماهه بهار 1396 گرمتر از نرمال های بلند مدت واقع می گردد.

 

با توجه به بررسی الگوهای مرتبط با پارامترهای سرعت پتانسیل (CHI)، تابع جریان (PSI) در تراز های 200 و 850 هکتوپاسکال و ارتفاع تراز میانی (Z500) و متوسط فشار سطح دریا (MSLP) شرایط به شرح ذیل اعلام می گردد:

• نقشه پتانسیل سرعت تراز 200 هکتوپاسکال (CHI 200)؛ بر روی جنوب شرق آسیا و حاره آمریکای جنوبی با نابهنجاری منفی و در نتیجه واگرایی بالا، و  بر روی سرتاسر جنوب آسیا و مناطقی از اوراسیا با نابهنجاری منفی سرعت پتانسیل همراه بوده که بر روی حاره آفریقا همگرایی جریانات در تراز لایه 200 هکتوپاسکال دیده می شود.
• تابع جریان تراز 200 و 850 هکتوپاسکال: (850 & PSI 200)؛ بر روی سرتاسر جنوب آسیا و شمال آفریقا نابهنجاری مثبت تابع جریان تراز 200 هکتوپاسکال پیش بینی می گردد. بر روی جنوب آسیا واقع بر روی دریا عمان و شرق آب های دریا عرب جریانات نابهنجاری سیکلونی واقع می باشد. این در حالی ست که بر روی جنوب شرق چین جریانات نابهنجاری آنتی سیکلونی / واچرخندی در تراز لایه 200 هکتوپاسکال پیش بینی می شود.در سرتاسر منطقه اروپا، نابهنجاری منفی تابع جریان در تراز 850 هکتوپاسکال دیده می شود که با جریانات سیکلونی قوی در این منطقه همراه می باشد این در حالی ست که بر روی دریا عرب جریانات ضعیف آنتی سیکلونی / واچرخندی موجب تقویت جریانات مرطوب زا به سمت بخش های شمالی تر خواهد شد.
• الگوی متوسط و نابهنجاری ارتفاع تراز  500 هکتوپاسکال و فشار سطح دریا (Z500 & MSLP)؛ همانطور که در نقشه های میانگین ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال دیده می شود بر روی جنوب غرب آسیا و ایران افزایش نابهنجاری ارتفاع تراز لایه میانی مشهود می باشد که نابهنجاری آن تا 20+ متر بالغ می گردد. آرایش خطوط هم ارتفاع بر روی غرب خاورمیانه تا فلات ایران به شکل جنوب غربی انحنا دارد، این شرایط جریانات مرطوب زا را به شکل جنوب غربی به سمت فلات ایران تقویت می نماید. از نظر شرایط متوسط فشار سطح دریا، نابهنجاری منفی فشار سطح دریا بر روی دریا مدیترانه، سرخ، شبه جزیره عربستان، سیاه، بخش هایی از ایران تا 1- هکتوپاسکال دیده می شود. خطوط هم فشار سطح دریا نیز نشان می دهد که تراف معکوس دریا سرخ گسترشی نسبی به سمت عرض های بالاتر را نشان  داده که حاکی از فعال بودن زبانه های کمفشار دریا سرخ در طی بهار 1396 می باشد.

بر اساس نقشه های پیش یابی  مدل TCC، جریانات بارشی بر روی حوضه دریا سرخ، شبه جزیره عربستان تا دریا خلیج فارس و جنوب غرب ایران به صورت تمایل به فراتر از نرمال های بلند مدت دیده می شود، چنین شرایطی همانطور که در مدل پیش بینی بینی میان مدت آب و هوا منطقه اروپا (ECMWF) بدان اشاره داشت، فعالیت مناسب منطقه همگرایی دریا سرخ را نشان می دهد، بدین ترتیب مناطقی از غرب و جنوب غرب ایران و مناطقی از حاشیه دریا خلیج فارس و نواحی از دامنه های زاگرس در جنوب کشور پتانسیل دریافت بارش ها تا حدود نرمال و حتی فراتر از نرمال را در طی بهار 1396 خواهند داشت. در سایر مناطق کشور محدوده رنج مجموع بارش در سطح کشور طی بهار 1396 بین نرمال تا 1 میلی متر در روز کمتر از نرمال های بلند مدت دیده می شود.

از نظر دمایی، در غالب مناطق کشور میانگین دمای هوای فصل بهار 1396 نرمال تا 1 درجه سلسیوس فراتر از نرمال های بلند مدت بوده که بر روی مناطقی از شمال غرب کشور، شمال رشته کوه زاگرس و غرب رشته کوه البرز این میزان می تواند تا بیش از 1 درجه سلسیوس نیز بالغ گردد.

بر اساس مدل احتمالاتی JMA، بر روی حوضه دریا سرخ، نواحی از شبه جزیره عربستان تا خلیج فارس و جنوب غرب ایران، مناطقی با بارش های 30 الی 40 % درصد فراتر از نرمال گسترش یافته است که به موضوع چشم اندازهای مناسب فعالیت دریا سرخ در غالب گسترش جریان بارشی طی بهار 1396 حکایت دارد. بر روی نواحی از جنوب شرق، جنوب و غرب ایران مجموع بارندگی ها در طی بهار 1396 به میزان 30 تا 40 % احتمال کاهش را نشان می دهد. بر روی نیمه شرقی ایران مجموع بارش های فصل بهار 1396 در محدوده هنجار (نرمال) واقع خواهد بود.

سایر مناطق کشور بر اساس نقشه Prob مدل JMA، طی بهار 1396 سیگنال مشخصی از نابهنجاری را در مجموع بارش خود نشان نمی دهند.

از نظر دمایی چشم انداز بهار 1396 بر اساس برونداد خروجی نقشه Prob مدل JMA به شکل فرانرمال دمایی (گرمتر از نرمال) در کل کشور نشان می دهد. احتمال وقوع این شرایط بر روی نیمه شمالی ایران تا 50 % و در نیمه جنوبی کشور تا 60 % بالغ می گردد که در برخی از نواحی جنوبی مانند نقاطی از دریا عمان و تنگه هرمز این میزان تا 80 % و بالاتر نیز افزایش می یابد.

الگوهایی دمای یاد شده حکایت از نواحی منفرد از Prob نابهنجاری نرمال تا کمتر از نرمال دمایی بر روی منطقه قفقاز و حومه شمال غرب ایران را نشان می دهد که ناشی از گسترش و عبور امواج سرد شمالی می تواند باشد.