شاخص النینو _ نوسان جنوبی / انسو (El Nino_Southern Oscillation = ENSO)

---

مطالعات نشان می دهد که ال نینو اولین بار در حدود صدسال پیش مورد توجه علمی قرار گرفت، با وجود این شواهدی در دست است که دریانوردان و ماهیگیران بومی آمریکای جنوبی پدیده النینو را در اوایل قرن 15 میلادی نیز می شناخته اند.

پدیده اِنسو یکی از عوامل ایجاد تغییر اقلیم می باشد . این پدیده یک زوج اقیانوسی - اتمسفری است که هر چهار تا هفت سال یکبار اتفاق می افتد.آنجائیکه معکوس شدن فشار هوا و تغییرات گرمایش اقیانوس در منطقه آرام بطور همزمان اتفاق می افتد، دانشمندان این پدیده را « انسو » یا به طورخلاصه « ال نینوی/ نوسان جنوبی »  می نامند. واژه اِنسو از ترکیب دو واژه نوسان جنوبی (Southern Oscillation) و النینو (El Nino) گرفته شده است. النینو مؤلفه اقیانوسی پدیده ای می باشد که با ایجاد جریان های گرم در ایام سال نو مسیحی در سواحل اکوادور و پرو اتفاق می افتد. نوسانات جنوبی نیز مؤلفه اتمسفری پدیده اِنسو می باشد، که معمولاً اختلاف فشار سطحی بین دو جزیره تاهیتی در شرق، و داروین استرالیا در غرب اقیانوس آرام به عنوان مبنای اندازه گیری شاخص نوسانات جنوبی می باشد. اولین بار گیلبرت والکر درسال 1922 پدیده نوسانات جنوبی را از تغییرات فشار این مراکز در اقیانوس آرام استوایی شناسایی و معرفی کرد. شاخص مثبت بیانگر فشار زیاد هوا در جزایر تاهیتی، و فشار کم در حوالی اندونزی و داروین استرالیا که تحت عنوان لانینا (La Nina) شناخته می شود. شاخص منفی (فاز النینو )  نشانگر فشار نسبتا بالای هوا در حوالی اندونزی - داروین و فشار تقریباً کم در حوالی تاهیتی می باشد می باشد. در زمان وقوع النینو دمای سطح آب اقیانوس گرم تر از میانگین آن در طول سال خواهد بود.

متن کامل را در ادامه مطلب پیگیری نمائید.

آماج طوفان های رعد و برق و سیلاب ناگهانی در خاورمیانه

توسط آدام دوتی هواشناس وبسایت Accuweather

10 آپریل 2016، 12:25 PM 

یک سامانه طوفانی آهسته، منجر به وقوع سیلاب ناگهانی در سراسر خاورمیانه طی غالب برهه هفته جاری می گردد. خطر وقوع سیلاب از عراق و غرب ایران به سوی عربستان سعوی و یمن گسترش خواهد نمود.

در حالی که طی هفته جاری کم فشار به طور آهسته غربسو از دریا مدیترانه به سوی شمال خلیج فارس حرکت خواهد نمود، طوفان های رعد و برق گسترده سرتاسر منطقه را درگیر خواهد نمود. باران سنگینی منجر به سیلاب های ناگهانی در مناطق مختلف می گردد.

در حالی که موج هایی از باران و طوفان های تندری در اواسط هفته پیشروی خواهد کرد، بیشترین خطر عمده به جهت استمرار وقوع سیلاب از روز سه شنبه تا پنجشنبه در بسیاری از نواحی ترکیه تا عربستان سعودی را با رگبارها و طوفان های تندری درگیر خواهند نمود. اما 2 ناحیه دارای بالاترین ریسک وقوع سیلاب محسوب می گردند.

نخست این نواحی، از مکه عربستان سعودی تا صنعا یمن گسترده خواهد بود. در روز سه شنبه طوفان های تندری سنگین در اطراف مکه گسترش خواهد داشت، موجب سیلاب ناگهانی در رودخانه های خشک معمول و نواحی پست و کم ارتفاع می گردد. تگرگ ممکن ست طوفان های قوی تر را همراهی نماید.

سیلاب ناگهانی می تواند با پیش آگاهی بسیار کمی روی دهد، بنابر این ساکنان باید از محیط اطراف خود آگاه بوده و هرگز از میان نواحی سیل زده رانندگی ننمایند. این نواحی از طغیان طوفان های تندری به سوی جنوب گسترش می یابند،که روز پنجشنبه به صنعا می رسند.

ناحیه دوم که در رسیک بالای سیل واقع خواهد بود، از عراق تا غرب ایران می باشد. رگبارها و طوفان های رعد و برق در سراسر ناحیه طی روز دوشنبه و سه شنبه موجب منطقه پراکنده ای از بارش شده، اما ریسک سیلاب نسبتا کم می باشد.

در حالی که سامانه کم فشار نزدیکتر می شود، از روز چهاشنبه به طرف روز پنجشنبه خطر سیلاب در نواحی همچون بغداد و بصره افزایش خواهد یافت. طوفان های رعد و برق ممکن است به سرعت موجب ریزش 25 الی 50 میلی متر (1 الی 2 اینچ) باران نمایند که می تواند سبب وقوع سیل گردد. در ارتفاعات غرب ایران ریزش ها می تواند به 100 میلی متر ( 4 اینچ) برسد. 

باقی عمده نواحی بارانی مهم جنوب،  عمان و امارات متحده عربی طوفان های رعد و برقی منفردی را در طی هفته خواهند دید، بویژه در خلال بعد از ظهر و سراسر ارتفاعات گسترش خواهد یافت. خطر وقوع سیلاب در این نواحی در سطح پائین باقی خواهد ماند، گرچه ساکنان بالاجبار در ارتباط با وقوع صاعقه و پناه گرفتن به فضای مسقف باید محتاط باشند. اگر شما می توانید به محض برق صدای رعد را بشنوید، صاعقه به جهت اصابت به میزان کافی نزدیک می باشد. 

به دلیل حرکت کند ناوه،  از اواخر هفته یا اوایل هفته آینده طوفان های تندری پراکنده می تواند به تاثیر بر روی ناحیه تداوم یابد. به هر حال ، به دلیل اینکه کمفشار تضعیف می گردد، ریسک وقوع سیلاب طی این زمان می تواند کاهش یابد.

پیش بینی و تفسیر نقشه های هواشناسی طی 5 روز آینده

پیش بینی و تفسیر نقشه های هواشناسی طی 5 روز آینده :

طی روز شنبه 21 فروردین 95، بر اساس نقشه های آینده نگری با عبور امواج تراز میانی  از بخش های مرکز، شرق و جنوب شرق کشور با رشد ابر، رگبار باران و در برخی نواحی همراه با رعد و برق همراه خواهد بود. از این رو در استان های واقع در دامنه های البرز شامل قزوین، البرز، تهران، سمنان و بخش هایی از خراسان رضوی، اصفهان، یزد، خراسان جنوبی، کرمان، شرق هرمزگان و استان سیستان و بلوچستان با افزایش ابر، رگبار باران و در برخی نواحی رخداد رعد و برق همراه خواهد بود. به سبب وجود جریانات دریا به خشکی هسته بارش در این روز بر روی استان سیستان و بلوچستان با بیشینه بارش 18 میلی متر  همراه خواهد بود.

در این روز بر روی استان سیستان و بلوچستان، شرق کرمان و جنوب شرق استان خراسان رضوی در برخی ساعات با افزایش میزان سرعت وزش باد مواجه خواهیم بود.

طی روز یکشنبه 22 فروردین 95، با استقرار مرکز یک ناوه فعال بر روی آب های غرب ترکیه، امواج فرعی ناشی از آن موجب رشد ابر و شروع بارش ها از سمت شمال غرب و غرب کشور خواهد شد. استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، غرب گیلان، کردستان، کرمانشاه، همدان با پدید رشد ابر، رگبار باران در پاره ای از مناطق رعد و برق مواجه خواهند شد. همچنین بارش های همرفتی بر روی دامنه های البرز از جمله: ارتفاعات تهران، سمنان، گلستان و نقاطی از استان های خراسان شمالی و رضوی پیش بینی می شود. 

با افزایش میزان سرعت وزش باد بر روی عراق، اردن و شمال عربستان به صورت بالقوه چشمه های ایجاد گرد و خاک در غرب منطقه فعال خواهد شد که در صورت محیا بودن سوی جریانات این هوای غبار آلود می تواند به بخش های غربی کشور انتقال یابد. همچنین انتظار می رود در برخی ساعات بر میزان سرعت وزش باد بر روی بخش هایی از شمال غرب و شمال زاگرس افزوده گردد.

طی روز دوشنبه 23 فروردین 95، با حرکت شرق سوی مرکز ناوه فعال و قرار گیری آن بر روی جنوب ترکیه و منتهی الیه شرق مدیترانه امواج ارسالی از مرکز ناپایدار به سوی شرق فلات ایران قوی تر ظاهر خواهد شد. امواج این ناوه در لایه های میانی با گسترش زبانه های توده هوای کمفشار گرم و مرطوب عرض های جنوبی سطح زمین همراهی می گردند، لذا برای استان های واقع در غرب ایران شاهد آسمان ابری، رگبار باران، در برخی نواحی رخداد رعد و برق و در نواحی مستعد ریزش تگرگ خواهیم بود.همچنین برای استان های واقع در دامنه های جنوبی البرز شامل قزوین، البرز، تهران شاهد رشد ابر و گاهی با رگبار پراکنده پیش بینی می شود.

هسته بارش در این روز در جنوب غرب استان آذربایجان غربی (سردشت و پیرانشهر) با بیشینه بارش 40 الی 45 میلی متر پیش بینی می شود. 

در این روز با افزایش قابل توجه سرعت وزش باد بر روی شمال عربستان یکی از هسته های بالقوه ایجاد گرد و خاک در این نواحی واقع خواهد بود

طی روز سه شنبه 24 فروردین 95، ناوه فعال با حرکت به سمت شرق بر روی منتهی الیه شرق مدیترانه و غرب خاورمیانه واقع خواهد شد که در سطح زمین با زبانه های کمفشار توده هوای گرم و مرطوب دریا سرخ همراهی می شود. این شرایط با تقویت بادهای بارانزای جنوب غربی در جانب غرب فلات ایران همراه خواهد بود. تمام بخش های غرب ایران از شمال غرب تا جنوب غرب با پدیده بارش،‌ رعد و برق، وزش باد و در برخی نواحی ریزش تگرگ مواجه خواهند بود. 

هسته بارش در این روز بر روی استان لرستان با بیشینه 40 الی 45 میلی متر پیش بینی می شود، در رتبه بعدی چهار محال و بختیاری، غرب استان اصفهان با بیشینه 35 الی 40 میلی متر پیش بینی می شود.

در این روز وزش باد در استان خوزستان در برخی ساعات قابل توجه خواهد بود که می تواند موجب ایجاد گرد و خاک و کاهش دید گردد. همچنین در اکثر استان های مرکز و جنوبی وزش باد در برخی ساعات پدیده جوی خواهد بود.

 به سبب وزش باد بر روی کشور های غرب منطقه همچنان چشمه های ایجاد گرد و خاک فعال باقی خواهند بود.

در روز چهارشنبه 25 فروردین 95، مرکز ناوه فعال همچنان در غرب منطقه فعال بوده و با حرکت کند شرقسوی خود بخش های غربی کشور را به طور مستقیم تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. لذا بیشینه بارش ها در این روز در غرب و جنوب غرب قرار خواهند داشت.

کل نیمه غربی، استان های واقع در دامنه های البرز برخی از نواحی مرکز کشور آسمانی ابری همراه با رگبار، رعد و برق، وزش باد و در برخی مناطق ریزش تگرگ پیش بینی می شود. 

پیک بارش در این روز بر روی استان های واقع در زاگس مرکزی می باشد. استان لرستان با بیشینه بارش 50 الی 55 میلی متر در رتبه نخست واقع می گردد. چهار محال و بختیاری، غرب استان اصفهان، ایلام، کرمانشاه و غرب کردستان در رتبه های بعدی بارش در این روز محسوب می گردند.

در این روز میزان وزش باد همچنان بر روی خوزستان در برخی ساعات افزایش خواهد داشت. همچنین بر روی برخی نواحی استان های یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان گاهی بر میزان سرعت وزش باد افزوده می گردد. 

بررسی مولفه دریایی اقیانوس هند طی بهار 1395 + نقشه

مهم ترین پهنه آبی در مجاورت فلات ایران آب های اقیانوس هند به شمار می رود که با توجه به مکانیسم های عمده در بارش های کشور به لحاظ سینوپتیک نقش بسیار مهمی در انتقال رطوبت به عرض های جغرافیایی ایران ایفا می نماید. به همین دلیل در این بخش به بررسی وضعیت اقیانوسی این پهنه آبی می پردازیم:

بر طبق رصدهای صورت گرفته از سری نقشه های 2 ماهه سرویس ملی ماهواره زیست محیطی، داده و اطلاعات از ادارهٔ ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده آمریکا (NOAA/NESDIS) پهنه آب های اقیانوس هند، در تمام بخش های حاره اقیانوس دمای سطح آب دریا (SST) بالغ بر بیش از محدوده دما 26 درجه سلسیوس بوده است. این وضعیت در آب های عرض های شمالی تر (10 تا 20 درجه شمالی) به 26 درجه سلسیوس و بالاتر رسیده ست. که شرایط گرمایش آب های اقیانوس را طی 2 ماهه اخیر نشان می دهد.

بر اساس پژوهش های صورت گرفته، یکی از ارکان اصلی و لازم جهت شکل گیری طوفان ها در آب های حاره، وجود آب های با دمای 26 درجه سلسیوس و بالاتر می باشد. بدین ترتیب از نظر اقیانوسی آب های اقیانوس هند جهت تشکیل طوفان های حاره طی ماه های آینده پتانسیل لازم را دارا می باشد. 

از طرف دیگر طبق پیش بینی های فصلی انجام شده در وبسایت آب و هوایی Accuweather شرایط اقیانوس هند طی بهار امسال (1395) به سبب فعالیت های موج های حاره و یا سیکلون های بالغ طی ماه می (خرداد 1395) مساعده بوده که می تواند جنوب شبه قاره هند را تحت تاثیر خود قرار دهد. در ادامه این وبسایت اشاره می نماید اگرچه پتانسیل بالقوه ای به لحاظ شکل گیری یا ایجاد فعالیت های حاره بر روی دریا عرب انتظار می رود، اما به نظر می رسد این فعالیت ها به شدت طوفان های نوامبر 2015 همچون چاپالا (Chapala) و مگ (Megh) که در طی آن یمن و جزیره  سوکوترا را در نوردیدند منتج نگردد.

شایان ذکر ست که طوفان چاپالا در طی تاریخ 6 الی 13 آبان 1394 در طی مدت فعالیت خود منجر به ریزش باران به میزان 610 میلی متر طی 48 ساعت در سواحل جنوبی یمن شد که بالغ بر 700 درصد بارش کل سال محسوب می گردد. این طوفان در اوج قدرت خود به هاریکن درجه 4 رسید و فشار مرکزی در هسته آن به 940 هکتوپاسکال رسید. طوفان مگ طی مدت فعالیت خود در تاریخ 14 الی 19 آبان 1394در جزیره سوکوترا موجب مرگ 18 تن، 6 مفقود و 10 ها نفر زخمی گشت. این طوفان در اوج فعالیت خود به هاریکن درجه 3 رسید و فشار مرکزی آن به 964 هکتوپاسکال بالغ گردید.

بررسی نقشه های خروجی مارس اسمبل مدل چندگانه ایالات متحده (NMME) حاکی از گرمایش نابهنجاری اقیانوس هند شمالی طی 3 ماهه آپریل - ژوئن 2016 می باشد. شواهد حاکی از نابهنجاری بخش های حاره تا شمال اقیانوس هند به میزان 2 الی 2.5 درجه سلسیوس بوده و آب های دریا عرب به میزان 1.5 الی 2 درجه سلسیوس گرمایش نابهنجاری را طی بازه زمانی یاد شده تجربه خواهد کرد.

چشم انداز آب و هوای ایران طی تابستان 1395 بر اساس آخرین خروجی مدل مرکز آب و هوایی توکیو + تفسیر نقشه ها

چشم انداز آب و هوای ایران طی تابستان 1395 بر اساس آخرین خروجی مدل مرکز آب و هوایی توکیو + تفسیر نقشه ها

بر اساس نتایج بدست آمده از تفسیر نقشه های مرکز آب و هوایی توکیو مورخ  22 اسفند 1394 به نظر می رسد نرخ بارش ها سه ماهه تابستان 1395 در نیمه شرقی و جنوب شرق ایران نرمال با گرایش اندک به فراتر از نرمال پیش بینی می شود. در سایر نواحی کشور ناهنجاری بارش ها تفاوت قابل توجهی با میزان هنجارهای بلند مدت نشان نمی دهد. به لحاظ دمایی  با توجه به افزایش نابهنجاری مثبت ارتفاع لایه تراز 500 هکتوپاسکال و ناهنجاری منفی متوسط فشار سطح دریا بر روی کشور، متوسط دما فصل تابستان 1395 در غالب مناطق کشور تا حدود 1 درجه سلسیوس فراتر از نرمال پیش بینی می شود. با حاکمیت جریانات جنوبی در لایه های تحتانی جو در بخش هایی از غرب کشور امکان رخداد نقاط داغ (Hot Spot) طی تابستان 1395 وجود دارد.

با توجه به وجود ناهنجاری مثبت دمای سطح آب بر روی پهنه آبی اقیانوس هند شمالی، وجود شرایط لازم جهت صعود دینامیک ( واگرایی تراز فوقانی و گردش سیکلونی در لایه های میانی تا تحتاتی) پتانسیل تشکیل طوفان های حاره فصلی در آب های اقیانوس هند در طی ماه های خرداد و تیر وجود خواهد داشت.

برای مشاهده تفسیر نقشه به ادامه مطلب مراجعه نمائید.