توده هوای خنک و بارانی میهمان ساحل خزر، کاهش دما در نیمه شمالی، رگبارهای شدید و طوفان های تندری در دامنه های البرز و زاگرس

---

بررسی نقشه های هواشناسی نشان می دهند که امروز هم همچنان هوای گرمتر از نرمال بر روی سواحل دریا خزر تداوم خواهد داشت، اما این شرایط موقتی بوده چرا که با نفوذ تدریجی زبانه های توده هوا  پر فشار از اواخر وقت امروز جمعه 11 خرداد 97 سوی جریانات حاکم بر روی خط سواحل دریا خزر شمالی خواهد شد. رهاورد آن کاهش دما هوا و شروع بارندگی ها از سمت غرب سواحل خواهد بود، این بارش ها فردا شنبه 12 خرداد 97 بر روی استان های گیلان و مازندران تداوم خواهد داشت و دما هوا بطور متوسط بین 9-5 درجه بر روی خط سواحل و برای استان گلستان بین 10 الی 12 درجه سلسیوس تا روز یکشنبه کاهش خواهد یافت. 

الگوی آرایش تراز میانی جو حکایت از گسترش منطقه وسیع ناوه ورتکس قطبی بر روی آسیا داشته که با الگوی گردش پادساعتگرد همراه ست و به دلیل لغزش ورتکس قطبی به روی آسیا، بر روی بخش وسیعی از آسیا هوای سرد نمود می یابد. فرارفت سرد ناشی از آنتی سیکلون مستقر بر روی اروپا، جبهه هوای سرد را در غالب زبانه های توده هوای پرفشار به سمت دریا کاسپین جابجا می نماید. همزمانی این شرایط با حضور یک چرخند عمیق و فعال بر روی منتهی الیه شرقی مدیترانه و عقب نشینی محور کمربند پر ارتفاع جنب حاره به سمت شرق و جنوبسویی آن به طرف مناطق جنوبشرقی، شرایط را برای ایجاد تاوایی مثبت به همراه الگوی واگرایی بالا که رهاورد آن بروز ناپایداری ست، بر روی شمال غرب، دامنه های زاگرس، مناطق مرکزی، دامنه های البرز و شمال شرق کشور مهیا خواهد نمود. 

بارندگی ها بر روی سواحل دریا خزر ازا واخر وقت امروز جمعه 11 خرداد از سمت استان گیلان آغاز و طی فردا شنبه 12 خرداد بر روی سرتاسر نوار ساحلی بارندگی خواهیم داشت. بیشترحجم بارندگی ها طی روز شنبه بر روی نواحی شمالی، غربی و میانه استان گیلان و بخش هایی از غرب تا سواحل غربی مازندران رخ خواهد داد. به دنبال ورود موج خنک و بارشی به روی سواحل خزر، دریا با 2 تا 2.5 متر ارتفاع موج، متلاطم خواهد بود، ضمن آنکه به دلیل شدت بارش ها در برخی مناطق مرتفع و دامنه ها در استان های گیلان و مازندران امکان رخدادن رواناب ها و بالا امدن رودخانه ها وجود خواهد داشت.

در طی این مدت (بعد از ظهر جمعه تا اوایل وقت روز یکشنبه 13 خرداد 97) با گذر امواج ناپایدار در لایه های میانی جو بخصوص در ساعات بعد از ظهر و اوایل شب در مناطق واقع در شمال غرب، غرب، دامنه های زاگرس ، دامنه های البرز، مناطقی از مرکز و با شدت خفیف در مناطقی از شمال شرق رشد ابرهای همرفتی، وقوع رعد و برق، وزش باد و رگبارهای پراکنده پیش بینی می شود که در برخی مناطق شدت وزش باد به صورت لحظه ای می تواند موجب خیزش گرد و خاک نیز گردد. 

شدت بارش ها طی این مدت بر روی نواحی شمالی استان های آذربایجان غربی، شرقی و  اردبیل خواهد بود، ضمن آنکه طوفان های تندری شدید در برخی ساعات مناطقی از استان های کردستان، زنجان، قزوین، کرمانشاه، همدان، لرستان، مرکزی، غرب و شمال اصفهان، قم، قزوین، البرز، تهران، شمال سمنان و ارتفاعات البرز به سمت مناطقی از شمال شرق کشور را تحت تاثیر خود قرار داده موجبات رگبارهای موقتی (گاها شدید) را فراهم می آورند. 

بر اساس نقشه های هواشناسی، مجموع بارندگی هایی که طی عصر جمعه 11 خرداد لغایت دوشنبه 14 خرداد 97 رخ می دهد در مناطق واقع در شمال غرب، غرب، سواحل دریا خزر، دامنه های البرز، مرکز و شمال شرق کشور متمرکز خواهد بود، بر روی استان های واقع در جنوب، شرق و جنوب شرق کشور بارندگی نخواهیم داشت و هوا گرم  و خشک حکمفرما می باشد.

در مناطق بارندگی یاد شده، بالاترین میزان بارندگی های بطور مجموع طی این مدت بر روی نواحی شمالی آذربایجان غربی، شمال و میانه آذربایجان شرقی، ارتفاعات اردبیل، زنجان، همدان، لرستان، مرکزی، قزوین، البرز، تهران، قم، مازندران، ارتفاعات شرقی البرز واقع در شمال سمنان و جنوب گلستان قرار خواهد شد که میتواند در برخی از نواحی استان های یاد شده آبگرفتگی معابر عمومی، سیلابی شدن مسیل های آبی گردد. 

در مناطق مستعد احتمال وقوع تگرگ وجود داشته و خطر صاعقه نیز محتمل خواهد بود. 

با تقویت و توسعه پرارتفاع جنب حاره به روی کشور بارندگی ها از روز دوشنبه تضعیف و بر میزان دما هوا افزوده می گردد. همانطور که در تصویر نقشه ذیل مشاهده می شود، مرکز هم ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال با پربند 591 ژئوپتانسیل دکامتر بعنوان مرکز اصلی کمربند پر ارتفاع طی روز جمعه 11 خرداد 97 بر روی جنوب شرق کشور استقرار داشته و پربند 585 ژئوپتانسیل دکامتر بعنوان مرز بیرونی کمربند پر ارتفاع نسبت به کانترهای عرض های شمالی بصورت مورب در راستای جنوب غرب تا شمال شرق از کشور عبور می نماید. با گذر زمان ضمن تشدید پرارتفاع حدود شمالی این کمربند بطرف عرض های شمالی تر گسترش یافته و جابجایی مداری بطرف غرب نیز خواهد داشت، از اینرو طی روز سه شنبه مرکز پر ارتفاع با کانتر 594 ژئوپتانسیل دکامتر تشدید و بر روی میانه جنوب ایران حکمفرما خواهد بود و حدود شمالی کمربند پر ارتفاع (پربند 585 ژئوپتانسیل دکامتر) با گسترش شمالسو از روی شمال غرب ایران عبور می نماید. 

شرایط ذکر شده در الگوی آرایش تراز میانی جو سبب خواهد شد که بارندگی ها از روز دوشنبه در سطح کشور تضعیف شده و بر میزان دما هوا افزوده گردد. 

همانطور که از انیمیشن نقشه دمایی ذیل بر می آید، از اواخر وقت امروز نفوذ توده هوای سرد و بارشی را بر روی سواحل دریا خزر خواهیم داشت که پیامد آن افت ملموس دما هوا و بارندگی از سمت استان گیلان بوده و سبب افت ملموس دما هوا بین 5 الی 9 درجه در خط ساحلی تا روز یکشنبه 13 خرداد 97 می گردد که این کاهش دما هوا برای استان گلستان بین 10 الی 12 درجه می باشد. 

به دلیل تسلط جریانات جنوبی طی روزهای اخیر و علی الخصوص امروز، بر روی شمال شرق کشور افزایش ملموس دما هوا را شاهد بودیم. این افزایش دما هوا بعنوان مثال در شهر مشهد تا 38 درجه بالغ گردید که هوای کاملا تابستانه ای را در این شهر به ارمغان آورد. پیش بینی ها حاکی از آن ست که بتدریج با گسترش و نفوذ توده هوای خنک شمالی گرما هوا شکسته شده و روند کاهش دما هوا آغاز خواهد شد. این کاهش دما هوا تا روز یکشنبه در شمال شرق کشور نیز تداوم خواهد داشت و بین 5 تا 10 درجه سلسیوس دما هوا در این مناطق خنک تر خواهد شد.

در طی این مدت بر روی مثلث جنوب - جنوب شرق - شرق کشور دما هوا گرمتر از حد نرمال باقی خواهد ماند؛ مناطقی  از استان فارس، کرمان، یزد، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان از جمله استان هایی هستند که طی روزهای آینده از آب و هوا گرم و خشکی برخوردار خواهند بود. 

بر روی مناطق جنوبی سیستان و بلوچستان و استان هرمزگان به دلیل توسعه و گسترش جریانات جنوب - جنوب شرقی بر روی آب های دریا عمان روند کاهش دما هوا و افزایش نسبی رطوبت بر روی این مناطق طی هفته پیشرو انتظار می رود.