چشم انداز یک ماهه آب و هوا کشور (12 تیر لغایت 11 مرداد 1395)

---

بر اساس برونداد مدل دینامیک GFS v.2‌ طی یکماهه آینده ( 11 تیر الی 10 مرداد 1395) در سایه بروز فاز مثبت شاخص AO که با تقویت نسبی تاوه قطبی بر روی عرض های قطب شمال همراه می باشد، در بخش وسیعی از عرض های اوراسیا شامل غرب آسیا، شرق اروپا پشته وسیع پرفشار تراز 500 hpa حاکمیت خواهد داشت. این پشته پر فشار به شکل مورب از عرض های شبه جزیره بالکان (دریا مدیترانه) به سوی غرب روسیه و ناحیه سیبری گسترش را نشان می دهد. در 2 سوی این ناحیه وسیع پشته پر ارتفاع تراز 500 hpa نواحی ناوه کم ارتفاع یکی بر روی شمال شرق اقیانوس اطلس و  غرب شبه جزیره اسکاندیناوی و دیگری بر روی آسیا میانه و حوالی دریاچه آرال استقرار خواهند داشت.

حاکمیت این ناوه بر روی آسیا میانه ضمن عمیق شدن نصف النهاری جریانات بر روی دریا خزرو افزایش گرادیان و شیب فشاری بر روی سراسر ناحیه کاسپین و قفقاز، گسترش تراف ثانویه و امتداد آن تا شرق دریا سیاه، ترکیه  و شمال غرب ایران به چشم می خورد. الگوی فرود موج بلند مبین عبور موج های کوتاه در امتداد شمال دریا مدیترانه، شبه جزیره بالکان و در نهایت شرق دریا سیاه و ناحیه قفقاز و سپس نوار شمالی ایران می باشد. 

در سرتاسر ناحیه جنب حاره شمال آفریقا و جنوب غرب آسیا نابهنجاری بالاتر از نرمال ارتفاع تراز 500 hpa دید می شود. هسته اصلی مرکز پشته پر ارتفاع بر روی شرق ایران و جنوب افغانستان نشان می دهد که با افزایش میزان نزول دینامیکی جریانات و جریانات نسبی جنوبی حاصل بر همکنش با موج های کوتاه شمالی منجر به بالا رفتن متوسط دما هوا در این نواحی و در بخش وسیعی از فلات ایران خواهد شد. 

 با توجه به نقشه بارش یکماهه آینده ( 11 تیر الی 10 مرداد 1395) بر روی منطقه شمال دریا مدیترانه شمال ایتالیا، سرزمین های شبه جزیره بالکان، دریا سیاه، قفقاز به سمت دریا خزر نابهنجاری فراتر از نرمال بارش نسبت به این موقع از سال بر اساس آمارهای بلند دیده می شود. 

بارش های فرانرمال بر روی شمال غرب کشور به چشم می خورد که این شرایط می تواند ناشی از افزایش میزان رگبار و رعد وبرق و نابهنجاری های شدید جوی طی این مدت قلمداد گردد. با توجه به شرایط ذکر شده بالا این نابهنجاری احتمالا بر روی دامنه های البرز مرکزی به سمت دامنه های شرقی آن و منطقه شمال شرق مورد انتظار می باشد. خاصیت بارشی این موقع از سال رگبار و رعد و برق و در برخی نواحی ریزش تگرگ می باشد که می تواند منجر به بروز خسارات بشکل آسیب های زیر بنایی و کشاورزی در مناطق درگیر گردد. 

جریانات بارش حاره بر روی کشور سودان و جنوب دریا سرخ نشان دهنده فعالیت فراتر از نرمال کمفشار دورن حاره در این نواحی می باشد. جریانات بارشی در بخش های جنوبی شبه جزیره عربستان به سمت دریا عرب دیده می شود. فعالیت های بالاتر از نرمال حاره ای و مونسون هند نشان می دهد که میزان بارش ها بر روی دریا عرب متمایل به بالاتر از نرمال های بلند مدت این موقع از سال می باشد. در نتیجه بارش ها بر روی مناطق جنوب شرق ایران بالاتر از حد نرمال بوده و رگبارهای تابستانه در طی این مدت در این نواحی خودنمایی خواهد کرد. بر روی دامنه های شرق زاگرس تقویت همرفت های عصرگاهی نیز منجر به دریافتی های بارش در این مناطق خواهد شد ارتفاعات کرمان از جمله این مناطق بشمار می رود. 

طبق بررسی های بعمل آمده بر روی نوار شمالی کشور شامل شمال غرب، امتداد دامنه های البرز به سمت شمال شرق کشور متوسط میزان دمای هوا نرمال با تمایل به 0.5+ درجه سلسیوس فراتر از نرمال پیش بینی می شود. بر روی نوار غربی و مرکزی کشور این نابهنجاری متوسط دما هوا بین 0.5 + الی 1.0+ درجه سلسیوس پیش بینی می شود و این گرمای هوا با حرکت به سمت شرق افزایش را نشان می دهد و همانطور که گفته شد بر روی بخش های شرقی کشور و دامنه های جنوب شرقی زاگرس استقرار هوای گرمتر از نرمال دیده می شود که این نابهنجاری در این نواحی به حدود 2.5 + درجه سلسیوس بالغ می گردد.

بر روی نواحی از میانه جنوب کشور این نابهنجاری به صورت نرمال و کمتر از نرمال پیش بینی می شودکه نشان دهنده تاثیر گذاری جریانات موسمی می باشد.

خروجی مرکز مدل JMA نشان می دهد که طی هفته اول برهه یکماهه آینده ناوه آسیایی تا دریا خزر و شمال غرب ایران گسترش یافته ست و پشته بلند تراز میانی از شبه جزیره بالکان تا غرب روسیه و عرض های جنب قطبی شمال غرب روسیه گسترش خواهد داشت. این شرایط منجر به افزایش مولفه نصف النهاری بر روی اوراسیا (غرب روسیه و اورال) می گردد که نتیجه آن افزایش گرادیان فشار بر روی حومه کاسپین شده که عقب رفت پشته پر ارتفاع تراز میانی را از بخش های شمالی ایران و جنوب غرب آسیا منجر می گردد. 

طی هفته دوم برهه یکماهه آینده مجددا شاهد گسترش پشته پر ارتفاع تراز میانی جو خواهیم بود اما فرودهای موج بلند نشان می دهد همچنان در این برهه محل عبور موج های کوتاه به سمت شرق دریا مدیترانه و دریا سیاه می باشد و این می تواند بر روی ناحیه قفقاز، شمال غرب ایران و نوار شمالی کشور تاثیر گذار باشد. 

طی هفته های سوم و چهارم (نیمه دوم برهه یکماهه) همچنان بر روی ناحیه شرق مدیترانه و دریا سیاه انحنای خطوط هم ارتفاع تراز میانی نشان دهنده پائین سویی فرود موج بلند بوده و محل عبور موج های کوتاه را به سمت ناحیه قفقاز نشان می دهد. 

برونداد مدل بارشی مرکز TCC توکیو نشان می دهد که طی یکماهه آینده میزان نرخ مجموع بارش ها بر روی نیمه شمالی و نواحی از مرکز کشور نرمال تا 2 میلی متر در روز فراتر از نرمال های بلند مدت خواهد بود که گرایش به شرایط مرطوب تر از نرمال را در طی این مدت در نواحی یاد شده نشان می دهد. 

فعالیت های حاره و موسمی هند بیانگر افت بارش ها در رشته کوه های غات غربی می باشد و در نقطه مقابل بر روی بخش های شمالی نیمه غربی هند و شرق دریا عمان و عرب گرایش بارش ها به سمت فراتر از نرمال می باشد این وضعیت گسترش دامنه توده هوای موسمی هند را به بخش های سواحل دریا عمان نشان می دهد که منجر به بارش های تابستانه در نواحی از جنوب شرق کشور خواهد شد.

از نظر دمایی همانطور که ملاحظه می گردد در بیشتر نواحی کشور متوسط دمای هوا تمایل به بالاتر از حد نرمال را نشان می د هد که این افزایش  دما در بخش های شرقی ایران و دامنه های زاگرس شرقی بیشتر به چشم میخورد. 

طی این مدت بر روی آبهای غربی اقیانوس هند به سمت دریا عرب و عمان  متوسط دما هوا نرمال با تمایل به 1 درجه سلسیوس کمتر از نرمال را نشان می دهد که در بخش های نوار جنوبی در جنوب شرق و میانه آن شامل نواحی جنوبی سیستان و بلوچستان و تنگه هرمزگان کاهش دما نسبت به نرمال های بلند مدت پیش بینی می گردد.