النینو، گامی نزدیک تر به سوی یک پایان ...

---

مترجم: مهرداد شهبازی

گزارش ۱۰ می ۲۰۱۶ سازمان هواشناسی استرالیا از شاخص ENSO

گرمایش حاره اقیانوس آرام به سطوح النینو - خنثی تضعیف گردید. بواسطه آب های زیر سطحی سردتر از نرمال، در طی ۲ هفته اخیر دمای سطح آب دریا در سرتاسر حاره اقیانوس آرام سردتر شد. مولفه های اتمسفری نیز بسوی نرمال می گرایند. بادهای تجارتی به طور پیوسته طی چند هفته، نزدیک به نرمال بوده ست. بطور کل، الگوهای ابرناکی النینو در حال اضمحلال بوده و نوسان شاخص جنوبی (SOI) در حالی که هنوز منفی می باشد، بطور پیوسته در حال صعود ست.

همه مدل های  بین المللی پیشنهادمی کنند، حاره اقیانوس آرام به  سرمایش بیشتر پیش خواهد رفت، تا سپتامبر ۲۰۱۶، از ۷ مدل، ۸ مورد ازآستانه های لانینا فراتر می روند. به هر حال، چشم انداز تک مدل باقی مانده، یک فاصله بزرگ بین سناریوهای وضعیت خنثی و لانینا را نشان می دهد.

بواسطه تغییرات اخیر در حاره اقیانوس آرام و مولفه اتمسفر در ترکیب با چشم اندازهای فعلی مدل آب هوایی، چشم انداز اداره هواشناسی استرالیا از وضعیت ENSO، در وضعیت مشاهده لانینا (La Nina Watch) باقی می ماند. این بدان معناست که احتمال شکل گیری لانینا برای باقی سال ۲۰۱۶ در حدود ۵۰٪ می باشد.

گرمایش قابل توجه دمای سطح آب دریا در سرتاسر بخش بزرگی از اقیانوس هند تداوم می یابد. به این ترتیب، دمای آب در حوالی دریا عرب بالاتر از سطح هنجار باقی می ماند. گرمایش در این بخش ها می تواند ضمن فراهم آوردن رطوبت بیشتر به سامانه های حاره بارشی، پتانسیل شکل گیری سیکلون های حاره را در آبهای اقیانوس هند و دریا عرب افزایش دهد.

به طور کلی طی لانینا، وضعیت مونسون تابستانه شبه قاره هند قویتر از نرمال خواهد بود، به همین دلیل می تواند بر روی بارش های تابستانه در بخش هایی از جنوب و جنوب شرق ایران نقش مثبتی ایفا نماید. همچنین بر اساس بررسی های بعمل آمده طی وقوع لانینا و سرمایش آبها در ناحیه ۳.۴، به سبب همبستگی قابل توجه بارش های بخش های مختلف کشور بویژه نواحی غرب، مرکز ایران با ناهنجاری های SST این ناحیه امکان وقوع بارش های کمتر از نرمال پاییزه بر روی فلات ایران دور از انتظار نبوده و این شرایط با توجه به وقوع فاز منفی IOD (سرمایش آبهای غربی حاره اقیانوس هند) می تواند برای پاییز ۹۵ نقش تشدید کننده کاهش بارش را در پی داشته باشد.

دمای سطح آب دریا (SST)

الف- دمای سطح آب دریا ( هفتگی)

در ۲ هفته گذشته دمای های سطح آب دریا (SST) در امتداد نیمه شرقی اقیانوس آرام سرد شد و در حال حاضر در حدود ۰.۵+ تا ۰.۸+  درجه سلسیوس و نزیک به آستانه النینو/خنثی می باشد. در همین حال، SST‌ های حاره در غرب اقیانوس آرام گرمتر از نرمال باقی مانده ست. (نگاه کنید به: انیمیشن تغییرات اخیر SST).

ناهنجاری های دما هفتگی در حاره اقیانوس آرام

دماهای سطح آب دریا (SSTs)  بیش از ۱ درجه سلسیوس گرمتر از میانگین، در نواحی شمال و شرق استرالیا استمرار دارند. دماهای سطح آب دریا (SSTs) در اطراف تاسمانی (Tasmania) در ۲ هفته اخیر سرد شده ست اما هنوز در بخش هایی، بیش از ۲ درجه سلسیوس بالاتر از میانگین هستند.

به طور گسترده  دماهای سطح آب دریا (SSTs) در اقیانوس هند بیش از 1 درجه سلسیوس بالاتر از حد نرمال باقی می ماند.

ب- دمای سطح آب دریا (ماهیانه)

دماهای سطح آب دریا (SSTs) ماه آپریل ۲۰۱۶ بر فراز بخش هایی از حاره شرقی  و مرکز اقیانوس آرام بیش از ۱ درجه سلسیوس فراتر از میانگین باقی بوده ست. با این حال، در مقایسه با ماه مارس، در برخی نواحی  بطور برجسته کاهش یافته ست، بویژه شمال استوا و شرق ۱۳۰ درجه غربی در امتداد استوا که در آن برخی از نواحی نزدیک به مقادیر میانگین بلند مدت  قرار گرفته اند. کاهش در دماهای سطح آب دریا (SSTs) در حاره شرق اقیانوس آرام همراستا با اضمحلال النینو بشمار می رود. دماهای سطح آب دریا (SSTs) شمال شرق استرالیا از ماه مارس کاهش یافت، اما بیش از ۰.۵ درجه سلسیوس گرمتر از میانگین باقی مانده ست. 

ناهنجاری های دما ماهیانه در حاره اقیانوس آرام

مقادیر ماه آپریل نینو (NINO) نشان می دهد که در مقایسه با ماه مارس، منطقه نینو ۳ در شرق اقیانوس آرام تا ۰.۶ درجه و ناحیه نینو ۳.۴ تا ۰.۵ درجه سلسیوس سرد شده، تداوم روند سرمایش از انتهای سال ۲۰۱۵ را نشان می دهد. مقادیر  برای نینو ۳، نینو ۳.۴ و نینو ۴ بترتیب ۰.۸+، ۱.۰+ و ۰.۸+ درجه سلسیوس  برای ماه آپریل در اداره هواشناسی استرالیا ثبت شده ست.

در طی آپریل، ناهنجاری های مثبت در اقیانوس هند شرق و مرکزی گسترش یافته اما در غرب آن محدود گشت. 

دماهای زیر سطحی

نقشه ۵ روزه دمای آب های زیر سطحی، منتهی به ۸ می نشان می دهد که آب زیر استوا اقیانوس آرام کمتر یا نزدیک به میانگین بوده، به جز منقطه کوچکی از ۱ درجه سلسیوس گرمتر از میانگین آب در ۵۰ متر بالای مرکز اقیانوس آرام. 

5 روزه دماهای زیر سطحی و ناهنجار های آن 

ناهنجاری دما زیر سطحی بیش از ۳ درجه سلسیوس سردتر از میانگین  همچنان  به گسترش در شرق اقیانوس آرام را ادامه می دهد. این شرایط احتمال اینکه که آب های سطحی در همان منطقه به سرمایش تداوم دهند افزایش داده که همراستا با انتظار بازگشت به مقادیر انسو- خنثی می باشد.

دماهای ماهیانه

ناهنجاری های دما زیر سطحی سری زمانی 4 ماهه، گرایش روشنی از سرمایش در ۱۰۰ متر بالایی اقیانوس آرام حاره را از ماه فوریه نشان می دهد. ناهنجاری سرمایش از ماه آپریل در سرتاسر حاره اقیانوس آرام گسترش یافت. هفته نخست ماه می محو تقریبا همه باقی مانده آب های گرمتر از نرمال ۵۰ متر بالایی حادث شد. بسیاری از آب های ۵۰ متر بالایی غرب ۱۴۰ درجه غربی نزدیک به میانگین می باشد. 

ناهنجاری های دما زیر سطحی ماهیانه

شاخص نوسان جنوبی (SOI)

مقادیر ۳۰ روزه SOI منتهی به ۸ می معادل ۱۴.۴- بود، ۵ واحد از دو هفته اخیر(۲۰.۰- در ۲۴ آپریل) و بیش از ۷ واحد از دو هفته بعدی ( ۲۲.۰- در ۳۰ آپریل) بالاتر بود. افزایش بیشتر شاخص در هفته های آینده مورد انتظار بوده، به طوریکه  مقادیر منفی قوی بازه پنجره ۳۰ روزه را ترک می کنند. مقادیر مثبت پایدار SOI بالاتر از ۷+ به طور معمول نشان دهنده لانینا، در حالی که مقادیر منفی پایدار زیر ۷- معمولا ال نینو را نشان می دهد. مقادیر بین ۷+ و ۷- به طور کلی نشان دهنده شرایط خنثی می باشد. 

باد های تجارتی 

بادهای تجارتی اقیانوس آرام در نزدیکی استوا طی ۵ روزه منتهی به ۸ می نزدیک به نرمال می باشند. بادهای تجارتی غالبا از شروع ماه مارس نزدیک به نرمال بوده اند. بازگشت بادهای تجارتی به نزدیکین رمال در برگیرنده تضعیف النینو می باشد. 

طی وقایع لانینا، قدرت پایدار بادهای تجارتی سرتاسر غالب اقیانوس آرام حاره ای وجود داشته در صورتی که طی موارد النینو تضعیف پایدار  یا حتی معکوس شدگی بادهای تجارتی غالب می باشند. 

شاخص ابرناکی در نزدکی خط روزگردان

ابرناکی حاره ای بالا میانگین (ناهنجار های منفی بازتابش تشعشعاب با طول موج بلند OLR) در نزدیکی خط روز گردان به سوی آغاز ماه می تداوم یافت، اما مقادیر اخیر به نزدیکی میانگین بلند مدت بازگشته ست. ابرناکی نزدیکی خط روزگردان از مارس ۲۰۱۵ غالبا بالای میانگین بوده ست.

ابرناکی حاره ای در نزدیکی خط روزگردان معمولا طی ال نینو (میانگین OLR پایین) افزایش یافته و طی لانینا (میانگین OLR بالا) کاهش می یابد.

مدل های پیش یابی وضعیت شاخص

ENSO

الف- پیش یابی مدل NCEP CFS. v2

در گزارش روز 16 می 2016 (۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۵) سازمان NOAA آمده ست: میانگین اسمبل مدل CFS v2 (خط چین مشکی) یک شرایط سریع گذار به لانینا را طی سه ماهه تابستان ۱۳۹۵ نشان می دهد.

ب- چشم انداز احتمالاتی مرکز CPC/IRI

احتمال وقوع لانینا طی تابستان عمدتا افزایش یافته و تا سه ماه می - ژوئن- ژوئیه (MJJ) مورد انتظار می باشد. بطور کل احتمال لانینا طی پاییز نیمکره شمالی ۷۵٪ می باشد.

ج- چشم انداز مدل IRI/CPC نینو 3.4 اقیانوس آرام

پیش بینی می شود ناهنجاری مثبتSST ناحیه نینو ۳.۴ طی سال جاری تضعیف می گردد. غالب مدل ها یک گذار به وضعیت انسو- خنثی را تا سه ماهه می-ژوئن-ژوئیه (MJJ) سال جاری با احتمال شرایط لانینا طی پاییز و زمستان نیمکره شمالی پیشنهاد می نمایند.