آژانس آب و هوای ایران

مرکز پیش بینی تخصصی آب و هوا

آژانس آب و هوای ایران

مرکز پیش بینی تخصصی آب و هوا

چشم انداز یک ماهه آب و هوا کشور (۲۵ اردیبهشت / ۲۱ خرداد ۱۳۹۵)

بر اساس خروجی ۳ مدل دینامیکی معتبر جهانی JMA،ECMWF و CFS v.2 طی یکماهه آینده (۲۵ اردیبهشت / ۲۱ خردادر۱۳۹۵)، با گسترش توده های پرفشار جنب حاره در سطح منطقه، افزایش میزان پایداری کلی جو مورد انتظار می باشد که پیامد ناشی از آن کاهش پدیده های ناپایدار جوی و افزایش ساعات آفتابی در سطح کشور خواهد بود. در طی این مدت با عبور امواج کم دامنه تراز میانی جو ،غالب ناپایداری های جو محدود به بخش هایی از استان های واقع در شمال غرب، نوار ساحلی خزر، دامنه های البرز ، بخش هایی از شمال شرق و تا حدودی استان های واقع در شمال زاگرس در غرب کشور خواهد بود.

به سبب جریانات مرطوب جنوبی وقوع بارش های ناحیه ای بر روی دامنه های جنوبی زاگرس در استان کرمان مورد انتظار می باشد. بارش در سایر استان های کشور در میزان قابل توجه پیش بینی نمی گردد.

با توجه به توام شدن شرایط حاکم بر لایه های میانی جو با ناهنجاری منفی متوسط فشار سطح دریا (MSLP)، موجب بالا رفتن متوسط دمای هوا یکماهه آینده در سطح کشور خواهد شد. بنابر این در بیشتر نواحی کشور متوسط دمای هوا فراتر از حالت نرمال پیش بینی می گردد. این گرمایش هوا در بخش هایی از مرکز، دامنه های جنوب غربی زاگرس، جنوب شرق کشور بارزتر از سایر نقاط پیش بینی می گردد.

بر روی جنوب شبه قاره هند ناحیه خطوط بسته هم ارتفاع با میزان ناهنجاری منفی، بیانگر شکل گیری ناحیه فعال حاره بر روی آبهای جنوب شبه قاره می باشد. این وضعیت به همراه سایر شرایط مساعد اقیانوسی (نظیر دمای بالای سطح آب دریا بر روی اقیانوس هند و دریا عرب) همچنین وجود جریانات سیکلونی بر روی لایه های زیرین و واگرایی لایه های فوقانی می تواند با افزایش فعالیت های حاره ای بر روی آب های اقیانوس هند، دریا عرب در جنوب، بتدریج سواحل غربی شبه قاره هند و سپس آب های دریا عمان منتج گردد.

آژانس آب و هوایی ژاپن (JMA)

بر اساس خروجی مرکز آب و هوایی توکیو TCC ناهنجاری میانگین ارتفاع تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال طی یکماهه آینده بر روی منطقه (جنوب غرب آسیا ـ مدیترانه) تا بیش از ۴۰+ متر فراتر از نرمال پیش بینی می شود.

میانگین خطوط هم ارتفاع تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال طی یکماهه آینده نشاندهنده عبور پربند (کانتر= خطوط) ۵۸۴ ژئوپتانسیل دکامتر به طور میانگین از سواحل میانی جنوب خزر می باشد که گسترش بالاسویی (نصف النهاری) پشته پر ارتفاع جنب حاره لایه میانی جو را بر روی منطقه نشان می دهد. با گسترش پشته پرارتفاع مذکور کمربند ناحیه میانگین ارتفاع ۵۹۰ ژئوپتانسیل دکامتر (خطوط مشکی پر رنگ) با گسترش مداری غرب - شرقی خود از شمال شرق آفریقا تا شمال خلیج فارس و جنوب ایران تسلط خواهد یافت.

در نتیجه گسترش مولفه نصف النهاری ـ مداری پشته پر ارتفاع طی یکماهه آینده توده هوای پرفشار جنب حاره بر روی منطقه تقویت خواهد شد که نتیجه آن افزایش میزان ارتفاع ستون جو بر روی فلات ایران و در پی آن افزایش میزان پایداری عمومی جو ایران و منطقه خواهد بود.

نکته حائز اهمیت در نقشه نابهنجاری متوسط فشار سطح دریا (MSLP) طی یکماهه آینده، وجود نابهنجاری منفی فشار بر روی غالب نواحی فلات ایران و همینطور آبهای دریاهای عرب و شمال اقیانوس هند بوده بطوریکه میزان نابهنجاری متوسط فشار سطح دریا (MSLP) نرمال تا 1- هکتوپاسکال بالغ می گردد. این وضعیت توام با شرایط مذکور لایه میانی (۵۰۰ hpa) موجب افزایش قابل توجه و محسوس میانگین دما هوا یکماهه بر روی کشور خواهد شد. همچنین نابهنجاری منفی متوسط فشار سطح دریا بر روی آبهای دریا عرب و شمال اقیانوس هند به همراه سایر شرایط مساعد تراز لایه فوقانی (سرعت پتانسیل منفی تراز ۲۰۰ hpa) و تراز زیرین (گردش سیکلونی معرف نابهنجاری منفی تایع جریان ۸۵۰ hpa) موجب مساعد شدن شرایط برای افزایش میزان فعالیت حاره بر روی آبهای دریا عرب و اقیانوس هند طی یکماهه آینده خواهد بود که می تواند منجر به بروز کژفشاری هایی نظیر تشکیل سیلکون حاره بر روی این آبها گردد.

ستون سمت راست نابهنجاری (رنگها) و میانگین (خطوط) متوسط فشار سطح دریا و سمت چپ نابهنجاری (رنگها) و میانگین (خطوط) متوسط ارتفاع تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال طی برهه یکماهه آینده.

هفته اول ( ۲۵ الی ۱ اردیبهشت / خرداد ۹۵)

شرایط لایه میانی جو بر روی نقشه نشان دهنده استقرار پشته پر ارتفاع جنب حاره با میزان ناهنجاری بیش از ۴۰+ متر بر روی ایران، غرب خاورمیانه و شمال شرق آفریقا می باشد. آرایش خطوط میانگین هم ارتفاع تراز ۵۰۰ hpa حاکمیت جریانات نسبتا پایدار در لایه های میانی جو را نشان می دهد. بر روی جنوب شبه قاره هند ناحیه خطوط بسته هم ارتفاع با میزان ناهنجاری ۱۰+ الی ۲۰+ متر بیانگر شکل گیری ناحیه فعال حاره بر روی آبهای جنوب شبه قاره می باشد. این وضعیت به همراه سایر شرایط مساعد اقیانوسی (نظیر دمای بالای سطح آب دریا بر روی اقیانوس هند و دریا عرب) و همچنین وجود جریانات سیکلونی بر روی لایه های زیرین و واگرایی در لایه های فوقانی می تواند با افزایش فعالیت های حاره ای بر روی آب های اقیانوس و دریا عرب بر روی جنوب شبه قار هند، بتدریج سوحل غربی شبه قاره هند و در نهایت آبهای دریا عمان گردد.

هفته دوم ( ۱ الی ۷ خرداد ۹۵)

استقرار پشته پر فشار جنب حاره بر روی فلات ایران با میزان ناهنجاری بیش از ۴۰+ متر و عبور محور پشته از ناحیه شرق ایران نشان دهنده تداوم شرایط پایداری نسبی جو بر روی سطح کشور می باشد. آرایش خطوط تراز میانی جو بر روی شرق مدیترانه و جنوب ترکیه بیانگر شکل گیری تراف کم دامنه شمالی بر روی این مناطق بوده و عبور امواج در لایه های میانی جو را از بخش های غربی ـ شمالی کشور طی برهه هفته دوم موجب خواهد شد. به همراه این شرایط نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار سطح زمین بر روی سواحل دریا خزر ضمن شکسته شدن نسبی گرمای هوا در بخش های نوار شمالی (بویژه سواحل دریا خزر) موجب بروز ناپایداری ها در نوار شمالی کشور از جمله سواحل دریا خزر و دامنه های البرز طی این مدت خواهد شد.

ناحیه هم ارتفاع بسته تراز ۵۰۰ hpa بر روی آب های غربی دریا عرب حضور یک ناحیه بسته نابهنجار نرمال تا ۱۰+ متر را نشان داده و این یک منطقه بشدت فعال موجب بروز ناپایداری های شدید در آبهای غربی دریا عرب و سواحل جنوب شبه قاره هند می گردد. با توجه به نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار شمالی بر روی سواحل دریا خزر، وجود یک تراف کم دامنه بر روی جنوب ترکیه در لایه تراز میانی جو و نابهنجاری منفی متوسط فشار بر روی آبهای دریا عرب تا 4- هکتوپاسکال و سایر نقاط اقیانوس هند و فلات ایران تا 1- هکتوپاسکال کشیده شدن بارش های حاره به سمت مرکز و شمال دریا عرب و سپس عمان پیش بینی می گردد.

به دلیل شرایط عمیق لایه های جو بر روی آبهای دریا عرب امکان تشکیل سیکلون حاره یا کمفشار فعال در این برهه وجود خواهد داشت.

نیمه دوم ماه (۸ الی ۲۱ خرداد ۹۵)

بر روی جنوب غرب آسیا و فلات ایران میزان ناهنجاری ارتفاع تراز میانی از ۱۰+ الی ۳۰+ متر فراتر از نرمال نشان دهنده تداوم حاکمیت پشته پر ارتفاع و در نتیجه پایداری نسبی جو بر روی غالب نواحی کشور می باشد. در طی این مدت عبور امواج کم دامنه بر فراز بخش های شمالی کشور موجب میزانی از ناپایداری ها جوی بر روی نوار شمالی کشور خواهد شد.

متوسط فشار سطح دریا بر روی فلات ایران تا ۱- هکتوپاسکال پییش بینی می گردد که نشان دهنده فعالیت زبانه های توده هوای کمفشار سطح زمین بوده و این می تواند ضمن افزایش میزان نرخ بارش ها در برخی نواحی موسمی جنوب شرق موجب بالاتر از نرمال ماندن میانگین دمای هوا نیمه دوم ماه بر روی غالب نواحی کشور خواهد شد. نابهنجاری منفی فشار بر روی آبهای دریا عرب و شمال اقیانوس هند همچنان فعالیت زبانه های توده هوای کمفشار حاره را بر روی این نواحی نشان می دهند که این فعالیت ها به سوی نواحی شمالی تر، آبهای دریا عمان و بخش های جنوب شرق ایران نیز گسترش را نشان می دهد.

ستون سمت راست نابهنجاری (رنگها) و میانگین (خطوط) متوسط دما هوا (سلسیوس) و سمت چپ نابهنجاری (رنگها) و میانگین (خطوط) متوسط بارش (میلی متر در روز) طی برهه یکماهه آینده.

مدل EPS مرکز پیش بینی های میان مدت آب و هوا منطقه اروپا (ECMWF)

بر اساس خروجی مدل EPS به طور میانگین طی یکماهه آینده ناهنجاری مثبت ارتفاع تراز ۵۰۰ hpa بر روی بخش وسیعی از خاورمیانه و ایران حاکمیت خواهد داشت که نشان دهنده وجود پایداری نسبی جو این مناطق طی این مدت خواهد بود.

در طی هفته اول برهه زمانی یکماهه آینده، هسته مرکز پر ارتفاع بر روی شرق مدیترانه با میزان نابهنجاری تا ۸۴ + متر استقرار خواهد داشت، کمربند پر ارتفاع جنب حاره گسترش و تقویت نصف النهاری (شمال سو) و مداری ( شرقسو) به سوی جنوب غرب آسیا و ایران را نشان می دهد که نشان دهنده حاکمیت شرایط پایداری نسبی جو در طی هفته اول پنجره زمانی یاد شده می باشد.

ناحیه کم ارتفاع بسته بر روی جنوب شبه قاره هند شکل گیری یک ناحیه فعال حاره را بر روی آبهای جنوب شبه قاره هند را نشان می دهد.

در طی هفته دوم برهه زمانی یکماهه آینده، مهم ترین مساله حاکمیت یک تراف شمالی با محوریت دریا سیاه تا شرق مدیترانه می باشد، موجب تضعیف نسبی کمربند پرارتفاع جنب حاره بر روی بخش های غربی منطقه خاورمیانه و گسترش آن به طرف نواحی شرقی خاورمیانه و همپیوندی آن با پر ارتفاع عرض های شمالی آسیا می باشد که در نتیجه این شرایط آرایش خطوط هم ارتفاع تراز لایه ۵۰۰ hpa به دلیل افزایش گرادیان و جریانات نصف النهاری با افزایش انحنای جنوب غربی بر روی شرق مدیترانه همراه می گردد موجب عبور امواج ناپایدار بر روی بخش هایی از غرب خاورمیانه نظیر ترکیه، شمال غرب ایران و نوار شمالی کشور خواهد شد.

ناحیه هم بسته لایه تراز ۵۰۰ hpa بر روی آب های غرب دریا عرب در سواحل غرب هند فعالیت ناحیه کم فشار حاره را نشان می دهد و نشان دهنده گسترش فعالیت حاره بر روی سرتاسر آبهای شمال اقیانوس هند ، دریای عرب و گسترش شمال سوی آن بطرف دریا عمان می باشد.

در هفته سوم و چهارم، همچنان به طور میانگین با نابهنجاری مثبت ارتفاع تراز میانی جو بر روی ایران استقرار پشته پر ارتفاع جنب حاره را برروی بخش های شرقی ایران خواهیم داشت. عبور امواج کم دامنه تراز میانی جو سبب بروز ناپایداری ها بر روی بخش نوار شمالی کشور خواهد شد.

فعالیت حاره آبهای جنوبی ایران همچنان فراتر از نرمال پیش بینی می گردد.

نقشه های ناهنجاری (رنگها) و میانگین (خطوط) ارتفاع تراز میانی هفتگی طی برهه یکماهه آینده.

طی هفته اول مورخ ۲۵ الی ۳۱ اردیبهشت ۹۵، عمده بارش ها در نوار شمالی کشور شامل بخش هایی از استان های واقع در شمال غرب، نوار ساحالی خزر، دامنه های رشته کوه البرز به طرف شمال شرق کشور خواهد بود. همچنین وقوع بارش هایی در برخی از نواحی غربی، مرکز و دامنه های جنوبی زاگرس پیش بینی می گردد.

میانگین دمای هفتگی بر روی اکثر نواحی کشور بالاتر از سطح نرمال های بلند مدت می باشد. بیشترین سطح نابهنجاری مثبت دما بر روی ناحیه مورب از شمال غرب تا جنوب شرق کشور برای استان های واقع بر روی شمال غرب، دامنه های البرز غربی و مرکزی، نواحی مرکز، دامنه های جنوبی زاگرس و جنوب شرق کشور پیش بینی می شود.

میزان ناهجاری دمای هوا در این مناطق بین ۴+ الی ۸+ درجه سلسیوس فراتر ازنرمال پیش بینی می گردد.

طی هفته دوم مورخ ۱ الی ۷ خرداد ۹۵، عمده بارش ها در نوار شمالی کشور و به صورت منفرد و نقطه ای بر روی دامنه های جنوبی زاگرس متمرکز خواهد بود.

ناهنجاری متوسط دمای هوا در طی هفته دوم در غالب مناطق کشور مثبت پیش بینی می شود که گرمایش نابهنجار دمای هوا را نشان می دهد. عمده ناهنجاری های دمای هوا بر روی بخش های مرکزی، دامنه های جنوبی زاگرس و جنوب شرق کشور متمرکز خواهد بود.

میانگین نابهنجاری دمای هوا در این استان ها بین ۴+ الی ۷+ درجه سلسیوس پیش بینی می گردد.

طی هفته سوم مورخ ۸ الی ۱۴ خرداد ۹۵، تمرکز بارش ها بر روی نواحی شمال غرب کشور، دامنه های البرز غربی، مرکزی، سواحل دریا خزر به سمت شمال شرق کشور خواهد بود. هسته بارش ها بر روی نواحی شمالی آذربایجان غربی با میزان بارش ۶۰ الی ۷۵ میلی متر خواهد بود.

میزان ناهنجاری دمای هوا نسبت به هفته قبل کاهش میزان گرمایش را بر روی سطح فلات ایران نشان می دهد اما همچنان متوسط دمای هوا در بخش وسیعی از مرکز، دامنه های جنوبی زاگرس و جنوب شرق کشور بالاتر از حد نرمال پیش بینی می شود. بر روی بخش های از استان های واقع در شمال غرب، نوار شمالی ، شمال شرق، جنوب غرب، نوار ساحلی خلیج فارس، تنگه هرمز و دریا عمان متوسط دمای هوا نرمال با گرایش به کمتر از نرمال پیش بینی می گردد.

طی هفته چهارم مورخ ۱۵ الی ۲۱ خرداد ۹۵، بارش هایی بر روی نوار شمالی کشور شامل بخش هایی از شمال غرب، نوار ساحلی خزر، دامنه های رشته کوه البرز و نواحی از شمال شرق پیش بینی می گردد. همچنین بارش های ناحیه ای بر روی برخی از مناطق مرکز و جنوب شرق کشور طی این مدت دیده می شود.

متوسط دمای هوا در هفته چهارم افزایش نابهنجار دمای هوا را نشان می دهد و اکثر مناطق کشور دارای دما هوا گرمتر از نرمال خواهند بود. این گرمایش بیشتر بر روی نواحی شرقی و جنوب شرق کشور به طرف نواحی مرکزی متمرکز خواهد بود.

دراین مناطق متوسط دمای هوا هفتگی تا ۸+ درجه سلسیوس می تواند بالاتر از سطح هنجار افزایش را نشان دهد.

چشم انداز ماهیانه

وضعیت بارش سطح کشور نشان دهنده تمرکز هسته اصلی بارش ها در نوار شمالی کشور بوده بطوری که ۲ هسته بارشی یکی در بخش شمال غرب کشور در نواحی شمالی استان های آذربایجان های غربی و شرقی و استان اردبیل با بیشینه ۱۰۰ الی ۱۱۵ میلی متر و هسته دوم بر روی دامنه های البرز مرکزی با بیشینه ۷۵ الی ۹۰ میلی متر پیش بینی می گردد.

بر روی بخش هایی از استان های غربی کشور و دامنه های جنوبی زاگرس نیز وقوع بارش هایی پیش بینی می گردد. در سطح وسیعی از نواحی داخلی کشور بارش های ضعیفی نیز در نقشه های ماهیانه به چشم می خورد.

میانگین ماهیانه دمای هوا نشان دهنده گرمایش نابهنجار در غالب نواحی کشور می باشد که تمرکز هسته گرمایش بر روی نواحی مرکز، دامنه های جنوبی زاگرس و جنوب شرق کشور می باشد که به طور متوسط در نیمه شمالی کشور بین ۱.۰+ الی ۳.۰+ درجه، مرکز بین ۳.۵+ الی ۶.۰+ درجه و در بخش های جنوبی کشور بین ۵.۵ + الی ۶.۰+ درجه دمای هوا بالاتر از سطح هنجار می باشد.

بر روی نواحی از سواحل شرقی خزر، شمال شرق کشور، نوار ساحلی خلیج فارس و دریا عمان و نواحی از جنوب غرب کشور متوسط دمای هوا نزدیک به حد نرمال طی یکماهه آینده پیش بینی می گردد.

مدل CFS v.2

بر اساس نقشه های خروجی مدل CFS v.2 مهمترین نکات در طی یکماهه آینده به شرح ذیل می باشد:

در نقشه a تقویت پرارتفاع جنب حاره از سمت دریا مدیترانه و شمال شرق آفریقا به سوی شرق و فلات ایران دیده می شود که بوجود آورنده حاکمیت جریانات نسبتا پایدار تراز میانی بر روی فلات طی برهه زمانی هفته اول (۲۵ الی ۳۱ اردیبهشت ۹۵) می باشد.

در نقشه b نفوذ تراف کم دامنه شمالی بر روی بخش های غربی منطقه و جابجایی مداری شرقسوی پشته پرارتفاع تراز میانی بر روی نواحی شرقی فلات ایران طی اواخر هفته اول برهه یکماهه آینده قابل انتظار می باشد. با گسترش محور پر ارتفاع جنب حاره بر روی جنوب غرب آسیا به سبب تقویت جریانات سیکلونی بر روی آب های اقیانوس هند و دریا عرب افت نسبی ارتفاع تراز میانی جو قابل انتظار خواهد بود.

در نقشه c گسترش تراف تراز میانی جو در غرب خاورمیانه و عبور امواج ضعیف ناپایدار از نوار شمالی کشور نشان داده شده است و همچنین گسترش نابهنجاری منفی ارتفاع تراز میانی بر روی آب های دریا عرب و شمال اقیانوس هند طی اوایل هفته دوم برهه یکماهه (۱ الی ۷ خرداد ۹۵) پیش بینی می شود.

در نقشه d حرکت محور تراف تراز میانی و استقرار آن بر روی فلات ایران و نابهنجاری منفی ارتفاع تراز میانی در غالب نواحی کشور و همچنین شکل گیری هم ارتفاع بسته بر روی آبهای غرب دریا عرب در سواحل غربی شبه قاره هند از مهمترین نکات در برهه زمانی اواسط هفته دوم برهه یکماهه (۱ الی ۷ خرداد ۹۵) به شمار می رود.

مهم ترین نکته در طی نیمه دوم برهه زمانی یکماهه آینده نفوذ امواج کم دامنه تراز میانی غربی از بخش های شمالی کشور و همچنین گسترش ناحیه هم ارتفاع بسته به سوی شمال در امتداد آبهای غربی دریا عرب طی هفته سوم (۸ الی ۱۴ خرداد ۹۵) می باشد.