تحلیل الگوی آب و هوا، بارش و دما کشور طی مهر ماه 1398

---

خروجی مدل های هواشناسی نشان می دهد که با عقب نشینی به موقع (و احتملا کمی زودهنگام) کمربند پرارتفاع جنب حاره، بارندگی های مهرماه در کل نرمال و فراتر از نرمال بلند مدت خواهد بوده، سیمای عمومی بیهنجاری میانگین دما هوا، مهر ماه گرمی را بطور کل بر روی بیشتر مناطق کشور نشان می دهد. این بی هنجاری مثبت دما بر روی نیمه شرقی - جنوب شرق کشور بارزتر از سایر مناطق کشور می باشد.

بررسی نقشه های هواشناسی نشان می دهد که طی یکماه مهر ماه 98 بروی حد فاصل شرق دریا مدیترانه تا آسیا میانه بیهنجاری منفی ارتفاع تراز میانی جو استقرار دارد، این شرایط بیانگر فراوانی نرمال تا بیش از نرمال عبور امواج کم ارتفاع در سطح منطقه است. الگوی میانگین فشار سطحی نیز نشان دهنده بیهنجاری نرمال تا 1 هکتوپاسکال کمتر از نرمال فشار بر روی دریا مدیترانه، دریا سرخ، عربستان، حاره غرب اقیانوس هندو بی هنجاری مثبت فشار بر روی دریا عمان، دریا عرب، پاکستان، شبه قاره هند، حاره شرق اقیانوس هند می باشد که الگوی فشاری مناسبی را در جهت هدایت مناسب توده های آب و هوایی در سطح منطقه نشان می دهد.

با انحراف از تقارن و جابجا شدن ورتکس قطبی نسبت به الگوی نرمال بلند مدت، هسته ای از آن بر روی شمال منطقه سیبری روسیه واقع می گردد و از طرف دیگر حاکم شدن توده هوای پرارتفاع / پرفشار جو بر روی شمال اطلس - اسکاندیناوی با ریزش جریانات شمالی موجب تشکیل توده هوای سرد کم ارتفاع بر روی آسیا می گردد که فرود آن تا دریا سیاه کشیده می شود. 

انحنا و کشیدگی جنوبسوی خطوط هم ارتفاع تراز میانی بر روی منتهی الیه شرقی دریا مدیترانه نشان دهنده الگوی نسبی سیکلونی بر روی شرق دریا مدیترانه و همراستا شدن آن با تراف واقع بر روی غرب روسیه می باشد که می توانند به موازات هم حرکت و فعالیت نمایند. آرایش خطوط هم ارتفاع تراز میانی نشان دهنده شیب جنوب غربی جریانات جو بر روی منطقه می باشد که نشانه فعالیت بادهای مرطوب و بارانزا می باشد. از طرف دیگر نفوذ متوالی زبانه های توده هوای پرفشار اروپایی - اسکاندیناوی بر روی حوزه دریا کاسپین و فعالیت زبانه های توده هوای کمفشار دریا مدیترانه - سرخ الگوی فشاری مناسبی را در منطقه و ایران نشان می دهد.

 خروجی مدل های هواشناسی نشان می دهد که بارندگی های مهرماه در کل نرمال و فراتر از نرمال بلند مدت خواهد بود. عمده بی هنجاری های مثبت بارندگی بر روی استان های واقع در غرب و بخش های شمالی کشور واقع می باشد، بر روی نواحی مرکزی، نواحی از دامنه های جنوبی زاگرس و جنوب شرق کشور نیز بارش ها نرمال و فراتر از نرمال بلند مدت پیش بینی می شود. از نظر دمایی، سیمای عمومی میانگین دما هوا مهر ماه گرمی را در کل بر روی بیشتر مناطق کشور نشان می دهد. این بی هنجاری مثبت دما بر روی نیمه شرقی - جنوب شرق کشور بارزتر از سایر مناطق کشور می باشد.

بنابر این به نظر می رسد بارندگی ها با تضعیف نسبی و عقب رفت نسبتا زودهنگام کمربند پرارتفاع جنب حاره بر روی بخش های غربی منطقه شرایط برای عبور و تاثیر گذاری سامانه های کم ارتفاع مهیا شده و در نتیجه بارندگی ها با شروع نسبتاً زودهنگامی در مقایسه با تقویم نرمال بلند مدت همراه باشد. به دلیل غالبیت زبانه های توده هوای کمفشار سطحی و قویتر بودن الگوی جریان جنوب غربی به طور کل سیمای متوسط دما هوا گرایش بیشتر به افزایش نسبت به حد نرمال بلند مدت را نشان می دهد گرچه با نفوذ مکرر زبانه های پرفشار از سمت دریا سیاه و عرض های شمالی برهه های با شکسته شدن گرمای هوا در بخش های شمالی کشور می تواند همراه باشد. 

الگوی جریانات قائم جو نشان می دهد طی مهر ماه 98 بر روی حد فاصل اقیانوس اطلس تا آفریقا جریانات صعودی و بر روی شرق اقیانوس هند تا حوزه اقیانوس آرام جریانات نزولی اتمسفر حاکمیت دارد که چنین الگوی نشان دهنده فاز مناسب شاخص MJO از نظر برهمکنش حاره با الگوی بادهای غربی بر روی منطقه جنوب غرب آسیا و از جمله خاورمیانه (و ایران) خواهد داشت و نقش کمک دهنده در بارندگی ها را طی مهر ماه ایفا می نماید.