بارش پاییز پیشرو به موقع و کمی زودتر از موعد فرا می رسد

---

خروجی مدل های هواشناسی حکایت از کاهش بارندگی های مونسون طی ماه های سپتامبر و اکتبر 2019 در غالب مناطق وسیعی از شبه قاره هند را نشان می دهد. برآوردهای انجام شده نشان می دهد در طی ماه سپتامبر بیشترین میزان کاهش بارش ها در آب های سواحل غربی، بخش های غربی مرکزی شبه قاره متمرکز می باشد که میزان آن در بخش غربی شبه قاره هند تا بیش از 100 میلی متر در یکماه بالغ می گرد. این در حالی ست که یک مسیر همگرایی جریانات از مرکز حاره اقیانوس هند بسمت سریلانکا در جنوب شبه قاره و در نهایت پیشروی آن به سمت خلیج بنگال سبب کانال بارندگی در سرتاسر این منطقه شده است. 

این کاهش بارش ها در نیمه دوم فصل مونسون که عقب نشینی (Withdrawal) توده هوای موسمی می باشد به سبب رخداد یکسری عوامل  در لایه های تراز فوقانی و پایینی جو بوده که در نهایت بر روی الگوهای فشار و بادهدایت کننده مونسون تاثیر می گذارند:

1- تضعیف جت سومالی در لایه های پایینی جو (900- 850 هکتوپاسکال) بر روی آبهای دریا عرب

2- افزایش میزان فشار سطحی (MSLP)

3- تضعیف فرابار تبت در تراز فوقانی جو و پایینسو بودن روباد جنب حاره نسبت به موقعیت نرمال خود

با توجه به آخرین پیش بینی های انجام شده توده هوای موسمی در حد فاصل 14 الی 24 اکتبر 2019 از مرکز شبه قاره هند خارج می گردد. 

 بنابر این الگوی های لایه های پایین تا فوقانی جو در طی ماه های سپتامبر - اکتبر 2019 به شرح ذیل تحلیل می گردند:

ماه سپتامبر 2019

A: الگوی تابع جریان تراز فوقانی (200 هکتوپاسکال) نشان می دهد که طی ماه سپتامبر 2019 فرابار تبت ضعیف تر از حد نرمال بلند مدت می باشد. در نتیجه جریانات غربی در ضلع شمالی گردش آنتی سیکلونی آن ضعیف تر از نرمال بوده و در نتیجه هسته سرعت در جت استریم جنب حاره ضعیف تر از نرمال می باشد. دو الگوی متضاد بر روی منطقه شرق دریا سیاه – ترکیه و آسیا تا دریا کاسپین به چشم می خورد. بدین ترتیب که بر روی شرق ترکیه - دریا کاسپین بالاسویی محور جت استریم بیانگر تقویت واچرخندی می باشد که بر روی این منطقه با هوایی گرمتر همراه ست. این هوای گرمتر شمال غرب ایران را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد اما بر روی آسیا میانه پایین سوئی محور جت استریم جنب حاره به الگوی سیکلونی شمال افغانستان  ختم می گردد که هوای خنک – معتدل تری را برای این مناطق به ارمغان می آورد.

 B: الگوی تابع جریانان تراز پایین (850 هکتوپاسکال) بر روی مرکز شبه قاره الگوی نسبی آنتی سیکلونی (گردش ساعتگرد) و بر روی جنوب دریا عرب – شمال اقیانوس هند الگوی گردش سیکلونی (گردش پادساعتگرد) برقرار می باشد، نتیجه بر همکنش بین این دو، تضعیف در شدت جت سومالی بر روی دریا عرب و در نتیجه کاهش نسبی رطوبت رسانی مونسون به داخل شبه قاره می باشد. الگوی نسبی گردش سیکلونی بر روی آسیا میانه سبب  تشدید گرادیان فشاری و تقویت جریانات جنوبسو بر روی شمال شرق و نوار شرقی ایران می گردد در نتیجه به نظر می رسد بادهای 120 روزه سیستان طی سپتامبر نیز از تداوم شدت برخوردار باشد.

C: پتانسیل سرعت تراز فوقانی (تراز 200 هکتوپاسکال) واگرایی تراز فوقانی بر روی آفریقا و غرب اقیانوس هند و همگرایی بر روی  حد فاصل شرق اقیانوس هند نشان دهنده همسویی رویداد IOD مثبت با فاز 1 شاخص MJO می باشد. 

D: الگوی متوسط فشار سطحی (MSLP) بر روی سرتاسر منطقه نرمال تا 1+ هکتوپاسکال بیش از نرمال بلند مدت دیده می شود که بیانگر تضعیف نسبی زبانه های توده هوای کمفشار موسمی شبه قاره می باشد. 

ماه اکتبر 2019

 A: الگوی تابع جریان تراز فوقانی (200 هکتوپاسکال) نشان دهنده موقعیت جنوبسوی جت استریم جنب حاره نسبت به موقعیت نرمال خود بوده و شیب آن جنوب غربی – شمال شرقی می باشد که نشان دهنده وجود گرادیان فشاری از دریا مدیترانه به سمت ایران می باشد. 

B: الگوی تابع جریان تراز پایین (850 هکتوپاسکال) بر روی شبه قاره هند با حاکمیت الگوی جریان آنتی سیکلونی می باشد مسیر بادهای غربسو در ضلع جنوبی این گردش از روی آب های دریا عرب به سمت شمال و ایران جریان می یابد و اندرکنش آن با الگوی جریان سیکلونی بر روی منطقه مدیترانه فراهم شدن شرایط ناپایداری جوی و  بیهنجار مثبت بارش را بر روی بخش های غربی منطقه و ایران فراهم می آورد.

 C: پتانسیل سرعت تراز فوقانی (تراز 200 هکتوپاسکال) صعود هوا بر روی غرب اقیانوس هند و نزول جو را بر روی مجمع الجزایر واقع در شرق اقیانوس در پی دارد. به دنبال این سازوکار جریانات همرفت و صعود بر روی غرب اقیانوس هند تقویت و متقابلا بر روی ناحیه شرقی آن فشار هوا افزایش و جو پایدار می باشد.

D: الگوی فشار سطحی (MSLP) گسترش تراف معکوس زبانه های توده هوای کمفشار بر روی دریا سرخ با بیهنجاری نرمال تا 1- هکتوپاسکال کمتر از نرمال بر روی بخش های جنوبی تا شمالی عربستان، غرب و شمال ایران، مناطق غرب خاورمیانه و دریا مدیترانه نشان دهنده تقویت زبانه های توده کمفشار بر روی منطقه می باشد. 

با توجه به تضعیف گردش موسمی شبه قاره و عقب نشینی به هنگام آن از منطقه مونسون، به نظر می رسد بارندگی ها در سال آبی جدید به هنگام و حتی قدری زودتر از موعد در منطقه آغاز گردد.