پیش بینی فصلی آب و هوای کشور طی پاییز 98 - آپدیت سوم بررسی الگوی سال های آنالوگ مشابه (فعالیت خورشیدی)

---

سومین پیش بینی فصلی پاییز 1398 با بررسی سال های آنالوگ در ارتباط با الگوی سیکل فعالیت خورشید ارائه گردید.

بر اساس یک چشم انداز اولیه که توسط سازمان NOAA/NASA در خصوص آینده فعالیت خورشیدی در چرخه جدید (سیکل 25) تهیه شده است، به نظر می رسد ابعاد سیکل 25 چرخه فعالیت خورشیدی همانند سیکل 24 بوده و میانگین بیشینه تعداد لکه ها در این سیکل بین 95 تا 130 عدد بالغ گردد. در این پیش بینی آمده ست که خاتمه سیکل 24 فعالیت خورشیدی زودتر از ژوئیه 2019 و دیرتر از سپتامبر 2020 رخ نخواهد داد و اوج سیکل 25 نیز بین سال های 2023 الی 2026 بوقوع بپیوندد.

با توجه به اینکه هم اکنون در انتهای سیکل 24 فعالیت خورشیدی واقع هستیم و یک محدوده زمانی بین خاتمه سیکل 24 و آغاز سیکل 25 وجود دارد، 2 سناریو در این خصوص مطرح است:

1- نخست حالتی است که اواخرسیکل (چرخه)  قبلی فعالیت خورشیدی طی تابستان بسوی پاییز تداوم یابد و ما در فصل پاییز در روزهای واپسین سیکل 24 فعالیت خورشیدی واقع باشیم. در این خصوص ما 14 سال را در آمارهای بلند مدت یافتیم که چنین ویژگی در آنها دیده می شود: 1866، 1878، 1889، 1901، 1913، 1923، 1933، 1943، 1953، 1964، 1975، 1986، 1996 و 2008.

2- دوم حالتی است که از تابستان به سمت پاییز وارد سیکل جدید فعالیت خورشیدی خواهیم شد؛ بنابر این یک سال بعد از تمامی سال های سناریو اول در این دسته قرار می گیرد: 1867، 1879، 1890، 1902، 1914، 1924، 1934، 1944، 1954، 1965، 1976، 1987، 1997 و 2009.

در ادامه 28 سال مورد بحث تحلیل و تفسیر شدند.

طی ماه سپتامبر برآینده دسته سال های هر دو سناریو، حاکمیت الگوی پشته پرارتفاع بر روی منطقه وسیعی از عرض های جغرافیایی بالا در حد فاصل غرب روسیه - اسکاندیناوی و بخش هایی از مرکز اروپا می باشد. در سناریو اول حدود جنوبی این بندال به دریا مدیترانه نزدیک تر است در نتیجه مسیر عبور توده های آب و هوایی نسبت به سناریو دوم محدودتر است. در هر دسته سال های آنالوگ بر روی حوزه دریا مدیترانه و شمال آفریقا الگوی آنومالی منفی ارتفاع /فشار جو نشان دهنده عبور سامانه های مهاجر غربی می باشد، بنابر این میانگین سال های هر دو دسته مقادیر بارش بر روی غالب مناطق کشور در حد نرمال بلند مدت دیده می شود. 

طی ماه اکتبر زبانه های توده هوای پرفشار بر روی عرض های جغرافیایی بالا همچنان در هر دوسته سال های آنالوگ سناریو اول و دوم دیده می شود با این تفاوت که طی برآیند سال های سناریو اول حدود جنوبی زبانه های پرفشار به دریا مدیترانه شرقی کشیده می شود. این در حالی ست که طی برآیند دسته سال های آنالوگ سناریو دوم الگوی پرفشار محدود به عرض ها بالا بر روی شمال اطلس، اسکاندیناوی و  شمال روسیه می باشد. الگوی های جو بر روی هر دو دسته نشان می دهد که سامانه های آب و هوایی با عبور از فراز منطقه با ریزش شارش های ناشی از زبانه های پرفشار شمالی با الگوی شیب فشاری نسبتا مناسب سبب بارش های فرانرمال بر روی نیمه شمالی و بخش های غربی شده و در سایر مناطق بارش های به حد هنجاری را سبب شده اند. 

طی ماه نوامبر الگوی پشته پرارتفاع عرض های جغرافیایی بالا با گسترش بر روی حوزه دریا مازندران تا شمال غرب منطقه سبب کاهش بارش ها بر روی بخش های شمالی شده بطوری که طی سناریو دوم گرایش به بی هنجاری منفی بارش بر روی نوار ساحلی دریا خزر و دامنه های البرز حادث شده اما با جابجایی مسیر عبور سامانه های آب و هوایی بر روی بخش های غربی، نیمه جنوبی تا شرقی الگوی بارشی نرمال تا فراتر از نرمال برقرار می باشد. برآیند دسته سالهای سناریو اول نشان دادند که با گسترش زبانه های پرارتفاع بر روی شرق مدیترانه و کاهش نسبی عبور سامانه های غربی بارش ها در محدوده نرمال تا کمی کمتر از نرمال ست.

بطور کلی طی فصل پاییز (سپتامبر - نوامبر) دسته سال های سناریو اول و دوم در عرض های جغرافیایی بالا (غرب روسیه - اسکاندیناوی) استقرار پشته پر ارتفاع با الگوی گردش آنتی سیکلونی موجب ایجاد یک بلاکینگ بر سر راه جریانات غربی معمول از اقیانوس اطلس شده است. بر روی سرتاسر دریا مدیترانه، شمال آفریقا و جنوب غرب آسیا آنومالی منفی ارتفاع / فشار جو حاکمیت داشته و در نتیجه عبور سامانه های آب و هوایی بر روی سطح منطقه روند نرمالی را نشان می دهد. شایان ذکر ست طی برآیند سال های سناریو اول نسبت به سناریو دوم، گسترش جنوبی تر  پرارتفاع مذکور بر روی بخش های شرقی تا مرکزی دریای مدیترانه سبب اختلاف این دو سناریو شده است و ما طی سال های سناریو دوم الگوی فرانرمالی را بر روی بیشتر مناطق کشور داشته باشیم. 

از بین 28 سال آنالوگ مذکور سال های 1986 و 1976 از پاییزهای بسیار پر بارش محسوب می شوند که طی سال 1976 الگوی سیکلونی بسیار قوی بر روی منطقه ( شرق مدیترانه - غرب خاورمیانه) از یکسو و حاکمیت زبانه های پرفشار اسکاندیناوی و گسترش آن از سمت دریا سیاه شرایط را برای رخداد ناپایداری ها و بارش های فرانرمال در غالب مناطق کشور فراهم نمود. در پاییز سال 1986 حاکمیت زبانه های توده هوای پرفشار بر روی عرض های معتدله اروپا شرایط را برای گسترش جریانات غربی توده هوای مرطوب از سمت دریا مدیترانه به سوی خاورمیانه و ایران فراهم نموده و همزمان با ایجاد شارش های شمالی از زبانه های پرفشار مذکور شرایط برای ایجاد بارش های فرانرمال مهیا شده است.

مشروح پیش بینی سوم پاییز 1398 با تمرکز سال های آنالوگ مرتبط با الگوی سیکل فعالیت خورشیدی از طریق ویدئو ذیل قابل دسترس می باشد: