پیش بینی تحلیلی آب و هوا کشور طی فصل تابستان 1398

---

بررسی الگوهای پیش یابی هواشناسی نشان می دهد طی تابستان 1398، دما هوا در غالب مناطق نرمال تا 0.5+ درجه سلسیوس فراتر از نرمال بلند مدت پیش بینی می شود، گرچه سهم بارندگی تابستان در توزیع بارش سالانه ناچیز می باشد، در غالب مناطق وضعیت ریزش ها در محدوده نرمال می باشد گرچه سینگال هایی برای کاهش نسبت به هنجار بلند مدت بر روی مناطقی از شمال غرب و سواحل خزر به چشم می خورد.  

با توجه به در کنار هم قرار گرفتن دسته ای از عوامل اقیانوسی و اتمسفری که بر روی چرخه گردش مونسون هند تاثیر گذار هستند، مونسون شبه قاره به طور میانگین تمایل به ضعیف تر از نرمال بلند مدت را نشان می دهد اما روی هم رفته به نظر می رسد سیگنا ل های واضحی از بارش های در حد نرمال بر روی ناحیه موسمی جنوب شرق کشور طی تابستان 98 دریافت می گردد.

در ادامه به تحلیل تخصصی الگوی آب و هوا کشور طی تابستان 1398 خواهیم پرداخت.

 الگوی ارتفاع تراز میانی جو (Z500): اجماع مدل های آب و هوایی حکایت از آنومالی مثبت ارتفاع لایه میانی جو در عرض های شمالی اوراسیا داشته که این شرایط به سبب استقرار توده هوای پرفشار بر روی سرتاسر غرب آسیا ایجاد می گردد. بر روی کلاهک قطب شمال آنومالی مثبت ارتفاع / فشار جو به مثابه تضعیف توده هوای کمفشار و در نتیجه کاهش قدرت ورتکس تابستانه نیمکره شمالی می باشد. کاهش فشار بر روی عرض های پایین جغرافیایی نشان دهنده فعالیت زبانه های کمفشار بر روی بخش هایی از دریا مدیترانه، بالکان و گسترش آن تا ترکیه می باشد. 

به نظر می رسد بخشی از دلایل اصلی چشم بلاکینگ عرض های جغرافیایی بالا اوراسیا و مشخصا اسکاندیناوی به نوع الگوی SST پهنه آب های اقیانوس اطلس باز می گردد؛ بر طبق بررسی های صورت گرفته الگوی SST آب های اقیانوس اطلس متحمل یک ساختار سه قطبی می باشد:

 

همبستگی بین شرایط SST اقیانوس اطلس با الگوی بلاکینگ (آنومالی مثبت ارتفاع جو) طی دوره ژوئن - اوت؛ خطوط قرمز رنگ آنومالی مثبت و خطوط آبی رنگ آنومالی منفی ارتفاع جو را نشان می دهد. از عوامل دیگری که بر روی رژیم بلاکینگ عرض های جغرافیایی بالا (اسکاندیناوی) موثر است شرایط رخداد النینو ضعیف می باشد.

وقوع النینو همبستگی ضعیفی با الگوی بلاکینگ جو را طی سه ماهه مذکور نشان می دهد.

با بررسی دسته ای از عوامل اقیانوسی و اتمسفری نظیر وضعیت انسو، فعالیت خورشیدی و ... به تعدادی از سال هایی می رسیم که بالاترین رتبه تشابه به وضعیت جاری در خصوص الگوی اقلیمی تابستان 1398 را دارا می باشند: 

در نظر داشتن این سال ها  کنار هم ما را به استقرار توده هوای پرارتفاع بر روی اسکاندیناوی رسانده و جریانی از توده هوای کمفشار بر روی دریا مدیترانه تا کاسپین به همراه گسترش فعالیت سیکلونی ناشی از جابجایی ورتکس قطبی تابستانه بر روی عرض های واقع بر غرب روسیه را نشان می دهد.

دسته ای دیگر از مدل ها که اکثرا سال های بعد از 2000 می باشند الگوی پشته پر ارتفاع غرب روسیه را تاکید می کند که بر روی بخش وسیعی از این مناطق گسترش یافته است:

الگوی نابهنجاری جریانات قائم و افقی جو: بر اساس داده های پیش یابی از مرکز آب و هوایی توکیو به طور میانگین طی سه ماهه پیشرو بر روی شرق اقیانوس هند، قاره دریایی و استرالیا جریانات نزول دینامیک (فرونشست هوا) و بر روی میانه و بخش هایی شرقی اقیانوس آرام حرکات صعودی جو پیش بینی می شود، این وضعیت بر روی آب های مرکزی اقیانوس آرام با پاسخ آنومالی جریانات سیکلونی مواجه می باشد. 

بر روی سرتاسر اوراسیا آنومالی منفی تابع جریانات تراز 200 هکتوپاسکال نشان دهنده جابجایی جنوبسوی روباد جنب حاره نسبت به موقعیت نرمال خود طی سه ماهه تابستان می باشد. 

الگوی بارندگی طی تابستان 1398

الگوی تمامی دسته مدل های آب و هوایی بر آنومالی منفی بارش در منطقه موسمی شبه قاره هند بویژه بر روی بخش های شمال تا مرکزی حکایت دارد، این در حالی ست که بر روی خلیج بنگال، نواحی شرقی و همچنین منطقه غرب هند (سواحل غربی) بارش ها نرمال و تمایل به بیشتر از نرمال است. 

بارش های درون فلالتی کشور که در دوره تابستان سهم ناچیز از توزیع سالانه بارش را به خود اختصاص می دهد با سیگنال های بهنجار طبق نرمال بلند مدت دیده می شود. مدل های آب و هوایی به صورت متفق القول بر علایم دال بر گرایش به سوی کاهش بارندگی های فصل تابستان بر روی نواحی در سواحل دریا مازندران و بخش های غربی کشور نشان می دهد. این چشم انداز بر روی مدل های ECMWF، مولتی مدل Eurosip و مرکز آب و هوایی IRI قابل مشاهده می باشد. 

بر روی نواح جنوبی کشور مشخصا بر روی منطقه خلیج فارس گرچه همچون غالب مناطق کشور فصل خشک حاکمیت دارد اما به هر روی سینگال های قوی از بارش های نرمال و حتی گرایش به بالاتر از نرمال پیش بینی می شود.

الگوی دما طی تابستان 1398

غالب مدل های آب و هوایی بر روی بیشتر مناطق کشور سینگال های واضحی از مقادیری فرانرمال متوسط دما هوا فصل تابستان 98 را پیشنهاد می دهند، نواحی همچون سواحل دریا مازندران، بخش هایی از شمال غرب، دامنه های جنوبی زاگرس و جنوب شرق کشور نسبت به سایر مناطق با احتمال بیش از 70 درصد فرانرمال دمایی را تجربه خواهند نمود. 

مقادیر فرانرمال دمایی متوسط دما هوا تابستان 98 در اکثر خروجی مدل های فصلی تا 0.5 درجه سلسیوس در بیشتر مناطق کشور پیش بینی می شود.  

بر روی پهنه سرزمینی شبه قاره هند تا منطقه موسمی جنوب پاکستان و جنوب شرق کشور در بیشتر مناطق دما هوا گرمتر از حد نرمال بلند مدت پیش بینی می شود این گرمای هوا می تواند ارتباط نزدیکی با الگوی فرونشینی هوا بر روی منطقه موسمی و در نتیجه کاهش بارندگی ها طی هوای گرم تابستان داشته باشد. 

الگوهای آنالوگ سال های مشابه نشان می دهد که بارندگی ها بر روی پهنه فلات ایران بر روی غالب مناطق در محدوده هنجار می باشد، گرچه بر روی نواحی شمالی همچون قفقاز منطقه ای با بیهنجاری منفی نسبی بارش های تابستانه به چشم می خورد و این بی هنجاری بشکل یک سیگنال ضعیف بر روی جنوب غرب دریا مازندران نیز دیده می شود. از منظر مدل های آماری، منطقه وسیعی از هند با سیمای مشخصی از الگوی بی هنجاری منفی بارش طی تابستان پیشرو مواجه می باشد، در شمال خلیج بنگال، بنگلادش، بخش های شرقی و حتی غرب هند در ارتباط با آب های دریا عمان و شمال دریا عرب بارندگی ها قوی تر از حد نرمال بلند مدت می باشد. 

الگوی بیهنجاری مثبت دما بر روی بخش های غربی و شمالی کشور در مقابل سیمای نرمال و شاید کمتر از نرمال بلند مدت بر روی بخش های شرقی - مرکزی از خروجی برآیند کلی سال های مشابه برای تابستان 1398 پیشنهاد گردید.