تحلیل کلی شرایط آب هوایی بهمن ماه 97 بر اساس خروجی مدل تجربی SubX

---

بررس آخرین خروجی مدل تجربی SubX متشکل از برآیند 6 مدل آب و هوایی نشان می دهد که به طور میانگین طی بهمن ماه 97 گردش سیکلونی بر بخش وسیعی از ایران حاکمیت خواهد داشت که هسته آن بر روی دریا عمان و جنوب شرق کشور استقرار می یابد. این مرکز سیکلون مرهون گسترش واچرخندی در غرب منطقه می باشد. مراکز واچرخند بر روی منتهی الیه شرقی مدیترانه - شمال شرق آفریقا، شمال کاسپین استقرار داشته و به منطقه وسیع پرفشار Block  کننده غرب - شمال غرب روسیه منتهی می باشد این ساختار وسیع با آنومالی مثبت ارتفاع بواسط جابجایی ورتکس قطبی بر روی اروپا می باشد و شرایط زمستانی و سرد بر روی بخش هایی از این قاره طی یکماهه آینده غالب خواهد شد. 

جریانات برگشتی ناشی از پرفشار غربی بر روی آسیا مرکزی - میانه و سر انجام فلات ایران به صورت تقویت بادهای نصف النهاری (V-Wind) جنوبسو (شمالی) در ستون جو نشان می دهد که بخصوص از نیمه دوم بهمن ماه 97 می توان شرایط تقویت تراف های مورب آسیا یا نظایر آنها (کم فشارهای بریده ) بر روی منطقه شاهد باشیم که با ایجاد الگوهای بلاکینگ ماندایی نسبتا طولانی را خواهد داشت.

با نگاهی به نقشه میانگین آنومالی بادهای نصف النهار (V-Winds) تراز 850 هکتوپاسکال طی بهمن ماه 97 گسترش بادهای شمالی بر روی فلات ایران به وضوح مشخص می باشد که به سبب تقویت جریانات شمالی بر روی منطقه در طی بهمن ماه 97 بخصوص نیمه دوم آن ست. رنگ های سبز آنومالی بادهای نصف النهار شمالی (جنوبسو) و رنگ های صورتی بیانگر بادهای نصف النهار جنوبی (شمالسو) در تراز لایه 850 هکتوپاسکال می باشد. مناطق وسیعی از بالکان، جنوب شرق اروپا به سمت عرض های شمالی تر تحت تقویت بادهای جنوبی ستون جو واقع می باشند که ناشی از قرار گرفتن این مناطق در جلوی گردش سیکلونی قوی ناوه ورتکس مستقر بر روی غرب اروپا می باشد که با فرارفت جنوبی جریات همراه می باشد. همین وضیت به صورت بالعکس در منطقه ما و بر روی فلات ایران رخ می دهد که نتیجه آن فرارفت شمالی جریانات همراه بوده که به دلیل تضعیف مکانیسم همگرایی دریا سرخ بارندگی های دامنه های زاگرس می تواند از نیمه دوم بهمن 97 دچار کاهش ریزش ها گردیده و بالعکس بر روی نواحی مرکزی، بخش هایی از جنوب ، شرق و نیمه شمالی با بارش های موثر واقع شوند.  

الگوی بادهای مداری (U-Winds) تراز 200 هکتوپاسکال جهت بررسی وضعیت جت استریم ها بسیار مناسب می باشد. جت استریم جنب حاره که نسبت به همتای قطبی آن در ارتفاع بالاتری واقع می باشد بر روی تراز 200 تا 250 هکتوپاسکال به خوبی مشخص می باشد. در الگوی میانگین بهمن 97 ما مشاهده می کنیم به سبب وجود الگوی گردش سیکلونی (پادساعتگرد) جابجایی جنوبسوی محور روباد جنب حاره به عرض های جنوبی تر به وضوع به چشم می خورد؛ رنگ های سبز بر روی ایران بیانگر تقویت جریانات مداری غربسو (جریانات شرقی) می باشد و تضعیف محور جت استریم جنب حاره را نشان می دهد. 

الگوی آنومالی بارش طی بهمن ماه 97 نشان می دهنده گسترش مسیر شرایط خشکتر از نرمال بر روی امتداد جنوب تا شرق دریا مدیترانه به سمت دامنه های زاگرس بر روی غرب کشور می باشد. دلیل این امر استقرار واچرخندی غرب منطقه و بالاسوی جت استریم جنب حاره بر روی مدیترانه جنوبی بوده و در نتیجه مکانیسم همگرایی دریا سرخ بخصوص طی نیمه دوم بهمن 97 ماه دچار تضعیف نسبی می گردد. اما جریانات شمالی که پیشتر بدان اشاره شد به نظر می رسد شرایط نسبتا خوبی از نظر بارش ها بر روی شرق خزر و بخش هایی از شمال شرق فراهم آورد و بر روی بسیار از مناطق کشور دست کم شرایط بهنجار بارشی به چشم می خورد. 

الگوی دمایی منطبق با مکانیسم های ذکر شده لایه جو بر روی منطقه می باشد؛ جریانات شمالی از دامنه های شرقی زاگرس به سمت مناطق داخلی و شرق کشور معدل دمایی بهمن ماه را می تواند در بیشتر مناطق به هنجار و حتی کمتر نسبت به نرمال سوق دهد. 

الگوی میانگین سه روزه مدل CFSv2 برای فوریه 2019 که در حال تکوین می باشد، بیانگر الگوهایی با شباهت به مدل تجربی SubX می باشد. سیکلون قوی آسیا و کشیدگی تراف آن تا شمال کاسپین و آسیا میانه و استقرار واچرخندی بر روی شرق مدیترانه - شمال شرق آفریقا و بالاخره گردش سیکلونی قوی بر روی غرب اروپا از جمله این موارد می باشد. از نظر الگوهای فشاری (MSLP) بروی سرتاسر نواحی جنوبی اوراسیا تقویت زبانه های کمفشار و بر روی عرض های شمالی تشدید پرفشار به چشم می خورد. گسترش زبانه های پرفشار تا شمال دریا کاسپین می تواند در تکون مراحل نهایی این مدل تا پایان ژانویه 2019 امیدواری باشد که شرایط سرمایش همچون مدل SubX  در روندهای مدل ظاهر شود. 

هوای سرد سرتاسر عرض های بالایی بر روی بخش وسیعی از اوراسیا با مرکزیت روسیه و هوای گرمتر بر روی سرتاسر جنوب اوراسیا منطبق بر شرایط الگوی فشاری ذکر شده در بالا می باشد و سرانجام از نظر شرایط بارشی همچون مدل SubX بر روی سرتاسر جنوب مدیترانه تا غرب ایران بارندگی ها گرایش به افت را نشان می دهد و در مقابل بر روی سرتاسر جنوب منطقه معتدله، حوزه کاسپین و بخش هایی از مناطق ایران شرایط بارشی بهنجار یا فرانرمالی را به نمایش گذارده ست.