هفته آینده با گسستگی در ورتکس قطبی هوای سرد سیبری گسترش می یابد، معما زمستان 97 در پی پدیده گرمایش ناگهانی استراتوسفری

---

تعریف - در نیمکره شمالی (NH) گسترش های سرد بطرف عرض های جنوبی به طور فزاینده ای وابسته به گسستگی ورتکس قطبی می باشد. در غیاب گسست در ورتکس قطبی یا زمانی که ورتکس قطبی قوی و پایدار است، یک گرمایش عمومی به ویژه دما گرمتر سطح آب دریا (SSTs) به شدت مطلوب دماهای ملایم و حتی دماهای گرمتر از نرمال بلند مدت طی زمستان می باشد. با رخداد گسستگی ورتکس قطبی شرایط آب و هوایی زمستان سخت تربرای هفته ها و احتمالا ماه ها در مناطق خاصی از نیمکره شمالی حکمفرما می گردد و دماهای معتدل تا بسیار معتدل کاهش می یابد.  

در هفته گذشته در مورد احتمال چند شاخه شدن مسیر ارتباط تروپوسفر-استراتوسفر در هفته ها و ماه های آینده مورد بحث هواشناسان قرار گرفت. احتمال می رود که در هفته های آینده به یکی از این چند شاخه شدن نزدیک می شویم. همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، بر روی نمودار عمودی ناهنجاری ارتفاع قطبی (PCH)، ارتفاع ستون جو کلاهک قطبی گرم بر تروپوسفر استقرار داشته، نشانه ای از بلاکینگ عرض بالا، محسوب می گردد. اگر چه PCHS های سرد در استراتوسفر متمرکز هستند، پیش بینی می شود PCH ها طی هفته آینده به شرایط عادی باز گردند. پیش بینی یک پالس نسبتا ضعیف از شار فعالیت موج عمودی (WAFz) به سبب آنکه در پیش بینی های پیاپی بزرگی آن افزایش یافت نیاز به بررسی داشته و هم اکنون پیش بینی می گردد که پالس نسبت به پیش بینی هفته گذشته قوی تر باشد.

پیش بینی می شود، طی چند هفته آینده و حتی در اوایل زمستان چندین فاکتور یا عناصر مطلوب وجود دارد که باعث گسستگی ورتکس قطبی می گردند:

1-اولین عامل نوسان شبه دو سالانه (QBO) است. این شاخص در حال حاضر در فاز شرقی یا منفی خود است که به نفع ورتکس ضعیف تر و یا گسستگی بیشتر ورتکس قطبی می باشد. انتظار می رود QBO در زمستان به فاز غربی یا مثبت تبدیل شود که بیشتر به گسستگی ورتکس قطبی منجر خواهد شد.  

 

2-دومین عامل فعالیت خورشیدی است که به کمینه سیکل 22 ساله خود در حال نزدیک شدن ست. این نیز به نظر می رسد که برای گسستگی ورتکس قطبی مطلوب می باشد. 

3-علاوه بر این، پیش بینی فاز 3 نوسان مودل جولیان (MJO)، در حدود یک ماهه برای گسستگی ورتکس مناسب است.  

در ستون جو پایینی تا میانه تروپوسفر، پر فشار یا بلاکینگ در سرتاسر شمال غرب اوراسیا (در نزدیکی اسکاندیناوی و دریای بارنتز – کارا) به عنوان مهم ترین ساختار موج تروپوسفری برای هدایت انرژی موج به سوی ورتکس استراتوسفری می باشد. بطور کلی مدل های آب و هوایی حاکی از پیش بینی بلاکینگ مداوم در محدوده مورد نظر می باشد. سیستم پیش بینی آب و هوا طولانی مدت(CFS) بلاک  تقریبا ایده آلی در منطقه طی ماه نوامبر پیش بینی می کند و در مقایسه با هفته گذشته برای گسست در ورتکس استراتوسفری قوی تر شده است.

 این بلاک همراه با تراف در شمال اقیانوس آرام، به خوبی با پیش بینی ها برای گردش تروپوسفری نوامبر مطابقت دارد که هر دو به پوشش گسترده برف و افزایش تحریک موج در دسامبر ارتباط داده می شود. به نظر می رسد که مرکز اروپایی پیش بینی آب و هوایی میان مدت (ECMWF) در توافق بسیار خوبی است.