آژانس آب و هوای ایران
مرکز پیش بینی تخصصی آب و هوا
آژانس آب و هوای ایران
مرکز پیش بینی تخصصی آب و هواپیش بینی وضعیت دما و بارش کشور طی آبان ماه 1397 + ویدئو
مناطق غربی کشور به لطف رخداد پدیده النینو، وقوع فاز های منفی قطبی و شمال اطلس و در نهایت الگوی مناسب نوسان حاره ای mjo از بارندگی ها قابل توجهی نسبت به نرمال طی آبان ماه 97 برخوردار خواهند شد.
نکات برجسته:
- طی آبان ماه به دنبال الگوهای نصف النهاری جریانات در عروض معتدله، افزایش میزان پتانسیل رخداد بلاکینگ (بندآئی) عرض های جغرافیایی بالا پیش بینی می شود (فاز منفی ao و nao).
- رشته کوه زاگرس بارش های بالاتر از حد نرمال بلند مدت پیش بینی می شود(استان های آذبایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، همدان، مرکزی، لرستان، ایلام، چهارمحال و بختیاری، نواحی غربی اصفهان وحتی نیمه جنوبی استان کرمان)
- کردستان، بخش جنوب غربی آذربایجان غربی،کرمانشاه و ایلام را میتوان جز بالاترین میزان ناهنجاری مثبت بارندگی در طی آبانماه خواهند بود.
- پیش بینی ها در سواحل دریا خزر از عدم قطعیت بالایی برخوردار ست.
- بارندگی ها در قسمت های غربی دریا (استان گیلان) و اردبیل گرایش کمی نسبت به کاهش را نشان می دهد.
- ابتدای آبان ماه در سطح کشور بخصوص بر روی سواحل دریا خزر و بخش های شمالی کشور حاکمیت گرمای ناهنجار پیش بینی شده، اما بتدریج دوره های سرمایشی را بر روی کشور در بیشتر مناطق بخصوص در نیمه شمالی و حتی غرب کشور در ادامه ماه تجربه خواهیم نمود.
- حرکت امواج mjo و همبستگی آن با فاز enso الگوی مناسبی جهت افزایش میزان همگرایی دریا سرخ و گسیل رطوبت به داخل کشور در طی آبانماه (بخصوص نیمه اول ماه) را نشان می دهد.
الگوی نوسانات AO/NAO طی یکماه آینده گرایش به فاز منفی خود را نشان می دهد، بنابر این الگوی نصف النهاری جریانات جو نسبت به شرایط مداری حرکت توده های آب و هوای عرض های معتدله غالبیت خواهد داشت. زمانی که الگوی نصف النهار جریانات جو تقویت شوند، شرایط برای کشیدگی مسیر حرکت سامانه های آب و هوایی به سمت عرض های جنوبی تر فراهم آورده و میتواند مناطق جنب حاره را بیش از پیش متاثر سازد. تاثیر بعدی الگوهای نصف النهاری افزایش میزان پتانسیل رخداد بلاکینگ (بندآئی) عرض های جغرافیایی بالا و درنتیجه ایجاد شرایط آب و هوایی حاد (Severe) می باشد. در سیستم بلاکینگ، توده های آب و هوایی دارای حرکت کندی تری بوده و برای مدت بیشتری مناطق استقرار خود را متاثر می سازند. حتی در برخی موارد به شکل سلول بسته درآمده و در مواردی حتی به عقب (غربسو) حرکت می نمایند!!
پس با این توضیح باید در طی آبان ماه الگوهای آب و هوایی منطقه اوراسیا به صورت نصف النهاری ظاهر یابد و این یک نکته مهم برای منطقه ما محسوب می گردد چون با این شرایط مسیر عبور سامانه های آب و هوایی که باید از عرض معتدله حرکت کنند به سمت عرض های جنوبی تر جابجا شده و ما شانس بیشتری برای تاثیر گرفتن از این توده های آب و هوایی را خواهیم داشت.
پیش بینی الگوی آنومالی بارندگی تجمعی روزانه طی آبان ماه 97 بر حسب اینچ (هر اینچ 25 میلی متر) خروجی EPS مدل ECMWF همانطور که از انیمیشن ویدئویی ذیل مشخص می باشد طی آبان ماه ورود متوالی امواجی را به کشور خواهیم داشت که بر روی رشته کوه زاگرس موجبات بارش های بالاتر از حد نرمال بلند مدت را به ارمغان خواهد آورد، این خبر برای ساکنین استان های غربی کشور بسیار خوشحال کننده می باشد. کشاورزان ساکن در استان های آذبایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، همدان، مرکزی، لرستان، ایلام، چهارمحال و بختیاری، نواحی غربی اصفهان وحتی نیمه جنوبی استان کرمان در بخش دامنه های جنوب شرقی زاگرس طی آبان خدا را از بابت نزولات آسمانی شکر گذاری خواهند کرد.
استان های کردستان، بخش جنوب غربی آذربایجان غربی،کرمانشاه و ایلام را میتوان جز بالاترین میزان ناهنجاری مثبت بارندگی در طی آبانماه دانست، بارندگی ها در این مناطق بیشترین اختلاف افزایشی را نسبت به حدود نرمال بلند مدت دارا می باشند. در سایر مناطق شامل بخش های جنوبی، شرق و شمال شرق، مرکزی و استان های واقع در دامنه های البرز مقادیر بارش به نظر می رسد تفاوت معنا داری نسبت به حدود بلند مدت دوره مذکور نداشته باشد و بارش ها مطابق نرمال رخ دهند.
سواحل دریا خزر به نظر می رسد بخش چالش برانگیز پیش بینی بارندگی ما در طی آبان ماه 97 باشد !!!! الگوهای آنالوگ سال های مشابه با ماه نوامبر 2018 که مورد بررسی قرار گرفته مقادیر آنومالی منفی بر روی سواحل دریا خزر را خروجی داد. یعنی در سال های مشابه با آبان ماه 97 به دلیل استقرار پرفشار بلاکینگ بر روی حوزه دریا کاسپین تا آسیا میانه تاثیر کمتری از تراف سامانه های کم ارتفاع مهاجر بروی این منطقه را موجب می گردد. همانطور که در انیمیشن ویدئویی بالا مشاهده می کنید، مقادیر بارندگی بر روی سواحل مرکزی تا غربی دریا خزر یعنی برای استان های گیلان و نیمه غربی مازندران بارندگی ها تا حدی گرایش به کمتر از حد نرمال بلند مدت را نشان می دهد گرچه وقتی ما انیمیشن روند بارندگی روزانه را دنبال می کنید می بینیم که با حرکت به سمت انتهای دهه اول به بعد میزان کاهش بارش ها طی تجمع بارندگی های روزانه کاسته می گردد یعنی باید انتظارداشته باشیم مقادیر بارندگی در 2/3 انتهایی ماه آبان بر روی سواحل خزر بهبود می یابد.
آبان ماه، ماهی ست پر تلاطم که در آن الگوهای سرمایشی و گرمایش دما هوا تجربه خواهد شد !!! به دلیل تاثیر گذاری چندین ناوه عمیق شمالی از عرض های بالاتر ما انتظار داریم گرمای هوای که طی دوره نخست آبان ماه در سطح کشور بخصوص بر روی سواحل دریا خزر و بخش های شمالی کشور حاکمیت خواهد یافت، شکسته شده و دوره های سرمایشی را بر روی کشور در بیشتر مناطق بخصوص در نیمه شمالی و حتی غرب کشور تجربه نمائیم. آنچه که از خروجی EPS مدل ECM در ارتباط با الگوهای آنومالی متوسط دمای 5 روزه طی آبان 97 می توان استنباط نمود، گرمای نابهنجار دما هوا در برهه ابتدایی ماه (نیمه اول دهه نخست آبان) و سپس گسترش الگوهای سرمایشی بر روی کشور در غالب روزهای آبان ماه 97 می باشد. بیشترین آنومالی منفی دما بر روی نیمه شرقی - شمالی کشور به چشم می خورد بطوریکه بر روی بیشتر این مناطق متوسط دما هوا تا 2 درجه سلسیوس نسبت به نرمال دوره سردتر بوده و این عدد در بخش هایی از جنوب شرق کشور و دامنه های البرز شرقی به 3 - 3.5 درجه سلسیوس کمتر از نرمال نیز بالغ می گردد.
الگوی میانگین آنومالی ارتفاع تراز 500 ه.پ ماه آبان ماه 97 خروجی مدل TCC در نقشه ذیل به نمایش درآمده ست. الگوی پر فشار بر روی عرض های شمالی که گسترش حد جنوبی آن با پشته پرارتفاع جنب حاره موجب آنومالی مثبت ارتفاع بر روی کشور گردیده ست. مرکز فعالیت ناوه عمیق بر روی اروپا که از چرخندی ورتکس قطبی بر روی بخش های شمالی اروپا (اسکاندیناوی) ناشی می گردد. همانطور در بالا اشاره شد چرخندهای عمیق جنب قطبی به دلیل افزایش مولفه نصف النهاری جریانات (فازهای منفی ao/nao) و همپوندی آن با الگوی مناسب شاخص mjo در پس رخداد فاز گرم انسو (el-NINO) در غالب فرود های بلند به عرض های جنوبی کشیده شده و گاها مسیر شرق سو به خود می گیرند در ادامه عواملی مانند جریانات غربی که از شمال آفریقا به سمت منطقه گسیل می شوند ادغام شده و هوای کشور را در طی آبان ماه به کرات متاثر می کنند.
این شرایط را می توان از آرایش خطوط میانگین ارتفاع تراز 500 ه.پ در یافت، دقت کنید بر روی حدفاصل شرق مدیترانه تا مرکز کشور آرایش جنوب غربی به خود گرفته اند این نشان می دهد که الگو شیب فشاری نسبتا مناسبی در طی آبان ماه در سطح منطقه برقرار بوده و بارندگی های خوبی در نیمه غربی - شمالی کشور خواهیم داشت.
الگوی حاره طی یکماهه آینده نشان دهنده برقراری منطقه همرفت حاره بر روی آفریقا تا اقیانوس هند می باشد به عبارت دیگه شاخص نیم فصل MJO در طی آبان ماه در فاز های مناسبی جهت آرایش الگوی تراز 500 ه.پ و تقویت توده های آب و هوایی نیمکره غربی واقع می گردد. همانطور که از سری زمانی نقشه های ذیل می توان استنباط نمود هر دو الگو (سمت راست اسمبل gfs و سمت چپ مدل آماری) نشان می دهند که از نیمه دوم دهه نخست آبان ماه تا دستکم اواسط ماه شرایط برای تقویت و گسترش همگرایی و در نتیجه فرارفت رطوبت بر روی دریا سرخ به سمت کشور مهیا می باشد که نقش بارزی و پر اهمیتی در جهت افزایش بارندگی ها را در پی خواهد داشت.
نواحی آبی رنگ مقادیر منفی بازتابش تشعشعات طول موج بلند (OLR) و نواحی نارنجی، زرد و قرمز مقادیر مثبت شاخص مذکور را نشان می دهند. شایان ذکر ست هر چه قدر میزان ابرناکی بالا باشد مقادیر OLR کاهش می یابد.
