بررسی الگوی آنومالی متوسط دما هوا طی 14 (هفته چهارم دی و هفته اول بهمن 96)

---

بررسی الگوهای آنومالی میانگین دما هوا طی 14 روز آینده بطور کل آنومالی مثبت دما (گرمایش نسبت به حالت نرمال) را طی این مدت نشان می دهد، که در فایل انمیشین ویدئو با رنگهای طیف گرم نشان داده می شود. 

طی دوره 22 الی 27 دی ماه 96 توده هوای سرد بر روی آسیا میانه و سراسر جنوب غرب روسیه و منطقه کاسپین واقع می باشد که هسته آن بر روی قزاقستان با بیشینه آنومالی منفی 10- درجه سلسیوس واقع ست، دامنه توده هوای مذکور نوار شمالی ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد، شایان ذکر ست بر روی ایران میانگین دما هوا بالاتر از حد نرمال بوده که هسته این گرمایش بر روی غرب ایران و در امتداد رشته کوه زاگرس می باشد. طی دوره 24 الی 29 دی ماه 96 با گسترش زبانه های توده هوا پرفشار و کاهش ضخامت لایه جو بر روی ایران از شدت گرمایش نابهنجاری میانگین دما هوا کاسته خواهد شد و روند دمایی طی این دوره کاهش را نشان می دهد. 

نقشه اختلاف میانگین دما 5 روزه بر حسب سلسیوس
 
بر روی نشان Play کلیک نمائید و  تا لود کامل تصاویر منتظر بمانید (تنظیمات مربوط به کیفیت تصاویر و سرعت انیمیشن را با راست کلیک انجام دهید) 

طی دوره 27 دی الی 2 بهمن ماه 96 با خروج توده هوای سرد از شمالشرق کشور، مجددا سطح دما هوا در نیمه شمالی کشور روند افزایشی را در پیش گرفته، در جنوبشرق کشور عمدتاً روند کاهش نسبی دما هوا را خواهیم داشت روند افزایشی دما هوا تا 4 بهمن ماه در سطح کشور تداوم می یابد.

مجددا از اواسط و طی نیمه دوم هفته نخست بهمن 96 روند عمومی دما هوا بصورت کاهشی خواهد بود.

تحلیل تخصصی الگوی آب و هوایی طی هفته چهارم دی و هفته اول بهمن 96

---

الگوی تراز لایه میانی جو طی هفته چهارم دیماه بیانگر حاکمیت پرارتفاع مانع بر روی غرب روسیه می باشد که به صورت میانگین خطوط هم ارتفاع گسترش یافته بسوی قطب شمال می باشد. در دو سوی این منطقه پر ارتفاع، مراکز منطقه ناوه (کم ارتفاع) بروی آسیا و اروپای غربی _ مرکزی واقع خواهند بود. به موازت مرکز پر ارتفاع مانع بر روی غرب روسیه در منطقه خاورمیانه، قلمرو پر ارتفاع جنب حاره استقرار خواهد داشت که با افزایش میزان ارتفاع تراز لایه میانی جو تا 90+ متر در سراسر دریا سرخ، شبه جزیره عربستان و ایران مواجه بوده و در سایر مناطق تا 60+ متر ارتفاع لایه مذکر بالاتر از حد نرمال میانگین هفتگی در بلند مدت خواهد بود. 

بدین ترتیب با توجه به ساختار اشاره شده در مورد الگوی موج های بلند اوراسیاه، امواج کوتاه از جنوب عرض معتدله تا شمال کمربند جنب حاره به سوی شرق جابجا خواهند شد، عبور این امواج سبب می گردد، منطقه شمالغرب، شمال زاگرس، سواحل دریا خزر و نوار شمالی کشور تحت تاثیر این امواج طی هفته آخر دیماه از بارندگی برخوردار شده و نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار باعث خواهد شد، طی اواسط هفته پیشرو، پس از فرارفت هوای گرم جنوبیِ اوایل هفته، با افت متوسط دما هوا در سطح کشور مواجه شویم. 

به دلیل تسلط پشته پر ارتفاع جنب حاره و نوسان غربسو آن نسبت به شدت و موقعیت نرمال بلند مدت  بر روی منطقه و از جمله فلات ایران، بخش وسیعی از کشور از جمله مناطق نیمه جنوبی، جنوبغرب، مرکز و شرق کشور از بارش های سامانه های شمالی بی بهره خواهند بود و شرایط خشک همچنان تا واپسین روزهای دیماه 96 در این مناطق تداوم می یابد. 

در طی هفته اول بهن ماه 96، ساختار پرارتفاع مانع در عرض های شمالی واقع در غرب روسیه موازی با پشته پر ارتفاع جنب حاره به سمت مناطقی شرقی تر جابجا می گردد، با این اتفاق حدود جنوبی و شرقی منطقه امواج بلند ناوه فعال بر روی اروپا نیز به سمت مناطق شرقی منتقل می گردد، لذا خطوط هم ارتفاع تراز میانی بر روی شرق مدیترانه و خاورمیانه نسبت به هفته آخر دی ماه پائین سویی به سمت عرض های جنوبی تر را نشان می دهد، گرچه در منطقه خاورمیانه بطور میانگین لایه تراز میانی جو نسبت به نرمال بلند مدت تا حدود 60+ متر بالاتر از حد نرمال ست، اما به هر حال با شرقسویی مرکز پر ارتفاع جنب حاره و تمایل نسبی خطوط میانگین ارتفاع تراز میانی از حالت مداری هفته آخر دی ماه به راستای جنوب غربی هفته اول بهمن 96، می توان به این نکته اشاره کرد که احتمالاً کشور در برهه اوایل بهمن مامن عبور امواج کوتاهِ کم دامنه به مناطق داخلی و احتمالاً جنوبی نیز خواهد بود.

در الگوی تراز سطح دریا نیز زبانه های پرفشار عقب نشینی به سمت عرض های شمالی و شرقی ترِ روسیه را نشان خواهد داد و زبانه های توده هوای کمفشار در سطح منطقه با آنومالی نرمال تا 1- هکتوپاسکال کمتر از نرمال گسترش می یابد.

پیش بینی الگوی بارشی هفته چهارم دی و چشم انداز اولیه هفته اول بهمن ماه 96

---

بررسی نقشه های هواشناسی نشان می دهد که طی هفته پیشرو (هفته چهارم دیماه 96) کشور تحت تاثیر و عبور سه موج ناپایدار و بارشزا واقع خواهد شد که دامنه عمللکرد آنها بر روی بخش  های شمالی کشور از جمله شمالغرب، سواحل دریا خزر، نوار شمالی و شمال رشته کوه زاگرس می باشد. پیش بینی جمع بارش عملکرد این امواج نشان می دهد که هسته های بارش؛ جاهایی که در آنها بیشترین میزان بارش ها رخ می دهند، بر روی سواحل دریا خزر در استان گیلان، غرب مازندران، ارتفاعات در شمالغرب کشور شامل استان های اردبیل، آذربایجان شرقی و ارتفاعات غرب و جنوبغربی آذربایجان غربی و غرب کردستان واقع خواهد بود. 

با نفوذ توده هوای سرد شمالی طی روز یکشنبه از سمت شمال و شمالغرب کشور و گسترش جنوبسوی آن تا روز سه شنبه 26 دیماه 96 دما هوا در بیشتر مناطق کشور کاهش ملموسی را تجربه خواهد کرد که این کاهش دما هوا با توجه به ذات اقلیمی و  توپوگرافی منطقه شمالغرب و دامنه های البرز سبب خواهد شد که غالب بارش ها در این مناطق بشکل برف نمایان گردد. بیشترین حجم برف طی هفته پیشرو از ارتفاعات واقع در جنوبغرب و غرب استان آذربایجان غربی بین 0.5 تا نزدیک به 1 متر پیش بینی می شود. 

همچون هفته های گذشته در بیشتر مناطق کشور شامل غرب، جنوبغرب، مرکز، شرق و  جنوب کشور بارش های هفته پیشرو نسبت به حد نرمال کسری قابل توجهی  را نشان می دهد.

برای نمایش نقشه در کیفیت و ابعاد واقعی بر روی آن کلیک نمائید.

اگر الگوی مدل های فعلی پایدار باشند، از هفته اول بهمن ماه 96 دامنه بارش ها به بخش های نیمه جنوبی و مرکز کشور نیز خواهد رسید و گستردگی ریزش ها را شاهد خواهیم بود. 

نقشه الگوی بارشی هفته اول بهمن ماه 96 را مشاهده می نمائید. 

علت اصلی کاهش بارندگی در کشور را چه می‌دانید؟

---

در حالیکه به نظر می‌رسد مسؤلان، تدبیری برای نجات کشور از بن‌بست خشکسالی ندارند و از سوی دیگر، آنچه در فضای مجازی منتشر می‌شود حکایت از تلاش‌ها برای مقصر جلوه دادن تکنولوژی هارپ آمریکا در خشکسالی‌های ایران دارد.

 "حسن لشکری" - دانشیار آب و هواشناسی گروه جغرافیای دانشگاه شهید بهشتی ترتیب داده است.

لشکری در این گفت‌وگو بر لزوم تمرکز بر بارورسازی ابرها و مدیریت منابع آب تاکید می‌کند و مقصر دانستن تکنولوژی هارپ و همچنین آلودگی هوا و ریزگردها را در خشکسالی مردود می‌داند.

علت اصلی کاهش بارندگی در کشور را چه می‌دانید؟

مقدار بارش هرمنطقه ای به موقعیت جغرافیایی آن منطقه نسبت به گردش عمومی جو بستگی دارد. بنابراین مناطق خشک وپرباران دنیا بسته به موقعیت جغرافیایی انها نسبت به گردش عمومی جو تعیین می شود. مقدار باران در هرمنطقه ای نیز همواره ثابت نیست ودارای سیکل های افزایشی وکاهشی است.که این سیکل‌ها  تقریبادارای دوره های 11، 22، 33 و... ساله  هستند.

این سیکل‌ها نیز ارتباط نزدیکی با سیکل فعالیت‌های خورشیدی دارد. حال اگر آخرین دوره زمین شناسی که اقلیم فعلی سیاره زمین شکل گرفته است را معیار سنجش قرار دهیم بشر فقط اطلاعات ثبت شده 100 یا حداکثر150 سال اخیر را دارد که درکشورما این مقداربه ندرت به  50 تا 60 سال می‌رسد. بنابراین نمی‌توان قضاوت کرد که بارش‌های کشورر روندکاهشی متداوم دارد. اولا آمار ایستگاهی این را ثابت نمی‌کند. ثانیاً ممکن است دوباره روند افزایشی به خود بگیرد. چون ما دقیقا نمی‌دانیم الان در چه قسمتی از یک سیکل طولانی مدت قرار داریم.

البته باید مسئله خشکسالی یا ترسالی را از این موضوع جداکرد. چون ممکن است این کاهش چندساله اخیر به دلیل خشکسالی‌هایی است که در هر اقلیمی، چه اقلیم‌های مرطوب و چه اقلیم‌های خشک اتفاق می‌افتد.

در ارتباط با خشکسالی امسال، همانطور که بیان شد خشکسالی و ترسالی جابجایی‌هایی است که به صورت دوره‌ای در عملکرد، ساختار و مکان‌گزینی سامانه‌ها تاثیرگذاشته و در هر اقلیمی اتفاق می‌افتد. به عبارت دیگر جابجایی مکانی در یک سامانه به دلیل جابجایی مکانی سامانه‌ها در گردش عمومی جو می‌تواند تعداد سامانه‌های بارشی ورودی به یک کشور را تقویت کرده یامانع ورود سامانه‌های بارشی به یک کشور شود. نتایج حاصل از رساله  دکتری خانم دکتر زینب محمدی که در دانشگاه شهید بهشتی دفاع شده است نشان می‌دهد جابجایی مکانی و زمانی پرفشار جنب حاره‌ای عربستان نقش بسیار تعیین کننده‌ای در خشکسالی‌ها و ترسالی‌های کشور ایران دارد.

این تحقیق نشان داد که جابه‌جایی غرب سوی این پُرفشار مانع از ورود سامانه بارشی کم‌فشار سودان به ایران می‌شود و در عین حال باعث جابه‌جایی شمال سوی سیکلون‌های مدیترانه‌ای شده و کشور از تاثیر این سامانه بارشی محروم می‌ماند. شکل ۱ موقعیت هسته این سامانه پرفشار را در روزهای مختلف خشکسالی فراگیر و شدید سال آبی 2008-2007 در ایران نشان می‌دهد.

شکل ۱ - موقعیت هسته این پرفشار را در روزهای مختلف خشکسالی فراگیر و شدید سال آبی 2008-2007

امسال نیز در طول سه ماه مهر، آبان و آذر و تاکنون همین شرایط حاکم شده است و پُرفشار عربستان جابه‌جایی، غرب‌سو داشته و مانع ورود سامانه‌های بارشی به کشور شده است. شکل های  2 تا 4 موقعیت پرفشار عربستان را در سه ماه اول سال 1396 نشان می‌دهد. می‌بینیم که هسته پرفشار عربستان کاملاً به سمت غرب جابه‌جا شده و بر روی مرکز و غرب عربستان قرار دارد. در صورتیکه وقتی این پرفشار بر روی دریای عمان و شرق هند جابجا شود شرایط بسیار خوبی برای ورود سامانه های بارشی فراهم می شود. 

تا روز سه شنبه کاهش دما تا 10 درجه سلسیوس درمناطقی از دامنه های جنوبی زاگرس !

---

همانطور که در الگوی پیش یابی دما هوا طی دو روز آینده مشاه ده می شود، با عبور شاخه جنوبی موج ناپایدار از دامنه های زاگرس به طرف شرق و جنوب شرق کشور تا روز سه شنبه در استان های واقع در مرکز و دامنه های جنوبی زاگرس کاهش شدید دما هوا در پیش خواهد بود، این کاهش دما در استان های اصفهان، یزد، چهارمحال و بختیاری، فارس، کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی بین 3 تا 6 درجه و در مناطقی از دامنه های جنوبی زاگرس واقع در کرمان تا 10 درجه شاهد افت ملموس دما هوا خواهیم بود.

تغییرات دمایی در شمالغرب و نوار غربی کشور عمدتاً  ملموس نخواهد بود تا اینکه از بعد از ظهر سه شنبه و طی روز چهارشنبه با عبور یک شاخه جبهه سرد شمالی در نوار ساحلی دریا خزر و شمال شرق کشور کاهش دما هوا اتفاق خواهد افتاد و بالطبع برای روز چهارشنبه و پنجشنبه در خط ساحلی دریا خزر با پدیده بارش مواجه خواهیم شد.

نقشه اختلاف دما بر حسب فارنهایت هر فارنهایت برابرست با 1.8 درجه سلسیوس 
بر روی نشان Play کلیک نمائید و  تا لود کامل تصاویر منتظر بمانید (تنظیمات مربوط به کیفیت تصاویر و سرعت انیمیشن را با راست کلیک انجام دهید)

شایان ذکر طی اواخر هفته برای غرب کشور و شمال غرب روند افزایش دما اتفاق خواهد افتاد.