تفسیر تخصصی سونداژ مهرآباد در تاریخ 21 تیر 96 ساعت 12 زولو

---

بررسی اطلاعات سونداژ ایستگاه مهرآباد تهران برای ساعت 12 زولو مورخ 21 تیر 96، حکایت از شرایط ناپایداری متوسط تا شدید برای شهر تهران را نشان می دهد. بررسی اندیس های ناپایداری بیانگر فراهم شدن شرایط برای ایجاد طوفان های تندری و شدید طی ساعات آینده و حتی برای فرا پنجشنبه 22 تیر 96 می باشد.

در این بررسی شاخص های همچون k، شاخص تهدید کننده هوای مخرب (SWEAT)، مجموع مجموع ها (TTI)، شوالتر (SI)، بالابری (LI)، شاخص انرژی پتانسیل در دسترس همرفتی (CAPE)، شاخص انرژی مانع همرفتی (CIN) و ....مد نظر قرار گرفته اند که در ادامه به تفسیر آنها خواهیم پرداخت.

مقادیر اندازه گیری شده برای شاخص های مورد نظر طی اندازه گیری 12 زولو 21 تیر 96 به شرح ذیل می باشد:

Showalter index: -3.22

Lifted index: -3.42

SWEAT index: 271.98

K index: 41.90

Totals totals index: 54.80

CAPE: 278.65

CIN: -2.25

Equilibrum Level: 385.20

LCL: 645.3

LFC: 642.06

 hPa to 500 hPa thickness: 5881.00

Precipitable water [mm] for entire sounding: 29.40

   

شاخص K: این شاخص برای تعیین شدت ناپایداری و نوع توفان های همراه با رعد و برق می باشد. با توجه به مقادیر اندازه گیری شده ، بر حسب دسته بندی پیشنهادی قائمی و عدل در سال 1371 احتمال طوفان رعد و برق نزدیک به 100 درصد می باشد. بر حسب دسته بندی پیشنهادی خوشحال و علیزاده در سال 1389 میزان ناپایداری و حرکات همرفتی برابر ست با "همرفت پتانسیل زیاد".  مقادیر بالاتر KI می تواند بیانگر رطوبت و افت دمایی بیشتر و افزایش و تشدید بارش ها به سمت بارش های سنگین باشند.

---

شاخص شوالتر (SI یا Showalter Index): از قدیمی ترین شاخص های ناپایداری ست که توسط آلبرت شوالتر در سال 1953 معرفی شده ست. این شاخص بر اساس ضرایب مختلف موجود در تغییرات ابر کومه بارا و همچنین بر مبنای مفهوم ناپایداری پتانسیلی پایه گذاری شده ست. با توجه به مقادیر اندازه گیری شده این شاخص بر حسب دسته بندی قائمی و عدل در سال 1371 شاخص، شرایط جوی با شدت ناپایداری زیادتر را نشان می دهد، بر حسب دسته بندی خوشحال و علیزاده در سال 1389 شاخص میزان ناپایداری را متوسط نشان می دهد، بر اساس دسته بندی زاهدی  و چوبدار در سال 1386 وضعیت احتمالی جو وقوع تورنادو را نشان می دهد !!

به طور کل اگر شاخص SI از 4 کمتر باشد رگبارها و توفان های تندری بیشتری روی می دهد، مقدار منفی شاخص نشان دهنده ناپایداری  و همرفت بیشتر ست و  ناپایداری قوی تر و در نتیجه شناوری بیشتر هوا را نشان می دهد که باعث می شود بسته هوا از لایه مرزی جو (PBL) به سمت بالا حرکت کند.

---

شاخص بالابری (LI یا Lifted Index): احتمال وقوع توفان بر اساس مقادیر گزارش شده این شاخص و معیارهای تعیین شده قویدل رحیمی در سال 1390 بیانگر وضعیت "احتمال وقوع توفان" می باشد.

---

شاخص ناپایداری مجموع مجموع ها (TOTL): بر اساس مقادیر گزارش شده شاخص و معیارهای میلر در سال 1972 شاخص وضعیت توفان پراکنده و گسترده را نشان می دهد، بر اساس دسته بندی بولشتاین 1993 به نقل از جعفری 1387 شاخص وضعیت "امکان بروز توفان تندری زیاد و احتمالا شدید خواهد بود" را نشان می دهد. 

---

شاخص تهدید کننده هوای مخرب (SWEAT): این شاخص تجربی برای احتمال رخداد توفان شدید و یا دیوبادها به کار می رود. براساس دسته بندی های میلر مقادیر گزارش شده این شاخص برای شهر تهران میزان ناپایداری و توفان را ضعیف و بر اساس دسته بندی های تاجبخش و همکارانش در سال 1388 شدت توفان را در وضعیت "بدون توفان" و میزان خطر را "بدون خطر" نشان می دهد.

---

شاخص آب های قابل بارش (PW): مقادیر گزارش شده این شاخص 29.4 میلی متر را نشان می دهد که در زمره مقادیر بالای رطوبت ستون جو بر روی شهر تهران را نشان می دهد. با پژوهش هایی که صورت گرفته ست برای شهر تهران وقوع بارش، آب های قابل بارشی برابر 7 میلی متر به بالا را نیازمند می باشد. 

---

شاخص های LCL تراز میعان ابر و LFC تراز همرفت آزاد: تراز میعان ابر تراز تراکم هوای بالارونده یا سطح تراکم به علت صعود هوای ناپایدار ست در واقع صعود یک توده هوا به بالا و رسیدن به میعان و فرآیند تشکیل ابر (ارتفاع پایه ابر) است. مقادیر اندازه گیری شده LCL معادل 645.3 گزارش شده ست. اگر بسته هوا به تراز LFC برسد و به صعود خود ادامه دهد  در مسیر بی درو اشباع حرکت کند در این صعود مقداری از بخار آب بسته هوا به باران تبدیل می شده و گرمای نهان آن آزاد می شود این گرمای نهان سبب گرم شدن توده هوا شده و به صعود بسته هوا کمک می کند. همچنان که این بسته صعود می کند، دمای محیط را قطع می کند نقطه ای که این هوای صعود کننده منحنی دمای محیط را قطع می کند، تراز انتقال عمودی آزاد (تراز همرفت آزاد) یا LFC می نامند. مقادیر LFC برای شهر تهران 642.06 هکتوپاسکال اندازی گیری شده ست. اگر LFC در زیر فشار 600 هکتوپاسکال قرار گیرد احتمال رعد و برق زیادست و در تورنادوها این شاخص بین 850 تا 640 هکتوپاسکال قرار می گیرد.