پیش بینی آب و هوای کشور طی اسفند 95 / مارس 2017

---

چکید: بر اساس اطلاعات بدست آمده ریزش های برآورده شده برای اسفند ماه 1395 توزیع یکنواختی در طول ماه نخواهند داشت به عبارت دیگر حجم اصلی بارش های این ماه به نیمه دوم آن جابجا می گردد. در طی نیمه اول اسفند سطح بارش ها در نیمه جنوبی کشور بارزتر از نیمه شمالی می باشد.به طور کل در بیشتر مناطق کشور میزان مقادیر بارش ها نرمال و یا نزدیک به نرمال می باشد و اعتقاد بر این هست که نابهنجاری بارش در آستانه ناهنجاری منفی میزان قابل توجهی نسبت به حدود اقلیمی بلند مدت را نداشته باشد. 

بارش در بخش های غرب و جنوب غربی کشور نسبت به حدود اقلیمی بلند مدت مطابقت نموده و یا متمایل به بالاتر از آن خواهد بود، همچنین در شمال شرق ، بخش هایی از شرق و جنوب و نقاطی از مرکز کشور میزان بارش های کشور تمایلی نسبت به بالاتر از سطح هنجار را نشان می دهد. این در حالی ست که در سواحل خزر میزان بارش های اسفند ماه نزدیک به نرمال های بلند مدت بود ودر سواحل جنوب غربی احتمال ناهنجاری منفی خفیف کاهش بارش نسبت به نرمال  دور از انتظار نمی باشد.

بطور کل متوسط دمای هوا اسفند ماه 95 بر روی اکثر مناطق بخصوص بخش های شرق و جنوب شرق کشور بین 0.5 تا 1.0 درجه سلسیوس گرمتر از نرمال بوده، لیکن در برهه هایی از ماه امکان تاثیر موج های سرد شمالی بر روی سطح کشور خواهد بود. 

با توجه به آخرین خروجی مدل آژانس هواشناسی ژاپن (JMA) از مرکز آب و هوایی توکیو (TCC)، برای ماه پیشروی میلادی، مارس 2017، افزایش نابهنجاری ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال را بر روی پهنه فلات ایران خواهیم داشت. بطوریکه بر روی حوضه دریا خزر و نوار شمالی کشور تا حدود 30 + متر و در نواحی وسیع کشور تا 20 + متر افزایش نابهنجار ارتفاع  تراز میانی به چشم می خورد.

از دیگر نابهنجاری های ارتفاع لایه تراز 500 هکتوپاسکال در مختصات نیمکره ای می توان به نابهنجاری عمیق منفی ارتفاع تراز میانی جو بر روی شمال غرب اروپا (بریتانیا و ایسلند) تا 30 - متر و نابهنجاری مثبت آن بر روی میانه اطلس شمالی و شمال غرب آفریقا تا 10 +متر اشاره داشت که به درجاتی از فاز مثبت شاخص نوسان اطلس شمالی (NAO) بر می گردد. همچنین در بر روی حوضه شمالگان  افزایش نابهنجار ارتفاع / فشار جو تضعیف تاوه قطبی و در نتیجه تغییر الگوهای بادهای پیراقطبی را نشان داده که در فاز منفی شاخص AO رخ می دهد. 

از نظر الگوهای فشار سطح دریا( MSLP)، بر روی پهنه وسیعی از شمال و مرکز اروپا تقویت زبانه های توده هوای کمفشار (فشار کمتر از نرمال) بین 2 الی 4 هکتوپاسکال، بر روی حوضه دریای مدیترانه بین 1 تا 2 هکتوپاسکال، دریا سرخ، شبه جزیره عربستان و فلات ایران تا  1 هکتوپاسکال می باشد و  بر روی بخش وسیعی از آسیا مرکزی و جنوبی تا 1 هکتوپاسکال و شمال غرب روسیه بین 1 تا 2 هکتوپاسکال فراتر از نرمال های بلند مدت می باشد. گسترش زبانه های توده هوای پرفشار کلاهک قطب شمال و گسترش آن بر روی شمال غرب و غرب روسیه تا حوضه شمال دریا مازندران دیده می شود. متوسط فشار بر روی دریا مازندران تا حدود 1 هکتوپاسکال کمتر از مقادیر نرمال های بلند مدت می باشد. 

با توجه به شکل حلقه بادهای غربی طی ماه مارس 2017 و همچنین گسترش تراف بر روی میانه دریا مدیترانه شرایط را برای سایکلون زائی بر روی پهنه آبی دریا مهیا می سازد. این شرایط با توجه به نابهنجاری نرمال تا 10+ متر ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال در مرکز دریا به خوبی قابل دریافت می باشد. آرایش الگوهای هم ارتفاع میانگین تراز 500 هکتوپاسکال و عبور محور تراف از حوضه دریا سیاه، القا کننده جریانات غربی تا جنوب غربی بر روی سرتاسر شرق اروپا و همچنین جنوب غرب آسیا و ایران می باشد.  شرایط لایه تراز میانی به همراه نابهنجاری منفی فشار سطح دریا عبور توده های آب و هوایی را از بخش های غربی کشور کم و بیش مهیا می سازد. فشار منفی سطح دریا و حاکم بودن پر ارتفاع لایه جو بر روی حوضه دریا خزر ما را در چشم اندازهای سواحل دریا خزر بخصوص کرانه های جنوب غربی دریا (استان گیلان) با عدم اطمینان و قطعیت مواجه کرده ست. چرا که با توجه به الگوهای بارشی این ناحیه که از رژیم پرفشار (آنتی سیکلونی) بهره می برد، با چشم انداز ذکر شده به نظر می سد،  بارش های سواحل خزر بخوص در کرانه های جنوب غربی دریا با شدت و ضعف و تناوب زیاد همراه بوده و میتواند نابهنجاری منفی خفیفی را شامل گردد.

در نقشه شماره 1؛ سرعت پتانسیل تراز 200 هکتوپاسکال بر روی شرق آفریقا مرکزیت کمتر از نرمال بین 1- الی 2-  2x1.0E6m²/s به چشم می خورد که الگوی واگرایی تراز بالا را نشان می دهد، این در حالی ست که بر روی شرق اقیانوس هند، حوضه قاره دریایی و استرالیا نرمال تا 1+ 2x1.0E6m²/s  فراتر از نرمال واجد همگرایی تراز بالا می باشد. چنین الگویی نشان دهنده شرایط مناسب مولفه اتمسفری اقیانوس هند می باشد. به عبارت دیگر الگوی ذکر شده تراز بالایی جو فاز مناسب شاخص MJO در بین فاز های 1، 8 و 2 را نشان می دهد که تقویت ناحیه همرفت در اقیانوس هند را نشان می دهد.

در نقشه شماره 2، تابع جریان تراز 850 هکتوپاسکال بر روی حد فاصل شمال شرق اقیانوس اطلس و قاره اروپا گردش نابهنجاری سیکلونی (چرخندی) و بر روی غرب آسیا الگوی گردش آنتی سیکلونی (واچرخندی) از مولفه های اصلی تابع جریان را تشکیل می دهد.  بر هم کنش بین این دو ناحیه اصلی گردش جریان، سبب تقویت مولفه نصف النهاری جریانات  به صورت فرارفت شمالسو (جنوبی) در غرب خاورمیانه، شرق مدیترانه، شبه جزیره بالکان و دریا سیاه می باشد. از طرفی در پهنه آبی اقیانوس هند الگوهای واچرخندی در دو سوی آب های شمال و جنوبی در بخش حاره موجب جریانات نزدیک به سطح بشکل مداری غربسو (شرقی) شده که می تواند جابجا کننده ناحیه همرفت حاره به سمت غرب اقیانوس هند و تقویت همرفت و کاهش OLR در شرق آفریقا، جنوب حوضه دریا سرخ و در نتیجه تقویت ناحیه همگرایی دریا سرخ شود.

در نقشه شماره 3، ناحیه وسیع نابهنجاری مثبت تابع جریان تراز 200 هکتوپاسکال بروی سرتاسر کمربند جنب حاره شمال آفریقا، جنوب و جنوب غرب آسیا نشان دهنده بالاسوی نسبی هسته سرعت روباد جنب حاره  نسبت به موقعیت نرمال خود می باشد. بر روی حوضه دریا  خزر این وضعیت تا 4 + الی 6 +  2x1.0E6m²/s دیده می شود. 

نقشه های 4 و 5 شرایط فشار سطح دریا (MSLP) و ارتفاع تراز میانی (Z500) را نشان می دهند.

در بررسی مدل CFSv2،  نقشه های میانگین ماهیانه نابهنجاری ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال مارس 2017، نشان دهنده گردش سیکلونی بر روی حدفاصل شمال آفریقا و دریا مدیترانه می باشد که زبانه های ناشی از آن تا شمال دریا سرخ و شبه جزیره عربستان گسترش می یابد. همین ناوه کم ارتفاع عامل گردش سیکلونی و درنتیجه عبور امواج ناپایدار از فراز منطقه می باشد. 

همانطور که در نقشه های مربوط به بارش ملاحظه می گردد، بر روی نیمه غربی، بخش هایی از مرکز، شمال شرق و شرق کشور میزان بارش های کل در طی ماه مارس 2017 فراتر از نرمال های بلند مدت می باشد. این فرانرمال بارشی در طی ماه مارس 2017 بر روی بخش های غربی کشور در سطح بالاتری واقع می باشد. همچنین بر روی سواحل دریا خزر عمدتا گرایش بارش ها متمایل به نرمال های بلند مدت دوره مشابه بوده و از غرب به شرق بر میزان فرانرمالی آن افزوده می گردد.

از نظر دمایی بر روی بخش وسیعی کشور متوسط میانگین دمای هوا در طی ماه مارس 2017 بین 0.5 الی 1.0 درجه سلسیوس بالاتر از حد هنجار پیش بینی می شود. بر روی جنوب غرب کشور متوسط دماهای ماه مارس 2017  تا میزان 0.5 درجه سلسیوس کمتر از حدود نرمال های بند مدت را در پی خواهد داشت. این چشم انداز دمایی حاصل از برآینده کلی مدل از میانگین ماه می باشد. بدیهی ست که در دل این الگو دوره های (هر چند کوتاه) با دماهای سردتر نیز امکان خودنمایی را خواهد داشت.

Run های پیش بینی اسمبل 4 گانه میانگین مدل CFSv.2 از 29 بهمن لغایت 10 اسفند 95

همانطور که ملاحظه می گردد در 10 روز نخست اسفند ماه 95 (نیمه دوم فوریه 2017) ما در بخش های جنوبی کشور با بارش های فراتر از نرمال مواجه هستیم که در برخی از مناطق تا حدود 700 الی 800 درصد نرمال (حاشیه شرقی خلیج فارس و غرب تنگه هرمز) و در سایر بخش ها از 200 تا 700 درصد نرمال مجموع بارش ترسیم گردیده است. این در حالی ست که در نیمه شمالی کشور مقادیر بارش در سطح کمتری قرار دارد در نوار شمالی کشور از 40 تا 50 درصد نرمال و در نوار ساحلی دریا مازندران تا 20 الی 30 درصد نرمال تقلیل بارش ها را انتظار داریم. بر روی نواحی دگیر نیمه شمالی و فلات داخلی این میزان بین 60 تا 70 درصد نرمال در نوسان می باشد.

طی ماه مارس 2017 ( 11 اسفند الی 11 فروردین 96)، حجم بارش ها در سطح کشور در غالب استان ها در حدود نرمال های بلند مدت می باشد. بر روی بخش هایی از جنوب غرب، دامنه های مرکزی و جنوب شرقی زاگرس، به سمت بخش هایی از شرق و شمال شرق کشور محدوده بارش ها بین 125 الی 160 درصد نرمال های بلند مدت دیده می شود که شرایط متمایل به فرانرمال بارشی را در این نواحی نشان می دهد. 

در نواحی از جنوب سیستان و بلوچستان و شرق هرمزگان کاهش بارش ها تا 30 درصد نرمال های بلند مدت اقلیمی به چشم می خورد. 

میانگین دمای هوا در 10 روز نخست اسفند ماه 95  به سمت کاهش نسبت به نرمال های بلند مدت را نشان می دهد  و در اکثر مناطق کشور میانگین 10 روزه دمای هوا بین 0.5 تا 2.5 درجه سلسیوس کمتر از نرمال های بلند مدت می باشد که در بخش هایی از شمال غرب، شمال شرق، نوار شرقی و همچنین جنوب غرب، دامنه های مرکزی زاگرس و نوار جنوبی کشور در حاشیه خلیج فارس این میزان به 3 الی 3.5 درجه سلسیوس کمتر از نرمال های بلند مدت  بالغ می گردد. 

در طی ماه مارس 2017 در محدوده جنوب غرب آسیا و ایران منطقه ای با دماهای متمایل به کمتر از نرمال های بلند مدت واقع می باشد. بر روی نوار شمالی، آب های سواحل دریا مازندران، نوار غربی و  بخش هایی از جنوب غرب کشور میانگین دمای 31 روزه در طی ماه مارس 2017 بین 0.5 الی 1.0 درجه سلسیوس کمتر از نرمال های بلند مدت واقع خواهد بود. این در حالی ست که در بخش های شرقی ، مرکزی و جنوب شرق کشور متوسط دمای هوا طی 31 روزه ماه مارس فراتر از نرمال های بلند مدت بوده به 0.5 تا 1.0 درجه سلسیوس فراتر از نرمال های بلند مدت قرار خواهد داشت. 

چشم انداز اسمبل  مدل ECMWF نمایه Control از توزیع بارش های هفتگی در طی اسفند ماه 1395:

هفته اول / منتهی به 6 اسفند 1395

هفته دوم / منتهی به 13 اسفند 1395

هفته سوم / منتهی به 20  اسفند 1395

هفته چهارم / منتهی به 27 اسفند 1395

چشم انداز اسمبل  مدل ECMWF نمایه Control از توزیع ناهنجاری میانگین هفتگی دما در طی اسفند ماه 1395:

هفته اول / منتهی به 6 اسفند 1395

هفته دوم  / منتهی به 13 اسفند 1395

هفته سوم / منتهی به 20 اسفند 1395

هفته چهارم / منتهی به 27  اسفند 1395

ناهنجاری میانگین دمای هوا از 28 بهمن لغایت 30 اسفند ماه 1395

ناهنجاری مجموع بارش  از 28 بهمن لغایت 30 اسفند ماه 1395