افزایش متوسط دما هوا در راه ست... علل و عوامل آن + تفسیر نقشه های سطوح میانی و تراز سطح دریا

---

بر اساس اطلاعات و نقشه های دریافتی، هوای سردی که از اواخر هفته گذشته در سطح کشور حاکم گردیده ست ضمن تداوم در برخی از بخش های کشور، روند تضعیف را در پی خواهد داشت. بطوری که طی بازه منتهی به انتهای هفته،  روند افزایشی دما بترتیب از سمت شمال غرب کشور آغاز و سپس در اکثر نواحی تضعیف هوای سرد را پیشرو خواهیم داشت. این روند افزایش دما روزانه تا آخر هفته در اکثر نواحی کشور اتفاق می افتد. بدین ترتیب در بخش های شمال غرب، زاگرس شمالی، کرانه های جنوب غرب دریا کاسپین، استان های واقع در امتداد رشته کوه البرز و برخی از نواحی مرکزی که هوای سردتر از نرمال را طی اوایل هفته جاری (10 مهر 95) تجربه کرده اند در اواخر هفته با دماهای فرانرمالی مواجه خواهند بود.

این در حالی ست که بطور کل در بخش های شرقی تر کشور معدل درجه حرارت روزانه با توجه به الگوهای حاکم بر جو میانی و سطح زمین علی رغم افزایش نسبی دما در برخی از نواحی همچنان تمایل به کمتر از نرمال را نشان می دهد.

در برخی از نواحی همچون دامنه های زاگرس میانی مثل استان های چهارمحال و بختیاری، برخی از نقاط مرتفع غرب و جنوب غرب استان اصفهان، شمال و شرق فارس و همچنین ارتفاعات زاگرس جنوب شرقی در استان کرمان با توجه به الگوهای افزایش دما همچنان دماهای کمتر از نرمال را طی بازه زمانی منتهی به اواخر هفته جاری تجربه خواهند کرد.

 

با توجه به نقشه های میانگین ناهنجاری ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال در میابیم که بتدریج با گذر از اوایل هفته جاری و رسیدن به میانه و اواخر هفته جاری تغییراتی در الگوهای این تراز بر روی سرتاسر اوراسیا رخ می دهد که ماحصل آن افزایش دما در منطقه ما می گردد.

مهم ترین تغییراتی که در نقشه این بازه زمانی دیده می شود شکل گیری تدریجی یک الگوی بند آئی دو قطبی بر روی اروپا مرکزی می باشد که به موجب آن بتدریج بر روی حوضه شبه جزیره اسکاندینای افزایش میزان فشار و ارتفاع جو و بر روی شبه جزیره بالکان و حومه دریا سیاه کاهش فشار و ارتفاع  رخ خواهد داد.

بر هم کنش بین این دو قطب متضاد فشار و ارتفاع، یک ساختار بند آمده را ایجاد می نماید که واجد یک GAP بر سر راه جریانات معمول غربی بر روی معتدله اروپا خواهد بود. جریانات پاد ساعتگرد حول ناوه مستقر بر روی شبه جزیره بالکان تقویت کننده جریانات حاره جنوبی در بخش های جلوئی خود ست که با فرارفت هوای گرم و خشک در غرب منطقه خاورمیانه و همچنین پهنه فلات ایران می گردد. همچنین این شرایط با تقویت و افزایش میزان ارتفاع لایه میانی بر روی حومه دریا کاسپین همراه بوده و بر روی سرتاسر حد فاصل این دریا تا پهنه شرقی مدیترانه و شمال شرق آفریقا  با افزایش میزان ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال همراه می باشد. نتیجه آن می تواند چرخش ساعتگرد جریانات در مختصات دریا کاسپین بوده که به ماندگار نسبی جریانات شمال شرقی آسیا میانه به بخش های شرقی فلات ایران کمک می نماید. این می تواند یک دلیل زیر نرمال بودن دمای هوا برخی از نقاط نواحی شرقی ایران طی هفته جاری باشد.

طی این مدت، به موازات تغییراتی که در  لایه میانی جو روی می دهد، در تراز سطح دریا بتدریج زبانه های توده هوای پرفشار سطح دریا روند تضعیف خود را در پیش گرفته و جای خود را به زبانه های کمفشار می دهد. با کاهش فشار در لایه ی پایین جو و حاکم بودن جریانات شمال سو (جنوبی) در لایه های پائینی جو افزایش دما حادث می گردد. این وضعیت می تواند سطح دماها را در بخش های کرانه های جنوب غربی  برای نیمه دوم هفته جاری از حالت مطلق پاییزه خارج نمایند. بعنوان مثال در شکل بالا متئوگرام ایستگاه رشت به نمایش در آمده است. همانطور که دیده می شود روند افزایش دما منتهی به اواخر هفته با یک شیب نسبتایکنواختی مورد انتظار بوده و می تواند سطح دماهای بیشینه را در بعد از ظهر روزهای چهارشنبه و پنجشنبه مورخ 14 و 15 مهر 95  به مرز 27 درجه سلسیوس نزدیک سازد.