هشدار جدی: شاخص پرتو فرابنفش خورشیدی در شهرهای کشور به حد نهایی 11+ رسید !!!!

---

در حالی بلند ترین روز سال را سپری کردیم که این روزها در موقعیت حداکثر تابش خورشیدی در طول سال مواجه هستیم. در این ایام خورشید بر روی مدار راس السرطان به شکل کاملا عمود می تابد و پرتوهای خورشید در قوی ترین حالت بر روی نیمکره شمالی زمین  تابش دارند. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران که بر روی نوار جنب حاره نیمکره شمالی واقع گردیده ست، در طول سال تحت تاثیرات شدید پرتوهای فرابنفش خورشید واقع می باشد. 

عوامل متعددی در میران دریافت پرتوهای فرابنفش یک ناحیه موثرند که می توان به عواملی همچون: عرض جغرافیایی، میران ارتفاع از سطح دریا آزاد، میران پوشش ابر آسمان، ساعات شبانه روز و ... اشاره داشت. بنابر این می توان دریافت که ایران در موقعیت خاص به لحاظ دریافت اشعه فرابنفش واقع گردیده است و طی 6 ماهه اول سال (بهار و تابستان) شدیدترین تابش ها را دریافت می نماید.

با نگاهی به نقشه بیشینه شاخص U.V امروز 4 تیر 1395، می توان دریافت فلات ایران در بیشتر مناطق در محدوده تابش نهایت (Extreme) که با رنگ بنفش مشخص شده است واقع گردیده اند و تنها نوار باریک سواحل خزر، نوار کوچکی از شمال شرق و جلکه خوزستان دارای محدوده  تابش خیلی بالا (Very High) واقع می باشند. بنابر این در طول ایام گرم سال ایران تحت شدیدترین تابش های مضر خورشید واقع می باشد و هر فرد باید بر اساس نوع پوست و نژاد خود اقدامات محافظتی را در طول ساعات شبانه روز اجرایی نماید. 

مجموع پرتوهای فرابنفش که در طیف الکترومغناطیس نور خورشید وجود دارد دارای 4 باند اصلی می باشد:  UVA ،UVB ،UVC و .UV Vac که هر کدام از این باندها در محدوده طول موج مخصوصی واقع می شوند.

 باند Vac. UV بین طول موج 100 الی 200 نانومتر واقع می شود. باید توجه داشت طول موج های کمتر از 200 نانومتر به لطف قابلیت جذب وسیع هوا توسط مولکول های اکسیژن بلا اثر می شوند. باند UVC غالبا توسط لایه محافظتی اوزون و جو زمین جذب می شود. اما در جذب دو باند دیگر UVA و UVB قابلیت کامل را ندارد بنابر این 99 درصد تابش های فرابنفش توسط جو جذب شده و مقداری که به زمین می رسد مربوط به باند کمتر مضر UVA می باشد.  

 

بنابر این بیشترین آسیب های سلامتی مرهون باندهای UVA و UVB می باشد که نظیر انواع سرطان پوست، تخریب سلول های بافت چشم منتسب به آنها می باشد. بنابر این در سطح بین المللی سعی بر این گردید که طی گزارش روزانه آب و هوایی نواحی مختلف جهان اطلاع رسانی های مناسبی از میزان دریافت های تابش روزانه فرابنفش اتخاذ گردد. از این رو شاخصی بنام شاخص فرابنفش (UV Index) ابداع گردید. 

 دانشنامه آزاد ویکی‌پدیا: شاخص بنفش یک مقدار کمی است که شدت پرتو فرابنفش را در محل و منطقه بخصوصی نشان می‌دهد. این شاخص میزان تابش فرابنفش را در مقیاس ۱ تا ۱۱ + نشان می دهد. هر چه میزان این شاخص بیشتر شود، چشم و پوست در برابر آن آسیب بیشتری می‌بیند. میران این شاخص در زمان‌های مختلف روز تفاوت دارد، ولی در گزارش شاخص، تاکید بر حداکثر روزانه شاخص در ۴ ساعت پیرامون ظهر در محل مورد نظر است. برپایه استاندارد شاخص جهانی تابش فرابنفش خورشیدی، اگر این شاخص روی اعداد ۱ و ۲ باشد، بی‌خطر است. شاخص ۳، ۴ و ۵ نشان‌دهنده کم‌خطر بودن آن و شاخص ۶ و ۷ نشان‌دهنده خطر زیاد است. شاخص ۸، ۹ و ۱۰ بیانگر خطر بسیار زیاد و شاخص ۱۱ اعلام می‌کند که خطر بسیار شدید است. برهمین پایه نیاز است تا اقدام‌های حفاظتی مختلفی برای جلوگیری از آسیب دیدن در برابر پرتو فرابنفش خورشید انجام داد. اگر شاخص پرتو کمتر از دو باشد، حداکثر در ساعات میانی روز می‌توان از عینک آفتابی و کرم‌های ضدآفتاب استفاده کرد. در شاخص ۳ تا ۵ استفاده از عینک، کرم و کلاه ضروری است و هر کدام از وسایل باید شرایط خاص خود را داشته باشند. در شاخص‌های زیاد، خیلی زیاد و بیش از حد زیاد باید از عینک، کرم ضدآفتاب، کلاه و چتر استفاده شود. البته در تابش‌های بیش از حد زیاد (شاخص بزرگ‌تر از ۱۱) توصیه می‌شود که افراد تا حد امکان از خانه بیرون نروند، به‌ویژه از ساعت ۱۰ بامداد تا ۱۶ بعدازظهر. در صورت بیرون رفتن از خانه نیز باید مراقبت‌های بایسته را انجام دهند.

تفسیر سطوح مختلف شاخص پرتوهای فرابنفش و راهکارهای محافظتی در جدول بالا دستور العمل های محافظتی مرتبط با هر سطح از شاخص پرتوهای فرابنفش ارائه شده است که برای اطلاع رسانی به عموم مردم در مواجه با پرتوهای فرابنفش خورشیدی جهت  کاهش عوارض پرتوهای فرابنفش بسیار مفید می باشد. 

در پایان مطالعه فایل ذیل را که در مورد نحوه محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش خورشیدی با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه علوم پزشکی تهران می باشد توصیه می کنیم: