پیش بینی آب و هوای کشورطی نوامبر 2015 ( 10 آبان الی 10 آذر 94)

اواخر ماه اکتبر 2015 مصادف با هفته اول آبان 94، الگوهای مرطوب در سطح منطقه غالب شدند. بطوری که جریانات مرطوب از سوی دریای سرخ به سمت شمال شرق گسترش یافت. این شرایط مرهون الگوهای مناسب در سطح فرامنطقه ای در لایه های بالایی جو به صورت بندال پر ارتفاع بر روی اسکاندیناوی و حاکمه ناوه مورب آسیا موجب تقویت جریانات بر روی دریا مدیترانه گشت و نتیجه آن گسترش الگوی مرطوب در سطح کشور بخصوص در غرب و جنوب غرب ایران بود. 

الگوی یادشده قویاً مرتبط ست با برآیند کلی پارامترهای تاثیر گذار بر آب و هوای جهانی که در راس آنها وقوع فاز گرم شاخص انسو یعنی النینو قرار دارد. که با تاثیر خود بر الگوهای تراز میانی در سطح فرامنطقه ای و هم شرایط مناسب پهنه های آبی جنوبی نظیر اقیانوس هند و دریا عرب تواماً منجر به وقوع شرایط بسیار مرطوب در جنوب غرب ایران و رخداد سیلاب های مخرب شد.

حال به بررسی الگوهای آب و هوا طی 30 روز آینده (10 آبان الی 10 آذر 94) / نوامبر 2015 می پردازیم:

طی برهه 10 آبان الی 10 آذر 94 میزان بارش ها در غالب مناطق کشور متمایل به بالاتر از سطح نرمال را نشان می دهد که این فرانرمال دمایی بر روی جنوب غرب کشور عمدتا نواحی زاگرس مرکزی و همچنین نوار ساحلی خزر و مناطقی از شمال شرق کشور بارزتر می باشد، همچنین میزان متوسط دمای هوا در بیشتر نواحی کشور طی این مدت کمتر از حد نرمال پیش بینی می شود. که این شرایط منجر به افزایش زودهنگام و سریع تر پوشش برف در ارتفاعات شمال غرب، دامنه های البرز، شمال شرق و برخی نواحی زاگرس می گردد. احتمالا این خبر خوبی برای کوهنوردان حرفه ای در این موقع از سال محسوب می شود.

مدل CFS v2

در الگوی نقشه های این مدل، در سرتاسر ناحیه قطبی میزان ارتفاع تراز میانی کمتر از نرمال دیده می شود که بیانگر شرایط فاز مثبت نوسان AO می باشد این وضعیت با فاز مثبت نوسان اطلس شمالی NAO نیز همزمان گشته است که نتیجه آن قوی تر بودن مرکز فشار زیاد آزور بر روی اروپا می باشد. گسترش شمال سوی پشته پر ارتفاع آزور بر روی اروپا منجر به اختلال در جریانات معمول غربی در این منطقه می شود. گردش واچرخند مداوم مرکز پشته منجر به تداوم کاهش ارتفاع تراز میانی بر روی آسیا میانه _ خزر می شود. این مرکز کم ارتفاع در یک شرایط محصور بین پشته پرفشار آزور اروپا و ارتفاع بالای نواحی شرق آسیا قرار دارد. جریانات چرخندی وسیعی بر روی آسیای میانه ایجاد می نماید که با گسترش تراف آن بر روی منتهی الیه شرق مدیترانه ، دریای سرخ و شمال شرق آفریقا عامل اصلی ایجاد ناپایداری های منطقه در طی ماه نوامبر 2015 می باشد.  توی این ماه فاز مثبت نوسان دریای شمال _ شمال خزر (NCPI) منجر با کاهش ارتفاع تراز 500 بر روی شمال خزر و افزایش میزان ارتفاع تراز 500 روی دریای شمال در شرق بریتانیا با ایجاد پشته پر ارتفاع بر روی بالکان منجر به جریانات شمالسو (جنوبی) در این منطقه شده و الگوی مرطوب و سردی بر روی هوای ایران ایجاد می نماید.

موقعیت مناسب استقرار مرکز پر ارتفاع جنب حاره بر روی دریای عرب به جهت مچ شدن جریانات گرم و مرطوب جنوب غربی در جانب ضلع شمالی آن با جریانات سرد شمال غربی در جانب ضلع جنوبی مرکز کم ارتفاع شرایط همگرایی تراز بالا از دریای سرخ به سمت فلات ایران ایجاد می نماید که نتیجه آن استمرار الگوهای مرطوب می باشد.

 

در نقشه بارش، بیشتر مساحت کشور طی یکماه آینده شرایط مرطوبی ترسیم شده است. این شرایط مناسب بارشی بر روی دامنه های زاگرس جنوب غربی بر روی استان های چهار محال و بختیاری، کهکیلویه و بویر احمد، شمال غرب استان فارس، ارتفاعات شرقی استان خوزستان، غرب اصفهان و استان لرستان در بالاترین سطح فرانرمال بارشی قرار دارند. همچنین در نوار ساحلی خزر و بخش هایی از شمال شرق کشور نیز میزان فرانرمال بارشی در سطح بالایی دیده می شود.

در جنوب شرق کشور به دلیل حاکمیت ضلع بالایی پر ارتفاع جنب حاره میزان ریزش های یکماهه در سطح نرمال خود باقی می ماند. 

بر طبق نقشه های ناهنجاری دما هوا، میزان متوسط دمای هوای یکماه آینده بر روی نیمه شمالی _ غربی کشور گرایش به سردتر از نرمال را نشان می دهد. این سرمایش در برخی مناطق تا حدود 2 درجه سلسیوس دیده می شود. این در حالی ست که در پهنه جنوب شرقی کشور و زاگرس جنوبی میزان دمای متوسط ماه تمایل به بالاتر از حد نرمال را نشان می دهد. 

مدل ECMWF EPS

بر طبق نقشه های پیش یابی مجموع بارش 30 روزه مدل ECMWF EPS دو پیک اصلی و یک پیک فرعی در نقشه دیده می شود :

1- یکی از پیک های بارش یکماهه بر روی ارتفاعات زاگرس مرکزی واقع گردیده است؛ استان های خوزستان، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، غرب اصفهان و استان لرستان می باشد که مجموع بارش در این ناحیه در ارتفاعات به بیش از 280 میلی متر بالغ می گردد.

2- پیک دوم بر روی سواحل خزر؛ استان گیلان و غرب استان مازندران و ارتفاعات البرز در زون غربی می باشد که مجموع بارش در آن تا 250 میلی متر برآورد می شود.

3- پیک فرعی بر روی بخش هایی از شمال شرق کشور و امتداد دامنه های البرز و زاگرس واقع گردیده است.

دهه اول ماه نوامبر 2015

عمده بارش ها بر روی بخش شمالی _ غربی کشور می باشد که پیک اصلی آن در جنوب غرب کشور بر روی دامنه های زاگرس مرکزی واقع گردیده است. جریانات شمالی بر روی دریای خزر از یکسو شرایط مرطوب را برای سواحل خزر به ارمغان آورده است و از سوی الگوی مرطوب دریای سرخ شرایط مرطوبی را برای ساکنین جنوب غرب و غرب ایران به ارمغان آورده ست. گرچه اعتقاد بر این است این دو الگو بی ارتباط با یکدیگر نمی باشند.

از منظر دمایی میزان دمای هوای طی این برهه در بخش شمالی _ غربی ایران کمتر از نرمال پیش بینی می شود که این میزان برای نوار شمالی کشور در حد بالاتری قرار داشته اما در جنوب کشور برای  جنوب شرق کشور، زاگرس جنوبی  به سمت مناطق داخلی تر دمای هوا تمایل به بالاتر از سطح هنجار را نشان می دهد.

 دهه دوم ماه نوامبر 2015

بارش های در سطح کشور تداوم را نشان می دهند با این تفاوت که از سطح ناهنجاری نسبت به دهه اول کاهش را نشان می دهد. سطح میانگین دمای هوا دهه دوم در غالب مناطق کشور همچنان پایین تر از سطح نرمال را نشان می دهد. ناحیه سرمایش اصلی بر روی شمال شرق و همچنین جنوب غرب کشور واقع می گردد. دماها در جنوب شرق کشور گرایش به سمت فراتر از نرمال است.

در دهه سوم ماه نوامبر مجددا ناهنجاری بارشی به سطح کشور باز می گردد؛ نیمه شمالی و بخش هایی از جنوب غرب و جنوب کشور در مسیر اصلی بارش واقع می شوند. دمای سطح کشور همچنان در اغلب مناطق کشور پایین تر از میزان نرمال دیده می شود.

سال های آنالوگ

بر اساس شرایط پیوند از دور و اقلیمی متعددی طی نوامبر 2015،  سال های آنالوگ  1336، 1342، 1344، 1361، 1365، 1366، 1370، 1376، 1381، 1388 بدست آمد که در ذیل نقشه های پارامترهای مختلف از مرکز پیش بینی اقلیمی (CPC) ترسیم گردید ه است :