در واپسین روزهای مهر ماه، چشم اندازها ورود به یک دوره مرطوب را نوید می دهند...

---

الگوی شاخص MJO طی دو هفته آینده نشان دهنده استقرار منطقه فعال همرفت حاره ای بر روی آفریقا و اقیانوس هند غربی می باشد، بنابر این نوسان مادن - جولیان احتمالاً تا پایان دهه نخست آبانماه بر روی فاز های موثر 1 و 2 واقع خواهد بود. این فازها بر روی الگوی پشته پر ارتفاع/ پر فشار بر روی عرض های جغرافیایی بالا (غرب روسیه) حمایت می کند چرا که با القای رخداد فاز نسبی منفی NAO  تراف کم ارتفاع بر روی اطلس تقویت شده و در نتیجه پتانسیل وقوع بلاکینگ عرض جغرافیایی بالا طی این شرایط بر روی نواحی مرکزی اروپا تا غرب روسیه افزایش می یابد و این به معنای ماندگاری بیشتر شرایط آب و هوایی استقرار یافته توسط سامانه های آب و هوایی بر روی مناطق تحت تاثیر می باشد. 

با توجه به الگوی فازی 1 تا 2 نوسان MJO همراه با تمایل الگوی NAO/AO به مقادیر منفی شرایط برای ایجاد یک بلاکینگ بر روی حوزه مدیترانه شرقی طی دو هفته آینده مهیا می باشد. با افزایش میزان فشار / ارتفاع جو بر روی نواحی جنوبی اروپا ریزش جریانات موجب ایجاد الگوی گردش سیکلونی بر روی شرق مدیترانه می گردد. این الگوی سیکلونی با ظهور سامانه کم ارتفاع موجب ایجاد یک الگوی بلاکینگ دوقطبی بر روی شرق مدیترانه می گردد. 

با شکل گیری فعالیت سیکلونی بر روی منتهی الیه نیمه شرقی دریا مدیترانه، الگوی شیب فشاری جنوب غربی - شمال شرقی بر فراز منطقه ایجاد می گردد. امواج کوتاه ناشی از فعالیت سیکلونی یاد شده سوار بر این جریانات بر روی نواحی شمال غرب و بخصوص زاگرس در بخش های غربی کشور موجب بارانزائی می گردد. 

علت بارش‌های شدید ماه‌های اخیر چیست؟

---

علل بارش های شدید در ماه ها اخیر بر طبق دیدگاه  رئیس اندیشکده اقلیم و آمایش سرزمین:

رییس اندیشکده اقلیم و آمایش سرزمین ضمن اشاره به اینکه بارش‌های گسترده و شدید سال آبی اخیر متاثر از بر هم کنش چند پدیده جوی است، گفت: فعال‌تر شدن سامانه سودانی نسبت به سایر سامانه‌ها و انتقال رطوبت فراوان به این سامانه یکی از مهمترین عوامل بارش‌های شدید ماه‌های اخیر است.

1. فعال‌تر شدن سامانه سودانی نسبت به سایر سامانه‌ها و انتقال رطوبت فراوان به این سامانه
2. قرار گرفتن در انتهای سیکل خورشید و برقراری دوره آرامش فعالیت 
3.  فاز مثبت پدیده نوسان جنوبی _ النینو و در نتیجه افزایش تبخیر درون جو
4.  افزایش دمای سطح آب در اقیانوس‌ها و دریاهای گرم اطراف شبه جزیره عربستان و در نتیجه افزایش میزان رطوبت انتقالی به سامانه‌های انتقالی بر منطقه
5. جابجایی مناسب واچرخند عربستان (پرفشارجنب حاره) جابجایی شرق‌سو و انتقال رطوبت دریای گرم عمان و اقیانوس هند به سامانه سودانی و توام با آن فراهم شدن  زمینه ورود این سامانه به کشور
6. موقعیت مناسب سامانه های پرفشار/ پرارتفاع عرض مناطق معتدله سبب تقویت قابل توجه ناوه ها گردیده و با ایجاد پدیده مانع - بلاکینگ - سبب افزایش عمر سامانه ورودی و ماندگاری بالاتر سامانه بر روی کشور گردید.    

باران توام با طوفان تندری در راه خاورمیانه، احتمال سیلاب های ناگهانی در برخی از مناطق

---

در حالی که  طی روزهای اخیر فعالیت های شدید آب و هوایی در خاورمیانه خود را با سیلاب بزرگ ایران نمایان کرده بود، در حال حاضر، ناپایداری آب و هوایی در سوریه و اردن حاکم بوده که از طریق گردش سیکلونی سطوح پایین در راستای شرق - شمال شرقی حرکت خواهد کرد.

چندین پهنه آبی وجود دارد که سیستم را پشتیبانی می کنند که شامل دریای مازندران، مدیترانه و دریای سیاه می باشد.

به دلیل حرکت یک سیستم آب و هوایی بر فراز ایران ، بارندگی فراوانی در مناطق تحت تاثیر در پیش می باشد. هرمزگان، کرمان و خراسان جنوبی بیشترین تاثیر را خواهند داشت، اما مناطق اطراف آن نیز باید برای مواجه با آب و هوای بارانی آماده باشند.

ایران، عراق، عربستان سعودی، کویت، بحرین، امارات متحده عربی، قطر و عمان در 24 تا 48 ساعت آینده تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. انتظار می رود که فعالیت بارشی در سطح بالاتر با خطر سیلاب ناگهانی در برخی از بخش ها نیز همراه باشد.

علاوه بر این، ریزش باران طی روزهای 25 و 26 فروردین افزایش می یابد که به دلیل ماندگاری بیشتر سیستم (بلاکینگ)، ممکن است باعث وضعیت سیلاب احتمالی در ایران و عراق شود. بادهای مخرب به همراه سیلاب های ناگهانی و طوفان های تندری همچنین در کویت و عربستان سعودی محتمل است. انتظار می رود آب و هوا تنها پس از 27 فروردین آرام شود.

رویداد گسستگی ورتکس قطبی استراتوسفری و هجوم توده هوای سرد قطبی بر روی کشور طی هفته آینده

---

الگوهای آب و هوای نشان دهنده رخداد گُسستگی خفیفی بر روی ورتکس قطبی استراتوسفری طی هفته آینده می باشد و پس از آن ورتکس مجددا به حالت پایدار و منجسم باز می گردد، اما بعد چه اتفاقی می افتد؟ آخرین برونداد مدل GFS نشان می دهد مجددا یک رویداد دیگر گُستتجزئی ورتکس قطبی روی می دهد. این به احتمال زیاد به این معنی است که الگوی خفیف پیش بینی شده مذکور کوتاه مدت بوده و به طور متوالی رخ می دهد.

GFS پیش بینی می کند که بلاکینگ به همراه وقوع دماهای معتدل (گرم)  بر روی اروپا برای هفته ها با شکل گیری توده هوای پرفشار [الگوی گردش آنتی سیکلونی (پادساعتگرد)] نیروی کافی برای راندن هوای سرد سیبری به سمت جنوب را فراهم می آورد.

با توجه به نقشه های پیش یابی طی هفته پیشرو با گسست خفیف ورتکس قطبی و تشدید واچرخندی پرفشار اروپایی هوای سرد شمالی از سیبری روسیه به عرض های جنوبی تر کشیده خواهد شد، همزمان زبانه توده هوای پرفشار و بسیار سرد از عرض های قطبی به طرف جنوب جابجا می گردد. بتدریج طی نیمه دوم هفته پیشرو کشور تخت تاثیرات ناشی از هوای سرد توده هوای پرفشار قرار می گیرد. طی این مدت به دلیل وجود جریانات شمالی بر روی غرب خاورمیانه و گذر امواج غربی بطور متوالی ارسال موج های ناپایدار بر روی کشور و رخداد بارندگی ها بر روی بخش های غرب، مرکز و مناطقی از جنوب کشور خود نمایی خواهد کرد. طی نیمه دوم تا روز های پایانی با رخنه هوا سرد از عرض های بالاتر به روی کشور  با کاهش شدید و قابل توجه دما هوا، در بسیاری از مناطق هوای سرد زمستانی حاکم می گردد، این هوای سرد با توجه به وجود امواج ناپایدار در مناطقی از کشور بشکل اولین برف زودهنگام سال ظاهر می گردد. 

تحلیل تخصصی الگوی آب و هوایی طی هفته چهارم دی و هفته اول بهمن 96

---

الگوی تراز لایه میانی جو طی هفته چهارم دیماه بیانگر حاکمیت پرارتفاع مانع بر روی غرب روسیه می باشد که به صورت میانگین خطوط هم ارتفاع گسترش یافته بسوی قطب شمال می باشد. در دو سوی این منطقه پر ارتفاع، مراکز منطقه ناوه (کم ارتفاع) بروی آسیا و اروپای غربی _ مرکزی واقع خواهند بود. به موازت مرکز پر ارتفاع مانع بر روی غرب روسیه در منطقه خاورمیانه، قلمرو پر ارتفاع جنب حاره استقرار خواهد داشت که با افزایش میزان ارتفاع تراز لایه میانی جو تا 90+ متر در سراسر دریا سرخ، شبه جزیره عربستان و ایران مواجه بوده و در سایر مناطق تا 60+ متر ارتفاع لایه مذکر بالاتر از حد نرمال میانگین هفتگی در بلند مدت خواهد بود. 

بدین ترتیب با توجه به ساختار اشاره شده در مورد الگوی موج های بلند اوراسیاه، امواج کوتاه از جنوب عرض معتدله تا شمال کمربند جنب حاره به سوی شرق جابجا خواهند شد، عبور این امواج سبب می گردد، منطقه شمالغرب، شمال زاگرس، سواحل دریا خزر و نوار شمالی کشور تحت تاثیر این امواج طی هفته آخر دیماه از بارندگی برخوردار شده و نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار باعث خواهد شد، طی اواسط هفته پیشرو، پس از فرارفت هوای گرم جنوبیِ اوایل هفته، با افت متوسط دما هوا در سطح کشور مواجه شویم. 

به دلیل تسلط پشته پر ارتفاع جنب حاره و نوسان غربسو آن نسبت به شدت و موقعیت نرمال بلند مدت  بر روی منطقه و از جمله فلات ایران، بخش وسیعی از کشور از جمله مناطق نیمه جنوبی، جنوبغرب، مرکز و شرق کشور از بارش های سامانه های شمالی بی بهره خواهند بود و شرایط خشک همچنان تا واپسین روزهای دیماه 96 در این مناطق تداوم می یابد. 

در طی هفته اول بهن ماه 96، ساختار پرارتفاع مانع در عرض های شمالی واقع در غرب روسیه موازی با پشته پر ارتفاع جنب حاره به سمت مناطقی شرقی تر جابجا می گردد، با این اتفاق حدود جنوبی و شرقی منطقه امواج بلند ناوه فعال بر روی اروپا نیز به سمت مناطق شرقی منتقل می گردد، لذا خطوط هم ارتفاع تراز میانی بر روی شرق مدیترانه و خاورمیانه نسبت به هفته آخر دی ماه پائین سویی به سمت عرض های جنوبی تر را نشان می دهد، گرچه در منطقه خاورمیانه بطور میانگین لایه تراز میانی جو نسبت به نرمال بلند مدت تا حدود 60+ متر بالاتر از حد نرمال ست، اما به هر حال با شرقسویی مرکز پر ارتفاع جنب حاره و تمایل نسبی خطوط میانگین ارتفاع تراز میانی از حالت مداری هفته آخر دی ماه به راستای جنوب غربی هفته اول بهمن 96، می توان به این نکته اشاره کرد که احتمالاً کشور در برهه اوایل بهمن مامن عبور امواج کوتاهِ کم دامنه به مناطق داخلی و احتمالاً جنوبی نیز خواهد بود.

در الگوی تراز سطح دریا نیز زبانه های پرفشار عقب نشینی به سمت عرض های شمالی و شرقی ترِ روسیه را نشان خواهد داد و زبانه های توده هوای کمفشار در سطح منطقه با آنومالی نرمال تا 1- هکتوپاسکال کمتر از نرمال گسترش می یابد.