انیمیشن سه بعدی حفره‌ای غول پیکر در ازون را نشان میدهد.

دانشمندان سرویس نظارت بر جوی کوپرنیک اتحادیه اروپا روز پنجشنبه گفتند حفره ازون که هر ساله بر فراز قطب‌جنوب ایجاد میشود، بزرگتر از این قاره شده است. بطور معمول تخلیه ازون و شکلگیری حفره بر فراز قطب جنوب در بهار نیمکره جنوبی طی ماه اوت تا اکتبر صورت میگیرد. به گفته کوپرنیک، معمولاً بین اواسط سپتامبر و اواسط اکتبر به بزرگترین اندازه خود میرسد.

پس از رشد "قابل ملاحظه" در هفته گذشته، این حفره در حال حاضر از ۷۵٪ حفره‌های ازون سالهای گذشته در دوره زمانی مشابه از سال ۱۹۷۹ بزرگتر و بیش از مساحت قاره قطب جنوب است.

وینسنت هنری پوچ رئیس کوپرنیک، در بیانیه ای گفت: "امسال، حفره ازون همانطور که انتظار میرفت در آغاز فصل ایجاد شد. اکنون پیش‌بینی‌های ما نشان میدهد که حفره ازون امسال به میزان بزرگتر از حد معمول تبدیل شود." به گفته کوپرنیک، حفره ازون طی سال گذشته نیز در ماه سپتامبر به طور غیرمعمول آغاز شد، اما سپس به "یکی از طولانی‌ترین حفره‌های ازون در  مشاهدات ما تبدیل شد."

لایه ازون که بین ۱۴/۵ تا ۳۵/۵ کیلومتری بالاتر از سطح زمین قرار دارد، از این سیاره در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت میکند. این حفره در نیمکره جنوبی به طور معمول در اثر مواد شیمیایی مانند انتشار کلر و برم به استراتوسفر ایجاد میشود و در زمستان قطب جنوب واکنشهای کاتالیزوری ایجاد میکند.

 بخشی از دلایل ایجاد حفره ازون مربوط به تاوه قطبی قطب‌جنوب (توده‌ای از هوای سرد در حال چرخش به دور زمین) است. هنگامی که دما برفراز استراتوسفر در اواخر بهار شروع به افزایش میکند، تخریب ازون کُند، تاوه قطبی ضعیف و در نهایت تاوه تجزیه میشود و تا ماه دسامبر، سطح ازون معمولاً به حالت عادی برمیگردد.

به گفته کوپرنیک و ناسا، این امر به انزوای هوای ایجاد شده توسط تاوه قطبی که در زمستان قطب‌جنوب ایجاد میشود، پایان میدهد که مواد شیمیایی همچون کلر و برم را قادر میساخت تا لایه ازون را تخلیه کنند. سطح ازون معمولاً تا ماه دسامبر به سطح طبیعی باز میگردد.

کوپرنیک با استفاده از مدل‌سازی کامپیوتری و مشاهدات ماهواره‌ای لایه ازون را زیر نظر دارد و اگرچه لایه ازون علائم بهبودی را نشان میدهد، اما کوپرنیک میگوید تا دهه ۲۰۶۰ یا ۲۰۷۰ به طور کامل بهبود نمی‌یابد. این به این دلیل است که دیدن اثرات حذف تدریجی کلروفلوروکربنها (CFC) که لایه ازون را تخریب میکند، زمان بر است. طبق اعلام آژانس حفاظت از محیط زیست، ممنوعیت استفاده مواد شیمیایی برای اولین بار توسط پروتکل مونترال تنظیم و در سال ۱۹۸۷ امضا شد. مطالعه ای که ماه گذشته در مجله نیچر منتشر شد، نشان داد که اگر CFC‌ها توسط پروتکل ممنوع نمی‌شد، جهان می بایست در مسیر افزایش ۲/۵ درجه ای  و فروپاشی لایه ازون قرار میگرفت.

آلن کیم و اشلی استریکلند از CNN در تهیه این گزارش مشارکت داشتند. ترجمه: مهرداد شهبازی