پیش بینی فصل زمستان 1398 – آپدیت دوم: نقش کلیدی فاز مثبت قوی شاخص IOD و الگوی خنثی تا النینو ضعیف ENSO در زمستان پیشرو

---

نوسان IOD بر روی الگوی جو اقیانوس هند و استرالیا تاثیر گذاشته و بدین سان نه تنها بر روی الگوهای آب و هوایی حاره بلکه در مناطق دورتر از محدوده فراحاره همچون ایران نیز موثر است.

سازمان هواشناسی استرالیا (BOM) طرحِ مدلی از IOD را نشان داد: در این طرح که فاز مثبت (گرم) شاخص IOD نمایش داده شده است، بر روی غرب اقیانوس هند در آب های شرقی آفریقا تجمع آب های با دما گرمتر از نرمال، در نتیجه ایجاد فشار کم بر روی جو و صعود دینامیکی هوا را خواهیم داشت. جریانات برگشتی در لایه فوقانی جو بصورت شرقسو بر روی حوالی مجمع الجزایر واقع در شرق اقیانوس هند به دلیل جوِ پرفشار نزول دینامیک می یابد که از انعکاس حضور آب های سردتر بر روی این نواحی می باشد. بدین ترتیب گردش جوی بین اقیانوس هند و جو تحت چرخه واکر اقیانوس هند برقرار می گردد. 

 

خروجی مدل BOM، الگوی فازی شاخص IOD را طی ماه های آینده در فصل پاییز و زمستان به نمایش گذاشته است. در این نمودار نوسان IOD با مقادیر مثبت قوی آغاز شده و طی فصل زمستان پیش رو به سمت مقادیر خنثی متمایل خواهد شد. از اینرو ما در طی فصل سرد سال آبی جاری با ساز و کارهای مثبت شاخص IOD سر و کار خواهیم داشت. این وضعیت بخصوص از آنجایی که کشور ما در مجاورت به بزرگترین پهنه آبی منطقه (اقیانوس هند) می باشد، بسیار حائز اهمیت بوده و باید در پیش یابی های آتی در خصوص الگوهای جوی مد نظر قرار گیرد. 

در واپسین روزهای مهر ماه، چشم اندازها ورود به یک دوره مرطوب را نوید می دهند...

---

الگوی شاخص MJO طی دو هفته آینده نشان دهنده استقرار منطقه فعال همرفت حاره ای بر روی آفریقا و اقیانوس هند غربی می باشد، بنابر این نوسان مادن - جولیان احتمالاً تا پایان دهه نخست آبانماه بر روی فاز های موثر 1 و 2 واقع خواهد بود. این فازها بر روی الگوی پشته پر ارتفاع/ پر فشار بر روی عرض های جغرافیایی بالا (غرب روسیه) حمایت می کند چرا که با القای رخداد فاز نسبی منفی NAO  تراف کم ارتفاع بر روی اطلس تقویت شده و در نتیجه پتانسیل وقوع بلاکینگ عرض جغرافیایی بالا طی این شرایط بر روی نواحی مرکزی اروپا تا غرب روسیه افزایش می یابد و این به معنای ماندگاری بیشتر شرایط آب و هوایی استقرار یافته توسط سامانه های آب و هوایی بر روی مناطق تحت تاثیر می باشد. 

با توجه به الگوی فازی 1 تا 2 نوسان MJO همراه با تمایل الگوی NAO/AO به مقادیر منفی شرایط برای ایجاد یک بلاکینگ بر روی حوزه مدیترانه شرقی طی دو هفته آینده مهیا می باشد. با افزایش میزان فشار / ارتفاع جو بر روی نواحی جنوبی اروپا ریزش جریانات موجب ایجاد الگوی گردش سیکلونی بر روی شرق مدیترانه می گردد. این الگوی سیکلونی با ظهور سامانه کم ارتفاع موجب ایجاد یک الگوی بلاکینگ دوقطبی بر روی شرق مدیترانه می گردد. 

با شکل گیری فعالیت سیکلونی بر روی منتهی الیه نیمه شرقی دریا مدیترانه، الگوی شیب فشاری جنوب غربی - شمال شرقی بر فراز منطقه ایجاد می گردد. امواج کوتاه ناشی از فعالیت سیکلونی یاد شده سوار بر این جریانات بر روی نواحی شمال غرب و بخصوص زاگرس در بخش های غربی کشور موجب بارانزائی می گردد. 

پیش بینی فصل بارش آینده ایران (نیمه آبان تا نیمه اردیبهشت 1399)

---

این یادداشت مروری دارد بر جمع بستی از پیش بینی های اقلیمی در باره فصل آتی بارش (از نیمه آبان تا نیمه اردیبهشت) در ایران؛ می توان امیدوار بود که یک فصل بارش نرمال در انتظار ایران است. به ترسالی پارسال نخواهد بود، اما قطعا بسیار بیشتر از متوسط دو سال پیش و همچنین متوسط ده سال اخیر خواهد بارید. خبر خوب به خصوص برای زیستگاه های طبیعی که شاید این بارانها باعث شود نفس تازه کنند.

پاییز زودرس اما به زمستانی پرباران ختم نخواهد شد. زمستان کم باران تر از پاییز خواهد بود.

الگوی بیهنجاری رواناب های حاصل از بارندگی 

اگر چه سه مآخذ معتبر پیش‌بینی اقلیمی WMO و EC.EUROPE و ECMWF مبنای این مطلب قرار گرفته اند، اما همچنانکه گفته می شود پیش‌بینی‌های بلندمدت اقلیمی برای تحلیل های کلی بیشتر کاربرد دارند و برای محاسبات دقیق در بازه های مشخص زمانی بعید است قابل اعتماد باشند. 

چشم انداز فصل پاییز/ پاییز و زاگرس مرتفع

• از بارش آبان شروع می کنیم. "زاگرس مرتفع". این نام را به خاطر داشته باشید: "زاگرس مرتفع". انگار قرار است عمده خبرها از آنجا بیاید. کمابیش سراسر ایران باران خواهد داشت در آبان. اما بیشترین و سنگین ترین بارشها در زاگرس مرکزی و هم چنین یک چهارم جنوب غرب ایران رخ خواهد داد. 
• بارشها در آذر هم ادامه دارد. اما هسته سنگین بارشها از زاگرس مرکزی کمی بالاتر رفته و به زاگرس شمالی نزدیک می شود. احتمالا آذر ماهی سرد و برفی در انتظار کردستان و همدان و استان های مرکزی و قزوین و زنجان است. 

پیش بینی فصلی آب و هوا کشور طی زمستان 1398 – آپدیت اول

---

با فرارسید پاییز، فصل پیش بینی زمستان آغاز شد. ما اغلب از پیش بینی های فصلی ماه مهر به عنوان "چشم انداز اولیه" یاد می کنیم، زیرا پیش بینی های فصلی طی دوره زمانی 3-5 ماهه پیگیری می شوند. این به معنای ضریب اطمینان پایین این پیش بینی  هاست، اما این پیش بینی های اولیه روندها و تحولات اساسی را نشان می دهند.

قبل از اینکه به آینده نگاه کنیم، یک نکته بسیار مهم که باید در نظر داشت این است که پیش بینی های فصلی راهنمایی است که تنها برای مناطق وسیعی نسبت به میانگین زمانی دوره بلند مدت مورد استفاده قرار می گیرند. این پیش بینی ها برای برآورد میزان انحراف روندها از حد هنجار (گرمتر، سردتر، فشار کمتر، فشار بالاتر و ...) در مقیاس قاره ای یا جهانی استفاده و به طور متوسط طی 30-90 روز (یا بیشتر) انجام می شود. ماهیت پیش بینی های فصلی، کلی ست. به عنوان مثال، محاسبه اینکه اگر در کل ژانویه (یا هر ماه دیگر)، متوسط فشار هوا بر فراز اقیانوس اطلس یا اقیانوس آرام شمالی (یا هر منطقه دیگر) بالاتر یا پایین تر از بلند مدت ( معمولاً 30 ساله) باشد. یا اگر شانس تشکیل فرابار (پرفشار) قوی در فوریه بر فراز سیبری 30٪ یا 60٪ است، چگونه این درصد با گذشت زمان در حال تغییر است (احتمال کمتر یا زیاد). با دانستن این مطالب، می توانیم این بیان قدیمی را که " اگر ما حتی 3 روز پیش را نمی توانیم پیش بینی کنیم، چرا ما زمان را برای پیش بینی 3 ماهه پیشرو هدر می دهیم؟" درک کنیم. از آنجا که پیش بینی های بلند مدت چیزی کاملاً متفاوت از پیش بینی هوا است که هر شب از تلویزیون تماشا می کنیم. یک پیش بینی دمای هوا منطقه شما طی ساعات مختلف، برای 2 یا 3 روز دیگر است، در حالی که دیگری پیش بینی می کند که فشار هوا بر روی اقیانوس اطلس طی ژانویه و فوریه در مقایسه با میانگین 30 ساله بیشتر است یا کمتر. مثل مقایسه پرتقال با موز است. هر دو میوه هستند، اما روی درختان کاملاً متفاوت رشد می کنند و طعم دیگری می دهند. 

پیش بینی 5 روزه دما و بارش کشور + تحلیل الگوی های آب و هوایی

---

نقشه های هواشناسی نشان می دهد که بسمت روزهای انتهایی هفته و آغاز هفته آتی، با تقویت توده هوای پرارتفاع جو بر روی شمال اطلس گسترش فرود کم ارتفاع را بر روی اروپای مرکزی خواهیم داشت که این توده هوای کم ارتفاع خنک موجب تشدید پرارتفاع جو بر روی آسیا خواهد شد و بدین ترتیب سرتاسر جنوب غرب تا مرکز آسیا تحت حاکمیت پرارتفاع جو واقع خواهد شد، در نتیجه جریانات جو بر روی منطقه بسته تر شده و سرانجام یک توده هوای کم ارتفاع محصور مانده از جریانات اصلی بر روی ازبکستان استقرار می یابد. این توده هوای کم ارتفاع بسته با الگوی جریانات شمال غربی - جنوب شرقی بر روی ایران موجب نفوذ هوای خنک بر روی بخش های شمالی و شرقی کشور می گردد. 

همچنانکه این هوای خنک طی نیمه دوم هفته جاری تا روزهای آغازین هفته آتی بر روی نیمه شرقی و سپس بخش های جنوبی کشور گسترش می یابد، هوای گرم بر روی بخش های غربی و شمالی بویژه بر روی نوار ساحلی شمال کشور حاکمیت می یابد.

الگوی نقشه های پیش یابی دما هوا نشان می دهد که طی روزهای آینده منتهی به اوایل هفته پیشرو استقرا هوای خنکتر از نرمال بر روی باند شرقی - جنوبی و هوای گرمتر از نرمال بر روی بخش های غربی - شمالی غالب خواهد شد. این افت دما برای نواحی از سیستان و بلوچستان به 5 درجه نیز بالغ می گردد.