بر اساس نقشه های پیش یابی و آینده نگری، آب و هوای کشور طی هفته چهارم آبان ماه 95 تحت سلطه پر ارتفاع جنب حاره واقع خواهد بود که پیامد آن افزایش ساعات آفتابی، کاهش بارندگی ها و متوسط دمای هوا فرانرمال در بیشتر بخش های کشور خواهد شد. در طی این مدت با عبور امواج ناپایدار از فراز نوار شمالی کشور وقوع بارندگی بر روی بخش هایی از شمال غرب و نوار ساحلی خزر پیش بینی می شود.
بیشترین میزان کاهش بارش ها در مقایسه با مقادیر نرمال های بلند مدت در طی هفته چهارم آبانماه 95 از آن استان های واقع در دامنه های زاگرس مرکزی و جنوب غرب کشور خواهد بودو رتبه های بعدی از آن نواحی از البرز مرکزی و شمال شرق کشور می باشد. با توجه به تسلط پر ارتفاع جنب حاره بر فراز کشور، افزایش ساعات آفتابی و نوع آرایش الگوهای جوی با فراتر هوای جنوبی، معدل دمای هوا طی 7 روزه هفته چهارم آبانماه 95 نسبت به مقادیر بلند مدت فراتر بوده که بیشترین میزان گرمایش نابهنجار دمای هوا واقع در استان های غربی، مرکزی و دامنه های البرز میانی خواهد بود.
در طی روزهای واپسین آبانماه و طی هفته اول آذر 95 بطور کل کشور تحت حاکمیت پر ارتفاع لایه 500 هکتوپاسکال خواهد بود. گرچه از میزان شدت آن کاسته می گردد اما همچنان سطح وسیعی از فلات مرکزی، جنوبی و شرقی کشور از رژیم آب و هوایی با بارش کم مواجه خواهند بود. با عبور هوای خنک عرض های شمالی بارش هایی بر روی نوار ساحلی خزر رخ داده و همچنین با فراهم شدن نسبی شرایط لایه های میانی جو (به صورت موجهای کوتاه) و تقویت زبانه های توده هوای کمفشار بر روی دریا سرخ و مدیترانه انتظار می رود خط بارشی بر روی دریا سرخ به سمت شمال غرب و بخش های غربی کشور شکل بگیرد. این وضعیت موجب می گردد که با حرکت به سمت اواخر دهه اول آذر ماه 95 نابهنجاری منفی بارش در بخش های غربی کشور کاسته شده و به محدوده هنجارهای بلند مدت نزدیک شود.
در طی روزهای واسپین آبانماه و طی هفته اول آذر 95 معدل دمای هوای 7 روزه در بیشتر نواحی کشور فراتر از حد نرمال های بلند مدت می باشد و تنها با عبور جبهه موج های گذرای شمالی هوای خنک بر روی بیشتر نوار شمالی و سواحل دریا خزر، موجب کاسته شدن از این فرانرمال دمایی خواهد شد.
بررسی نقشه های پیش یابی و آینده نگری نشان می دهند، کشور طی هفته های سوم و چهارم آبان 95 (14 روز آینده) تحت حاکمیت پر ارتفاع تراز میانی جو واقع خواهد بود که این شرایط با افزایش ساعات آفتابی و پایداری جو در بخش های مرکزی، شرقی و نیمه جنوبی کشور همراه بوده و ارمغان آن تداوم و استمرار آب و هوای خشک در این نواحی خواهد بود. بنظر می رسد که این شرایط با عبور موج های تراز میانی جو و فراهم آمدن نسبی شرایط منجر به وقوع ناپایداری های منجر به بارش های رگباری و پراکنده در بخش جنوب غرب، نواحی از غرب، دامنه های البرز و نوار شمالی کشور طی هفته سوم آبانماه خواهد شد.
از اواخر هفته سوم آبانماه با تعمیق تراف یک ناوه عمیق بر روی منطقه اروپا و گسترش آن به سمت عرض های جنوبی منجر به تشدید پر ارتفاع در سطح منطقه و ایران از سمت بخش های غربی خواهد شد، این پشته القائی طی غالب برهه هفته چهارم آبانماه 95 در سطح منطقه و ایران تسلط یافته که منجر به بالا رفتن متوسط دما هوا و تداوم شرایط خشکی بر روی نیمه جنوبی، مرکز و بخش هایی از جنوب غرب و غرب کشور خواهد شد.
از نظر دمایی بطور کل الگوهای دما هوا در سطح کشور متاثر از شرایط تراز میانی و سطح زمین نشان دهنده فراتر از نرمال بودن آن خواهد بود. این فرانرمال دمایی طی نیمه اول هفته سوم آبانماه 95 با عبور امواج ناپایدار ناشی از موج تراز میانی از جنوب غرب و بخش های شمالی کشور منجر به کاهش نسبی و موقتی دمای هوا بخصوص در نواحی که در آنها بارش رخ می دهند، خواهد شد. بتدریج از اواسط این هفته، روند افزایش دمای هوا از سمت غرب کشور آغاز شده و با کشیدگی خطوط هم ارتفاع و نفوذ زبانه های پرفشار در بخش های شرقی چربش به سمت دماهای کمتر از نرمال پیش بینی می شود. بتدریج با تشدید پر ارتفاع جنب حاره از اواخر هفته سوم و طی هفته چهارم آبانماه 95 بر میزان دماها در غالب نواحی کشور افزوده خواهد شد. این افزایش دما در نوارشمالی کشور بسیار ملموس خواهد بود و بتدریج این افزایش دمای هوا بر روی نواحی شرقی کشور نیز تسلط خواهد یافت.
به نظر می رسد از اواخر هفته چهارم آبانماه 95 با ورود یک سامانه ناپایدار مجددا روند کاهش دما و بروز ناپایداری ها از سمت شمال غرب و بخش های شمالی کشور آغاز گردد.
بررسی آخرین خروجی مدل های آب و هوایی بیانگر آن می باشد که طی بازده زمانی یکماهه آینده منتهی به 10 آذر 95، تقویت نسبی سلول پر ارتفاع جنب حاره در سطح منطقه می باشد که بصورت بی هنجاری مثبت ارتفاع تراز فشار 500 هکتوپاسکال درسراسر منطقه جنوب غرب آسیا بروز می نماید. همانطور که در نقشه های مرتبط با نابهنجاری ماهیانه ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال دیده می شود، بطور میانگین طی 30 روز آینده بر روی بخش وسیعی از سطح کشور، آسیا میانه و دریا مدیترانه با بیهنجاری مثبت ارتفاع تراز میانی مواجه خواهیم بود که می تواند باعث کاهش فراوانی عبور توده های آب و هوای کم ارتفاع مهاجر از سطح منطقه و در نتیجه پتانسیل ایجاد کاهش بارش طی 30 روز آینده منتهی به 10 آذر 95 باشد.
در الگوهای مرتبط با میانگین 30 روز آینده مرکز یک کم ارتفاع بسیار عمیق بر روی اروپای مرکزی - شرقی معرف فعالیت ناوه عمیقی می باشد که تا نواحی دریا سیاه گسترش خواهد داشت. حاکمیت این ناوه فعال با حرکت پادساعتگرد متناوب خود موجب تشدید پشته القایی بر روی بخش هایی از دریا خزر، شرق دریا مدیترانه و ایران می گردد که بسبب عبور متناوب زبانه های کمفشار سطح دریا همراه با افزایش ارتفاع لایه تراز میانی، موجب افزایش متوسط دمای هوا در این مناطق همراه خواهد شد.
موج های کوتاه حاصل از مرکز فعالیت یاد شده موجب نرمال و بالاتر از نرمال ماندن سطح بارش ها در نواحی از بخش های شمال غربی ایران خواهد گردید.
میانگین اسمبل 1/4 روزه Z500 پیش یابی منتهی به 10 آذر 95 | میانگین اسمبل ده روزه Z500 پیش یابی منتهی به 10 آذر 95 |
واکاوی الگوهای پیوند از دور
میانگین دمای پهنه های آبی همسایه (پنج دریا) در ماه سپتامبر 2016 حدود 26.3 درجه سلسیوس بوده که نسبت به نرمال 0.9 درجه گرم تر و نسبت به سال گذشته 0.9 درجه سردتر بود. میانگین دمای شمال اقیانوس هند طی مدت یاد شده 27.3 درجه سلسیوس بوده که نسبت به نرمال 0.2 درجه گرم تر و نسبت به سال گذشته 0.9 درجه سردتر بوده است. نمایه شیو دمای سطحی آب بین دو سوی اقیانوس هند گرمسیری (IOD) در این ماه نیز منفی بوده و به 0.97- رسیده است (سال گذشته 0.9+ درجه). میانگین دمای پهنه گسترده اقیانوس آرام گرمسیری (25.0)، 0.1 درجه نسبت به نرمال و 2.3 درجه نسبت به دوره مشابه سال گذشته، سردتر بوده که نشاندهنده فاز خنثی تا لانینای ضعیف می باشد (0.1- درجه سردتر از ماه گذشته). برونداد مدل های مراکز هواشناسی ملی و جهانی، نشان دهنده ادامه شرایط خنثی تا لانینای ضعیف در فصل پاییز می باشد سایر رکوردهای مهم: گرمترین اقیانوس آرام شمال شرقی، بالاترین شاخص اطلس شرقی (EA)، بیشترین ماندگاری فاز مثبت نوسان شبه دوسالانه (QBO)، (همه رکوردها در 65 سال گذشته).
پیش بینی نوسان بارش/ دمای میانگین فصلی ایران
پیش بینی می شود بارش میانگین کشور در ادامه پاییز (آبان+آذر) بویژه در نیمه جنوب غربی کشور کمتر از نرمال و سال گذشته و در نوار شمالی کشور نزدیک نرمال باشد. از پایان فصل پاییز و طی فصل زمستان - بویژه از میانه دی تا اوایل اسفند و در حوضه زاگرس بزرگ و نواحی جنوبی کشور - بهبود شرایط بارش پیش بینی می شود. بارش انباشتی سال آبی آینده (48 ایستگاه و تا تیر)، حدود 240 تا 300 م م برآورد می گردد که 10 تا 20 درصد کمتر از نرمال خواهد بود.