تحلیل وضعیت الگوی آب و هوایی (بارش و دما) شهریور 1396

---

الگوهای مرتبط با متوسط فشار سطح دریا (MSLP) و ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال (Z500) بر روی اوراسیا بیانگر بی هنجاری مثبت ارتفاع و فشار بر روی غرب آسیا و عرض های واقع در شمال دریا کاسپین می باشد، که این پرفشار یک بلاک مانع در این منطقه محسوب می گردد، استمرار آن بر روی این منطقه ضمن تداوم جریانات جنوبسو (شمالی) تراز لایه میانی و شارژ سرد در تراز سطح دریا بر روی آسیا میانه و نیمه شرقی ایران موجب همپیوندی پشته پر ارتفاع عرض های شمالی با پر ارتفاع فعال جنب حاره بر روی خاورمیانه در بخش های غربی آن شده لذا الگوهای نزولی دینامیک و گرمایش آدیاباتیک در غرب خاورمیانه و نیمه غربی ایران تداوم را نشان می دهد. از اوایل دهه دوم شریور ماه 96 با عبور امواج تراز میانی از عرض های شمال غربی اروپا و همگرایی آن با جریانات غربی شرایط برای کاهش ضخامت جو، روند کاهش دما هوا در بخش های غربی منطقه و زون غربی ایران فراهم شده و به موازات آن الگوهای بارش نرمال و فراتر از نرمال بر روی کرانه های دریا کاسپین فراهم می آید. این شرایط تا اوایل دهه سوم شهریور تداوم خواهد داشت.

با توجه به بررسی نقشه های هواشناسی، به نظر می رسد طی شهریور ماه 96 میزان بارندگی ها بر روی کل پهنه فلات ایران مطابق با نرمال بلند مدت واقع می باشد. بر روی سواحل دریا خزر و مناطق شمالی آذربایجان ها در شمال غرب کشور مقادیر بارش ها گرایش به کمتر از نرمال را خواهد داشت. از نیمه شهریور 96 با فعالیت موج های ناپایدار ناوه  مستقر در شمال اقیانوس اطلس و همگرایی با جریانات غربی، ضمن کاهش میزان ارتفاع بر روی عرض های شمالی منطقه خاورمیانه و دریا کاسپین شرایط برای رخداد بارش ها مهیا خواهد شد. متوسط دما هوا طی شهریور ماه 96 بر روی شمال غرب تا 1.5 + درجه، سایر بخش های غربی کشور تا 1+ درجه سلسیوس، بر روی نوار ساحلی خزر بین 0.5+ تا 1+ درجه سلسیوس فراتر از نرمال بلند مدت پیش بینی می شود. بر روی پهنه مرکزی کشور عمدتا انحراف متوسط دما شهریور ماه 96 نزدیک به نرمال بلند مدت می باشد، بر روی نیمه شرق و شمال شرق کشور متوسط دما هوا شهریور ماه نرمال با گرایش به کمتر از نرمال های بلند مدت پیش بینی می شود. بر روی دامنه های جنوب شرقی زاگرس، خراسان جنوبی، شمال سیستان و بلوچستان، کرمان و یزد تا 1- درجه سلسیوس متوسط دما شهریور ماه 96 کمتر از نرمال بلند مدت پیش بینی می شود.

عمده مجموع بارش های کشور طی شهریور ماه 96 بر روی نوار شمالی برای بخش هایی از شمال غرب کشور شامل: استان های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل، نوار ساحلی خزر استان های گیلان، مازندران، گلستان و ارتفاعات البرز شمالی و مرکزی خواهد بود. هسته بارندگی ها بر روی استان مازندران بین 150 الی 165 میلی متر در 30 روز پیش بینی می شود. بر روی نواحی از زاگرس میانی در جنوب غرب و همینطور ارتفاعات در هرمزگان و سیستان و بلوچستان امکان وقوع بارش های ناشی از همرفت های تابستانه در طی شهریور 96 وجود خواهد داشت.

همانطور که از مدل های دمایی در بالا می توان دریافت، بر روی پهنه شرق و مرکزی کشور وقوع دماهای نرمال و کمتر از نرمال از فراوانی بالائی برخوردار می باشد، این در حالی ست که بر روی شمال غرب، بخش غربی و نوار ساحلی خزر الگوهای گرمایش نسبت به نرمال بلند مدت غالبیت خواهد داشت.

هشدار مهم: راند آخر، مونسون هند قوی تر می شود!

---

نکات این بخش:

• تقویت بادهای جنوب غربی جت سومالی بر روی اقیانوس هند شمالی و افزایش گسیل رطوبت به ناحیه موسمی شبه قاره.
• فاز شماره 4 تا 5 شاخص MJO در ماه سپتامبر در برگیرنده منطقه واگرایی تراز 200 هکتوپاسکال جنوب شرق آسیا که بیشتر نواحی آسیا و کل شبه قاره هند را در بر گرفته، با بی هنجاری منفی پتانسیل سرعت تراز 200 هکتوپاسکال در این مناطق همراه می باشد.
• کمفشار فصلی در سطح منطقه گرایش به قوی تر از نرمال بلند مدت را نشان می دهد.مرکز پرفشار آزور و زبانه های شرقی آن بر روی دریا مدیترانه نرمال تا 1+ هکتوپاسکال قوی تر از نرمال می باشد، شاخص NAO طی ماه سپتامبر گرایش به مقادیر مثبت را نشان می دهد این فاز در تقویت فعالیت توده هوای موسمی هند نقش مثبتی را ایفا می نماید.
• آنومالی SST ماه سپتامبر 2017، بر روی سرتاسر شرق تا مرکز حاره اقیانوس آرام بین 0.5- تا 1- درجه در نواحی معدودی تا 1.5- درجه سلسیوس، بر روی پهنه اقیانوس هند، میانگین SST نرمال تا 0.5+ درجه سلسیوس فراتر از نرمال بوده که در نواحی از آب های دریا عرب و شمال اقیانوس هند غربی تا 1+ درجه سلسیوس افزایش می یابد. میزان بی هنجاری میانگین SST در ناحیه نینو 3.4 طی ماه سپتامبر 2017 شرایط فاز خنثی - سرد ضعیف و وضعیت شاخص IOD نیز بیانگر فاز خنثی با گرایش ضعیف به مقادیر مثبت را طی ماه سپتامبر 2017 نشان می دهد. هر دو وضعیت شاخص در جهت تقویت موسمی شبه قاره طی ماه سپتامبر 2017 نقش مثبت دارند.
• تابع جریان تراز 200 هکتوپاسکال بیانگر تقویت واچرخندی پرفشار فلات تبت طی ماه سپتامبر بوده؛ بر روی سرتاسر جنوب غرب  و جنوب آسیا میزان بی هنجاری تابع جریان تراز 200 هکتوپاسکال مقادیر مثبت را نشان می دهد، این مقادیر مثبت به منزله تقویت الگوی بی هنجاری واچرخندی تراز فوقانی و بالاسویی بی هنجار روباد جنب حاره آسیا نسبت به موقعیت نرمال آن طی ماه سپتامبر 2017 می باشد. الگوی واچرخندی قوی فلات تبت (یک واچرخند در لایه های فوقانی جو) بعنوان سیستم تهویه توده هوای موسمی شبه قاره نشان دهنده قوی تر از نرمال بوده فعالیت موسمی طی سپتامبر 2017 را نشان می دهد. 
• هر دو مدل JMA و CFS_v2 بیانگر بارش های نرمال تا فراتر از نرمال بر روی بیشتر مناطق شبه قاره هند، دریا عرب، عمان، جنوب پاکستان و بخش هایی از جنوب شرق ایران طی ماه سپتامبر 2017 می باشد.

مشروح پیش بینی مونسون طی ماه سپتامبر 2017 

نمودار نوسان شاخص موسمی شبه قاره هند در باز زمانی یکساله؛ خطوط آبی (میانگین نرمال بلند مدت شاخص موسمی هند)، خطوط قرمز رنگ میانگین مقادیر 5 روز متوالی شاخص و خطوط مشکلی به همراه دوایر تو خالی مقادیر روزانه شاخص را نشان می دهد. همانطور که از نمودار فوق دیده می شود بر اساس بلند مدت شاخص موسمی هند از اواسط ماه اوت روند نزولی (تضعیف) را در پیش خواهد گرفت.

بررسی جدیدترین خروجی مدل آب و هوایی JMA از مرکز آب هوایی توکیو (TCC) نشان دهند تقویت مجدد توده هوای موسمی هند در ماه سپتامبر 2017 (10 شهریور لغایت 9 مهر 96) می باشد. الگوی خاصی از مولفه های مختلف آب و هوایی در لایه تراز های پائینی تا فوقانی در این تغییر رویه فعالیت موسمی دخیل هستند که در این نوشتار سعی می گردد به زبانی هر چه ساده تر و مختصر به تشریح آنها پرداخته شود:

1- الگوی تابع جریان تراز 850 هکتوپاسکال (PSI₈₅₀)

در چشم انداز الگوی میانگین و آنومالی تابع جریان تراز 850 ماه سپتامبر 2017، ما با یک منطقه وسیع از الگوی گردش نابهنجاری سیکلونی (نواحی آبی رنگ با مقادیر منفی) بر روی سرتاسر شمال آفریفا، خاورمیانه و غالب قاره آسیا همراه می باشد، از طرفی بر روی منطقه مرکزی اروپا الگوی گردش واچرخندی (آنتی سیکلونی) با رنگ کرم و مقادیر مثبت متمرکز می باشد. 

الگوی گردش سیکلونی بر روی خاورمیانه با یک مرکز گردش آنتی سیکلونی بر روی آب های جنوبی هند همراه می باشد بر هم کنش بین این دو الگوی سبب تقویت بادهای جنوب غربی بر روی سرتاسر اقیانوس هند شمالی به طرف شبه قاره هند می گردد. این بادها به جت سومالی معروف هستند که مسئولیت رطوبت آوری را به درون توده هوای فعال در منطقه موسمی هند بعهده دارند، تقویت این بادها در لایه های پائینی جو رطوبت منطقه را افزایش می دهد.

پیش بینی آب و هوای کشور طی یکماه آینده (10 مرداد الی 9 شهریور 96)

---

اعم موارد مهم در این پیش بینی (اوت 2017):

• با بی هنجاری مثبت ارتفاع لایه تراز 500 هکتوپاسکال و تقویت زبانه های توده هوای پرفشار تراز سطح دریا ضمن رخداد فرارفت هوای خنک بر روی فلات ایران با کاهش ضخامت لایه جو و خنک شدن هوا بر روی پهنه فلات ایران همراه بوده اما در مقابل در غرب منطقه با کاهش میزان فشار تراز سطح دریا (تقویت زبانه های کمفشار) و افزایش میزان ارتفاع تراز میانی، افزایش میزان ضخامت جو و در نتیجه وقوع گرمایش پیش بینی می شود.
• وضعیت شاخص الگوهای SCAND، WP، EA و ... طی ماه اوت 2017، تشدید ضلع غربی کمربند پرفشار جنب حاره فعال در منطقه را در پی داشته، همپیوندی حدود شمالی پشته پر ارتفاع جنب حاره با پر ارتفاع مستقر بر روی عرض های بالاتر در غرب خاورمیانه پیش بینی می شود.
• گردش سیکلونی (پادساعتگرد) در لایه تراز 500 هکتوپاسکال، ضمن کاهش ضخامت لایه جو، موجب می گردد که هوای خنک تر آسیا مرکزی و میانه از جانب عقب چرخند به روی فلات ایران پمپاژ شود، در نتیجه معدل دما هوا ماه اوت نسبت به هنجار بلند مدت در بخش وسیعی از ایران کاهش خواهد داشت.
• بطور کل در استان های نیمه شرقی و مرکز کشور؛ استان های خراسان شمالی، رضوی، جنوبی، سمنان، یزد، اصفهان، نیمه شمالی استان های سیستان و بلوچستان، کرمان، فارس و چهارمحال و بختیاری نرمال تا 1- درجه سلسیوس خنک تر از میزان نرمال بلند مدت پیش بینی می شود. بر روی کرانه های جنوبی کشور، جنوب استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر بین 0.5 تا 1 درجه سلسیوس دمای هوا بالاتر از حد نرمال های بلند مدت پیش بینی می شود. بر روی نوار غرب و شمال غرب کشور متوسط دما هوا تا 1 درجه سلسیوس دما هوا گرمتر بوده و در شمال غرب کشور این میزان می تواند تا 1.5 درجه سلسیوس افزایش یابد. بر روی کرانه های دریا خزر تلورانس دما هوا بالاتر خواهد بود، به این معنا که نوسانات دمایی در طی یکماهه آینده در سطح بالاتری واقع می باشد، بطور کل متوسط دمای هوا بر روی کرانه های دریا خزر تا 0.5 درجه سلسیوس می تواند بالاتر از حالت نرمال بلند مدت واقع گردد. 
• بر اساس خروجی مدل های پیش یابی،  عمده بارش های ماه اوت بر روی کرانه های دریا خزر و شمال غرب کشور متمرکز خواهد بود که هسته بیشینه بارش طی این ماه بر روی کرانه های غربی دریا متمرکز بر استان گیلان با 150 میلی متر پیش بینی می شود. در بیشتر مناطق کشور مجموع بارندگی های مورد انتظار در محدوده سطح هنجار این موقع از سال  خواهد بود، بر روی شمال غرب کشور بارش ها در محدوده نرمال های بلند مدت بوده در برخی از نواحی استان های آذربایجان غربی، شرقی و اردبیل احتمال بی هنجاری های مثبت (بالاتر از نرمال) وجود خواهد داشت. بارندگی در کرانه های دریا خزر نزدیک به نرمال های بلند مدت واقع می باشد، در نیمه اول ماه اوت 2017 میزان بارش ها گرایش به کمتر از نرمال های بلند مدت بوده اما در نیمه دوم ماه بارش ها به نرمال ها نزدیک شده و حتی در برهه هایی فراتر از نرمال بلند مدت دور از انتظار نخواهد بود، در مجموع بارندگی ها در کرانه های غربی خزر نرمال با گرایش به فرانرمال و در کرانه های شرقی نزدیک به نرمال با احتمال بی هنجاری منفی بارش دیده می شود. 

در این پیست به پیش بینی آب و هوای کشور طی یکماه آینده (10 مرداد الی 9 شهریور 96) می پردازیم:

الگوی چشم انداز نقشه تراز 500 هکتوپاسکال نشان دهنده بی هنجاری مثبت ارتفاع تراز میانی بر روی سرتاسر جنوب نوار عرض معتدله اوراسیا می باشد. از اینرو استقرار پشته پر ارتفاع بر روی اروپا طی یکماه آینده پیش بینی می شود. بر روی عرض های شمالی تر بر فراز شمال اقیانوس اطلس، شمال غرب اروپا، حوزه اسکاندیناوی و نواحی شمالگان بی هنجاری منفی ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال پیش بینی می شود. در نتیجه سرتاسر عرض جنب قطبی اروپا و شمال غرب روسیه حاکمیت ناوه کم ارتفاع پیش بینی می شود. برقراری شرایط الگوی نسبتا مداری بر روی سرتاسر اوراسیا سبب خواهد شد میزان شدت سرعت باد در هسته روبادها بر روی عرض های شمالی افزایش یابد. طی ماه اوت فاز نوسان NAO شکل منسجمی را نشان نداده و تغییر فازهای آن بیشتر به سمت منفی می باشد، از نیمه دوم ماه اوت به نظر می رسد گرایش  شاخص NAO به فاز مثبت بیشتر صورت گیرد. فاز منفی شاخص SCAND نیز طی ماه اوت با بی هنجاری منفی ارتفاع بر روی شمال شرق اقیانوس اطلس، اسکاندیناوی و شمال غرب روسیه و بی هنجاری مثبت ارتفاع بر روی سرتاسر جنوب اروپا، حوزه مدیترانه و با شدت کمتر در غرب خاورمیانه همراه خواهد بود. فاز منفی الگوی غرب اقیانوس آرام (WP) طی ماه اوت با بی هنجاری مثبت بر روی حوزه اروپا و جنوب غرب خاورمیانه همراه خواهد بود و بالاخره فاز مثبت الگوی شرق اطلس (EA) نیز، با بی هنجاری منفی ارتفاع بر روی شمال شرق اقیانوس اطلس شمالی و بی هنجاری مثبت ارتفاع بر روی سرتاسر اروپای جنوبی ، مدیترانه  و جنوب غرب آسیا همراه می باشد.

طی یکماه آینده منتهی به 9 شهریور 96، بر روی سرتاسر اروپا مرکز پر ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال با بی هنجاری مثبت ارتفاع لایه میانی جو را خواهیم داشت که با توجه به بی هنجاری مثبت ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال بر روی غرب خاورمیانه همراست و تشدید ضلع غربی کمربند پرفشار جنب حاره فعال در منطقه را در پی دارد، همپیوندی حدود شمالی پشته پر ارتفاع جنب حاره با پر ارتفاع مستقر بر روی عرض های بالاتر در غرب خاورمیانه پیش بینی می شود، این سطح وسیعی پر ارتفاع لایه تراز میانی با تشدید واچرخندی و نزول دینامیک هوا موجب استقرار هوای گرم و خشک بر روی غرب خاورمیانه می گردد. از طرف دیگر حاکم شدن مرکز کم ارتفاع بر روی شرق منطقه با کاهش ضخامت جو ضلع شرقی کمربند پر ارتفاع جنب حاره تضعیف می یابد، از این رو هوای خنکتر و پتانسیل صعود را بر روی پهنه فلات ایران خواهیم داشت. 

تحلیل وضعیت الگوی آب و هوایی (بارش و دما) مرداد 1396

---

الگوی ارتفاع تراز میانی (Z500) و متوسط فشار سطح دریا (MSLP)

میانگین ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 hpa بروی شمال غرب کشور تا 40+ متر، در نیمه شمالی تا 30+ متر و در سایر نواحی پهنه فلات ایران تا 20+ متر بیشتر از نرمال می باشد، متوسط فشار سطح دریا (MSLP) بر روی بخش وسیعی از ایران تا 2+ هکتوپاسکال و در نواحی مرکزی تا جنوب غربی تا 3+ هکتوپاسکال بالاتر از نرمال های بلند مدت واقع خواهد شد. این الگوها تشدید پر ارتفاع در لایه تراز میانی (بویژه در شمال غرب و نوار شمالی کشور) و تضعیف کمفشار فصلی را طی مرداد ماه 96 نشان می دهد.

شرایط شاخص ها و نوسان های اقلیمی 

• در حال حاضر، شرایط خنثی شاخص النینو _ نوسان جنوبی (ENSO) غالب بوده و این شرایط برای 2 هفته آینده تداوم خواهد داشت. 
• نوسان مادن جولیان (MJO) در فاز 3 با شدت نزدیک به 1 بسر می برد و طی یک هفته آینده تمایل بسیاری برای ورود به فاز 4 با شدت کمتر از 1 را نشان می دهد. 
• شاخص دو قطبی اقیانوس هند (IOD) تقریبا در شرایط خنثی (0.1- درجه سلسیوس زیر نرمال) واقع می باشد.

چشم انداز آب و هوای کشور طی یکماهه 10 تیر لغایت 10 مرداد 1396 (ژوئیه 2017)

---

تحلیل های صورت گرفته بر روی مدل های آب و هوایی معتبر جهانی نشان می دهند که طی یک ماهه آینده (July 2017) وضعیت بارندگی بر روی حاشیه سواحل دریا خزر و مناطقی از شمال غرب کشور متمایل به کمتر از مقادیر نرمال بلند مدت دوره مشابه را نشان می دهد، این کاهش بارش با توجه به سهم کلیماتولوژی (مقادیر نرمال بلند مدت) بارش بر روی سواحل جنوب غربی و مرکزی دریا خزر بسیار چشمگیرتر خواهد بود. همچنین با توجه به فعالیت توده های موسمی تابستانه شبه قاره، مقادیر بارش های احتمالی ناشی از فعالیت آن بر روی بخش های جنوب شرق و جنوبی کشور نرمال تا کمی کمتر از میزان نرمال خواهد بود. 

بر روی سایر نواحی کشور مقادیر بارش با توجه به قرار گرفتن در فصل خشکی (Dry Season) بر روی اکثر مدل های پیش یابی آب و هوایی مقادیر نابهنجاری معنی داری را نشان نمی دهد.