سازمان هواشناسی جهانی: یک رویداد ضعیف La Niña ممکن است اواخر2021 برای دومین سال متوالی دوباره ظاهر شود.

---

ژنو، 9 سپتامبر 2021 (WMO) - یک رویداد ضعیف La Niña ممکن است اواخر2021 برای دومین سال متوالی دوباره ظاهر شود، با این ریسک که الگوهای پیش بینی شده بارش ممکن است خشکسالی موجود در برخی از نقاط جهان را تشدید کرده و خطر بارندگیها سیل آسا و جاری شدن سیل در سایر نقاط دنیا را افزایش دهد. به گفته سازمان هواشناسی جهانی ، علیرغم تاثیر سرمایش لا نینا، انتظار می رود بین سپتامبر و نوامبر دمای مناطق جهان به ویژه در نیمکره شمالی بالاتر از حد متوسط ​​باشد. النینو و لا نینا محرکهای اصلی - اما نه تک عامل موثر - سیستم آب و هوایی زمین هستند.

سازمان هواشناسی جهانی WMO علاوه بر به روز رسانی وضعیت ENSO، بطور منظم به روز رسانی جهانی فصلی آب و هوا (GSCU) را منتشر میکند که شامل تأثیرات سایر عوامل اصلی آب و هوا مانند: نوسانات اقیانوس اطلس شمال (NAO)، نوسان قطب شمال (AO) و دو قطبی اقیانوس هند (IOD) است.

به روز رسانی جهانی فصلی آب و هوا بر اساس مراکز جهانی پیش بینی های بلند مدت WMO منتشر می شود و برای حمایت از دولتها، سازمان ملل متحد، تصمیم گیرندگان و ذینفعان در بخشهای حساس به آب و هوا برای بسیج تدارکات و حفاظت از زندگی و معیشت مردم در دسترس است. 

پدیده لانینا خبر از افزایش فعالیتهای طوفانها در سواحل ایالات متحده و مکزیک میدهد

---

پس از فصل توفان های اطلس در سال 2020 شاهد تعداد زیادی ثبت رکورد آب و هوایی از نظر تعداد و شدت توفانها هستیم . به نظر میرسد فصل طوفان های جاری نیز در سواحل آمریکا و مکزیک شدید باشد، این اتفاق به دلایل متعددی که توسعه یا کاهش تلاطمات پهنه اقیانوس اطلس را کنترل میکنند، نسبت داده میشود.

فصل طوفانهای اقیانوس اطلس

هر سال با آغاز ماه سپتامبر، فصل طوفانها وارد اوج خود شده و تا اوایل ماه نوامبر، قبل از سرد شدن آبها در وسط اقیانوس اطلس ادامه خواهد داشت، زیرا سلولهای همرفتی و تندری در پهنه اقیانوس اطلس افزایش می یابند و سپس یا به سمت غرب حرکت میکنند تا به سواحل جنوبشرقی آمریکا و به سمت شمال در امتداد سواحل حرکت کنند و یا از سمت غرب به سمت خلیج مکزیک حرکت میکنند. مثل طوفان اخیر، آیدا با درجه 4 که سواحل جنوبشرقی را با بارانهای شدید، جاری شدن سیل هدف قرار داد و به بخش نفت در خلیج مکزیک ضربه زد. 

نوسان PDO وارد یک الگوی سرد چندین ساله شده است، شرایط به نفع الگوی لانینا ست

---

پیش بینی ها نشان دادند:

نوسان PDO وارد یک الگوی سرد چندین ساله شده است که آخرین بار در سالهای 2010 -12، 2007-09 و با لانینای قدرتمند 1998-00 مشاهد شد. مقادیر شاخص PDO در مارس امسال 1/7- بود که نشان دهنده فاز سرد متوسط تا قوی است. این فاز منفی  14-15 ماهه که از اوایل سال گذشته بروز یافت در ماه مارس امسال به بیشترین میزان رسید.  معمولا الگوی سرد (منفی) PDO همسو (تقویت کننده) با لانینا میباشد همانطور که در الگوهای چندین ساله فاز منفی PDO طی 25 سال اخیر، لانینا با شدت متفاوتی حضور داشت. طبق پیش بینی های فعلی نوسان ENSO طی اواسط سال میلادی جاری در فاز خنثی قرار دارد، اما اگر الگوی فاز سرد PDO خصوصاً با شدت فعلی ادامه یابد، لانینا ممکن است در ادامه سال 2021 سریعتر بازگردد.

 پیش بینی جدید مدل IRI شانس بروز مجدد لانینا را برای ماه سه ماهه اکتبر تا دسامبر/ ژانویه 2022 به بیش از 50 درصد رساند!! این خبر در وهله اول می تواند نگرانی هایی را بجهت کاهش بارندگی ها در برهه هایی از فصل بارشی پاییز و زمستان پیشرو ایجاد نماید.  اما قطعیت رخداد این شرایط هنوز مسجل نیست. 

هشدار مهم: راند آخر، مونسون هند قوی تر می شود!

---

نکات این بخش:

• تقویت بادهای جنوب غربی جت سومالی بر روی اقیانوس هند شمالی و افزایش گسیل رطوبت به ناحیه موسمی شبه قاره.
• فاز شماره 4 تا 5 شاخص MJO در ماه سپتامبر در برگیرنده منطقه واگرایی تراز 200 هکتوپاسکال جنوب شرق آسیا که بیشتر نواحی آسیا و کل شبه قاره هند را در بر گرفته، با بی هنجاری منفی پتانسیل سرعت تراز 200 هکتوپاسکال در این مناطق همراه می باشد.
• کمفشار فصلی در سطح منطقه گرایش به قوی تر از نرمال بلند مدت را نشان می دهد.مرکز پرفشار آزور و زبانه های شرقی آن بر روی دریا مدیترانه نرمال تا 1+ هکتوپاسکال قوی تر از نرمال می باشد، شاخص NAO طی ماه سپتامبر گرایش به مقادیر مثبت را نشان می دهد این فاز در تقویت فعالیت توده هوای موسمی هند نقش مثبتی را ایفا می نماید.
• آنومالی SST ماه سپتامبر 2017، بر روی سرتاسر شرق تا مرکز حاره اقیانوس آرام بین 0.5- تا 1- درجه در نواحی معدودی تا 1.5- درجه سلسیوس، بر روی پهنه اقیانوس هند، میانگین SST نرمال تا 0.5+ درجه سلسیوس فراتر از نرمال بوده که در نواحی از آب های دریا عرب و شمال اقیانوس هند غربی تا 1+ درجه سلسیوس افزایش می یابد. میزان بی هنجاری میانگین SST در ناحیه نینو 3.4 طی ماه سپتامبر 2017 شرایط فاز خنثی - سرد ضعیف و وضعیت شاخص IOD نیز بیانگر فاز خنثی با گرایش ضعیف به مقادیر مثبت را طی ماه سپتامبر 2017 نشان می دهد. هر دو وضعیت شاخص در جهت تقویت موسمی شبه قاره طی ماه سپتامبر 2017 نقش مثبت دارند.
• تابع جریان تراز 200 هکتوپاسکال بیانگر تقویت واچرخندی پرفشار فلات تبت طی ماه سپتامبر بوده؛ بر روی سرتاسر جنوب غرب  و جنوب آسیا میزان بی هنجاری تابع جریان تراز 200 هکتوپاسکال مقادیر مثبت را نشان می دهد، این مقادیر مثبت به منزله تقویت الگوی بی هنجاری واچرخندی تراز فوقانی و بالاسویی بی هنجار روباد جنب حاره آسیا نسبت به موقعیت نرمال آن طی ماه سپتامبر 2017 می باشد. الگوی واچرخندی قوی فلات تبت (یک واچرخند در لایه های فوقانی جو) بعنوان سیستم تهویه توده هوای موسمی شبه قاره نشان دهنده قوی تر از نرمال بوده فعالیت موسمی طی سپتامبر 2017 را نشان می دهد. 
• هر دو مدل JMA و CFS_v2 بیانگر بارش های نرمال تا فراتر از نرمال بر روی بیشتر مناطق شبه قاره هند، دریا عرب، عمان، جنوب پاکستان و بخش هایی از جنوب شرق ایران طی ماه سپتامبر 2017 می باشد.

مشروح پیش بینی مونسون طی ماه سپتامبر 2017 

نمودار نوسان شاخص موسمی شبه قاره هند در باز زمانی یکساله؛ خطوط آبی (میانگین نرمال بلند مدت شاخص موسمی هند)، خطوط قرمز رنگ میانگین مقادیر 5 روز متوالی شاخص و خطوط مشکلی به همراه دوایر تو خالی مقادیر روزانه شاخص را نشان می دهد. همانطور که از نمودار فوق دیده می شود بر اساس بلند مدت شاخص موسمی هند از اواسط ماه اوت روند نزولی (تضعیف) را در پیش خواهد گرفت.

بررسی جدیدترین خروجی مدل آب و هوایی JMA از مرکز آب هوایی توکیو (TCC) نشان دهند تقویت مجدد توده هوای موسمی هند در ماه سپتامبر 2017 (10 شهریور لغایت 9 مهر 96) می باشد. الگوی خاصی از مولفه های مختلف آب و هوایی در لایه تراز های پائینی تا فوقانی در این تغییر رویه فعالیت موسمی دخیل هستند که در این نوشتار سعی می گردد به زبانی هر چه ساده تر و مختصر به تشریح آنها پرداخته شود:

1- الگوی تابع جریان تراز 850 هکتوپاسکال (PSI₈₅₀)

در چشم انداز الگوی میانگین و آنومالی تابع جریان تراز 850 ماه سپتامبر 2017، ما با یک منطقه وسیع از الگوی گردش نابهنجاری سیکلونی (نواحی آبی رنگ با مقادیر منفی) بر روی سرتاسر شمال آفریفا، خاورمیانه و غالب قاره آسیا همراه می باشد، از طرفی بر روی منطقه مرکزی اروپا الگوی گردش واچرخندی (آنتی سیکلونی) با رنگ کرم و مقادیر مثبت متمرکز می باشد. 

الگوی گردش سیکلونی بر روی خاورمیانه با یک مرکز گردش آنتی سیکلونی بر روی آب های جنوبی هند همراه می باشد بر هم کنش بین این دو الگوی سبب تقویت بادهای جنوب غربی بر روی سرتاسر اقیانوس هند شمالی به طرف شبه قاره هند می گردد. این بادها به جت سومالی معروف هستند که مسئولیت رطوبت آوری را به درون توده هوای فعال در منطقه موسمی هند بعهده دارند، تقویت این بادها در لایه های پائینی جو رطوبت منطقه را افزایش می دهد.

پیش بینی فصلی پاییز 96: سال های آنالوگ مشابه با وضعیت احتمالی پاییز 96 با تاکید بر شاخص ENSO (شماره 3)

---

در پیش بینی فصلی پاییز 96 شماره 2، بر روی آخرین بروز رسانی های پیش یابی فصلی مدل های ECMWF و JMA داشتیم؛ ماحصل این بررسی ترسیم چشم انداز بارش های نرمال در بیشتر نواحی کشور طی سه ماهه اکتبر تا دسامبر 2017 و احتمال وقوع بی هنجاری های مثبت دمایی با تمرکز بر روی نواحی غربی و تا حدی جنوبی کشور بود. همچنین مدل JMA برای ماه اکتبر بعنوان آغازگری الگوهای پاییزه، امکان تشکیل شرایط واچرخندی قوی بسبب قوی تر شدن سلول پر ارتفاع جنب حاره ای بر روی ایران در ابتدای فصل را نشان داد.

در پیش بینی فصلی پاییز شماره 3 بر روی شناسایی سال های آنالوگ با تاکید بر چشم انداز آتی شاخص ENSO، مشابه با وضعیت احتمالی پاییز 96 تمرکز خواهیم داشت. سپس با تعریف این سال ها در وبسایت مرکز ملی پیش بینی محیطی (NCEP) پلات های مربوطه در خصوص بی هنجاری های ارتفاع تراز میانی (Z500)، متوسط فشار سطح دریا (MSLP)، بارش و دما برای این سال ها و برآیند کلی آنها ترسیم می گردد.

با توجه به میزان همبستگی های قوی بین میزان بارش و ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال با مولفه های مختلف شاخص انسو طی فصل پاییز، مبنای شناسایی سال های آنالوگ را بر روی شاخص انسو متمرکز می نمائیم.

همانطور که ملاحظه می گردد، میزان ضریب همبستگی بین شاخص نینو 3.4 (بعنوان نمایه اقیانوسی انسو) و الگوی نابهنجار ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال طی میانگین سه ماهه اکتبر - دسامبر بر روی بخش وسیعی از ایران و منطقه 0.5- می باشد، که همبستگی قوی و منفی (رابطه معکوس)  بین SST ناحیه نینو 3.4 و میزان ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال را در منطقه و ایران نشان می دهد. از طرفی بین میزان بارش ها در بخش وسیعی از کشور طی سه ماهه اکتبر - دسامبر با تغییرات SST نینو 3.4 همبستگی قوی و مثبتی (رابطه مستقیم)  وجود دارد. در نتیجه از نقشه بالا می توان دریافت که با گرایش شاخص انسو به وضعیت گرم (ناهنجاری های مثبت SST نینو 3.4 و منفی شاخص SOI) میزان ارتفاع بر روی منطقه و ایران کاهش داشته و بر میزان بارش ها افزوده می گردد، الگوی همبستگی ها نشان دهنده قوی تر بودن این  رابطه طی ماه های مهر تا آذر (بخصوص مهر و آبان) می باشد.