چرخش سامانه مدیترانه ای نوید دهنده ادامه بارش های پاییزی در ایران ....

---

سامانه مدیترانه ای طی 4 روز آینده 27 استان کشور را درگیر بارندگی هایی خواهد کرد که در برخی از مناطق کشور اولین بارش های فصل پاییز رخداده، و از 0 مطلق خارج می شوند، کوهسارهای البرز با بارش برف آبان ماهی رخت سپید به تن خواهند کرد.

 طبق خروجی مدل های آب و هوایی جریانات بر روی اروپا مرکزی تحت یک الگوی امگای بندال پشته پرارتفاع دارای حرکت نصف النهاری می باشد. در بازوی راست این ساختار بندال بر روی شرق دریا مدیترانه متوالیاً ریزش هوای سرد موجب تداوم حیات یک سامانه کم ارتفاع بسته گردیده است که روزهاست با ارسال امواج ناپایدار بر روی کشور موجبات بارندگی و کاهش دما هوا شده است. آخرین تغییرات در نقشه های هواشناسی نشان می دهد که تا روز جمعه 3 آبان ماه 98 این سامانه کم ارتفاع بسته با گردش پادساعتگرد خود امواج ناپایدار تراز میانی و هوای مرطوب جنوبی را به سمت کشور گسیل خواهد کرد، لذا طی روزهای پنجشنبه و جمعه باید در بخش های غربی و شمال، بشکل پراکنده در برخی از نواحی مرکزی کشور منتظر آسمانی نیمه ابری تا ابری در برخی ساعات با رگبارهای متناوب باران باشیم. 

اما از روز جمعه 3 آبان 98، ضمن شرقسو شدن، روند باز شدن این سامانه سیکلونی آغاز خواهد شد و تدریجاً جریانات از حالت گردش بسته به حالت باز به سمت کشور تغییر خواهد یافت و به عبارت دیگر سامانه اصلی به روی کشور استقرار می یابد، لذا از روز جمعه تا شنبه باید منتظر تعییر الگوی بارندگی ها از حالت رگباری و متناوب به بارش های منسجم تر باشیم که در برخی از مناطق غربی و شمالی این بارندگی ها می تواند نسبتاً شدید و حتی منجر به ایجاد رواناب های سطحی شود، مناطقی از غرب و استان های مرتبط با دامنه های البرز در این لیست واقع می باشند. 

تحلیل الگوی آب و هوا، بارش و دما کشور طی آبان ماه 1398

---

خروجی مدل های آب و هوایی درخصوص مجموع بارندگی کشور طی آبانماه 98 در بیشتر مناطق کشور نرمال، گرایش به بیش از حد نرمال بلند مدت را نشان می دهد و متوسط دما هوا بر روی بخش جنوب شرقی و نواحی جنوبی گرمتر از حد نرمال بلند مدت بوده اما بر روی بخش های شمالی کشور در حد نرمال پیش بینی می شود.

با توجه به نقشه های هواشناسی، طی آبان ماه 98 با حاکمیت پشته پرارتفاع بر روی مرکز اروپا، سیکلون زائی بر روی پهنه دریا شرق مدیترانه افزایش می یابد که در نتیجه آن استقرار سامانه های کم ارتفاع مدیترانه ای و ارسال امواج ناپایدار به سمت کشور می باشد. به عبارت دیگر با ریزش هوای شمالی از جانب پرارتفاع اروپا تشکیل سامانه های کم ارتفاع شبه ساکن بر روی منتهی الیه شرق دریا مدیترانه شرایط ایده آلی برای تداوم عبور امواج ناپایدار در سطح منطقه و در نتیجه افزایش بارندگی های مناسب طی ماه مذکور می باشد. 

همچنین طی آبانماه 98، با جابجایی ورتکس قطبی به سمت آسیا، فعالیت تاوایی آن بر روی این منطقه گسترش می یابد که بتدریج از اواسط آبان ماه با گرایش فاز NAO به مقادیر مثبت تر، محور تراف کم ارتفاع اروپایی به سمت عرض های جنوبی تر کشیده شده و بر روی مدیترانه گسترش می یابد. با تغییر در محور جبهه همگرایی دریا سرخ، سامانه های ترکیبی (مدیترانه - دریا سرخ) به سمت نواحی جنوب کشور شامل حوزه خلیج فارس، جنوب بخش هایی از مرکز به سمت شرق و شمال شرق جابجا خواهد شد. 

پیش بینی فصل زمستان 1398 – آپدیت دوم: نقش کلیدی فاز مثبت قوی شاخص IOD و الگوی خنثی تا النینو ضعیف ENSO در زمستان پیشرو

---

نوسان IOD بر روی الگوی جو اقیانوس هند و استرالیا تاثیر گذاشته و بدین سان نه تنها بر روی الگوهای آب و هوایی حاره بلکه در مناطق دورتر از محدوده فراحاره همچون ایران نیز موثر است.

سازمان هواشناسی استرالیا (BOM) طرحِ مدلی از IOD را نشان داد: در این طرح که فاز مثبت (گرم) شاخص IOD نمایش داده شده است، بر روی غرب اقیانوس هند در آب های شرقی آفریقا تجمع آب های با دما گرمتر از نرمال، در نتیجه ایجاد فشار کم بر روی جو و صعود دینامیکی هوا را خواهیم داشت. جریانات برگشتی در لایه فوقانی جو بصورت شرقسو بر روی حوالی مجمع الجزایر واقع در شرق اقیانوس هند به دلیل جوِ پرفشار نزول دینامیک می یابد که از انعکاس حضور آب های سردتر بر روی این نواحی می باشد. بدین ترتیب گردش جوی بین اقیانوس هند و جو تحت چرخه واکر اقیانوس هند برقرار می گردد. 

 

خروجی مدل BOM، الگوی فازی شاخص IOD را طی ماه های آینده در فصل پاییز و زمستان به نمایش گذاشته است. در این نمودار نوسان IOD با مقادیر مثبت قوی آغاز شده و طی فصل زمستان پیش رو به سمت مقادیر خنثی متمایل خواهد شد. از اینرو ما در طی فصل سرد سال آبی جاری با ساز و کارهای مثبت شاخص IOD سر و کار خواهیم داشت. این وضعیت بخصوص از آنجایی که کشور ما در مجاورت به بزرگترین پهنه آبی منطقه (اقیانوس هند) می باشد، بسیار حائز اهمیت بوده و باید در پیش یابی های آتی در خصوص الگوهای جوی مد نظر قرار گیرد. 

در واپسین روزهای مهر ماه، چشم اندازها ورود به یک دوره مرطوب را نوید می دهند...

---

الگوی شاخص MJO طی دو هفته آینده نشان دهنده استقرار منطقه فعال همرفت حاره ای بر روی آفریقا و اقیانوس هند غربی می باشد، بنابر این نوسان مادن - جولیان احتمالاً تا پایان دهه نخست آبانماه بر روی فاز های موثر 1 و 2 واقع خواهد بود. این فازها بر روی الگوی پشته پر ارتفاع/ پر فشار بر روی عرض های جغرافیایی بالا (غرب روسیه) حمایت می کند چرا که با القای رخداد فاز نسبی منفی NAO  تراف کم ارتفاع بر روی اطلس تقویت شده و در نتیجه پتانسیل وقوع بلاکینگ عرض جغرافیایی بالا طی این شرایط بر روی نواحی مرکزی اروپا تا غرب روسیه افزایش می یابد و این به معنای ماندگاری بیشتر شرایط آب و هوایی استقرار یافته توسط سامانه های آب و هوایی بر روی مناطق تحت تاثیر می باشد. 

با توجه به الگوی فازی 1 تا 2 نوسان MJO همراه با تمایل الگوی NAO/AO به مقادیر منفی شرایط برای ایجاد یک بلاکینگ بر روی حوزه مدیترانه شرقی طی دو هفته آینده مهیا می باشد. با افزایش میزان فشار / ارتفاع جو بر روی نواحی جنوبی اروپا ریزش جریانات موجب ایجاد الگوی گردش سیکلونی بر روی شرق مدیترانه می گردد. این الگوی سیکلونی با ظهور سامانه کم ارتفاع موجب ایجاد یک الگوی بلاکینگ دوقطبی بر روی شرق مدیترانه می گردد. 

با شکل گیری فعالیت سیکلونی بر روی منتهی الیه نیمه شرقی دریا مدیترانه، الگوی شیب فشاری جنوب غربی - شمال شرقی بر فراز منطقه ایجاد می گردد. امواج کوتاه ناشی از فعالیت سیکلونی یاد شده سوار بر این جریانات بر روی نواحی شمال غرب و بخصوص زاگرس در بخش های غربی کشور موجب بارانزائی می گردد. 

پیش بینی فصل بارش آینده ایران (نیمه آبان تا نیمه اردیبهشت 1399)

---

این یادداشت مروری دارد بر جمع بستی از پیش بینی های اقلیمی در باره فصل آتی بارش (از نیمه آبان تا نیمه اردیبهشت) در ایران؛ می توان امیدوار بود که یک فصل بارش نرمال در انتظار ایران است. به ترسالی پارسال نخواهد بود، اما قطعا بسیار بیشتر از متوسط دو سال پیش و همچنین متوسط ده سال اخیر خواهد بارید. خبر خوب به خصوص برای زیستگاه های طبیعی که شاید این بارانها باعث شود نفس تازه کنند.

پاییز زودرس اما به زمستانی پرباران ختم نخواهد شد. زمستان کم باران تر از پاییز خواهد بود.

الگوی بیهنجاری رواناب های حاصل از بارندگی 

اگر چه سه مآخذ معتبر پیش‌بینی اقلیمی WMO و EC.EUROPE و ECMWF مبنای این مطلب قرار گرفته اند، اما همچنانکه گفته می شود پیش‌بینی‌های بلندمدت اقلیمی برای تحلیل های کلی بیشتر کاربرد دارند و برای محاسبات دقیق در بازه های مشخص زمانی بعید است قابل اعتماد باشند. 

چشم انداز فصل پاییز/ پاییز و زاگرس مرتفع

• از بارش آبان شروع می کنیم. "زاگرس مرتفع". این نام را به خاطر داشته باشید: "زاگرس مرتفع". انگار قرار است عمده خبرها از آنجا بیاید. کمابیش سراسر ایران باران خواهد داشت در آبان. اما بیشترین و سنگین ترین بارشها در زاگرس مرکزی و هم چنین یک چهارم جنوب غرب ایران رخ خواهد داد. 
• بارشها در آذر هم ادامه دارد. اما هسته سنگین بارشها از زاگرس مرکزی کمی بالاتر رفته و به زاگرس شمالی نزدیک می شود. احتمالا آذر ماهی سرد و برفی در انتظار کردستان و همدان و استان های مرکزی و قزوین و زنجان است.