پیش بینی فصلی آب و هوا کشور طی زمستان 1398 – آپدیت اول

---

با فرارسید پاییز، فصل پیش بینی زمستان آغاز شد. ما اغلب از پیش بینی های فصلی ماه مهر به عنوان "چشم انداز اولیه" یاد می کنیم، زیرا پیش بینی های فصلی طی دوره زمانی 3-5 ماهه پیگیری می شوند. این به معنای ضریب اطمینان پایین این پیش بینی  هاست، اما این پیش بینی های اولیه روندها و تحولات اساسی را نشان می دهند.

قبل از اینکه به آینده نگاه کنیم، یک نکته بسیار مهم که باید در نظر داشت این است که پیش بینی های فصلی راهنمایی است که تنها برای مناطق وسیعی نسبت به میانگین زمانی دوره بلند مدت مورد استفاده قرار می گیرند. این پیش بینی ها برای برآورد میزان انحراف روندها از حد هنجار (گرمتر، سردتر، فشار کمتر، فشار بالاتر و ...) در مقیاس قاره ای یا جهانی استفاده و به طور متوسط طی 30-90 روز (یا بیشتر) انجام می شود. ماهیت پیش بینی های فصلی، کلی ست. به عنوان مثال، محاسبه اینکه اگر در کل ژانویه (یا هر ماه دیگر)، متوسط فشار هوا بر فراز اقیانوس اطلس یا اقیانوس آرام شمالی (یا هر منطقه دیگر) بالاتر یا پایین تر از بلند مدت ( معمولاً 30 ساله) باشد. یا اگر شانس تشکیل فرابار (پرفشار) قوی در فوریه بر فراز سیبری 30٪ یا 60٪ است، چگونه این درصد با گذشت زمان در حال تغییر است (احتمال کمتر یا زیاد). با دانستن این مطالب، می توانیم این بیان قدیمی را که " اگر ما حتی 3 روز پیش را نمی توانیم پیش بینی کنیم، چرا ما زمان را برای پیش بینی 3 ماهه پیشرو هدر می دهیم؟" درک کنیم. از آنجا که پیش بینی های بلند مدت چیزی کاملاً متفاوت از پیش بینی هوا است که هر شب از تلویزیون تماشا می کنیم. یک پیش بینی دمای هوا منطقه شما طی ساعات مختلف، برای 2 یا 3 روز دیگر است، در حالی که دیگری پیش بینی می کند که فشار هوا بر روی اقیانوس اطلس طی ژانویه و فوریه در مقایسه با میانگین 30 ساله بیشتر است یا کمتر. مثل مقایسه پرتقال با موز است. هر دو میوه هستند، اما روی درختان کاملاً متفاوت رشد می کنند و طعم دیگری می دهند. 

پیش بینی 5 روزه دما و بارش کشور + تحلیل الگوی های آب و هوایی

---

نقشه های هواشناسی نشان می دهد که بسمت روزهای انتهایی هفته و آغاز هفته آتی، با تقویت توده هوای پرارتفاع جو بر روی شمال اطلس گسترش فرود کم ارتفاع را بر روی اروپای مرکزی خواهیم داشت که این توده هوای کم ارتفاع خنک موجب تشدید پرارتفاع جو بر روی آسیا خواهد شد و بدین ترتیب سرتاسر جنوب غرب تا مرکز آسیا تحت حاکمیت پرارتفاع جو واقع خواهد شد، در نتیجه جریانات جو بر روی منطقه بسته تر شده و سرانجام یک توده هوای کم ارتفاع محصور مانده از جریانات اصلی بر روی ازبکستان استقرار می یابد. این توده هوای کم ارتفاع بسته با الگوی جریانات شمال غربی - جنوب شرقی بر روی ایران موجب نفوذ هوای خنک بر روی بخش های شمالی و شرقی کشور می گردد. 

همچنانکه این هوای خنک طی نیمه دوم هفته جاری تا روزهای آغازین هفته آتی بر روی نیمه شرقی و سپس بخش های جنوبی کشور گسترش می یابد، هوای گرم بر روی بخش های غربی و شمالی بویژه بر روی نوار ساحلی شمال کشور حاکمیت می یابد.

الگوی نقشه های پیش یابی دما هوا نشان می دهد که طی روزهای آینده منتهی به اوایل هفته پیشرو استقرا هوای خنکتر از نرمال بر روی باند شرقی - جنوبی و هوای گرمتر از نرمال بر روی بخش های غربی - شمالی غالب خواهد شد. این افت دما برای نواحی از سیستان و بلوچستان به 5 درجه نیز بالغ می گردد.  

رخداد بارندگی و کاهش دما رهاورد عبور امواج ناپایدار ناوه شمالی

---

بررسی نقشه های هواشناسی نشان می دهد که طی روز های شنبه تا دوشنبه 8 مهر 98 با عبور امواج ناپایدار ناشی از گذر ناوه عرض شمالی رخداد پدیده بارش را بر روی نوار ساحلی شمال کشور خواهیم داشت که با کاهش دما هوا نیز همراه می باشد.

با توجه به الگوی مدل های پیش یابی، شدت بارش ها در بازه زمانی اواسط وقت روز شنبه تا اواسط روز یکشنبه 7 مهر ماه 98 بر روی نواحی مرکزی - شرقی استان گیلان، کرانه های استان مازندران و نیمه غربی استان گلستان خواهد بود که این بارش ها در نواحی از استان مازندران می تواند منجر به آبگرفتگی معابر عمومی و بالا آمدن سطح آب رودخانه ها نیز گردد. 

با تاثیر گذاری سامانه ناپایدار، نفوذ جریانات خنک شمالی موجب کاهش نسبی دما هوا بر روی سواحل دریا مازندران بین 4 تا 6 درجه سلسیوس از بعد از ظهر روز شنبه و طی روز یکشنبه 7 مهر 98 خواهد شد. همچنین تا اواسط هفته پیشرو با الگوی جریانات دریا به خشکی و انتقال رطوبت از جنوب بر روی ارتفاعات واقع در سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان و فارس رشد ابرهای همرفتی در ساعات بعد از ظهر سبب رخداد بارندگی ها بشکل رگبار باران و به همراه رعد و برق خواهد شد که به علت شدت این رگبارها به صورت محلی امکان جاری شدن رواناب های سطحی نیز وجود دارد. 

تحلیل الگوی آب و هوا، بارش و دما کشور طی مهر ماه 1398

---

خروجی مدل های هواشناسی نشان می دهد که با عقب نشینی به موقع (و احتملا کمی زودهنگام) کمربند پرارتفاع جنب حاره، بارندگی های مهرماه در کل نرمال و فراتر از نرمال بلند مدت خواهد بوده، سیمای عمومی بیهنجاری میانگین دما هوا، مهر ماه گرمی را بطور کل بر روی بیشتر مناطق کشور نشان می دهد. این بی هنجاری مثبت دما بر روی نیمه شرقی - جنوب شرق کشور بارزتر از سایر مناطق کشور می باشد.

بررسی نقشه های هواشناسی نشان می دهد که طی یکماه مهر ماه 98 بروی حد فاصل شرق دریا مدیترانه تا آسیا میانه بیهنجاری منفی ارتفاع تراز میانی جو استقرار دارد، این شرایط بیانگر فراوانی نرمال تا بیش از نرمال عبور امواج کم ارتفاع در سطح منطقه است. الگوی میانگین فشار سطحی نیز نشان دهنده بیهنجاری نرمال تا 1 هکتوپاسکال کمتر از نرمال فشار بر روی دریا مدیترانه، دریا سرخ، عربستان، حاره غرب اقیانوس هندو بی هنجاری مثبت فشار بر روی دریا عمان، دریا عرب، پاکستان، شبه قاره هند، حاره شرق اقیانوس هند می باشد که الگوی فشاری مناسبی را در جهت هدایت مناسب توده های آب و هوایی در سطح منطقه نشان می دهد.

با انحراف از تقارن و جابجا شدن ورتکس قطبی نسبت به الگوی نرمال بلند مدت، هسته ای از آن بر روی شمال منطقه سیبری روسیه واقع می گردد و از طرف دیگر حاکم شدن توده هوای پرارتفاع / پرفشار جو بر روی شمال اطلس - اسکاندیناوی با ریزش جریانات شمالی موجب تشکیل توده هوای سرد کم ارتفاع بر روی آسیا می گردد که فرود آن تا دریا سیاه کشیده می شود. 

انحنا و کشیدگی جنوبسوی خطوط هم ارتفاع تراز میانی بر روی منتهی الیه شرقی دریا مدیترانه نشان دهنده الگوی نسبی سیکلونی بر روی شرق دریا مدیترانه و همراستا شدن آن با تراف واقع بر روی غرب روسیه می باشد که می توانند به موازات هم حرکت و فعالیت نمایند. آرایش خطوط هم ارتفاع تراز میانی نشان دهنده شیب جنوب غربی جریانات جو بر روی منطقه می باشد که نشانه فعالیت بادهای مرطوب و بارانزا می باشد. از طرف دیگر نفوذ متوالی زبانه های توده هوای پرفشار اروپایی - اسکاندیناوی بر روی حوزه دریا کاسپین و فعالیت زبانه های توده هوای کمفشار دریا مدیترانه - سرخ الگوی فشاری مناسبی را در منطقه و ایران نشان می دهد.

هوای گرم تابستانیِ اوایل هفته آینده شهر های شمالی جای خود را به دَمِ پاییزی اواسط - نیمه دوم هفته خواهد داد

---

به سبب شدت یافتن پرارتفاع جنب حاره بر روی کشور و تقویت جریانات جنوبی هوای گرم تا اوایل هفته آینده در کشور ماندگار خواهد بود، روزهای جمعه تا یکشنبه در نیمه شمالی کشور هوا گرم و تابستانی حکمفرما خواهد بود. اما از بعد از ظهر روز شنبه 30 شهریور ماه با نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار و شمالی شدن سوی جریانات از سمت کرانه های غربی دریا مازندران کاهش جزئی دما آغاز و سپس از اواسط و طی نیمه دوم هفته پیشرو کاهش ملموس دما هوا بطور میانگین 7 تا 10 درجه و در برخی از مناطق تا 15 درجه نسبت به روزهای نخست هفته در بخش های شمالی کشو هوا خنکتر می گردد.

با توجه به استقرار یک توده هوای  بندال پشته پر ارتفاع بر فراز اقیانوس اطلس شمالی، یک جبهه توده هوای کم ارتفاع سرد از سوی شمال (اسکاندیناوی) بر روی اروپای مرکزی و شرقی گسترش یافته است. این پشته با ایجاد جریان شمالی در سمت شرقی خود جبهه هوای سردی را بر روی اروپای مرکزی به وجود می آورد. در نتیجه  عامل اصلی توسعه این کم ارتفاع قوی  بر روی اروپای مرکزی خواهد بود که از اسکاندیناوی به سمت پایین گسترش یافته و سپس به سمت شرق اروپا و روسیه در حرکت است. هفته آینده پشته ای که بر روی اطلس شمالی مستقر می باشد، به سمت اروپا حرکت نموده و هوای سرد شمالی  - شمال غربی  در اروپای مرکزی جای خود را به هوای گرم - جنوبغربی می دهد.