تحلیل شرایط جوی کشور طی دهه انتهایی بهمن و دهه نخست اسفند ماه 97 (با نگاهی بر فازهای AO/NAO/PNA و MJO) از منظر ECM و CFSv2.0

---

الگوی آرایش تراز میانی جو طی دهه آخر بهمن و دهه نخست اسفند ماه 97 شاهد تحولاتی ست که در طی آن شرایط آب و هوایی کشور بر روی دو عنصر دما و بارش تاثیر گذار خواهد بود. طبق خروجی مدل CFS v2.0 طی دهه آخر بهمن ماه 97 منطقه فعالیت گردش سیکلونی بر روی حوزه مدیترانه شرقی با ناحیه آنومالی ارتفاع منفی بر روی سرتاسر نیمه شرقی مدیترانه و شمال شرق آفریقا سبب گسیل امواج ناپایدار به سمت منطقه می گردد. آرایش خطوط هم ارتفاع به صورت شیب جنوب غربی - شمال شرقی نشان دهنده ایجاد الگوی بارانزا طی دهه آخر بهمن 97 می باشد. بر روی سرتاسر عرض های شمالی اوراسیا حاکمیت پشته پرفشار سبب ایجاد شرایط بند آئی و درنتیجه ماندگاری سامانه های بر روی منطقه می باشد. لذا طی دهه انتهایی بهمن ماه 97 بارندگی ها در بیشتر مناطق با تمرکر بر روی بخش های غربی، جنوبی، شرقی و شمال شرقی تداوم خواهد داشت. 

طی دهه نخست اسفند ماه با تاثیر گذاری فاز های مثبت شاخص های AO/NAO توام با فاز منفی PNA ورتکس قطبی بر روی اوراسیا تقویت شده و پایین سوئی آن بطرف حوزه کاسپین موجب ایجاد گردش سیکلونی (چرخندی) بزرگ مقیاس بر روی غرب آسیا خواهد شد. با این شرایط منطقه پشته پرفشار به سوی غرب و بر روی اروپا جابجا می گردد و خطوط هم ارتفاع پایین سوی را به سمت عرض های جنوبی نشان می دهند. بر روی منطقه جنوب غرب آسیا گسترش فرود ورتکس با تراف فعال جنوب مدیترانه شرقی - شمال شرق آفریقا پیوند خورده و منطقه تحت حاکمیت کم ارتفاع ستون جو قرار می گیرد. 

آرایش خطوط هم ارتفاع نشان دهنده کاهش شیب گرادیان جنوب غربی - شمال شرقی بر روی فلات ایران می باشد. 

پیش بینی فصلی زمستان 95: چشم انداز تاوه قطبی، پرفشار سیبری و شاخص AO طی زمستان 95 (شماره 2)

---

دکتر جودا کوهن از بخش تحقیقات زیست محیطی و اتمسفر (AER)

برای اطلاع رسانی از به روز رسانی به لیست ایمیل ما و یا بخش « follow me » در توییتر (@judah47) مراجعه کنید.

ترجمه مهرداد شهبازی / آژانس آب و هوای ایران (iranclimate.ir)

• نوسان قطب شمال (AO) در حال حاضر به شدت منفی است و پیش بینی می شود در طول دو هفته آینده منفی باقی بماند.  پیش بینی می شود AO روند مثبت نزدیک به خنثی را تا پایان هفته آینده و پس از آن روند معکوس و روند منفی بیشتر داشته باشد.

• AO منفی فعلی بازتابی از فشار مثبت / ناهنجاری های ارتفاع ژئوپتانسیل در قطب شمال به ویژه در شمال آلاسکا و در سمت اروپایی قطب شمال و فشار منفی / ناهنجاری های ارتفاع ژئوپتانسیل در سراسر عرض جغرافیایی میانی نیمکره شمالی (NH) به خصوص در بخش شمالی اقیانوس آرام است. نوسان اطلس شمالی (NAO) در حال حاضر نیز منفی است اما به دلیل اینکه ناهنجاری های ارتفاع مثبت در سمت شمالی اقیانوس اطلس از قطب شمال به اسکاندیناوی نزدیک تر است تا ایسلند / گرینلند ، پیش بینی شده است NAO در طول دو هفته آینده حدود صفر در نوسان باشد.

• پیش بینی می شود فشار/ ناهنجاری های ارتفاع ژئوپتانسیل در اکثر نواحی قطب شمال مثبت و فشار/ ناهنجاری های ارتفاع ژئوپتانسیل  در سراسر عرض جغرافیایی میانی NH منفی باقی بماند، AO به احتمال زیاد در قلمرو منفی باقی می ماند.

• AO پایدار منفی برای باقی مانده دو هفته آینده ، به کاهش دما زیر دما نرمال در سراسر بخش های بزرگی از اوراسیای شمالی از جمله اروپا و سیبری کمک می کند. با این حال به دلیل اینکه امریکای شمالی عمدتا تحت سلطه فشار مثبت / ناهنجاری های ارتفاع ژئوپتانسیل قرار دارد، متوسط دما در اکثر روزهای هفته آینده در شرق امریکای شمالی بالاتر از نرمال خواهد بود.

• پوشش برف در اوراسیا بالای نرمال است، اما در حال حاضر متوقف شده است. با این حال یخ دریا (Sea Ice) کمتر از نرمال و هم AO منفی پایدار برای از سرگیری پیشرفت سریع تر پوشش برف در سیبری مطلوب می باشد.  پوشش بالای برف در اوراسیا و یخ های کم در قطب شمال در دریاهای بارنتز-کارا نخست به نفع تقویت پرفشار سیبری(Siberian High-pressure) و سپس موجب تضعیف ورتکس قطبی در زمستان می شود.

•  تاوه قطبی هم در استراتوسفر و هم در تروپوسفر برای باقی مانده ماه اکتبر نسبتا ضعیف باقی می ماند ، اگر این روند ادامه یابد سرمای شدید زمستان به احتمال زیاد برای بخش گسترده ای از شمال اوراسیا، از جمله اروپا و آسیای شرق و شرق ایالات متحده (US ) وجود خواهد داشت.

نوسان قطبی (Arctic Oscillation=AO)

---

نوسان قطبی AO) Arctic Oscillation) و حالت حلقوی شکل شمالی NAM) Northern Annular Mode) عبارت است از ناهنجاری فشار اتمسفری در تراز دریا در عرض های قطبی شمال و عرض های میانی (عرض 45 درجه شمالی ) که این ناهنجاری به صورت فازهای مثبت و منفی نشان داده می شود. از دیدگاه سینوپتیکی، نوسان قطبی یکی از الگوهای پیوند از دور 2 میباشد که بر آب و هوای کره ی زمین از طریق تغییر در الگوهای فشار، دما، بارش، ا رتفاع ژئوپتانسیل، جهت باد و ... تأثیر می گذارد. به عبارت دیگر الگوی نوسان قطبی، تغییرات الگوهای فشار، دما، بارش، ارتفاع ژئوپتانسیل، جهت باد و ... را در دوره های خاصی از سال کنترل می کند. 

یکی از این الگوهای اقلیمی که در نیمکره ی شمالی تحت تأثیر این شاخص قرار دارد، عنصر دما است. دما یکی از عناصراقلیمی بسیار حساس از نظر تأثیرپذیری از سایر عوامل تأثیر گذار محیطی و اقلیمی می باشد. الگوهای فشار، بیش از سایر عوامل بر روی دما تأثیرگذار هستند.

الگوی AO یکی از برجسته ترین الگوهای تغییرات فشار سطح دریا (SLP) با خصوصیت غیر فصلی در شمال عرض های جغرافیایی 20 درجه ی نیمکره ی شمالی است . معمولاً با ایجاد ناهنجاری های فشار سطح دریا (SLP) با علامت مشخص بر روی قطب شمال و ناهنجاری هایی با علامت مخالف در عرض جغرافیایی 37 تا 45 درجه ی شمالی مشخص می گردد. " AO فاز مثبت به دوره هایی اطلاق می شود که فشار سطح دریا در قطب شمال زیر معمول باشد . در این حالت بادهای غربی سطح زمین در شمال اقیانوس اطلس تقویت می شود و شرایط گرمتر و مرطوبتر از معمول را در ار وپای شمالی به همراه می آورد. فاز منفی AO نشاندهنده ی فشار بالاتر از معمول بر روی منطقه قطب شمال و کمتر از معمول در عرض های 45 درجه شمالی است. در طی این شرایط که به فاز سرد هم معروف است، موج های سرمایی، اروپا را فرا گرفته ولی شرایط خاورمیانه و جنوب اروپا و مدیترانه، مرطوبتر از حد معمول خواهد بود. در حالی که در فازهای مثبت، هوای مرطوبتر بر آلاسکا، اسکاتلند و اسکاندیناوی و شرایط خشکتر در کالیفرنیا، اسپانیا حاکم می گردد. "

متن کامل را در ادامه مطلب پیگیری نمائید.