تحلیل شرایط کلان الگوی های آب و هوای نیمکره شمالی و تاثیر ان بر اوضاع جوی هفته اول و دوم دیماه 98

---

در حالی طی ماه دسامبر وقوع گرمایش استراتوسفری بسوی جانب شمال اطلس به پایان رسید که این پدیده متوالیاً از ماه نوامبر از اقیانوس آرام در حال  تکرار ست. 

بر اساس خروجی مدل های پیش یابی لایه استراتوسفر ما شاهد وقوع گرمایش مینور دیگری بر روی پهنه ورتکس استراتوسفری خواهیم بود که در طی آن ورتکس از حالت تقارن خارج و به سوی 2 جانب یکی بر روی منطقه سیبری و دیگری بر روی اطلس شمالی کشیدگی پیدا خواهد کرد. این کشیدگی ورتکس قطبی با الگوی پشته پرارتفاع بر روی آمریکای شمالی و دیگری (شدت کمتر) بر روی اروپا در ارتباط می باشد. نتیجه این شرایط، شکل گیری الگوی سیکلونی بر روی شرق اروپا، حوزه بالکان به سمت جنوب غرب آسیا می باشد.

تأثیرات پدیده گرمایش استراتوسفری تا مدتی به طول خواهد انجامید؛ از جمله ایجاد توده هوای سرد پیراقطبی بر روی عرض های جغرافیایی معتدله و جنوبی تر. در همین حال، با عنایت به روند (Trend) خروجی مدل Cfsv2 ما مشاهده می کنیم که طی هفته دوم دیماه 98 منطقه خاورمیانه تحت تاثیرات فرود موج بلندی واقع خواهد شد که محور آن از دریا سیاه تا شمال شرق آفریقا امتداد داشته و جریانات جنوب غربی ناشی از آن منطقه را پوشش می دهد.

بر روی سرتاسر غرب و شمال اروپا با استقرار پشته پر ارتفاع جو (فازهای مثبت NAO  و Scand) ریزش هوای شمالی بر روی شرق و جنوب شرق اروپا تسهیل شده و شرایط برای ایجاد یک فرود کم ارتفاع را بر روی این مناطق فراهم می آورد. 

تحلیل شرایط آب و هوای کشور طی 14 روز آینده (نیمه دوم شهریور 98)

---

نقشه های پیش یابی نشان می دهند که طی هفته جاری استقرار الگوی بندال امگا (Ω) اوراسیا به صورت یک مرکز توده هوای پرارتفاع جو بر روی غرب روسیه، موجب کشیدگی توده هوا کم ارتفاع خنک تا شمال عراق می شود، عبور امواج ناشی از جریانات چرخندی دریا سیاه از بخش های شمالی کشور به همراه نفوذ زبانه های پرفشار سطح زمین موجب کاهش ملموس دما هوا در نیمه شمالی (بخصوص نوار ساحلی) و بارندگی ها بر روی نوار شمالی کشور خواهد شد.

با گسترش تراف مذکور بر روی آسیا و انحنای تراف لایه تراز میانی جو  تا شمال عراق و از سوی دیگر نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار سطح زمین موجب خواهد شد که از یکسو تقویت شارش های شمالی در لایه های پایینی جو و از سوی دیگر عقب نشینی ضلع شرقی - شمالی کمربند پرارتفاع جنب حاره مستقر بر روی منطقه، سیمای میانگین دما هوا بر روی نیمه شمالی - شرقی کشور سردتر از حد نرمال بلند مدت شود. عبور امواج ناپایدار بر روی منطقه موجب رخداد بارندگی هایی بر روی شمال غرب، کرانه های دریا مازندران شامل استان های گیلان، مازندران، گلستان به سمت بخش هایی از شمال شرق کشور خواهد شد. در طی هفته انتهای شهریور ماه 98 بارندگی های بر روی نوار شمالی کشور گرایش به کمتر از حد نرمال بلند مدت را نشان می دهد اما همچنان هوای خنک بر روی بخش های شمالی کشور استقرار خواهد داشت. 

به دلیل استقرار پشته پرارتفاع بر روی میانه جنوب تا جنوب شرق کشور در این خطه از کشور تداوم هوای گرمتر از نرمال را طی 14 روز آینده خواهیم داشت. نیمه جنوبی خراسان جنوبی، یزد، نیمه شرقی فارس، کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان از استان های گرم طی نیمه دوم شهریور 98 خواهند بود.   

تحلیل شرایط آب و هوای کشور طی 14 روز آینده

---

طی 14 روز آینده متوسط دما هوا بر روی شمال شرق، شرق، دامنه های مرکزی تا شرقی البرز، نوار جنوب کشور و ارتفاعات جنوبی رشته کوه زاگرس گرایش به خنکتر از حد نرمال بلند مدت و در مقابل نیمه غربی، شمال غرب و نوار ساحلی دریا مازندران متوسط دما هوا گرمتر از حد  نرمال را تجربه خواهند کرد. بارش در همین مدت بصورت ریزش های ناچیز بر روی سواحل دریا مازندران، نواحی شمالی آذربایجان های غربی، شرقی و اردبیل، ارتفاعات مرکزی زاگرس و بخش هایی از استان های هرمزگان، جنوب شرق فارس و کرمان می باشد که مقادیر آن بر روی نوار شمالی کشور گرایش به کمتر از حد نرمال بلند مدت را نشان می دهد.

 با توجه به مدل های هواشناسی با حاکم شدن پشته پرارتفاع/ پرفشار بر روی عرض های جغرافیایی بالا بر روی غرب روسیه و الگوی چرخندی بر روی دریا سیاه محور کمربند پرارتفاع جنب حاره به طرف شمال - غرب جابجا شده و سرتاسر غرب آسیا تحت پرارتفاع ستون جو واقع خواهد شد و موجبات شکل گیری هوای گرم بر روی بخش های غربی - شمالی کشور می گردد. اما به دلیل ریزش جریانات بر روی آسیا میانه ضلع شرقی کمربند جنب حاره عقب نشینی کرده و باعث استقرار هوای خنکتر بر روی  بخش های شمال شرقی - شرقی کشور می گردد. بلاک شدن مسیر عبور توده هوای آب و هوایی بر روی کاسپینکاهش بارندگی ها را بر روی کرانه های دریا مازندران و سایر نوار شمالی کشور در پی خواهد داشت. 

الگوی پیش بینی مقادیر بارندگی 15 روزه نشان دهنده کاهش مقادیر بارش بر روی شمال غرب و کرانه های دریا مازندران می باشد. بیشترین کاهش بارش مربوط به استان گیلان با مقدار حدودا 35 الی 45 میلی متر در 15 روز آینده می باشد.  

چشم انداز آب و هوای کشور طی 14 روز آینده (نیمه دوم مرداد ماه 96)

---

اعم موارد مهم در پیش بینی نیمه دوم مرداد 96:

1. در هفته سوم مرداد 96 اوج پیشروی پشته پر ارتفاع بر روی جنوب غرب آسیا خواهد بود، همچنان الگوی هفته گذشته ادامه خواهد داشت، کشیدگی حدود شمالی پر ارتفاع جنب حاره ای به سمت عرض های بالاتر موجب انحنای محور کمربند پر ارتفاع به سمت شمال غرب ایران می گردد. جابجایی محور پر ارتفاع جنب حاره به راستای شمالی _ غربی موجب تضعیف ضلع شرقی آن و در نتیجه کاهش ضخامت (ارتفاع) لایه جو بر روی نیمه شرقی و پهنه مرکزی ایران طی این مدت خواهد شد. الگوی گردش جو در سطح فرامنطقه ای بر روی پهنه اوراسیا به وضعیت مداری بوده؛ بر روی  شمال عرض های معتدله در سرتاسر اروپا و آسیا نواحی با ارتفاع ژئوپتانسیلی تراز 500 کمتر از نرمال نشان دهنده عبور توده های هوا می باشند. 
2. از اواخر هفته سوم مرداد 96 روند عقب سوی خطوط هم ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال نشان دهنده فعال شدن مرکز ناوه کم ارتفاع شمال اقیانوس اطلس و کشیدگی آن به سوی عرض های جغرافیایی معتدله بوده، این اتفاق موجب می گردد که از الگوی مداری جریانات در پهنه وسیع اوراسیا کاسته شده و حرکت نصف النهاری جریانات را داشته باشیم، در نتیجه فراز و فرودهای چیره بادها غربی در هفته چهارم مرداد ماه 96 افزایش می یابد.عبور متناوب توده هوای کم ارتفاع  به سمت غرب آسیا موجب می گردد که از میزان ارتفاع لایه جو بر روی غرب آسیا، حوزه کاسپین و به طور کل شمال خاورمیانه کاسته شود.
3. از نیمه دوم و اواخر هفته چهارم مرداد 96 تغیرالگوهای دمایی در سطح منطقه و ایران بواسطه عبور توده هوای کم ارتفاع غربی در لایه میانی جو از عرض های شمالی مورد انتظار می باشد که می تواند موجب تعدیل هوا در پهنه شمال غرب تا حدودی غرب و سپس سایر نواحی تحت تاثیر باشد. بواسط عقب سویی خطوط هم ارتفاع در عرض های شمالی موقعیت کشور، مجالی برای نفوذ سامانه های ناپایداری باشد که سبب بازگشت بارندگی های موثر در بخش های شمال غرب و نوار ساحلی خزر را سبب  گردد.
4. طی هفته سوم مرداد ماه 96 بر روی نوار شمالی، شمال غرب، نوار غربی و جنوب غرب کشور متوسط دما هوا هفتگی بالاتر از سطح نرمال بوده و دما هوا بطور نسبی گرمتر از حد نرمال بلند مدت می باشد، بطور متوسط تا 2+ درجه سلسیوس میانگین دما هوا هفتگی بالاتر از حد نرمال خواهد بود، در مقابل بر روی سطح پهنه مرکزی فلات ایران متوسط دما هفتگی گرایش به کمتر از نرمال های بلند مدت را نشان می دهند، بطور متوسط تا 2- درجه سلسیوس میانگین دما هوا هفتگی کمتر از حد نرمال پیش بینی می شود.
5. بطور کل در پهنه وسیع داخلی و مرکزی ایران تغییرات دمایی در طی هفته سوم مرداد ماه 96 ملموس نخواهد بود.
6. بر روی نوار شمالی کشور شامل سواحل دریا خزر، دامنه های غربی البرز و شمال غرب کشور تا روز سه شنبه 17 مرداد 96 روند نسبی افزایش دما هوا پیش بینی می شود؛ این روند افزایش دما سبب بی هنجاری دما هوا بیشینه حدودا 10+ در برخی از نقاط شمال غرب و دامنه های غربی البرز و تا 6+ در نواحی از سواحل دریا خزر خواهد شد. از روز چهارشنبه تا پایان هفته سوم مرداد بروی نواحی یاد شده افت نسبی دما روی خواهد داد.
7. در نوار جنوبی کشور برای بخش های جنوبی استان های سیستان و بلوچستان و استان هرمزگان تا روز دوشنبه 16 مرداد 96 روند افزایش دمای هوا پیش بینی می شود اما در نیمه دوم هفته سوم مرداد 96 کاهش دمای هوا غالب خواهد شد.
8. در  طی هفته چهارم مرداد 96 نیز همچنان الگوی سرمایش نیمه شرقی _ مرکزی ایران و گرمایش نیمه غربی و شمالی تداوم خواهد داشت، بر روی بخش هایی از دامنه های جنوب شرقی زاگرس و نیمه شرقی کشور تا 2- درجه سلسیوس و در سایر مناطق مرکزی تا 1- درجه سلسیوس نا بهنجاری متوسط دما هفتگی پیش بینی می شود که در مقابل در نیمه غربی، شمال غرب تا 1+ درجه سلسیوس افزایش دما هوا پیش بینی می شود. بر روی نوار ساحلی خزر تا 0.5 درجه سلسیوس امکان افزایش نابهنجاری دما هوا طی هفته چهارم مرداد 96 پیش بینی می شود.
9. با توجه به نقشه ها بارشی طی هفته سو م و چهارم مرداد 96 بارش ها بر روی نوار شمالی کشور برای استان های آذربایجان های غربی، شرقی، اردبیل و نوار ساحلی خزر، ارتفاعات البرز به سمت بخش هایی از شمال شرق کشور متمرکز خواهد بود. به نظر می رسد بارندگی ها در سواحل دریا خزر طی هفته چهارم مرداد ماه 96 تقویت خواهد یافت. بارش های موسمی در جنوب شرق و بخش های جنوبی کشور طی هفته های سوم و چهارم مرداد 96 نرمال با گرایش جزئی به کمتر از نرمال های بلند مدت در برخی از نواحی خواهد بود.

مشروح پیش بینی 14 روزه آب و هوای کشور 

بر اساس خروجی مدل های هواشناسی طی غالب هفته سوم مرداد ماه 96، همچنان الگوی هفته گذشته ادامه خواهد داشت، کشیدگی حدود شمالی پر ارتفاع جنب حاره ای به سمت عرض های بالاتر موجب انحنای محور کمربند پر ارتفاع به سمت شمال غرب ایران می گردد. الگوی خطوط پربندی هم ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال نشان می دهد که نیمه دوم هفته سوم مرداد 96 اوج پیشروی پشته پر ارتفاع بر روی جنوب غرب آسیا خواهد بود. جابجایی محور پر ارتفاع جنب حاره به راستای شمالی _ غربی موجب تضعیف ضلع شرقی آن و در نتیجه کاهش ضخامت (ارتفاع) لایه جو بر روی نیمه شرقی و پهنه مرکزی ایران طی این مدت خواهد شد. الگوی گردش جو در سطح فرامنطقه ای بر روی پهنه اوراسیا به وضعیت مداری بوده؛ بر روی  شمال عرض های معتدله در سرتاسر شمال اروپا و آسیا نواحی با ارتفاع ژئوپتانسیلی تراز 500  هکتوپاسکال کمتر از نرمال نشان دهنده عبور توده های هوا می باشند. 

از اواخر هفته سوم مرداد 96 روند عقب سوی خطوط هم ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال نشان دهنده فعال شدن مرکز ناوه کم ارتفاع شمال اقیانوس اطلس و کشیدگی آن به سوی عرض های جغرافیایی معتدله بوده، این اتفاق موجب می گردد که از الگوی مداری جریانات در پهنه وسیع اوراسیا کاسته شده و حرکت بیشتر نصف النهاری جریانات را داشته باشیم، در نتیجه فراز و فرودهای چیره بادها غربی در هفته چهارم مرداد ماه 96 افزایش می یابد.عبور متناوب توده هوای کم ارتفاع  به سمت غرب آسیا موجب می گردد که از میزان ارتفاع لایه جو بر روی غرب آسیا، حوزه کاسپین و به طور کل شمال خاورمیانه کاسته شود.

چشم انداز آب و هوای کشور طی 14 روز آینده (هفته دوم و سوم مرداد ماه 96)

---

از الگوهای فعلی در نقشه های هواشناسی بر می آید که طی دو هفته آینده همچنان محور پر ارتفاع جنب حاره  در غرب خاورمیانه به سمت موقعیت شمالی تر جابجا شده و میزان ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال در ضلع شرقی آن کاهش می یابد، نتیجه این ساز و کار افزایش بی هنجاری (+) ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال بر روی بخش وسیعی از غرب خاورمیانه، غرب و شمال غرب ایران و وضعیت نرمال تا بی هنجاری (-) ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال بر روی نیمه شرقی - مرکزی ایران بوده که با کاهش ضخامت لایه جو در این مناطق همراه می باشد. 

به طور کل حاکمیت بی هنجاری (-) ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال را بر روی بخش های شمالی اروپا و آسیا(اسکاندیناوی و شمال غرب روسیه) و بی هنجاری (+) ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال را بر روی سرتاسر عرض معتدله جنوب اوراسیا خواهیم داشت که بترتیب با استقرار الگوی گردش سیکلونی (چرخندی) و در نتیجه حاکمیت ناوه بر روی حوزه اسکاندیناوی _ شمال غرب روسیه و سلطه الگوی گردش آنتی سیکلونی (واچرخندی) و در نتیجه حاکمیت پشته بر روی سرتاسر منطقه جنوب معتدله اوراسیا انتظار می رود. این شرایط با الگوی جریان نسبی مداری در سطح پهنه اوراسیا حاکم خواهد شد که محور پشته پر ارتفاع جنب حاره ای نیز تمایل به برقراری همپیوندی با منطقه پشته پر ارتفاع حاکم بر روی حوزه کاسپین، قفقاز و جنوب غربی روسیه را نشان می دهد.